بـه کسی سپرده ام دل، که بگو مگو ندارد
کـه  بـه جز خیـالِ رویش ، دلم آرزو ندارد

چه کنم که دل نداده به گدای خانه زادش
به همان خمارِعشقۍکه نفس جز او ندارد

همه‌شب‌به دستِ سردش شده پاره‌پاره قلبم
نکند بـه طعنـه گوید،  هـوسِ رفو ندارد؟

چه‌ به روزگارش آمد.؟ که نگاهِ پُر فروغش
به امیدِ ردّی از من تبِ جست‌و‌ جو ندارد

نفسم بُریده از بس، بـه خدا گلایـه کردم
همـه را شنیده  امـا، سرِ گفت و گو ندارد

چه شود کمی ببارد شبِ آسمان چشمم؟
که برای وصفِ چشمش،قلمم وضو ندارد

✍ #شیوا_صالحی

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‎
🌺[⬅️ادب و اندیشه➡️]🌺
🆔https://t.me/hajsadri

🔹🔹🔹

💢نقد و تحلیل داستان شاه و کنیزک مثنوی معنوی
✍دکتر احمد عزتی پرور
👈قسمت دوم

پیش از رازگشایی از ماجراهای داستان، بد نیست بدانیم آیا قصه یا عناصری از آن، قبل از مولوی وجود داشت یا خیر؟

این داستان، پیش از مولوی ظاهراً شناخته شده نبود و احتمال دارد که ساخته‌ی تخیل او باشد. البته شیوه‌ی درمان ‏کنیزک، به ابن‌سینا(چهارمقاله: نظامی عروضی سمرقندی، به تصحیح: محمدقزوینی، به اهتمام: دکترمحمد معین، صص129-‌‏131نشرصدای معاصر،چاپ اول1388)
و حتی در یکی از داستان‌های «دکامرون» از «بوکاچیو» (نویسنده‌ی ایتالیایی قرن ‏چهاردهم میلادی) به پزشکی رومی نسبت داده شده‌است.‏

‏ بوکاچیو، در داستان هشتم از دومین شبِ کتاب«دِکامرون»، نظیر این حکایت را آورده است:
پزشکی جوان ولی دانا و ‏کارآزموده، بر بالین بیمار نشسته‌است و نبض او را در دست دارد. «ژانت» که به خاطر بانوی خود، از پرستاری بیمار و انجام ‏خواسته‌های او کوتاهی نمی نمود، برای اجرای امری به اتاق بیمار وارد می‌شود. جوان بیمار به محض دیدن ژانت بی آنکه ‏سخنی بگوید یا تکانی بخورد، لَهیب آتشِ عشق را در قلب خود شدیدتر احساس نمود و نبضش به شدتی بیش از معمول ‏شروع به زدن کرد.
پزشک فوراً متوجه این نکته شد و در شگفت ماند. لیکن گوش تیز کرد تا ببیند که شدت ضربان نبض ‏تا چه مدت ادامه خواهد یافت. وقتی ژانت از اتاق بیرون رفت، ضربان نبض نیز تخفیف یافت و پزشک دانشمند با خود ‏اندیشید که تا اندازه‌ای ریشه‌ی بیماری را یافته است. اندکی صبر کرد و آنگاه به بهانه‌ی خواستنِ چیزی، بار دیگر ژانت را به ‏درون طلبید بی‌آنکه نبض بیمار را رها کند. ژانت فوراً حاضر شد. همین که پا به درون اتاق گذاشت، نبض بیمار دوباره ‏شروع به تند زدن کرد و چون بیرون رفت به حال نخستین بازگشت. پزشک جوان که دیگر شکی برایش نمانده بود، از جا ‏برخاست. پدر و مادر بیمار را به خلوت خواست و با ایشان چنین گفت: ‏
‏-‏شفای پسر شما در یدِ قدرت پزشکان نیست، بلکه به دست ژانت است. ‏
‏(دکامرون، بوکاچیو، ترجمه: محمد قاضی،انتشارات مازیار، چاپ اول1379،ص189)‏

‏ قسمت دارو خوراندن به زرگر تا بیمار و زشت گردد نیز در یکی از داستان‌های اسکندرنامه‌ی نظامی به شکلی دیگر آمده‌‏است. در آنجا دارو به کنیزی داده می‌شود.
به احتمال بسیار، مولوی این داستان را با الهام از ابتدای داستان سَمَک عیّار ‏و عاشق شدن خورشیدشاه، پسر مرزبان شاه، به «مَه‌پری» دختر شاهِ چین ساخته است.
در آنجا وقتی خورشیدشاه، مه‌پری را در ‏خیمه می‌بیند و بعد او ناپدید می شود، از عشق او بیمار می گردد:‏
‏«... شاهزاده در آن غم بیمار شد و به رنگ زعفران گشت و هرچند طبیبان و حکیمان جَلد و استاد، معالجت می‌کردند هیچ‌‏علاج نمی پذیرفت؛ که علاج وی، دیدار دوست بود، نه حرارت و بُرودت و رطوبت و یُبوست ... تا غایتی که همه، دل از وی ‏برداشتند. اگر چه طبیبان او را علاج می‌کردند و غذای موافق می‌دادند، هیچ سود نمی داشت:‏
‏ گر به چاره پزشک بتواند،       
مرگ از خویشتن بگرداند.

🌺[⬅️ادب و اندیشه➡️]🌺
🆔https://t.me/hajsadri

🌜🌜🌜

💢«دموکراسی وشایسته‌سالاری»
✍مهدی تدینی

یکی از دلایل شکست دموکراسی تصورات نادرستی است که دربارۀ آن وجود داشته است. مردمی که کارکرد حقیقی دموکراسی را نمی‌دانند، احتمالاً زود از آن سرخورده می‌شوند. داشتن تصویری روشن از ماهیت و کارکرد دموکراسی مانع توهم، و در نتیجه مانع سرخوردگی‌هایی می‌شود که نتیجۀ ترکیدن حباب توهم است.

از سوءتفاهم‌ها دربارۀ دموکراسی این است که گمان می‌شود دموکراسی ابزاری برای «شایسته‌سالاری» است. احتمالاً چون «رقابت» در نفس دموکراسی نهفته است، این برداشت به ذهن متبادر می‌شود که مانند هر رقابت دیگری در اینجا هم حتماً فرد شایسته‌تر در رقابت پیروز می‌شود. اما دموکراسی نه‌تنها در عمل، بلکه در نظر نیز ابزاری برای گزینش شایستگان نیست. بعید نیست کسانی که از مجرای دموکراتیک به قدرت می‌‌رسند بکوشند برای موفقیت بیشتر خود افراد شایسته را جذب کنند، اما نفس و کارکرد دموکراسی یافتن افراد شایسته نیست. قطعاً رأی‌دهندگان برای موفقیت خودشان هم که شده ترجیح می‌دهند روی نمایندگان ضعیف سرمایه‌گذاری نکنند و از میان نمایندگان مطلوب خود از فرد توانمندتر حمایت می‌کنند، اما این خردورزی‌های خُرد برای اینکه در نهایت دموکراسی را ابزاری برای یافتن نخبگان و شایستگان بنامیم، کافی نیست.

ضمانتی هم وجود ندارد که برندگان برای پیشبرد اهدافشان  شایستگان را به کار گیرند. ضمن اینکه در اینجا دو پرسش بنیادی‌تر هم وجود دارد: برنده همیشه متکی به اکثریت است. آیا اکثریت‌ها که قاعدتاً بیشتر به میانگین جامعه نزدیکند تا به اقلیت نخبه، اساساً ابزارهای شناختی لازم را برای یافتن شایستگان دارند؟ و دوم: اصلاً از کجا معلوم شایستگان جامعه اهل کار سیاسی باشند که حال قرار باشد در فرایند دموکراتیک انتخاب بشوند یا نشوند؟ شاید نفس سیاست به گونه‌ای باشد که گذر شایستگان اساساً کمتر به آن بیفتد!

پس کارکرد اصلی دموکراسی چیست؟ دموکراسی صرفاً یک کارکرد دارد و آن چرخش مسالمت‌آمیز قدرت است. هر جامعه‌ای بخشی از امور خود را به صورت عمومی اداره می‌کند که نام آن «سیاست» است (و البته طبق آموزه‌های لیبرال هر چه این بخش کوچک‌تر باشد، آن جامعه به بهروزی نزدیک‌تر است؛ فقط بحث سر این می‌ماند که «چقدر کوچک؟»). حال دموکراسی در اینجا روشی است برای اینکه متصدیان این ادارۀ عمومی بدون جنگ و جدال جابجا شوند؛ بدون اینکه کار به زورآزمایی و حذف فیزیکی، خشونت‌ورزی و خونریزی کشد. انسان موجودی آزمند است. حتی در یک خانوادۀ متحد سر تقسیم داشته‌ها نزاع درمی‌گیرد، چه رسد در جامعه‌ای بزرگ و متکثر، و چه رسد به وقتی صحبت سر ادارۀ عمومی است که سر خزانۀ عمومی نشسته و صاحب اختیارات کلان است. دموکراسی سازوکاری است برای اصلاحِ دائمی و صلح‌آمیز رابطۀ جامعه با سیاست ــ طبعاً مزایا و معایب این نوع چرخش قدرت نیز بحث دیگری است

پس آیا شایسته‌سالاری پدیدۀ موهومی است؟ مسئله این است که اصلاً سیاست عرصۀ شایسته‌سالاری نیست. تنها جایی که به معنای واقعی بیشترین حد شایسته‌سالاری پدید می‌آید، «بازار» است ــ و طبعاً بازار «آزاد»، نه بازاری که بوروکرات‌ها با زور سیاسی قواعد آن را چیده باشند. تنها در بازار است که جامعه با انتخاب هرروزۀ خود سلسله‌مراتبی از بهترین‌ها را می‌سازد و شایستگان را به قله می‌رساند. ممکن است بپرسید اگر معیار شایستگی در اقتصاد داشتن خریداران پرشمار است، از کجا معلوم که این خریداران هم مثل همان رأی‌دهندگان در عالم سیاست نباشند؟ اگر در سیاست به اندازۀ عقل ناقص خود رأی می‌دهند، پس در بازار هم به اندازۀ عقل ناقص خود خرید می‌کنند! چه فرقی می‌کند؟

فرق دقیقاً در ماهیت متفاوتِ این دو انتخاب است. ما در بازار بر اساس عینیات و ملموسات انتخاب می‌کنیم. بازار عاری از انتزاعات است. آنچه واقعیت را پیچیده و فریب‌پذیر می‌کند، انتزاعات است. به بیان استعاری، در سیاست می‌توانید گنجشکی را رنگ کنید و برای دهه‌های متمادی جای قناری بفروشید، اما در بازار با فروش اولین قناری قلابی رسوا و اخراج می‌شوید. انسان را در حوزۀ عینیات و ملموسات نمی‌توان فریب داد، همان‌طور که نمی‌توان خوردنی تلخی را شیرین جلوه داد. اما حوزۀ انتزاعات جولانگاه ذهنیات ناملموس است و می‌توان بساط رویافروشی در آن راه انداخت. از این رو، حمله به بازار ــ کاری که از دیرباز هدف اصلی چپ بوده است ــ حمله به یگانه نهاد شایسته‌سالاری، و در نتیجه حمله به قلب بهروزی جامعه است

انسان ز گهواره تا گور دمادم نیازمند تأمین است. برای این هدف، کل جامعه دائم باید منابع را به کالا و خدمات تبدیل کند. بخش کوچکی از این تأمین به دولت، و بخش عمدۀ آن به بازار محول می‌شود. اگر ماهیت دموکراسی «انتخاب آزادانۀ» تأمین‌کنندگان از سوی تأمین‌شوندگان است، پس بازار پدیده‌ای کاملاً دموکراتیک است و حمله به آن، حمله به دموکراسی است

🌺[⬅️ادب و اندیشه➡️]🌺
🆔https://t.me/hajsadri

?دادگری در شاهنامه حکیم فردوسی
?دکتر علیرضا قیامتی

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri

?سخنان دکتر ژاله آموزگار در مورد زنان

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri

?دکامرون 
✍جووانی بوکاچیو
?ترجمه محمد قاضی

??????

?دکامرون اثر کم نظیر جووانی بوکاچیو نویسندهٔ قرن ۱۴ میلادی ایتالیایی است که از ۱۰۰ داستان تشکیل می‌شود.

?بوکاچیو این کتاب را به سبک هزار و یک شب نگاشته و مواد خام این قصه‌ها را از افسانه‌های یونانی، رومی و کشورهای مشرق زمین و گاه از زندگی روزمره مردم گرفته‌است.

?او این کتاب را بلافاصله پس از شیوع طاعون سال ۱۳۴۸ در فلورانس نوشت.

?چارچوب اصلی دکامرون را هفت زن و سه مرد تشکیل می‌دهند، که برای گریز از بلای طاعون، فلورانس را ترک کرده به خانه‌های ییلاقی اطراف شهر پناه می‌برند و در آن جا برای این که ذهن خود را از این واقعه منحرف کنند به قصه‌گویی برای یکدیگر می‌پردازند و چون خُلق و خوی داستانگویان متفاوت است داستان‌ها دارای گیرایی و تنوع بسیار است و از مجموع آن‌ها اوصاف شاعرانه، عبرت‌آموز و غم‌انگیز اما لطیف و شاعرانه فراوان به چشم می‌خورد.

?چون نویسنده واقف به روح بشری و اشخاص داستان بوده، همه قهرمان‌های آن زنده و پر از شور زندگی هستند حتی جانوران داستان
دکامرون یک اثر تمثیلی قرون وسطایی است

[⬅️ادب و اندیشه➡️]
?https://t.me/hajsadri

? دیوان اشعار
✍️? #پروین_اعتصامی

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri

???

?فواید هم نشینی و معاشرت
✍دکتر مصطفی ملکیان

هر انسانی به نوعی همنشین و معاشرت و مصاحبت نیاز دارد. این معاشرت ها اگر سه ویژگی داشته باشند خیلی در کاهش اضطراب نقش دارد، چون آن گاه به معنای اجتماعی آن ما احساس می کنیم که تنها نیستیم و این تنها نبودن اضطراب را کم میکند و این سه شرط عبارتند از:

اول اینکه طرف مقابل در این معاشرت ها باید با شما به صورت برابر روبرو شود نه به صورتی که از شما برتر است، بنابراین یک نوع برابری جویی باید در طرفین باشد تا معاشرت برای هر دو طرف تنهایی رو ازبین ببرد و اضطراب کاهش یابد
کسانی که در معاشرت هایشان با طرف مقابل به صورت برابر رفتار نمی کنند طرف مقابلشان آهسته آهسته عزت نفس خود را از دست میدهد و این نوع معاشرتها ضررشون بیشتر از نفعشون است ، یعنی فرد مقابل نباید احساس کند که به او توهین می شود یا او را تحقیر یا استهزا می کنند. پس اولین شرطش این است که طرف مقابل با من احساس برابری بکند.

ویژگی دوم این است که فرد باید یک اطمینان عقلایی به ثبات این ارتباط داشته باشد، که بداند این ارتباط تا آنجایی که قابل پیش بینی است دوام خواهد یافت ‌، ارتباطاتی که فرد نمی داند فردا یا پس فردایش چه خواهد شد، این سود را ندارد.

ویژگی سوم این است که طرف مقابل یک تعهدی نسبت به من داشته باشد. یعنی درد و رنج من را تا حدی درد و رنج من را تا حدی درد و رنج خودش بداند، شادی من را تا حدی شادی خودش بداند.

ممکن است کسی شرط اول را داشته باشد ولی شرط دوم را نداشته باشد، اگر کسی این سه شرط را داشته باشد توصیه عاقلانه این است که این معاشرت ها را گزینش کند. البته لزومی ندارد که درد و رنج شما کاملاً در روان او باشد، ولی لزومی هم ندارد که نسبت به درد و رنج شما کاملاً بی تفاوت باشد. اگر کاملاً بی تفاوت باشد یعنی هیچ تعهد و التزامی نسبت به شما احساس نمیکند.

روانشناسان اجتماعی می گویند اگر با این سه شرط ما با دیگران معاشرت کنیم باعث می شود که در کاهش اضطراب موثر واقع شود. این گونه دوستی‌ها فقط پشتوانه روانی است، شما نمی توانید تعداد دوستانتان زیاد باشید، ولی این سه شرط را برای همه آنها داشته باشید، چون رعایت این سه شرط دشوار است.

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri

???

*?مرز ایران و ارمنستان خط قرمز ایران است
✍️*حسن بهشتی پور

?«ایران از طریق آذربایجان و ارمنستان به قفقاز جنوبی و از آن طریق به اروپا دسترسی دارد. مرز ۴۰ کیلومتری میان ایران و ارمنستان از این نظر بسیار مهم است. اول به دلیل اینکه پیوستگی سرزمینی میان کشور‌های ترک‌زبان از طریق ترکیه، نخجوان و آذربایجان را می‌گیرد که سیاست‌های پان‌ترکیستی آنکارا را به دنبال داشت. دوم به این دلیل که مسیر دسترسی به گرجستان و از آنجا به دریای سیاه است و سوم اینکه به ایران تنوع دسترسی در قفقاز جنوبی را ارائه می‌کند.»
«آذربایجان بعد از اینکه ارمنی‌های قره‌باغ را کوچاند، به این وهم دچار شد که می‌تواند ادعای تاریخی زنگزور را احیا کند. در توافق آتش‌بس ۲۰۲۰ مسکو، این بند قید شد که آذربایجان بتواند از طریق ارمنستان به نخجوان دسترسی پیدا کند. این کلمه دسترسی از طرف جمهوری آذربایجان مورد سوءاستفاده قرار گرفته و ریشه ادعایش درباره زنگزور و کریدور آن است. چون آذربایجان در جایگاه پیروز جنگ قرار دارد، سعی می‌کند این خواسته خود را به ارمنستان تحمیل کند.

?درحالی‌که ادعایش از هیچ لحاظ پذیرفته نیست. خواست آنان که پیوستگی میان آذربایجان، نخجوان، ترکیه و اروپاست، به معنای نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ارمنستان است. مرز ایران و ارمنستان را هم از بین می‌برد که ایران با آن کاملاً مخالف است.» بهشتی‌پور اضافه کرد: «ارمنستان می‌گوید آذربایجان اگر دسترسی بیشتر می‌خواهد، از جاده‌های این کشور استفاده کند و حق ترانزیت پرداخت کند. طی سی سال گذشته آذربایجان از طریق ایران به نخجوان دسترسی کامل داشته است. دسترسی‌اش قطع نیست. ولی اینکه خطی به عرض ۵ و طول چهل کیلومتر در این کشور بکشد، پذیرفته نیست؛ دالانی که مرز ایران و ارمنستان را از بین می‌برد. دسترسی به گرجستان و دریای سیاه برای ایران اهمیت زیادی دارد. آذربایجان به صورت رندانه سعی می‌کند با حمایت ترکیه، پذیرش این مسئله را به ارمنستان تحمیل کند. طبیعی است که هیچ عقل سلیمی این مسئله را نمی‌پذیرد.»

?«از سال ۲۰۱۸ که نیکول پاشینیان در ارمنستان به قدرت رسید، فاصله بین روسیه و ارمنستان بیشتر شد. چون پاشینیان گرایش‌های غربی دارد و به اتحادیه اروپا و آمریکا نزدیک است. وقتی آذربایجان مناطقش را آزاد کرد، ارمنستان از روسیه انتظار داشت که طبق پیمان جمعی میان هفت کشور از جمله روسیه و ارمنستان، مسکو برای حمایت از آنان وارد عمل شود.
اما روس‌ها این کار را در جنگ اخیر قره‌باغ نکردند. چون با پاشینیان مشکل داشتند و یک قرارداد ۵ میلیارد دلاری هم با علی‌اف بسته بودند. می‌توانیم به اصطلاح بگوییم که می‌خواستند فشاری بر پاشینیان بیاورند که در سیاست‌هایش تجدیدنظر کند. الان روسیه مدعی زنگزور شده، چون طبق همان توافق آتش‌بس مسکو که مورد استفاده آذربایجان قرار گرفته، امنیت مناطق مورد اختلاف دو طرف از سوی روس‌ها برقرار می‌شود. دنبال فرصتی هستند که بتوانند جایگاه خود را در جنوب ارمنستان محکم کنند و حضور مؤثری در قفقاز جنوبی داشته باشند. ارمنستان وابستگی زیادی به روسیه دارد. همین الان ۷۵ درصد انرژی این کشور از سوی روسیه تامین می‌شود. می‌خواهند با استفاده از این حضور، سیاست غرب‌گرایی پاشینیان را تغییر دهند.»

?«ترکیه برای اتصال از طریق نخجوان، زنگزور، آذربایجان، دریای خزر، آسیای مرکزی و استان سین‌کیانگ در شمال چین دنبال این دالان است. اینکه چقدر این سیاست قابلیت اجرا دارد، یک بحث جداگانه است. اما در حال حاضر آن‌ها از سیاست آذربایجان حمایت می‌کنند.»

?«کشور‌های غربی و به‌طور مشخص آمریکا و فرانسه از کشیده شدن این کریدور ناراضی نیستند، اما با حضور روسیه در ارمنستان مخالفند. چون دنبال حضور خود در این منطقه هستند. با گسترش روابط ایران و ارمنستان نیز موافقت ندارند. آن‌ها با ایجاد کریدور یعنی خط ترانزیت موافق هستند، اما با استفاده از ظرفیت ارمنستان؛ نه آن‌طور که حاکمیت این کشور را نقض کند و باعث استقرار روس‌ها در منطقه شود.»

?«نکته مهم این است که در این شرایط ایران برای همه طرفین ماجرا روشن کرده که اگر توافقی انجام شود، نباید مخل نظم مرز مشترک بین ایران و ارمنستان باشد. ایران در این موضوع بسیار جدی ا‌ست. حدود دو سال پیش با هماهنگی ارمنستان یک پل شناور روی ارس زدند و تانک‌های ایرانی داخل خاک ارمنستان شدند و در آن کشور مانور مشترک برگزار کردند. پیام این بود که مخالفت ایران صرفاً یک موضع‌گیری سیاسی نیست و هیچ‌کس حق ندارد مرز تاریخی میان دو کشور را از بین ببرد. ایران طی ۳۰ سال گذشته همه جور خدماتی به آذربایجان داده است تا دسترسی‌اش به نخجوان قطع نشود؛ بنابراین آذربایجان بهانه‌ای ندارد که بخواهد مسئله زنگزور را زنده کند.»

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri

???

⭕ ۵۰ کشور برتر از نظر تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۴

1. ایالات متحده ??: 28.78 تریلیون دلار
2. چین ??: 18.53 تریلیون دلار
3. آلمان ??: 4.59 تریلیون دلار
4. ژاپن ??: 4.11 تریلیون دلار
5. هند ??: 3.94 تریلیون دلار
6. بریتانیا ??: 3.50 تریلیون دلار
7. فرانسه ??: 3.13 تریلیون دلار
8. برزیل ??: 2.33 تریلیون دلار
9. ایتالیا ??: 2.33 تریلیون دلار
10. کانادا ??: 2.24 تریلیون دلار
11. روسیه ??: 2.06 تریلیون دلار
12. مکزیک ??: 2.02 تریلیون دلار
13. استرالیا ??: 1.79 تریلیون دلار
14. کره جنوبی ??: 1.76 تریلیون دلار
15. اسپانیا ??: 1.65 تریلیون دلار
16. اندونزی ??: 1.48 تریلیون دلار
17. هلند ??: 1.14 تریلیون دلار
18. ترکیه ??: 1.11 تریلیون دلار
19. عربستان ??: 1.11 تریلیون دلار
20. سوئیس ??: 938 میلیارد دلار
21. لهستان ??: 844 میلیارد دلار
22. تایوان ??: 802 میلیارد دلار
23. بلژیک ??: 655 میلیارد دلار
24. سوئد ??: 623 میلیارد دلار
25. آرژانتین ??: 604 میلیارد دلار
26. ایرلند ??: 564 میلیارد دلار
27. تایلند ??: 548 میلیارد دلار
28. اتریش ??: 540 میلیارد دلار
29. اسرائیل ??: 530 میلیارد دلار
30. امارات ??: 527 میلیارد دلار
31. نروژ ??: 526 میلیارد دلار
32. سنگاپور ??: 525 میلیارد دلار
33. فیلیپین ??: 471 میلیارد دلار
34. ویتنام ??: 465 میلیارد دلار
35. ایران ??: 464 میلیارد دلار
36. بنگلادش ??: 455 میلیارد دلار
37. مالزی ??: 455 میلیارد دلار
38. دانمارک ??: 409 میلیارد دلار
39. هنگ کنگ ??: 406 میلیارد دلار
40. کلمبیا ??: 386 میلیارد دلار
41. آفریقای جنوبی ??: 373 میلیارد دلار
42. رومانی ??: 369 میلیارد دلار
43. مصر ??: 347 میلیارد دلار
44. شیلی ??: 333 میلیارد دلار
45. جمهوری چک ??: 325 میلیارد دلار
46. ​​فنلاند ??: 308 میلیارد دلار
47. پرتغال ??: 298 میلیارد دلار
    48.قزاقستان ??: 296 میلیارد دلار
48. پرو ??: ۲۸۲ میلیارد دلار
49. الجزایر ??: ۲۶۶ میلیارد دلار

? صندوق بین المللی پول

?[⬅️ادب و اندیشه➡️]?
?https://t.me/hajsadri