🔍نوسازی شهری و دیگری‌هراسی

▪️چند وقت پیش یک پرسشنامه‌ای بین شهروندان تهران پر شده بود درباره اینکه نظرشان درباره حضور مهاجران افغانستانی در اینجا چیه؟ تقریباً همه‌ی جواب‌ها درنهایت در بهترین حالت به این می‌رسید که این مهاجران را به یک شیوه‌ای از سطح شهر جمع کنند. اکثر پرسش‌شوندگان افغانستانی‌ها را به‌مثابه امر شرّ تلقی می‌کردند.

🔸یکی از سیاست‌هایی که امروز این‌طرف و آن‌طرف زیاد می‌شنویم و درواقع به‌نوعی سیاستِ اصلیِ تولیدِ تهران هم محسوب می‌شود، نوسازی و بازآفرینی شهری است. مخرجِ مشترک این سیاست‌ها مبتنی بر نوعی تطهیر و پاک‌سازی است.

🔹در دوره‌های مختلفِ سازمان نوسازی، این مجموعه همواره به دنبال اقتصادی‌سازی تمام قلمروها و اجتماع‌زدایی در سطح محلات شهری بوده است. از همان دوره‌ای که پروژه‌ی بزرگراه نواب کلید خورد تا بعدازآن که به سراغ بزرگراه امام علی و محلات حاشیه‌ی آن در منطقه 15 رفتند، این سازمان غالبا سیاست پاک‌سازی و تفاوت‌زدایی را دنبال می‌کرده است.

▪️چند سال پیش در محله‌ی شوش به‌عنوان تسهیلگر اجتماعی در دفتر نوسازی تجربه‌ای داشتم. دفاتر نوسازی درواقع نیروهای اجرایی و به قول خودشان شوالیه‌های سازمان نوسازی در سطح محلات هستند.

🔹یک روز راهبر اجتماعی سازمان با برخی از دفاتر نوسازی هماهنگ کرد که یک جلسه‌ای بگذارند تا درباره مسئله‌ی مهمی صحبت کنند و به یک نتیجه‌ای برای ادامه‌ی کار یعنی تسریع تجمیع و نوسازی برسند. مسئله درواقع چیزی بود که می‌گفتند «مانع نوسازی» در سطح محلات شده است. درواقع جلسه برای برداشتنِ این مانع بود. از محلات مختلفی که به‌نوعی در سطح محله با این «مانع» سروکار داشتند، در این جلسه حاضرشده بودند. محله فرحزاد، باغ آذری، بی‌سیم، شوش، اتابک، مینابی و چند محله دیگر.

🔸بدون استثنا کارشناسان در تمام محلات مستأجران افغان را به‌عنوان یکی از معضلات اساسی محله یاد می‌کردند.

▪️در محله‌ی باغ آذری بیش از 90 درصد کسانی که مشغول فروختن مواد هستند، ایرانی‌ بودند، اما در اینجا هم وقتی از مردم می‌پرسیم که یکی از معضل‌های اصلی محله‌تان کدام است؟ میگویند حضور افغانی‌ها در محله و فروش مواد توسط آن‌ها.. چشمهای ما پیشاپیش به افغانستانی ها بمثابه آسیب نگاه میکند.

🔹منطق نوسازی شهری در قالب دفاتر نوسازی(دفاتر توسعه‌ی محلی) برای مواجه با چنین وضعیتی در قالب راهکارهای فضایی تلاش می‌کند فضای محله را به‌نوعی تطهیر کرده و مناسبات اجتماعی محله را متناسب با ایده‌های پاکیزه از نو برقرار کند. در این راستا انواع کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کنند و در این کارگاه‌ها مدام از اهالی محلات می‌پرسند که یک محله‌ی خوب چه محله‌ای است؟ یا یک شهروند خوب چه شهروندی است؟ و غیره. اهالی هم در جواب همه‌ی این پرسش‌ها درنهایت می‌گویند محله‌ی خوب محله‌ای است که در آن غریبه نباشد. و شهروند خوب کسی است که زباله گرد یا کارگرِ فصلی نباشد. پس از جمع‌آوری پاسخ‌ها بدین شکل منطقِ نوسازی شروع می‌کند فضای محله را طوری دست‌کاری می‌کند که محله غریب-گَز شده و آن مهاجری که کارگرِ فصلی است گزیده شود.. منطق نوسازی درنهایت فضا را به سمتی می‌برد که در آن ‌همه‌ی فضای محله یکدست و همگون‌شده باشد و به وضعیتی برسیم که در آن همه ایرانی یا کمی دقیق تر همه تهرانی باشند.

#نوسازی‌شهری

#برون‌رانی‌ودیگری‌هراسی

#تفاوت‌زدایی

#جستارهای‌دریافتی

#به‌حومه‌بیایید

https://t.me/urbannEssay

https://telegra.ph/%D9%86%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C-02-14

🔍اقتصاد سیاسی فضا؛
رویه‌های قلمروسازی و قلمروزدایی در شهرهای ایران

▪️در این دوره تلاش می‌کنیم از خلال خوانش اقتصادسیاسی و به‌واسطه برخی از طرح‌های توسعه شهری به تحلیل منازعات فضایی بپردازیم. هدف از چنین مواجه‌ای درک رویه‌های تضاد منافع بازیگرانی است که در ساحت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری وجود دارند. به‌واقع درک و دریافت توپوگرافی چندسطحی طرح‌ها و برنامه‌های شهری در این سطوح می‌تواند به شناخت دقیق‌تر کنشگران شهری و اجتماعی از مناسبات و روابط تعیین‌کننده در هرکدام از سطوح نام‌برده کمک کند. آنچه از آن تحت‌عنوان اکتیویسم شهری یاد می‌شود به‌واقع حاصل فهم درون‌ماندگار مجموعه روابط برسازنده‌ای است که در فضا جریان دارند.

جلسه‌ ۱: ده‌ونک: رویه‌های برون‌رانی و سلب‌مالکیت
جلسه‌ ۲: طرح توسعه دانشگاه تهران: مکانیسم‌های قدرت و مقاومت در فضا
جلسه‌ ۳: طرح توسعه‌ محله‌ نفرآباد: منازعات گفتمانی و اعیانی‌سازی
جلسه‌ ۴: کنشگری شهری: استراتژی‌ها و روش‌ها

🔸دوستان در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، می‌توانند با مدرسه بیدار تماس بگیرند.

شماره تماس و واتساپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳

منبع: مدرسه بیدار

#درسگفتار

🔍نوسازی شهری و سلب‌مالکیت

▪️آقای هوسمان که به اغنیا عنایت بسیار دارد، جنگل بولونی را به گردشگاه شاهانه‌ای بدل کرده‌اند. نیک‌بختان این دنیا با جولان اسب‌های گران‌بهای خود در آن برای رؤیاهای شیرین خود لالایی می‌خوانند.. کارگران مجبورند در محلات تنگ خفه شوند و در کوچه پس‌کوچه‌های تار و لجن‌آلوده درهم بلولند. بهسازی شهر به خاطر آن‌ها نیست هر خیابان تازه‌ای که ایجاد می‌شود اینان را بیش از پیش به دخمه‌های تنگ و تار حومه پرت می‌کند.

🔹حتما تابه‌حال به مهم‌ترین فیگور نوسازی در نظام برنامه‌ریزی یعنی بارون هوسمان برخورده‌اید. او کسی است که مناسبات اجتماعی پاریس را از خلال نوسازی شهری زیرورو می‌کند. مداخلات شهردار پاریس در زمان ناپلئون سوم چنان گسترده است که صدای متفکران بلند می‌شود. در این میان، امیل زولا یکی از منتقدان سرسخت اقدامات هوسمان است. او در سهم سگان شکاری به‌خوبی رویه‌های نوسازی و برون‌رانی گسترده فرودستان شهری از محلات فقیرنشین پاریس را نشان می‌دهد.

🔸اگر می‌خواهید درباره نوسازی شهری و سلب‌مالکیت و تضادمنافع گروه‌های اجتماعی بدانید، این رمان را از دست ندهید.

#نوسازی‌شهری

https://t.me/urbannEssay

▪️زبان درعوض وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات نظامی از آموزه‌هاست. تلویزیون به ما می‌گوید: اکنون اندکی سرگرمی داریم و سپس اخبار. باید طرح‌واره نظریه اطلاعات را به هم بریزیم.
ما باید عملا با حشو و زوائد در مقام برنامه و بازپخش دستورات و آموزه‌ها شروع کنیم..بعد چه؟ خب بعد چیزی همچون سکوت یا لکنت زدن یا جیغ کشیدن وجود دارد، چیزی که از زیر حشو و زوائد و اطلاعات می‌لغزد و به زبان اجازه می‌دهد از طریق آن بلغزد و به‌رغم همه چیز خود را شنیدنی کند.

?صحبت کردن حتی درباره خودت، همواره اختیار کردن جای کسی دیگر است؛ کسی که دیگر شما در جایگاه او مدعی سخن گفتن هستید و خود او کسی است که حق سخن از او سلب شده است... یک صدا بر مجموعه‌ای از تصاویر مسلط می‌شود. پس چطور می‌توانیم بدون دستور دادن، بدون ادعای بازنمایی چیزی یا کسی موفق به صحبت کردن شویم؟ چطور بدون حق صحبت کردن می‌توانیم سبب صحبت کردن مردم شویم و چطور می‌توانیم سهم صداها در نزاع علیه قدرت را به آنها برگردانیم؟ گمان می‌کنم در این مورد همچون حضور بیگانه‌ای در زبان خود آدم باشد: پی گرفتن نوعی خط پرواز برای واژگان.

ژیل دلوز؛ مغز یک صفحه نمایش است

https://t.me/urbannEssay

?فرکانس برون و درون

▪️بسیار بلند می‌شود صدای کسی که فکر می‌کند بیرون از نظم نمادین ایستاده. فارغ از طنین صدایی که در کوهستان می‌پیچد، در این وضعیت حرکات چنین سوژه‌ای بیشتر شبیه دن کیشوت می‌شود. او هرچقدر در زندگی جلوتر می‌رود، دشمنان خیالی زیادی برای خودش می‌تراشد.در این وضعیت او فکر می‌کند به‌تنهایی بیرون از مناسبات ایستاده و یک تنه بار وضع موجود را به دوش می‌کشد. در این میان گاها سانچو پانزوهایی هم پیدا می‌شوند که خودی بودن آن صدا را به او یادآوری می‌کنند. اما او هیچ به چنین ارجاعاتی باور ندارد.

?دوستی را به خاطر می‌آورم که در زندگی کنج عزلت گزیده بود و مدام به این و آن بدوبیراه می‌گفت. فلانی پسرخاله‌ی بهمانی است. بهمانی کارمند فلان جاست. آن دیگری استاد فلان دانشگاه‌ست.

? روزی برای کاری دور هم جمع شده بودیم. او شروع کرد به بدوبیراه گفتن به مراد فرهادپور. می‌گفت فرهادپور دارد از خلال متن‌هایش مرا می‌زند. برای اثبات چنین ادعایی گاها ارجاعاتی هم می‌داد. بعد از فراز و نشیب‌های زیاد فهمیدیم اساسا هیچ زدنی در کار نبوده چرا که اصلا بنده‌خدا او را نمی‌شناخته.

▪️آیا برنامه‌ریز می‌تواند بیرون از مناسبات بایستاد؟

?هنر توزیعات و تنظیمات

▪️برنامه‌ریزی را می‌توان به‌مثابه هنر توزیع در نظر گرفت. در این معنا هر شکلی از برنامه‌ریزی در گام اول به‌معنای مداخله در مناسبات فضایی تلقی می‌شود. در گام بعدی هر شکلی از برنامه‌ریزی به‌معنای شیوه‌های مختلف توزیع منابع در فضاست. اگر چنین تعریفی را مبنا قرار بدهیم، آن‌وقت هر شکلی از برنامه‌ریزی متعاقبا به شیوه‌های مختلف مداخله و توزیع منابع گروه‌های اجتماعی گره خورده است.

?هم از این‌روست که اشکال مختلف برنامه‌ریزی خواه‌ناخواه به تضاد و منازعه نیز پیوند خورده است. طبیعتا هر جایی که کلام اول درباره توزیع منابع و منافع باشد، ضرورتا کلام دوم باید به تضادمنافعی بپردازد که میان بازیگران موجود پیرامون منابع فضایی شکل می‌گیرد.

?در این میان که گویی گریزی از منازعات فضایی نیست، هر شکلی از برنامه‌ریزی نیز به‌مثابه نوعی تنظیم منازعات فضایی و برنامه‌ریز نیز به‌مثابه تنظیم‌گر مناسبات محسوب می‌شود. در چنین تعریفی، ‌رسالت برنامه‌ریز غالبا از دو حالت خارح نیست:

▪️در شکل اول برنامه‌ریز به‌مثابه کارویژه منطق مرکزی محسوب می‌شود که تمام تلاشش را می‌کند تا منازعه موجود پیرامون توزیع منابع و منافع را به نفع نظام مرکزی تنظیم و بازتنظیم کند. در این معنا،‌ برنامه‌ریز به دنبال بازتولید نظم موجود و ترمیم شکاف‌هایی است که به دنبال تضادمنافع بین گروه‌های اجتماعی و نظام مدیریتی که خود را متولی فضا می‌داند، شکل گرفته است.

?در شکل دوم، رسالت برنامه‌ریز بازتنظیم منازعات فضایی به نفع گروه‌های اجتماعی خارج از نظم نمادین مرکزیت‌یافته است. در این معنا برنامه‌ریز به‌‌دنبال تعمیق شکاف‌های موجود پیرامون منابع و منافع فضایی به نفع آن دسته از گروه‌های اجتماعی است که کم‌وبیش در برابر نظام مدیریتی مرکزیت‌یافته قرار دارند.

?اگر برنامه‌ریز هستید،‌ بدون شک تابه‌حال در عالم حرفه به این تقاطع توزیعات و تنظیمات برخورد کرده‌اید. به‌واقع در مقام برنامه‌ریز باید شکاف‌های موجود پیرامون منابع و منافع فضایی را ترمیم کرد یا تعمیق؟ یا اساسا برنامه‌ریز در رابطه با منازعات فضایی چه جایگاهی دارد؟

#اقتصادبرنامه‌ریزی

#هنرتوزیع

#منازعات‌فضایی

#برنامه‌ریزی‌دموکراتیک

#جستارهای‌دریافتی

#به‌حومه‌بیایید

https://t.me/urbannEssay

?بازیابی میانجی‌ها و اتصالات

▪️در چندسال اخیر این‌طرف و آن‌طرف حلقه‌ها و اجتماعات مختلقی حول‌وحوش کنشگری اجتماعی و شهری شکل گرفت. فارغ از تفاوت‌های روش‌شناختی و گاها گفتمانی، مخرج مشترک تمام این اجتماعات به‌نوعی تلاش برای جا انداختن خوانش و عملی متفاوت از روایت‌ها و صورتبندی‌های غالب درباره مناسبات و روابط اجتماعی و فضایی و بازیابی میانجی‌ها و اتصالات اجتماعی ازدست‌رفته بود. در راستای چنین مواجه‌ای، فضا به‌مثابه برساخته‌ای اجتماعی در نظر گرفته می‌شد. مفهومی که دیگر صرفا یک کالبد میان‌تهی و ابژه‌ی تحلیل و اتود تکنسین‌ها و اهل فن تلقی نمی‌شد. با اتخاذ چنین لنزی، وقتی از فضا حرف می‌زنیم، اساسا از میدانی از نیروهای غالبا متخاصم حرف می‌زنیم. به بیانی‌دیگر، فضا به‌واقع برساخته‌ی چنین نیروهایی است.

?وقتی بدین ترتیب با مساله فضا و شهر روبه‌رو شویم، آن‌وقت درک تاریخی روابط و مناسبات فضایی در فرایند تحلیل و پرکسیس پرابلماتیک می‌شود. در همین‌راستا اخیرا دوستان ما در مرور ایران‌شناسی در جهان تلاش کرده‌اند، اجتماعی برای درک و مرور تاریخی مساله‌های اجتماعی فراهم کنند.
*?در واقع ایرانشناسی در جهان نشریه‌ای آنلاین و دو زبانه (فارسی و انگلیسی) است و به خروجی‌های علوم اجتماعی مرتبط با ایران می‌پردازد که طیف وسیعی از دانش‌پژوهان متمرکز بر موضوع ایران در سراسر جهان تهیه کرده‌اند. مطالب نشریه شامل مقالات اصلی، مرور بر آثار و کتاب‌های دانشگاهی و عمومی، ستون دیدگاه‌ها و عقاید، مصاحبه با دانشگاهیان و صاحب‌نظران، و گزارش دربارهٔ محصولات مستند و تولیدات فرهنگی است.*

▪️اگر شما هم فکر می‌کنید، کمتر و بیشتر پیش‌نیاز درک و دریافت مناسبات اجتماعی و فضایی، فهم برخی روابط تاریخی برسازنده و مرور انتقادی آثار تولیدشده در این‌باره است، می‌توانید گاه‌و‌بیگاه به این سایت سر بزنید و اگر نوشتاری در این‌باره دارید، می‌توانید با دوستان‌مان در مجموعه در میان بگذارید.

اینجا می‌توانید لینک سایت را ببینید:

https://globisreview.com/fa/

#سایت‌مرورایران‌شناسی‌درجهان

#خوانش‌انتقادی

#به‌حومه‌بیایید

https://t.me/urbannEssay