جمع اضداد

اینایی که ول‌کن قدرت نیستند، پس از عکس توی ماه و چند دهه ادعای امامت، رسیدند به جانشینی خدا؛

اونایی که در هوس سواری دوباره‌اند، به محض استشمام بوی کباب، سه‌سوته شدند خود خدا.

بنازم به شتاب تحولات در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی!!!

و چرخهٔ تاریخی تغییرناپذیری در احوال و افکار مردمی که زیر دست و پای خدایان، دنبال خرده‌های زندگی و خاکستر انسانیتشون می‌گردند!

✍ سخنگر
سوم اسفند ۰۳

#نکته

T.me/khamneveshteha

*🎼* به خدا

🎤 محسن چاوشی

✍ شیخ بهایی**

همه‌روز روزه بودن، همه شب نماز کردن
همه ساله حج نمودن سفر حجاز کردن

ز مدینه تا به کعبه سر و پا برهنه رفتن
دو لب از برای لبیک به وظیفه باز کردن

به مساجد و معابد همه اعتکاف جستن
ز ملاهی و مناهی همه احتراز کردن

شب‌جمعه‌ها نخفتن به خدای راز گفتن
ز وجود بی‌نیازش طلب نیاز کردن

به خدا که هیچکس را ثمر آنقدر نباشد
که به روی ناامیدی در بسته باز کردن

T.me/khamneveshteha

**خالی باش
جاری باش

چه در درون
چه پیرامون**

✍ سخنگر
۱۲ دی‌ماه ۰۳

#نکته

T.me/khamneveshteha

**دیروز برای اصلاحش چه کردی؟

امروز برای تغییرش چه می‌کنی؟**

✍ سخنگر
۱۱ دی‌ماه ۰۳

#نکته

T.me/khamneveshteha

خاکستر
شور مستی بازمی‌گردد، بخوان
بزم هستی باز می‌رقصد از آن

هر دمی، در چنته دارد زندگی
ناز شستی، باز کن آغوشِ جان

✍ سخنگر
۱۰ دی‌ماه ۰۳

#شعر

T.me/khamneveshteha

خود‌به‌خود؟!

طبیعی‌تر از زایمان سراغ دارید؟!

همان هم بی قابله، خطرناک خواهد بود: هم برای مادر و هم برای نوزاد.

چه می‌گویم؟!
لقمهٔ در دهان گذاشته را هم باید جوید و بلعید، مگر آنکه هوس خفگی کرده باشی.

دخالت‌های درست و بجای ما برای جاری ساختن رخدادها و کاستن از زمان و زیان هر یک، نه تنها کمکی بزرگ و احتیاطی عاقلانه، بلکه وظیفه‌ای حیاتی است.

وگرنه،
**آنچه که خودبه‌خود می‌رود، فرصت‌های تکرارناشدنی؛

و آنچه که خودبه‌خود می‌آید، تنها مرگ است!**

با شما هستم:
شما خستگان و تشنگان!
شمایی که دعای باران می‌خوانید

تا دیر نشده نقش خود را بیابید و دست به‌کار شوید؛

که لحظهٔ فرارسیدن ابرها و شدت بارش، هرگز به خیال شما نیست

**آری، باران ناگزیر خواهد آمد

اما خردمندان فرصتی برای نومیدی و انتظار ندارند.

آنان چشمی به آسمان دارند و دستی به کار:

که بستر سیل را یا پیش از غرش نخستین رعد، می‌سازند**،

و یا در آغوش امواجش غوطه می‌خورند.

✍ حمید فتح‌اللهی‌پور
۰۷ دی‌ماه ۰۳

#دیدگاه

T.me/khamneveshteha۰

کوهی که زایید
دیگر از فقر و ز ویرانی مگو
حکم او آمد، همان یار نکو

ما کجا و مصلحت‌دانی کجا؟
عالِمِان پاک ربانی کجا؟

مرد و زن، مشتی صغیر و جاهلیم
توی گوشی‌ها به معصیت، وِلیم

تا که از بهر تَنَبُّه، عاقبت
امر شد فیلتر، برای مصلحت

تا به مردم درسی از ایمان دهد
مملکت با سر سوی سامان رود

چند سالی گل شد و بلبل به راه
تا که اینک رسته زان چاه سیاه

حکمرانان، حکم دیگر رانده‌اند
با وفاق و همصدایی خوانده‌اند:

«بر اساس اذن ایشان، بعد از این
گوگل و واتسپ شده تواب دین»

البته از اولِ اینستا، الف
یا تلگرام، یوتیوب و ...، مختلف

«ایکس» و ایگرگ تا خود زِد، بسته‌اند
این دو از لای در اما، جسته‌اند

گرچه زان صدها، دو تا آزاد شد
زین خبر، ایران من آباد شد

زنده بادا فیلتر و فیلترشکن
مرگ بر آن دشمنان بددهن

چونکه اگه نیستی از سِرِّ غیب
هین مشو نومید از آوار عیب

نوبت جشن و سرور مردم است
تلخ‌کامی، ناامیدی‌ها گم است

ای بسا فیلترشکن ارزان شود
کاخ ظلم کاسبش ویران شود

بعدِ عمری از دل کوهی عظیم
بچه‌موشی زاده شد، یک سانت و نیم

✍ سخنگر
پنجمین روز از زمستان‌ماه دی
به مبارکی آزادسازی #واتسپ و #گوگل_پلی

#شعر #فیلتر #فیلترشکن

T.me/khamneveshteha

عزت ما، حکمت دنیا، یا مصلحت شما؟!

یکی از مزایای زندگی در ایران همین در لحظه زیستن است.

همین که هیچ دو باری، با درآمد و قیمت‌های یکسان، دست به جیب نمی‌بری.

چنان که حتی اگر قیمت‌ها هم، به فرض محال، برای یک ساعت دست از پرواز بکشند و برای اوج بعدی نفسی تازه کنند،

درآمدها و داشته‌هایت، بی‌وقفه و خستگی‌ناپذیر به سقوط آزادشان ادامه می‌دهند.

این شتاب فزایندهٔ دور شدن از هر چیزی که امید را ممکن یا زنده ماندن را متصور می‌کند،

در زیر سایهٔ مداوم جنگ و چاشنی تهدید بی‌امان با قوانین سنگین، بی‌ربط و تنش‌زا

منجر به تجربه‌ای بی‌نظیر از حس تعلیق و هیجان درآمیخته با دست شستن از دنیا و عُقبیٰ می‌شود،

که انصافاً کمتر ملتی درک یا تصوری از آن دارد.

و شگفت اینکه این زندگی شکوهمند و عارفانه را وامدار جماعتی هستیم، که هیچ نقشی را در پدیدآوردنش گردن نمی‌گیرند

و مدام افتخارش را به زمین و زمان و یکدیگر حوالت می‌دهند. چندان که در این راه، حتی دشمن را هم پیش از خویش می‌نشانند.

خانم‌ها و آقایان!
تقوی و تواضع کافی است.
این شاهکار مجسم دانش و بینش و هنر را، انکار چگونه می‌توان کرد؟!

مردم حق‌شناس ایران، از ابتدای این مجاهدت،

شاهد ذره‌ذرهٔ رفتارها و گفتارهای شما و ازخودگذشتگی آقازاده‌هاتان بوده و هستند

مطمئن باشید یکایک آنها در ذهن‌ها و سینه‌ها ثبت شده

و از این پس نیز، تلاش‌هایتان از نظرها دور، یا بی‌اجر و پاداش نخواهد ماند.

گرچه جزای اصلی را لابد از خداوندی خواهید ستاند،

که بر خلاف روال معمول و خدایان مألوفتان، نیازی به سفارش و پیام و توصیه‌ ندارد.

آمین!

✍ حمید فتح‌اللهی‌پور
۲۷ آذر ۰۳

#دیدگاه

T.me/khamneveshteha

آیا انسان بدذات است؟!

هابز می‌گفت «انسان گرگ انسان است». در مقابل روسو سرشت پیشافرهنگی ما را همانند اورانگ‌اوتان آرام می‌دید. روان‌شناسی تکاملی در داوری میان این دو چه می‌گوید؟
اخیراً در مقاله‌ای در روان‌شناسی روز همنوا با هابز، به ده مورد از وجوه تاریک روان‌شناختی ما، که ریشه‌های تکاملی یا تبیین‌های تکاملی دارد، اشاره شده است.

1. جنگ‌طلبی امروز سیاستمداران ریشه‌های تکاملی دارد. پژوهشی نشان می‌دهد که در تمامی ادوار تکاملی انسان جنگ‌ها وجود داشته‌اند.
2. خیانت‌کردن و صادق نبودن نیز ریشه‌های تکاملی عمیقی دارد.
3. جاه‌طلبی مردان در جهت جلب جفت‌های بالقوه، به قیمت پا گذاردن بر دوش دیگران در جهت کسب موقعیتی بالاتر، در نیاکان ما رایج بوده است.
4. «سندروم مرد جوان» نیز ریشه‌های تکاملی دارد: برخی پسران نوجوان برای نشان دادن اینکه مرد شده‌اند رفتارهای خشونت‌آمیزی نسبت به زنان و مردان انجام می‌دهند. بسیاری از درگیری‌های خیابانی خشونت‌آمیز پسران جوان که به زخمی و کشته‌شدن دیگران می‌انجامد ریشه‌ای تکاملی دارد.
5. نیاکان ما در گروه‌های کوچکی از آشنایان زیست می‌کردند. در شهرهای بزرگ کنونی که آشنایی‌ها بسیار اندک است و امکان پنهان‌کردن هویت وجود دارد، رفتارهای روان‌پریشانه‌ی ضداجتماعی به‌وفور یافت می‌شود.
6. برخی هیجان‌های ناخوشایند از جمله اضطراب نیز ریشه‌های تکاملی دارد.
7. نادیده‌گرفتن خطاهای خودی‌ها، و خوبی‌های غیرخودی‌ها، ریشه‌های تکاملی در جهت افزایش انسجام گروه داشته است.
8. نیاکان ما در گذشته‌های دور با خطراتی دائم و غیرمترقبه مواجه بوده‌اند و بنابراین عدم‌اطمینان و حس درخطربودن ریشه‌های تکاملی عدم‌ثبات روانی را شکل می‌داد که امروزه در قالب خصیصه‌ی روان‌رنجورخویی در ما نهادینه شده و در برخی افراد پررنگ‌تر است.
9. افسردگی نیز ریشه‌های تکاملی قوی دارد: تأمل زیاد درباره‌ی علل شکست، به‌ویژه در زمانی که کار چندانی نداشته‌ایم، مثلاً زمانی‌که زمستان را در غاری در انتظار شروع گرما سپری می‌کردیم، فایده‌های زیادی داشته است.
10. عدم اطمینان به جفت، حسادت، و انتساب خیانت جنسی به او نیز ریشه‌های تکاملی دارد که علت یک‌سوم قتل‌های خانگی‌ست.

بنابراین ما وارث برخی گرایش‌های رفتاری منفی هستیم. اما این بخشی از داستان است. ویژگی‌های مثبتی مانند همدلی و همکاری نیز ریشه‌های تکاملی عمیقی در انسان دارند.

ویژگی‌های عموماً مثبتی نیز هست که در شرایطی منفی به‌شمار می‌آید. احترام به بزرگ‌تر از این جمله است. این ویژگی مثبت می‌تواند به نادیده‌گرفتن و عدم نقادی خطاهای افراد بزرگ‌تر گروه و تقویت زورگویی در آنها بیانجامد که از منشأهای ایجاد دیکتاتوری‌ در سطوح مختلف، از خانواده تا جامعه است.
همچنین وفاداری به گروه را ویژگی مثبتی می‌دانیم. اما با ایجاد تغییراتی در زمینه، همین ویژگی می‌تواند تبدیل به ویژگی‌ای منفی شود. مثلاً جوانان حزب نازی به هیتلر وفادار بودند. وقتی گروه اهداف غیراخلاقی و برتری‌طلبانه داشته باشد دیگر وفاداری به آن ویژگی مثبتی نیست. با اتخاذ چنین نگاهی متوجه می‌شویم که بسیاری از خصیصه‌های منفی یادشده نیز می‌تواند در زمینه‌هایی مثبت باشد. مثلا نادیده گرفتن خطای خودی‌ها در هنگامی که مشغول کاری گروهی مانند ساخت یک پناهگاه هستیم می‌تواند خصیصه‌ای مثبت باشد اما افزایش همین خصیصه در گروهی مانند حزب نازی به فجایع بزرگی انجامید.
با این نگاه گرایش‌های رفتاری ما را نمی‌توان یکسره مثبت یا منفی نامید. بسیاری از آن گرایش‌ها در محیط نیاکان ما سازگاری بوده اما امروزه در برخی شرایط جدید دیگر سازش‌دهنده نیست.
نیاکان ما مطالعه نمی‌کردند درحالیکه امروزه کتاب‌خوانی را فضیلت می‌شماریم. از سوی دیگر نیاکان ما برای هزاره‌ها گوشت زیادی مصرف می‌کرده‌اند اما امروزه مصرف زیاد گوشت برای‌مان خوب نیست. بنابراین خصیصه‌ی تکاملی را با "ویژگی خوب" یکی نگیریم.

با آگاهی از وجوه سرشتی انسان، بهتر می‌توان برای به‌زیستی انسان برنامه‌ریزی کرد. هابز و روسو می‌دانستند که نسخه‌هایی که در علوم سیاسی می‌پیچند باید مبتنی بر برداشتی از سرشت انسان باشد. اگر انسان را همچون گرگ درنده بدانیم کارکرد سیاست متفاوت از حالتی خواهد بود که او را مانند اورانگ‌اوتان آرام درنظر بگیریم. در عمده‌ی قرن بیستم علوم سیاسی کاملاً از روانشناسی و زیست‌شناسی جدا شد. اما امروزه مجدد دسته‌ای از اندیشمندان علوم سیاسی، همانند بنیان‌گذاران این رشته، به این درک رسیده‌اند که علوم سیاسی را باید بر علوم تجربی مبتنی کرد و به همین دلیل به سراغ تکامل رفته‌اند.

به‌علاوه خارج از عالم سیاست نیز می‌توان از روان‌شناسی تکاملی ‌در شکوفایی انسان‌ها بهره گرفت. نویسنده‌ی این مقاله، گِلِن گِهِر نویسنده‌ی کتابی است باعنوان روان‌شناسی تکاملی مثبت‌گرا: راهنمایی‌های داروین در راستای بهره‌مندی از یک زندگی غنی‌تر.
هادی صمدی
@evophilosophy