💢تو همدردی یا تو هم، دردی؟ | خطر اخلاق بدون همدلی

🔹قرن‌هاست که متفکران به رابطة بین اصول ‌اخلاقی و احساسات پرداخته‌اند. اکثر نظام‌های اخلاقی معاصر خواستار بی‌طرفی هستند. بی‌طرفی یعنی نباید اجازه دهیم احساساتی مربوط با همدلی، حواس ما را از انجام کارِ اخلاقاً درست پرت کند. در این مقاله، هیدی میبوم، این بی‌طرفی را رد می‌کند. اگر با اطرافیان‌مان همدلی نداشته باشیم، آیا می‌توانیم بفهمیم چه‌چیزی برایشان اهمیت دارد؟ چه چیزی آن‌ها را به حرکت وا می‌دارد؟ یا چه چیزی رفاه‌شان را به‌خطر می‌اندازد؟

.
♦️ #ترجمه_اختصاصی | شماره ۲۶۴
📝 نویسنده: هیدی میبوم| مترجم: نجمه مهری
.
این مقاله به‌طور اختصاصی برای وب‌سایت خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان ترجمه شده و به‌صورت رایگان در دسترس قرار گرفته است.

⏰ زمان مطالعه ۵ دقیقه

اینجا چراغی روشن است...

@EthicsHouse

🗂 نهمین #پرونده_ویژه خانۀ اخلاق‌پژوهان جوان منتشر شد.

«خوشا به حال کلاغان قیل و قال پرست»
📑 اخلاق در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی

⬅️ پرونده ویژه‌های گذشته:

🔗 ۱. روز اخلاق جهانی

🔗 ۲. جراحی زیبایی

🔗 ۳. هوش مصنوعی

🔗 ۴. مرور کتاب‌های مهم اخلاق کلاسیک

🔗 ۵. مرور کتاب‌های مهم اخلاق اسلامی
🔗 ۶. اخلاق سیاست

🔗 ۷. معرفی فیلم

🔗۸. پرونده ویژه غزه

اینجا چراغی روشن است...
@EthicsHouse

گزارش تصویری

۵۷مین کارگاه فلسفهٔ اخلاق
«نگاهی انتقادی به پروژه نواندیشی دینی در باب رابطه دین و اخلاق»

شنبه یکم دی ماه
#کارگاه

اینجا چراغی روشن است....

@EthicsHouse

این مباحث در جلسهٔ ۵۷ کارگاه فلسفهٔ اخلاق با ارائهٔ استاد محمدعلی عبداللهی مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت؛

1⃣ پرسش از رابطۀ دین و اخلاق، خصوصاً ابتنا و عدم ابتنای اخلاق به دین، نه‌تنها برای فیلسوفان اهمیت نظری داشته بلکه بیشتر، اهمیت آن به‌دلیل پیامدهای عملی بسیاری است که این بحث در حیات اجتماعی-سیاسی بشر دارد. انسان برای سامان‌دادن به حیات جمعی خود، چاره‌ای ندارد جز این‌که معلوم کند بر پایۀ کدام معیارهای اخلاقی، زندگی خود را باید بنا کند؟ و این معیارها از کجا سرچشمه گرفته یا باید بگیرند؛ از دین، عقل، تجربه یا چیز دیگری؟

2⃣ مدعای اصلی این گفتار: #اخلاق نمی‌تواند سعادت انسانی را تضمین کند و او را وادار به انجام کارهای شایسته نماید جز در صورتی که به توحید متکی باشد، یعنی شخص ایمان داشته باشد به این‌که جهان که انسان هم جزئی از آن است، خدای یگانه‌ای دارد که همیشه بوده و خواهد بود. اگر اخلاق متکی به چنین عقیده‌ای باشد، هَمّی برای انسان جز این نمی‌ماند که در کارهایش مراقب رضای خدا باشد و تقوایش مانع ارتکاب حرام خواهد بود. این چیزی نیست جز اتکای اخلاق به دین. استقلال یا اتکای اخلاق به دین می‌تواند در عمل منشأ پدیدآمدن دو نوع جامعۀ انسانی با رفتارها و هنجارهای متفاوت گردد. در روزگار ما، جوامع بشری را از نظر نحوۀ سامان‌دهی به حیات اجتماعی و سیاسی خود می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: جوامعی با نظام‌های اخلاق دینی وجوامعی با نظام‌های اخلاق سکولار.

3⃣ جریان #روشنفکری_دینی (یا نواندیشی دینی چنان‌که اخیراً در زبان‌ها افتاده است) در ایران به پیروی از فیلسوفان و متفکران دورۀ تجدید حیات علمی-فرهنگی اروپا (رنسانس) تلاش کرده‌اند مبنایی غیردینی برای اخلاق فراهم کنند. اینان با استفاده ازمبانی فلسفی عصرجدید یعنی #اصالت_انسان، خودبنیادی عقل و اصالت فرد، اخلاق را یکسره بر پایۀ خرد فردی و جمعی انسان بنیان نهاده‌اند. این تلاش‌ها در قلمروی مباحث اخلاقی به اخلاق سکولار یا سکولاریزم اخلاقی در برابراخلاق دینی منتهی شده است.

4⃣ نواندیشی دینی را می‌توان هم از منظر #درون‌دینی نقد کرد و هم از منظر #برون‌دینی. نواندیشی دینی در خوشبین‌ترین حالت، از نوعی فقر تئوریک درباب فهم دقیق و درست دین رنج می‌برد و در بعضی از موارد شاید بتوان گفت به‌نوعی #تحریف دست می‌زند یا بعضی از بحث‌ها را به‌نفع بحث‌های دیگر نادیده می‌گیرد. شاید ریشۀ چنین گزینش‌های معنادار و تفسیرهای دلخواه در این باشد که روشنفکری دینی و نواندیشی دینی آن‌گونه که در ایران معاصر انعکاس یافته است، آلوده به سیاست و اغراض خاص شده است.

خانهٔ اخلاق‌پژوهان جوان برگزار می‌کند:

? ۵۷مین کارگاه فلسفهٔ اخلاق
«نگاهی انتقادی به پروژه نواندیشی دینی در باب رابطه دین و اخلاق»

? آشنایی با کارگاه‌های فلسفهٔ اخلاق

? استاد محمدعلی عبداللهی
رییس دانشکدهٔ الهیات دانشکدگان فارابی

? شنبه ۱ دی‌ماه

⏰ ساعت ۱۶ تا ۱۸

? قم، خیابان ساحلی (مصلی)، بین کوچه ۲۰ و ۲۲، پلاک ۲۲۱

? این جلسه فقط به‌صورت حضوری برگزار می‌گردد و شرکت برای عموم علاقه‌مندان، رایگان است.

اینجا چراغی روشن است...
@EthicsHouse

#مقاله #ترجمه_اختصاصی
شماره۲۵۵

قایقی خواهم ساخت | نگاهی به مسئله قایق نجات و توزیع ثروت

مسئلۀ قایق نجات استعاره‌ای است از فرایند توزیع ثروت

?«مسئلۀ قایق نجات» را گرت هاردینِ بوم‌شناس توضیح داد. این مسئله استعاره‌ای است از فرایند توزیع ثروت و منابع. او در سال ۱۹۷۴ در مقاله‌ای با نام: «اخلاق قایق نجات» نمونه‌ای را برضدّ کمک به فقرا توضیح می‌دهد که چرا کشور‌های ثروتمند، نباید به‌طور کامل، مسئولیت حمایت از فقرا را برعهده گیرند. دونالد کندی و ویلیام کلارک هر دو مقالاتی را دربارهٔ اخلاق قایق نجات و تراژدی عوام نوشته‌اند. در این مقاله، هاردین مفهوم «اخلاق قایق نجات» را توضیح می‌کند و با ارائهٔ استدلال از رویکرد فایده‌گرایانهٔ خود در توزیع ثروت دفاع می‌کند. اما استعارهٔ او بر این فرض اشکال وارد می‌کند که اگر کشور‌های ثروتمند کمک به کشورهای فقیر را به‌طور کامل متوقف کنند، مشکل حل می‌شود

?گرت هاردین برای توضیح مفهوم «اخلاق قایق نجات» از تمثیل کمک گرفت. فرضیهٔ او این است که مردم کشور‌های ثروتمند نباید از تلاش‌ها برای پایداری مردم کشور‌های فقیرتر حمایت کنند. هاردین با حامیان محیط زیست که زمین را «سفینهٔ فضایی» می‌نامند مخالف است. او متذکر می‌شود مفهوم «سفینۀ فضایی» به این معناست که مسئولیت منابع زمین که متعلق به همه است، برعهدهٔ حاکمی واحد است. در مقابلِ این نظریه، او زمین را به «قایق نجات» تشبیه می‌کند. کشور‌های ثروتمند درون قایق هستند و منابع مورد نیاز برای حفظ خودشان را به همراه دارند. کشور‌های فقیر‌تر داخل آب هستند و به‌سوی قایق شنا می‌کنند. این‌ها می‌خواهند در ثروت درون قایق سهیم شوند. این تمثیل به‌خوبی مسئلهٔ افزایش جمعیت و منابع محدود را نشان می‌دهد. استفاده از تمثیل، مسئله را روشن ساخت که توزیع ثروت تا جه اندازه دشوار و در شرایط فعلی، نابرابر است. به‌عنوان مثال، هاردین در فصل «سرگردانی در دریای اخلاقی» سناریویی را ارائه می‌کند: ۵۰ نفر در یک قایق با ظرفیت ۶۰ نفر هستند، ۱۰۰ نفر به سمت قایق شنا می‌کنند و سعی دارند تا سوار آن شوند. منطقاً سه راه پیش پای ما قرار دارد: ۱- تمامی ۱۰۰ نفر را سوار کنیم تا به دلیل افزایش جمعیت خطر غرق‌شدن بیشتر شود؛ ۲- اجازه دهیم تنها ۱۰ نفر سوار قایق شوند؛ ۳- هیچ‌کس را سوار نکنیم. هاردین توضیح می‌دهد اگر کسانی که در قایق قرار دارند، جای خود را به کسانی که در آب هستند بدهند «وقتی مردم به دلیل حس عذاب وجدان صندلی خود را رها کنند، حس عذاب وجدان از بین خواهد رفت. این باعث می‌شود افراد نسبت‌به بقیه کمتر احساس مسئولیت داشته باشند». یعنی اگر افراد، صندلی‌های خود را برای کمک به دیگران رها کنند، ممکن است انسان‌دوستی از میان برود. زیرا کسانی که هم‌اکنون صندلی‌های قایق را در دست دارند ممکن است تمایلی به واگذاری صندلی خود نداشته باشند. این امر می‌تواند دلسوزی در درون قایق را از بین ببرد. این نقطه، سرآغاز سقوط است. اگر کشور‌های ثروتمند منابع خود را در اختیار دیگران بگذارند، خودشان را در معرض نابودی قرار می‌دهند. از برخی نقطه‌نظرات، باید محدودیت‌هایی در مورد کمک ثروتمندان به فقرا وجود داشته باشد. در غیر این صورت منابع به‌صورت کامل از بین می‌رود. هاردین دیدگاه‌های خود راجع به قایق نجات را از منظر اخلاقی، فایده‌گرایانه می‌داند.

برای مطالعه متن کامل مقاله اینجا را لمس کنید.