📄 مقاله

نقد اتریشی بر صحبت‌های ایلان ماسک درباره پول؛ ایلان ماسک درباره پول اشتباه می‌کند

👤 جاناتان نیومن

ترجمه از ai studio

◽️@utfinance◽️

📊 نمودار

صادرات نفت ایران بعد از خروج ترامپ و زمان انتخاب بایدن به ریاست جمهوری

◽️@utfinance◽️

📚 کتاب

Austrian Economics Re - Examined

👤 ماریو ریزو

📎 PDF - English

◽️@utfinance◽️

? ترجمه فارسی متن گفت‌وگوی لکس فریدمن با خاویر میلی

◽️@utfinance◽️

#خاویر_میلی
#لکس_فریدمن

? مقاله

چگونه ترامپ همه را غافلگیر کرد؟

? نیل فرگوسن

◽️@utfinance◽️

? یادداشت

پیرامون تصمیم ستاد اقتصادی

? محمد طبیبیان

اخیراً یک کلیپ صحبت از شخصی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که به نظر می‌رسد آقای همتی وزیر اقتصاد هستند (اینجا ببینید).
صحبت‌هایی که مطرح می‌شود باور کردنی نیست. برای همین هم این فدوی شک کردم شاید کلیپ ساختگی باشد، اما به هر حال من‌باب تمرین اقتصاد و بلکه تمرین حساب بد نیست مرور کنیم:
مطلبی به این مضمون مطرح است در مورد تصمیم ستاد اقتصادی دولت. سال ۱۳۹۶ ارزش دلاری نقدینگی کشور ۳۶۰ میلیارد دلار بوده (حجم نقدینگی سال ۱۳۹۶ را تقسیم بر ۳۰۰۰ تومان قیمت دلار همان سال کرده اند) حالا اگر حجم نقدینگی را تقسیم بر نرخ دلار فعلی کنیم، لابد حدود ۶۹۰۰۰ تومان، محاسبه ایشان رقم  ۱۴۰ میلیارد دلار را بدست داده. پس ۲۲۰ میلیارد دلار ریال کم داریم !!!  دلیل متقن این کمبود هم این که هر کجا مسئولین می‌روند بخش خصوصی ( والبته بخش دولتی هم) می‌گویند کمبود ریال داریم. پس بنابراین ۲۵۰-۳۰۰  هزار میلیارد تومان علاوه بر نقدینگی موجود لازم است و خبر خوب این که در ستاد اقتصادی دولت تمهیداتی اندیشیده شده تا این رقم تامین گردد. یک چنین استدلالی باور کردنی نیست!

یکم، اینکه اگر از سال ۱۳۹۶ عقب‌تر می‌رفتند که نرخ دلار ارزان‌تر و مثلاً صد تومان بود احیاناً ارزش دلاری بیشتری برای حجم نقدینگی پیدا می‌شد و اکنون نقدینگی بیشتری لازم می‌گردید. چرا سال ۱۳۹۶ را انتخاب کرده‌اند؟

دوم، از سال مزبور تا کنون یعنی طی هفت سال قیمت دلار به طور متوسط هر ساله ۱.۶ برابر شده با همین دست فرمان جلو برویم سال ۱۴۰۹ قیمت دلار از مرز ۱۰۰۰۰۰۰ تومان هم خواهد گذاشت. برای جبران آن چه میزان نقدینگی جدید لازم خواهید داشت؟ کاهش ارزش واقعی نقدینگی، مثلا از طریق سنجش نسبت نقدینگی به شاخص عمومی قیمت طی زمان، نشان از افت اقتصاد کشور و نشان از کاهش در ارزش نه تنها دارایی نقدی جامعه بلکه کل دارایی‌های جامعه است. نشان از فقیرتر شدن است. این پدیده را نمی‌توان با افزایش یک کمیت اسمی مثل حجم پول و نقدینگی جبران کرد.

سوم، این استدلال جناب وزیر از ابعاد مختلف ایراد دارد. اصل مطلب این است که طی سال‌ها بی‌پروا نقدینگی ایجاد شده اما نرخ افزایش ارز خارجی از آن هم سریع‌تر رشد کرده و از تقسیم کردن نقدینگی به نرخ ارز پیوسته رقم کوچکتری بدست آمده است. چرا نرخ ارز با این سرعت اضافی رشد کرده؟ چند دلیل دارد یکی شرایط نابسامان تولید و تجارت بین‌المللی کشور، شرایط نابسامان صادرات نفت که حقیقتاً برای عموم معلوم نیست با چه نرخی توسط چه تشکیلاتی صادر می‌شود و حقیقتاً چه میزان درآمد آن به اقتصاد کشور تزریق می‌گردد. دیگر وجود سوراخ‌های پنهانی که از آن منابع واقعی از جمله کالا و ارز از کشور خارج می‌شود بدون این که در مقابل منابع واقعی وارد شود. گرچه ناپیدا اما این را اقتصاد کشور در افزایش غیر قابل توجیه نرخ ارز و نرخ بهره حقیقی غیر قابل توجیه به ما نشان می‌دهد.

چهارم، شاید به دلیل گرفتاری عظیم در ناترازی بودجه می‌خواهند نقدینگی ایجاد کنند. به هر حال تفاوتی نمی‌کند افزایش نقدینگی به هر منظور تورم‌زا است و آتش تورم را شعله‌ورتر می‌کند.

طرح‌های پیشرو و عناوین از این دست هم کمکی نمی‌کند و اصل خطر را دور نمی‌کند. تحت سناریو فرضی افزایش تورم و بحرانی شدن احتمالی شرایط بین‌المللی و جنگ چند سال دیگر می‌توان فکر کرد که همین محاسبه، ارزش دلاری نقدینگی را چه میزان نشان خواهد داد. بد نیست تجربه آلمان بعد از جنگ اول مرور شود.

پنجم، کمبود سرمایه در گردش بنگاه‌ها و کمبود اعتبارات در دسترس عموم و فعالان اقتصادی یک مشکل اساسی است (نباید تصور شود که با افزایش نقدینگی کلان این مشکل حل می‌شود چنانکه طی بیش از چهل سال، علیرغم افزایش شدید و مداوم در حجم پول و نقدینگی، این مشکل همچنان باقی بوده است). البته یک بافه‌ای از مشکلات است که به صورت یک پدیده خودش را نشان می‌دهد. این نیز مجموعه‌ای از راه حل‌ها را طلب می‌کند که خارج از بحث حاضر است. از جمله بخشی از مشکل نبود سیستم بانکی است، تعجب نکنید.

ششم، این فدوی کمی خرافاتی هم هستم در کلیپ بالا آمدن گربه و نشستن آن زیر پرچم بانک مرکزی را علامت خوبی نمی‌دانم. البته این بند را جدی نگیرید.

◽️@utfinance◽️

? کتاب

بحران سیاه
/تأملی در تاریخ تحو لات نفتی ایران و تأثیر آن بر اوضاع کنونی/

? شیدوَش سپهرداد

نفت در جایگاه یک عامل مهم در پهنه‌ی رویدادها و تحولات اقتصادی و سیاسی جهان، به سبب کاربردهای صنعتی آن، نقش ویژه‌ای در تاریخ معاصر جهان ایفا کرده و همچنان می‌کند. ایران نیز، در جایگاه یک کشور نفت خیز، افزون بر جنبه‌های دیگر اثر گذار بر تاریخ آن، از پیامدهای نفتی در امان نبوده است. به همین روی لازم می‌آید که ایرانیان با تاریخ نفت خود و تاثیرهای رویداد نفتی بر تاریخ و جنبه‌های گوناگون زندگی آگاهی بیابند.

◽️@utfinance◽️