✍??مــا مـوصــوفـه

مبنی ، نکره و موصوفه به معنی " شيء " است ، مثل قول شاعر :

لما نافعٍ يسعى اللبيبُ فلا تَكُنْ
لشيءٍ بعيدٍ نفعُه الدهرَ ساعيًا

(انسان عاقل برای چیز‌های سودمند تلاش می‌کند پس هرگز برای چیزی که نفعی برایت ندارد تلاش نکن)

یعنی : لشيءٍ نافعٍ .

ما : مبنی بر سکون محلا مجرور به حرف جر ، جار و مجرور متعلق به " یسعی " .

یا مثل : ?[[ رأيتُ ما سارًّا لك ]]?

يعنی : شيئًا سارًّا

ما: مبنی بر سکون محلا مجرور مفعول‌به .

همانطور که از مثالها معلوم است ، از طریق اعراب کلمه بعد از ما ، می‌توان فهمید که موصوفه است .

✅نکته :

گاهی ما احتمال موصوفه یا موصوله بودن را دارد ، مثل آیه شریفه :

{ واللهُ بصیرٌ بما تعملون } [ الحجرات : ١٨ ]

?اگر موصوله باشد ، جمله تعملون صله آن است و محلی از اعراب ندارد .

?اما اگر موصوفه باشد ، جمله تعملون محلا مجرور و صفت آن است .

و عائد موصول و رابط صفت هم محذوف :

یعملونه

#شرح_مباحث
#نکته
#بقلمي ✍

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

#سلسله_مباحث ?شــرح نـواصـب مـضــارع ?قسمت چهارم ادامه... ناصب بالذات : ?۲_ لَن : حرف نصب ، نفی و استقبال است . می‌گوییم نصب چون مضارع را منصوب می‌کند . می‌گوییم نفی و استقبال ، چون معنای مضارع را در آینده منفی می‌سازد . ♻️لَن در مضارع منفی ، معادل…

?#شب_شعر?

لايَـكتُـمُ الـسِّــرَّ إلا مَـن لـه شَــرَفٌ
و الـسِّــرُّ عـنـدَ كِـرامِ النـاسِ مـكـتومُـ
تنها کسی راز نگهدار است که شریف و بزرگوار باشد ، چرا که اسرار ، تنها در دل مردمان شریف نهان می‌ماند .

السِّـرُّ عنـدي فـي بيـتٍ لـه غَـلَــقٌ
ضَلَّــت مفـاتـيحُـهُ و الـبـابُ مـردومُـ

من رازها را در خانه‌ای(که دلم باشد)با قفلی بسته و بدون کلید ، و با دری که از هر جهت بسته شده ، پنهان نموده‌ام .

✍?الـفــرزدق

#ترجمه
#بقلمي ✍?

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

✍منظور از نواسخ مبتدا و خبر چیست ؟

?نواسخ جمع ناسخ است . ناسخ در لغت یعنی باطل کننده ، از بین برنده . در قرآن کریم آمده :
{ما نَنسَخْ من آيةٍ} [ البقرة / ١٠٦ ]
" (حکم) هر آیه‌ای را که باطل کنیم " .

?نواسخ مبتدا و خبر ، نواسخ نامیده می‌شود ، زیرا حکم اعرابی مبتدا و خبر را باطل کرده و اعراب جدیدی را به آنها می‌دهند .
نواسخ مبتدا و خبر عبارتند از
کان و أخوات آن
إنّ و أخوات آن
ظنّ و أخوات آن .

?کان و أخوات آن بر سر مبتدا و خبر می‌آیند و مبتدا را مرفوع بعنوان اسم خود و خبر را بعنوان خبر خودشان منصوب می‌کنند :

زید واقفٌ ----> کان زید واقفًا .

?إنّ و أخوات آن ، مبتدا را منصوب بعنوان اسم خود و خبر را بعنوان خبر خود مرفوع می‌کنند :

خالد قائمٌ -----> إنَّ خالدًا قائمٌ .

?ظنّ و أخوات آن (سائر افعال قلوب) بر سر مبتدا و خبر می‌آیند و بعنوان دو مفعول‌به منصوبشان می‌گرداند :

سعيدٌ عالمٌ -----> ظننتُ سعيدًا عالمًا .

#نکته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

قال ?النبيُّ ﷺ? :

[ نضَّرَ اللَّهُ امرأً سمِعَ منَّا حديثًا فحفِظَهُ حتَّى يبلِّغَهُ غيرَهُ فرُبَّ حاملِ فقهٍ ليسَ بفَقيهٍ ورُبَّ حاملِ فقهٍ إلى من هوَ أفقَهُ منهُ ] .

?(أبوداود و الترمذي)

?معنی :
خداوند شادابی و رونق (و رفعت مقام) بخشد کسی را که حدیثی از ما می‌شنود و حفظش می‌کند و به دیگران نیز می‌رساند . چه بسا شخص حامل علم ، خودش عالم نباشد اما آن را به کسی عالم‌تر از خود برساند .

✍إعراب :
(نضّر) : فعل ماضی مبنی بر فتح ، که در اینجا در معنی دعا بکار رفته است .
(الله) : لفظ جلاله فاعل و مرفوع به ضمه .
(امرأ) : مفعول‌به و منصوب به فتحه .
(سمع) : فعل ماضی مبنی بر فتح ، هو مستتر فاعل و مرجع آن " امرأ " .
(منّا) : جار و مجرور متعلق به محذوف ، حال مقدم از " حدیثًا " زیرا در اصل صفت آن بوده یعنی : " حدیثا منّا " ، اما اگر صفت نکره بر موصوف مقدم شود ، نقش حال می‌گیرد .
(حدیثًا) : مفعول‌به و منصوب به فتحه .
جمله " سمع ... " به همراه فعل و فاعل و مفعول‌به در محل نصب و صفت " امرأ " .
(فاء) : حرف عطف .
(حفظه) : فعل ماضی و فاعل هو جوازا مستتر ، و ضمیر هاء در محل نصب مفعول‌به .
جمله فعلیه با فعل و فاعل و مفعول‌به معطوف بر جمله وصفیه و همانند آن محلا منصوب .
(حتّی) : حرف جر و غایت ، مبنی بر سکون .
(یبلّغه) : فعل مضارع منصوب به أن مقدر بعد از حتّی ، و فاعل آن هو جوازا مستتر ، و ضمیر هاء مفعول‌به اول .
(غیره) : مفعول‌به دوم ، و ضمیر هاء در محل جر مضاف الیه .
جمله " یبلّغه غیره "صله موصول حرفی أن ناصبه مقدر و محلی از اعراب ندارد .
و مصدر مؤول از أن مقدر به همراه صله خود ، محلا مجرور به حتی . و جار و مجرور متعلق به فعل " حَفِظ " یا " سَمِعَ " .
(فاء) : حرف استئناف .
(ربَّ) : حرف جر شبه‌زائد مبنی بر فتح ، که اینجا دلالت بر تکثیر دارد ‌.
(حامل) : مجرور به رُبَّ ، لفظا مجرور ، محلا مرفوع و مبتدا .
(فقه) : مضاف الیه مجرور به کسره .
(لیس) : فعل ماضی ناقص مبنی بر فتح ‌، و اسم آن هو جوازا مستتر که به " حامل " بر می‌گردد .
(بفقیه) : باء حرف جر زائد ، فقیه ، لفظا مجرور محلا منصوب خبر لیس .
جمله " لیس بفقیه " در محل رفع خبر مبتدا .
جمله " رب حامل... " مستأنفه و محلی از اعراب ندارد .
(واو) : حرف عطف .
(ربّ) : اعرابش گذشت .
(حامل) : مجرور لفظا ، مرفوع محلا و مبتدا .
(فقه) : مضاف الیه .
(إلى من) : جار و مجرور متعلق به فعل محذوف " أوصَلَه " که از سیاق معلوم است .
مَن ، موصوله است .
(هو) : ضمیر منفصل مبنی بر فتح محلا مرفوع و مبتدا .
(أفقه) : خبر و مرفوع به ضمه .
(منه) : جار و مجرور متعلق به " أفقه " .
جمله " هو أفقه منه " صله موصول و محلی از اعراب ندارد .
و جمله " أوصله " محذوف با فعل و فاعل و مفعول در محل رفع خبر مبتدا .
و جمله " ربّ حامل فقه... " معطوف بر جمله " رب حامل ... " قبلی و محلی از اعراب ندارد .

#تجزیه_ترکیب

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

✍فعل "رأى" اگر به معنی رویت بصری باشد،دیگر دو مفعولی نیست بلکه منصوب پس از آن،نقش حال دارد مثل :

?رأيتُ محمدًا ماشيًا في الشارع .
(محمد را قدم‌زنان در خیابان دیدم) .

یا می‌تواند حال،جمله باشد :

?رأيت محمدا يمشي في الشارع .

هر کدام از " ماشیا " و " يمشي " ،منصوب و حال از " محمد " هستند .

#نکته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

✍حال همانند خبر مبتدا سه نوع است :

?۱_ مفرد مثل آیات شریفه :

?{و مَن یَقتُلْ مؤمِنًا مُتَعَمِّدًا}
?{و سَخَّرَ لكم الشَّمسَ و القمرَ دائِبَين}
?{و ما نُرسِلُ المُرسَلين إلّا مبشِّرين و مُنذِرين}

✅نکته:
همانند خبر مبتدا ، حال مفرد هم آن است که جمله یا شبه‌جمله نباشد ، لذا مثنی و جمع هم جزء حال مفرد می‌باشد .

?۲_ حال جمله ، که اسمیه یا فعلیه است :

اسمیه :
?{يا أهلَ الكتابِ لِمَ تَكفُرُون بِآياتِ اللهِ وَ أنتم تَشهَدونَ}

و فعلیه :
?{و لا تَمنُنْ تستَكثِرُ} .

?٣_ شبه‌جمله مثل :

?{و دَخَلَ على قومِهِ في زينتِه}

✅نکته :
شرط در حال شبه‌جمله این است که متعلق به محذوف باشد . و همانند خبر شبه‌جمله ، حال اصلی و حقیقی در اینجا ، متعلق شبه‌جمله است که بخاطر دلالت بر صرف وجود حذف شده یعنی :

دخل كائنًا في زينته .

یا اگر محذوف را جمله بدانیم می‌شود :
دخل يكون في زينته .

#شرح_مباحث
#نکته

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

Telegram

✏️📚صــرف و نحــو عربــی 📚✏️

***✍***خبر مبتدا سه نوع است : مفرد جمله شبه‌جمله ***1⃣***مثال مفرد : ***🔻***{واللهُ غفور رحيم} ***🔻***{إن هذان لساحران} ***🔻***{هم فيها خالدون} ***✅***نکته: مراد از خبر مفرد ، آن است که جمله یا شبه‌جمله نباشد ، لذا اگر خبر لفظ مثنی یا جمع باشد ، جزء خبر مفرد قرار می‌گیرد . ***2⃣***در…

✍خبر المبتدأ

خبر المبتدأ ثلاثة أنواع :

١_ الخبر المفرد
٢_ خبر الجملة
٣_ خبر شبه الجملة

۱_ المفرد نحو أقوال الله تعالى الثلاثة التالية :

{واللهُ قديرٌ}
{إن هذانِ لساحرانِ}
{هم فيها خالدونَ}

✅فائدة :
المراد بالمفرد هنا ، ما ليس جملةً و لا شبهَ جملة ، فإذن المثنى و الجمع يشملان الخبر المفرد كما مثلنا .

٢_ جملة الخبر ، إما اسمية و إما فعلية .

مثال الاسمية قوله عز و جل :
{واللهُ عندَه أجر عظيمٌ}

و مثال الفعلية قوله سبحانه :
{اللهُ نزَّلَ أحسنَ الحديثِ} .

٣_ و أما خبر شبه‌الجملة و هو الظرف أو الجار و المجرور ، فنحو قولَي الله تعالى :

{جزاؤهم عندَ ربِّهم}

{هما في الغارِ}

✅فائدة :
الخبر الحقيقي في هذا القسم ، هو متعلق شبه الجملة ، الذي هو محذوف لدلالته على مطلق الوجود . و هذا المحذوف بألفاظ تدلّ على مطلق الوجود نحو : (كائن ، حاصل ، موجود) .فإذا قدّرنا المحذوف مفردًا ، كان الخبر من نوع الخبر المفرد ، و أما إذا قدّرناه جملةً فيكون الخبر من نوع خبر الجملة . فإذن على هذه الفائدة ، نقول في المثالين السالف ذكرُهما :

جزاؤهم كائن عند ربهم (إذا قدرناه مفردا)
جزاؤهم يكون عند ربهم (إذا قدرناه جملة)

هما كائنان في الغار
هما يكونان في الغار

#شرح_المباحث
#نقطة

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?

دوستان و همراهان ارجمند قبلا در پنج قسمت مفصلا به متعلق ظرف و جار و مجرور پرداختیم ، می‌توانید آنها را مطالعه کنید : تعلیق شبه جمله __قسمت 1 تعلیق شبه جمله __ قسمت2 تعلیق شبه جمله __ قسمت3 تعلیق شبه جمله __ قسمت4 تعلیق شبه جمله __ قسمت5 و پایانی…

✍ادوات شرط جازمه را چگونه اعراب کنیم ؟

?قسمت اول

ابتدا ببینیم ادوات شرط جازمه چند تا هستند .
ابن مالک _رحمه الله_ در ألفيه خود ادوات شرط جازمه را اینگونه ذکر می‌کند :

?«و اجزِمْ بإِن و مَن و ما و مَهما
أَيٍّ متى أيّان أينَ إذما

و حيثُما أنّى .... »?

?اما ما " کیفَما " را هم به آن اضافه می‌کنیم زیرا کیفما هم جزو ادوات شرط است همانطور که سائر کتب نحوی آن را ذکر کرده‌اند .

?پس ادوات شرط ۱۲ تا هستند .
و از میان این ۱٢ تا ، إن و إذما(بنابر قول راجح) حرفند و الباقی اسم .

❗️با حروف کاری نداریم زیرا حروف تماما مبنی بوده و محلی از اعراب ندارند ، اما در مورد اسم‌های شرط باید بدانیم که چه اعرابی می‌گیرند .

?اسماء شرط جازمه از نظر اعراب سه دسته‌اند :

?۱_ اسماء شرط ظرفيه که عبارتست از :

متى ، أيّان ، أين ، حيثما ، أنّى

که این قسم از اسماء شرط ، همواره مبنی بر علامت آخر خود و محلا منصوب بعنوان مفعول‌فیه هستند .

?٢_ اسماء شرط حالیه :

کیفما ؛ که همیشه بعنوان حال منصوب است .

?٣_ اسماء شرط غیرظرفیه و حالیه که عبارتست از :

مَن ، ما ، مهما ، أيّ .

که این چهارتا ، بر حسب موقعیت‌شان در جمله اعراب می‌شوند که در قسمت بعدی به آن خواهیم پرداخت إن شاءالله .

#شرح_مباحث
#إعراب_أدوات_شرط

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کانال صرف و نحو عربی بپیوندید ??
@sarfonahvsina?