هنرمند ایرانی کیست؟

امیر مازیار
(۸ دی‌ماه ۱۴۰۳، موزه هنرهای معاصر)

در این سخنرانی از " گفتمان هنرمند ایرانی" سخن گفته‌ام که به گمانم چیزی حدود صد سال عمر دارد. در این گفتمان تصویری ذات‌گرا از هنر و هنرمند ایرانی به دست داده می‌شود و ویژگی‌هایی به این هنر و هنرمند اطلاق می‌شود که بیش از آنکه به کار تشخیص و تعریف او بیایند زبانی تحسین‌گر و ستایش‌آمیز دارند و در عین حال چنان کلی و انتزاعی اند که به ویژگی‌های معین و مشخصی راهبر نمی‌شوند . در سخنرانی به چند نویسنده که تصویر هنرمند ایرانی ، معمار ایرانی و نقاش ایرانی را در ذیل این گفتمان تصویر می‌کنند اشاره شده‌است.

@amirmaziar1

غزالی و رقص

امیر مازیار
(شادی و رقص کودکان جهان بیش باد)

کتاب "سماع " در احیاء‌العلوم غزالی و خلاصه پارسی آن به قلم خود غزالی در کیمیای سعادت از مهم‌ترین و نغزترین متون عرفانی و فقهی درباب سماع و موسیقی است و در آن غزالی نظر خود را درباب رقص به معنای عرفی‌اش هم به صراحت بیان‌کرده‌است:

" و رقص سبب تحریک شادی و نشاط است و هر شادی که مباح است تحریک آن رواست و اگر حرام بودی عایشه - رضی‌الله عنها- به حبشیان ننگریستی با پیامبر در حال پای کوفتن ایشان." * (ترجمه احیاء ،تصحیح خدیوجم ، ج ۲، ۶۵۷)

" و رقص مباح است ...و رسول فرا علی گفت :" تو از منی و من از تو" علی از شادی این رقص کرد و چندین بار پای بر زمین زد چنانکه عادت عرب باشد که در نشاط و شادی کنند و فرا جعفر گفت " تو به من مانی به خَلق و خُلق" وی نیز از شادی رقص کرد و زید بن حارثه را گفت " تو برادر و مولای مایی" از شادی رقص کرد."(کیمیای سعادت، تصحیح خدیوجم،ج ۱، ۴۹۶).

منع و تقبیح کاربرد واژه‌هایی همچون " رقص" که چنین سابقه‌ای در متون قدیم و حتی متون دینی ما دارد و ستیز با خود رقص چونان عملی مطلقا حرام و نامجاز ،خلاف حضور گسترده رقص در تاریخ و آداب ما و، به خصوص، در فرهنگهای محلی است که در آنها رقص تا به امروز جایگاهی کاملا طبیعی و موجه دارد و غفلت از این امر است که رقص در اساس هنر است و در بسیاری از فرهنگها از گذشته تا کنون شان آیینی و دینی داشته. این نوع مواجهه از سنخ همان افراطی‌گری هاست که کارش به تخریب آثار و اماکن تاریخی و عبادتگاه‌های مسلمانان و نامسلمانان کشیده و در واقع دشمنی با تاریخ و فرهنگ و زندگی است. ضررش هم در نهایت بیش از همه متوجه خود دین خواهد بود.

*این واقعه شیرین که غزالی مکرر به آن استناد می‌کند چنین است:
" عایشه روایت می‌کند که " روز عید زنگیان در مسجد بازی می‌کردند رسول مرا گفت : خواهی که بینی گفتم : خواهم.بر در بایستاد و دست فرا پیش داشت تا من زنخدان بر دست وی نهادم و چندان نظاره کردم که چند بار گفت که بس نباشد و من گفتم نه"(کیمیا،ج۱، ۴۷۵)
غزالی پنج رخصت از این واقعه استنباط می‌کند :بازی و لهو و رقص حرام نیست، "در مسجد می‌کردند"،پیامبر فرمان داد که بازی کنند "پس بدانچه حرام بود چون فرماید؟"،"آنکه ابتدا کرد عایشه را که خواهی که بینی" و "خود با عایشه بایستاد ساعتی دراز".

(این یادداشت را چهارسال پیش و در پی جنجالی درباره رقص منتشر کردم. اکنون ماجرای رقص و شادی دانش‌آموزان بابلی بهانه بازنشر آن شد.)

@amirmaziar1

داستان و فلسفه داستان در متون ابن‌سینا

امیر مازیار

یکی از پرسشهای مهم در فلسفه ادبیات و فلسفه هنر درباره داستان ارزش و غایت " داستان" است . چرا  داستان می‌گوییم یا می‌خوانیم و داستان چه می‌کند؟ آیا داستان تنها لذت‌آفرین است یا  معرفت‌بخش( اخلاقی و غیر اخلاقی) است ؟ آیا داستان ممکن است معرفتی را منتقل کند که خاص آن است و به طریق دیگری یافتنی نیست. در مجموعه آثار ابن‌سینا چند داستان وجود دارد و پرسیدنی است که چرا فیلسوف داستان گفته‌است .ابن‌سینا در فقراتی از آثار خود مستقیما به چیستی و اهمیت داستان پرداخته اما این بحث به نظریه منطقی او درباب "تمثیل" و نظریه زبان‌شناختی او درباره "استعاره " نیز ربط می‌یابد. در این دوره تلاش کرده‌ام از دل متون ابن‌سینا فلسفه داستان او را ،فراتر از آنچه خود مستقیما در این باره گفته، استخراج کنم . این چهار جلسه در سال ۱۴۰۰ در موسسه خوانش برگزار شده‌است. در مقدمه سعی کرده‌ام مساله داستان را به شکلی کلی در فضای تفکر گذشته ایران و جهان اسلام طرح کنم و سپس به داستان و فلسفه داستان در متون ابن‌سینا پرداخته‌ام. امیدوارم که بتوانم این بحث را در آینده زود تکمیل و منتشر کنم.
جلسه نخست:
https://t.me/amirmaziar1/556?single

جلسه دوم:
https://t.me/amirmaziar1/557?single

جلسه سوم:

https://t.me/amirmaziar1/558?single

جلسه چهارم:
https://t.me/amirmaziar1/559?single

@amirmaziar1

?دوره جامع فلسفه اسلامی

?فارابی

?معرفی دوره

?مدرس:دکتر امیر مازیار

▪️آنلاین_آفلاین

♦️دوستان و همراهان گرامی و فرهیخته؛
لطفاً جهت کسب اطلاعات تکمیلی و ثبت نام به سایت آکادمی شمسه مراجعه و یا با مؤسسه تماس حاصل فرمایید

☎️ 021- 66489221
☎️ 021- 66489223

? www.academyshamseh.com

و یا می توانید به شماره های تلگرام و واتساپ مؤسسه پیام دهید تا برنامه برای شما ارسال گردد.

? +98 904 413 0243

?لینک مستقیم برنامه و ثبت نام

https://B2n.ir/w19794

#آکادمی_شمسه
#مؤسسه_پژوهشی_آموزشی_مطالعاتی_آکادمی_شمسه
#فلسفه_اسلامی
#دوره_جامع_فلسفه_اسلامی
#امیر_مازیار

#اولین_نشست_حضوری_دورنما
#چکیدۀ_گفتار_نشست

▪️الاهیات داستانی قرآن
✍️ #امیر_مازیار

?معمولاً گمان می‌رود «الاهیات قرآن» ـ یعنی توصیف‌های قرآن دربارۀ خدا، جهان و انسان ـ از سنخ گزاره‌های علمی و فلسفی و دارای همان نوع «واقع‌نمایی» است و تفاوت اصلی آن‌ با علم و فلسفه در این است که آیات قرآن حاصل وحی‌اند و علم و فلسفه حاصل تعقل آدمی. این تلقی مسائل بسیاری را، به‌ویژه در دوران جدید، دربارۀ تطابق الاهیات قرآنی با یافته‌های عقلانی ایجاد کرده‌ است. برخی برای حل این تعارض‌ها به نظریه‌هایی در فلسفۀ دین و الاهیات معاصر توجه کرده‌اند که زبان دین را زبانی متفاوت با زبان علم و فلسفه معرفی می‌کنند و از این جهت مسئلۀ تعارض را از میان بر می‌دارند. اما این نظر معمولاً با این ایراد روبه‌روست که معتقدان به قرآن در طول تاریخ برای الاهیات قرآن واقع‌نمایی علمی و فلسفی قائل بوده‌اند و چنین نظری خلاف تاریخ و خلاف شواهدِ برآمده از نص است که قرآن را مطابق تعقل و محتوای آن را حق یعنی منطبق با واقع می‌دانند.

?در این گفتار تأکید می‌شود که انتساب واقع‌نماییِ علمی و فلسفی به قرآن خطایی زمان‌پریشانه و بی‌توجه به بافت معرفتی متن در زمان شکل‌گیری آن است، چنان‌که متن را در سیاق فکریِ پسافلسفی قرار می‌دهد که بسی متأخر و متفاوت با عصر تدوین قرآن است. الاهیات قرآن واقع‌نماست اما واقع‌نمایی آن، مطابق الگوی معرفت زمانه، از سنخ «واقع‌نمایی داستانی/محاکاتی» است. این تلقی از الاهیات قرآن البته جدید نیست و در تاریخ اندیشۀ اسلامی سابقه داشته است، چنان‌که فیلسوفان مسلمان در نخستین قرون اسلامی و در مواجهه با مسئلۀ تعارض الاهیات قرآنی با الاهیات فلسفی آن را صورت‌بندی کرده‌ بودند.

#الاهیات_داستانی_قرآن #داستان‌های_قرآن
#الاهیات_و_قرآن #فلسفه_و_قرآن
#رویکرد_فلسفی_به_قرآن #مدرسانۀ_دورنما
#دورنما_بشنویم #دورنما_ببینیم

@doornamaa

? سخنرانی امیر مازیار در مراسم رو‌نمایی از کتاب مبانی نظری نقد معماری با رویکرد فرمالیسم ژرف

#فرمالیسم #امیر_مازیار
@asmaaneh

درس‌گفتار کتاب  "رویا، استعاره و زبان دین"

امیر مازیار
خرداد و تیر ۱۴۰۳ (حلقه دیدگاه نو)

۱.جلسه نخست: مساله تکلم خداوند در کلام و فلسفه
https://t.me/amirmaziar1/475

۲.جلسه دوم: فارابی و رویایی بودن تجربه وحیانی
https://t.me/amirmaziar1/478

۳.جلسه سوم: زبان خیالین دین نزد فارابی و ابن‌سینا
https://t.me/amirmaziar1/487

۴.جلسه چهارم:  رویاهای رسولانه عبدالکریم سروش
https://t.me/amirmaziar1/489

۵.جلسه پنجم: نظریه‌های ارسطویی و غیر ارسطویی استعاره
https://t.me/amirmaziar1/492

۶.جلسه ششم: معنای استعاری‌بودن متن دینی
https://t.me/amirmaziar1/495

۷.جلسه هفتم: استعاری‌بودن الهیات، تاریخ، عبادات و قوانین دینی
https://t.me/amirmaziar1/499

۸.جلسه هشتم: حجیت معرفتی و وثاقت تاریخی متن استعاری
https://t.me/amirmaziar1/504

لینک معرفی کتاب و صفحات آغازین در صفحه ناشر

@amirmaziar

Telegram

امیر مازیار

#درسگفتار رویا، استعاره و زبان دین (۱) با ارایه #امیر\_مازیار در این جلسه توضیح مختصری درباره کتاب رویا،استعاره و زبان دین" و بخش‌های اصلی آن دادم. سپس برای فهم نظریه وحی نزد فارابی و ابن‌سینا به پیشینه مساله "تکلم خداوند" در قرون نخست اسلامی و نزد متکلمان…

#درسگفتار کتاب «رویا، استعاره و زبان دین» (۴)
با ارایه
#امیر_مازیار

در این جلسه درباره سلسله مقالات " رویاهای رسولانه " عبدالکریم سروش صحبت کردم که فصل پنجم کتاب" رویا، استعاره و زبان دین" است. در مقدمه بحث مطرح شد که محور عمده نظریه رویاهای رسولانه طرح نظریه‌ای در زبان دین است و مساله متافیریکی چگونگی وقوع وحی در پرانتز نهاده شده‌است‌. در این نظریه زبان دین "رویایی" است و در آن با انواعی از تجارب و گزارشاتی روبروییم که گویی از سنخ رویابینی اند. این نظریه چنانکه در متن مقالات هم اشاره شده مشابهت‌های زیادی با دیدگاه فیلسوفان مسلمان دارد با این تفاوت که جوهره زبان رویایی را در استعاری‌بودن آن می‌بیند و استعاری‌بودن را نیز نه برمبنای ارسطویی بلکه بر مبنای آرای نظریه‌پردازان جدید استعاره همچون دیویدسون تفسیر می‌کند که تفاوتی جدی با دیدگاه پیشین دارد . استعاره در دیدگاه جدید ترجمه‌پذیر نیست و بعدی شناختی و معرفتی دارد. این وجوه از نظریه رویاهای رسولانه کمتر محل توجه منتقدان واقع‌شده‌است.

دوشنبه سوم جوون 2024
#حلقه_دیدگاه_نو @didgahenochannel

@amirmaziar1