‍ ?#چارباغ_خیال_دربلخ

?نشست هشتادم

?گزارش: حمزه عابر

?قسمت دوم

?چکیده صحبت‌های سید سکندر حسینی بامداد:
☀️در گسترهٔ شعر، مقام شاعری و ساحت قلم در درازنای تاریخ، سخن‌های زیادی گفته شده‌است. از ارسطو و افلاطون تا ابن سینا و خواجه نصیر طوسی، از آموزه‌های دینی و قرآنی تا دیدگاه هنرمندان و صاحب نظران شرقی و غربی در روزگار معاصر، در این زمینه دیدگاه‌ها و نظریه‌های شان را بیان کرده‌اند.

?یکی شعر را زبان پروردگار می‌داند و آن را چون شهاب آسمانی تصور می‌کند که در آسمان عاطفه و خیال درخشیدن گرفته‌است و شاعر چون پیامبری که از این معجزه و موهبت الهی برخوردار است و یکی دیگر آن را نوعی رمانتیسم عنوان می‌کند که دارای طبیعت و جهان دلخواه منحصر به فرد خودش می‌باشد که فقط شاعر با جهان ذهنی خود در آن راه پیدا می‌کند اما مهمترین تلقی که از شعر مطرح شده است، آن را نوعی ادراک و گره‌خوردگی عاطفه و تخیل عنوان کرده‌اند که باعث ایجاد انفعال در وجود انسان و زمینه‌ساز پرواز اندیشه و تفکر می‌شود. من به عنوان کسی که سال‌ها در این قلمرو نفس کشیده‌است با این برداشت موافقم.

✴️ استاد بامداد خاطر نشان ساخت:مهمترین خصوصیت یک شاعر خوب و تأثیرگذار این است که با جامعه و زمانهٔ خود ارتباط عمیقی داشته باشد و نسبت به تحولات و مسائل پیرامونش بی‌تفاوت نباشد. به باور من، اندیشه‌محوری، بیداری، آزادگی، و آرمان‌خواهی از مهمترین خصوصیت‌های یک شاعر و نویسندهٔ رسالت‌مند است.

?با همین بیان و نگاه، آقای فیروز به عنوان یک شاعر پیشکسوت و یک شخصیت جان‌آگاه دردمند همیشه و همواره در بازتاب و انعکاس رخدادهای تلخ و شیرین اجتماع و مسائل ملی و آیینی در شعرهایش بیان کرده است.

?آخرین سخنران این نشست استاد فرهیخته و گرامی آقای محمد فهیم کریمی بود که وی درباره‌ی شعرهای آقای زمان فیروز را از پنج زاوی‌هی شعری: زبان، موسیقی، صور خیال، قالب و محتوا  صحبت نمود و برای هر یک از ویژگی‌های آن مثال‌های متعدد ذکر کرد.

?چکیدهٔ صحبت‌های استاد محمدفهیم کریمی:

?زبان: از میان گونه‌های مختلف زبان‌های شعر، زبان شعرهای محمد زمان فیروز، ساده و فاقد پیچیدگی‌های زبانی است و سرشار از کلمات بومی مردمی است. گذشته از آن در میان شعرهای وی واژگان بیگانه و اروپایی نیز به چشم می‌خورَد.

?موسیقی: از نگاه موسیقی معنوی: از تناسب، تضاد تشخیص بهربرداری صورت گرفته است از نگاه موسیقی لفظی جناس، تکرا و واج‌آرایی جلوه‌نمایی می‌کند و از نگاه موسیقی بیرونی(عروضی) از چند بحر محدود برخوردار شده است و همچنین از نگاه موسیقی کناری بیشتر از قوافی و ردیف‌های کلیشه‌یی و کهن استفاده شده است.

?صور خیال: از میان گونه‌های رنگین صور خیال، تشبیه و استعاره در شعرهای محمدزمان فیروز بیشترین کاربرد را به خود اختصاص داده است.

?قالب: از قالب‌های کهن؛ مانند: دوبیتی، رباعی، غزل، مثنوی بهره جسته شده و از این میان قالب دلخواه شاعر، قالب دوستداشتی غزل است.

?محتوا و موضوع: درون‌مایهٔ شعرهای محمد زمان فیروز مختلف و متعدد است؛ مثل:
?موضوعات مناسبتی(که در دل نزدیک به نصف آن جاخوش کرده است)؛
?موضوعات تعلیمی و اخلاقی: اهمیت آزادگی، دوستی، نیکی به دیگران و...
?موضوعات سیاسی: جنگ، صلح، آزادگی، اتحاد و همدلی و...؛
?موضوعات میهنی؛
-عاشقانه‌ها؛
?و در نهایت مرثیه‌ها و سوگ‌واره‌ها.

?در اخیر بخش شعرخوانی اعضای نشست حسن ختام این همایش ادبی پر شکوه را رقم زد و شاعران حاضر در نشست: حسن خرمی، سیداحمدرشاد حیدری، موسی مهربان، محمدالله احساس، حسیب دهزاد، حمزه عابر، طاها حسینی، سید احمد سادات و ویس شیرازد، شعرهای‌شان را به خوانش گرفتند.

?این نشست ادبی شکوه‌مند با صرف عصرانه و گرفتن عکس‌های خاطره‌ساز به پایان رسید.

#کتابخانه_عمومی_فردوسی_مزارشریف
#چارباغ_خیال_دربلخ
#انجمن_نویسندگان_بلخ
#انجمن_ادبی_خانه_مولانا #خانه_مولانا ?
https://t.me/khanamwlana

‍ ?#چارباغ_خیال_دربلخ

?نشست هشتادم

?گزارش: حمزه عابر

?قسمت اول

✴️هشتادمین نشست ادبی «چارباغ خیال» در  بلخ در حالی برگزار شد که عنوان آن با بزرگداشت از جایگاه ادبی و یک عمر فعالیت فرهنگی «محمدزمان فیروز»شاعرپیش‌کسوت و شناخته‌شده‌ی بلخ بامی گره خورد بود.

?این نشست ادبی پس از ظهر روز پنج‌شنبه ۲٠ جدی(دی‌ماه) ۱۴۰۳ خ. از سوی «انجمن ادبی خانه مولانا»، انجمن «نویسندگان بلخ» با همکاری ریاست کتابخانه عمومی فردوسی در « مخزن» همان کتابخانه و با حضور الحاج محمد زمان فیروز(شاعر وفرهنگی پیش‌کسوت بلخی)، دکتر محمدصالح راسخ(آمر بخش آموزش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه بلخ)، استاد صالح محمد خلیق(پژوهشگر برجسته و رئیس انجمن نویسندگان بلخ)، استاد محمد فهیم کریمی(استاد دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بلخ)، استاد احمدمسعود نوید(رئیس دانشگاه ومؤسسه آموزش‌های عالی راه سعادت)، سیدسکندرحسینی بامداد(رئیس کتابخانه عمومی فردوسی و رئیس انجمن ادبی خانه مولانا)و جمعی پر شکوه شاعران و نویسندگان بلخ، برگزار شد.

✳️همایش ادبی چارباغ خیال همانند همیشه با گردانندگی آقای ویس شیرازد آغاز شد و که قرائت، سخنرانی و شعرخوانی از فرایندهای آن بود.

?گام نخستین این نشست، با قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید، توسط محترم محمدالله احساس متبرک شد.

?اولین سخنران این نشست، استاد فرزانهٔ بلخ صالح محمد خلیق بود که آن بزرگ‌مرد به معرفی و کارکردهای ادبی و شخصیت فرهنگی و اجتماعی محترم محمد زمان فیروز پرداخت. که در سطور بعدی، چکیدهٔ آن صحبت‌ها از قول جناب شان آورده شده است.
?چکیده صحبت‌های صالح محمد خلیق:

?حاج محمّدزمان فیروز فرزند حاج صوفی محمّدیعقوب در سال ۱۳۲۷ هجری خورشیدی در بلخ زاده شد، دورهٔ دانش‌آموزی را در دبستان سلطان غیاث‌الدّین غوری بلخ و دبیرستان جنگ کابل و آموزش‌های عالی را تا درجهٔ کارشناسی در دانش‌گاه جنگ کابل به پایان برد و سپس در ارتش کشور در بخش‌های گوناگون لشکری تا رتبهٔ ژنرالی خدمت کرد و به دنبال آن در بخش‌های کشوری به کارهای فرهنگی و دیوانی به کار پرداخت و اکنون دورهٔ بازنشسته‌گی خود را می‌گذرانَد و در کنار سرایش شعر هنوز هم با نستوهی و عاشقانه سرگرم کارهای فرهنگی و پژوهشی و خدمت‌گزاری به فرهنگ و ادبیّات سرزمین خود است.

?استاد خلیق خاطر نشان ساخته گفت:جناب فیروز تا کنون دفترهای شعری "سروده‌های انقلابی" (کابل، ۱۳۶۶)، "نوای دل" (کابل، ۱۳۶۸)، "نیستان" (بلخ، ۱۳۸۲)، "آیینهٔ دیدار" (پیشاور، ۱۳۸۳)، "تیغ قلم" (بلخ، ۱۳۹۱)، "بال پرواز" (بلخ، ۱۳۹۲)، "ژاله‌باران" و... به چاپ رسیده اند. هم‌چنین وی دیوان صوفی عشقری را در سال ۱۳۹۴ گردآوری و تدوین و چاپ کرده است.

? آقای خلیق در فرجام صحبت‌هایش برای این شاعر فرهیخته تن‌درستی کامل، عمر دراز و پیروزی‌هایی فراوان آرزو کرد.

?دومین سخنران شاعر «مویه‌های آمو»، آقای سیدسکندر حسینی بامداد بود ایشان صحبت‌هایش را با طرح یک مسئله آغاز کرد که «شعر چیست؟  شاعر کیست و چه رسالتی دارد؟» وی با طرح این مقدمه به بررسی شعرهای محمدزمان فیروز پرداخت که چکیده‌ی از آن در خطوط بعدی آورده شده است.

ادامه دارد...

#کتابخانه_عمومی_فردوسی_مزارشریف
#چارباغ_خیال_دربلخ
#انجمن_نویسندگان_بلخ
#انجمن_ادبی_خانه_مولانا #خانه_مولانا ?
https://t.me/khanamwlana

‍ ?#چارباغ_خیال_دربلخ

?نشست هفتاد‌ونهم

?#قسمت_دوم

?چکیده صحبت‌های سید سکندر حسینی بامداد

☀️رئيس انجمن ادبی خانه مولانا به بررسی عاطفه، تخیل، تصویر و مضمون‌سازی شعرهای مجید خاکسار پرداخته، چنین اذعان داشت:

?در گام نخست شایسته است پیشرفت چشم‌گیر شاعر جوان و خوش‌قریحه آقای خاکسار را در این مدت زمان کم، تبریک و خجسته عرض کرد و آن را بشارتی از نیک‌آیندگی این شاعر به شمار آورد.
از نگاه من شاعر موفق کسی است که از ظرفیت شاعری و استعداد هنری خودش به صورت دقیق و عمیق بهره‌برداری می‌کند. از آنجایی که شعر از تضادها و تقابل‌ها شکل می‌گیرد، شاعر هنرمند کسی است که این تقابل‌ها و تضادها را در جامعه با نگاه هنری می‌بیند و بدیل فرازمینی پیشنهاد کرده و آن را در جان واژگان شعری خودش تزریق می‌کند.
رسالت شاعر پیوند دادن امر انتزاعی و امر عینی است.
?به همین منظور آقای خاکسار توانسته است تا حدودی زیاد از این تقابل‌ها و تضادها به صورت دلخواه بهره‌برداری کند.
?شعرهای آقای خاکسار شکل منسجم و ارگانیک پیدا کرده است و از محور هم‌نشینی خوب برخوردار است.
?از گونه‌های مختلف آرایه‌های ادبی به صورت بسیار رضایت‌بخش در سروده‌های وی به چشم می‌خورد.
آرایه‌های چون: کنایه، استعاره، تشبیه، واج‌آرایی، مراعات النظیر به چشم می‌خورد که از این میان بیشتر آقای خاکسار از کنایه در زبان شعرهای خودش بهره جسته است. و اما در جاهایی که از آرایه‌های ادبی کارگیری نشده است، در عوض جنبه‌ی عاطفی شعر تقویت شده است که این خود نمایانگر قدرت شاعرانگی شاعر است.

?در اخیر بخش شعرخوانی اعضای نشست حسن ختام این همایش ادبی پر شکوه را رقم زد و شاعران حاضر در نشست: سیداحمدرشاد حیدری، فرید احمد لطیفی، حسین زبردست، حسن بی‌کران روحانی، موسی مهربان، لطیف الله حبیب‌زاده، محمدالله احساس، حسیب دهزاد، آقامحمد ذاهب، سهراب حفیظی، مهدی مهدیار، گل‌آقا طاهری دریابان، واحد علی‌نیا، حمزه عابر، سیدسکندر حسینی بامداد، عاطف کابلیان، استاد صالح محمد خلیق، فضل ربی افتقار و ویس شیرازد، شعرهای خودشان را به خوانش گرفتند.

#کتابخانه_عمومی_فردوسی_مزارشریف
#چارباغ_خیال_دربلخ
#انجمن_نویسندگان_بلخ
#انجمن_ادبی_خانه_مولانا #خانه_مولانا ?
https://t.me/khanamwlana

‍ ?#چارباغ_خیال_دربلخ

?نشست هفتاد‌ونهم

?گزارش: حمزه عابر

?#قسمت_اول

✴️هفتاد و نهمین نشست ادبی «چارباغ خیال» در بلخ در حالی برگزار شد که جلسهٔ «نقد اختصاصی» شعر این نشست‌ها نیز به ایستگاه «هفتمین» خودش رسیده بود.

این نشست ادبی پس از ظهر روز پنج‌شنبه ۱۳ جدی(دی‌ماه) ۱۴۰۳ خ. از سوی «انجمن ادبی خانه مولانا»، انجمن «نویسندگان بلخ» با همکاری ریاست کتابخانه عمومی فردوسی در «سالن ابن سینا»ی همان کتابخانه و با حضور پر شکوه شاعران و نویسندگان بلخ، برگزار شد.
?همایش ادبی چارباغ خیال با گردانندگی آقای ویس شیرازد آغاز شد و شاهنامه‌خوانی، نقد اختصاصی شعرهای مجید خاکسار و شعرخوانی اعضای نشست از فرایندهای آن بود.

❇️خوانش «شاهنامه فردوسی» توسط استاد «صالح محمد خلیق» نخستین گام این نشست را رقم می‌زد و آن بزرگ‌مرد بلخ، در ادامه‌ی سلسله‌‌خوانش و صحبت‌هایش در این خصوص، بار دیگر درباره‌ی شخصیت فریدون پادشاه از منظر فردوسی سخنی چند ارائه نمود.

❇️پس از آن، تمرکز اعضای نشست به جلسه نقد و بررسی اختصاصی شعر عطف شد و طبق فراخوان منتشرشده از سوی دبیران این نشست‌ها، ایستگاه هفتم این سلسله جلسات، میزبان پنج شعر از آقای «مجید خاکسار» شاعر جوان و نیک‌قریحه بود که با استقبال گرم شاعران و منتقدان، بر سبد نقد نهاده شد.

?پنج غزل مجید خاکسار، از چندین نگاه و به صورت دسته‌بندی شده توسط منتقدین حاضر در نشست، نقد و بررسی شد که آقایان: صالح محمد خلیق،‌ سیدسکندر حسینی بامداد و تنی چند از سایر اعضا، هرکدام به نوبه‌ی خود با عناوینی چون:

?زبان شعرهای مجید خاکسار، تخیل، تصویر، فضاسازی و مضمون شعرهای آقای خاکسار به بررسی این شعرها پرداختند.

?چکیده صحبت‌های صالح محمد خلیق:

?پژوهشگر بلخ درباره‌ی ویژگی‌ها و چگونگی زبان شعرهای آقای خاکسار از چندین زاویه به صحبت پرداخت و گفت: زبان سروده‌های آقای خاکسار به عنوان یک عنصر شعر، کاربرد فراوانی دارد.

?وی چندین ویژگی زبانی را نام برد و نمونه‌های از شعرهای آقای خاکسار را به عنوان شاهدمثال ‌‌ذکر نمود.
۱: امروزی بودن زبان: نگاه‌های امروزی، خیال‌انگیزی‌ها و کشف‌های تازه و با واژگان و اصطلاحاتی که زبان را امروزی می‌کند در شعرهای آقای خاکسار بسیار مواجه می‌شویم که برای شاعر تازه‌ی مثل او این خود دستاوردی است بزرگ و مبارک.

?مردم‌گرایی: واژگان و اصطلاحات بومی به صورت دل‌نوازی در غزل‌های وی به چشم می‌خورد.

?دستور زبان: شعرهای آقای خاکسار از نگاه دستوری عاری از مشکلات تخنیکی است که این نیز می‌تواند از نکات قوت زبان شعری وی محسوب شود.

?ترکیب‌سازی: ترکیب‌های وصفی و اضافی خوب در این شعرها پدید آمده است که دل‌پذیر و زیبا استند.

?ایجاز: در این شعرها متأسفانه با موارد زیادی از حشو و اضافات برمی‌خوریم که زبان را دچار تکلف کرده و در نقطه مقابل زیبایی‌های کوتاه‌گویی شاعرانه ایستاده است.

ادامه دارد...
#کتابخانه_عمومی_فردوسی_مزارشریف
#چارباغ_خیال_دربلخ
#انجمن_نویسندگان_بلخ
#انجمن_ادبی_خانه_مولانا #خانه_مولانا ?
https://t.me/khanamwlana

❄️هفتاد و نهمین نشست ادبی «چارباغ خیال» در بلخ همراه با هفتمین «جلسهٔ اختصاصی نقد و بررسی شعر»، میزبان شعرهای مجید خاکسار خواهد بود.

?گاه: پنج‌شنبه ۱۳ جدی (دی‌ماه) ۱۴٠۳ ه -خ ساعت۲، بعد از ظهر

?جا: کتابخانهٔ عمومی فردوسی، سالن ابن سینای بلخی.

#کتابخانه_عمومی_فردوسی_مزارشریف
#چارباغ_خیال‌_در_بلخ   #ادبیات_افغانستان
#خانه_مولانا #انجمن_ادبی_خانه_مولانا ?
https://t.me/khanamwlana