#منابع_کتابخانه_علامه_مجلسی

**حاشیة شرائع الإسلام

مولف: آیة الله الشیخ آلآغا حسن النجم آبادی
دربارۀ کتاب:**
به تازگی، کتاب مستطاب «حاشیة شرائع الاسلام»، از آثار ارزشمند فقیه بزرگوار مرحوم آیت الله شیخ حسن نجم‌آبادی طهرانی (درگذشت: ۱۲۸۴ ق) که با همت ارزندهٔ مؤسسه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی - قدس سره الشریف - و در دو جلد، و توسط روضة العباس (علیه السلام) منتشر شد.
نویسنده این کتاب، از حلقهٔ شاگردان شیخ اعظم انصاری بوده و مقام علمی و زهد و تقوای فراوان ایشان، در منابع تراجم ثبت و ضبط شده است.
این کتاب پرفایده، بر اساس سه نسخه خطی منتشر شده، لیکن با نهایت تأسف، تمام ابواب شرایع الاسلام را در بر نمی‌گیرد؛ بلکه از ابتدای «کتاب الطهارة» تا پایان «احکام العیوب» را در خود جای داده است.
قلم نویسنده فقیه این اثر، بسیار شیوا و روان بوده و نکات گوناگون لغوی و تفسیری و استدلالی را می‌توان از آن استفاده کرد.

https://t.me/almajlesilib

شما دعوتید

t.me/almajlesilib

صوت کامل نشست

معرفی و بررسی
کلمات سید العرب ابی الحسن علی بن ابی طالب صلوات الله علیه

متنی مهم از فرمایشات امیرالمؤمنین علیه‌السلام که پیش از نهج‌البلاغه تدوین شده و نسخه‌ای از آن در کتابخانه سلیمانیه ترکیه کشف شده است.

تأليف ابوالحسن محمد بن طاهر اشرف جعفری اصفهانی
از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن ۴ و ۵ هجری

پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳

0:00:00 خیر مقدم مدیر کتابخانه دفتر تبلیغات اسلامی
0:01:36 خیر مقدم مدیر کتابخانه تخصصی امیرالمومنین علی علیه‌السلام
0:07:25 معرفی مختصر انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شاخه خراسان
0:08:23 مقدمه
0:11:05 استاد سید محمد طباطبائی یزدیسخنان حضرت علی علیه‌السلام و لزوم پژوهش‌های جدید0:35:14 مقدمه 0:40:33 استاد سید حسن موسوی بروجردی
نسخه، مؤلف و مسیر تحقیق کلمات سید العرب1:10:06 مقدمه
1:14:38 پرسش یکی از اساتید1:17:43 استاد قیس بهجت عطار
جایگاه کلمات سید العرب در منابع سخنان امیرالمومنین علیه‌السلام

دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
کتابخانه تخصصی امیرالمومنین علی علیه‌السلام مشهد
انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شاخه خراسان
کتابخانه علامه مجلسی
بنیاد محقق طباطبائی

t.me/almajlesilib

https://t.me/almajlesilib

اهدای کتاب «کلمات سید العرب» محضر مرجع عالی قدر آیت الله شبیری زنجانی:
در این جلسه که در شامگاه یازدهم آبان ماه سال 1403 صورت پذیرفت، رئیس کتابخانه علامه مجلسی، حجة الاسلام سید حسن موسوی بروجردی کتاب جدید الانتشار «کلمات سید العرب علی بن ابی طالب (علیه السلام)» را به محضر این مرجع عالی قدر تقدیم نمودند. در ادامه ایشان توضیحاتی نسبت به کتاب و مؤلف و اهمیت آن و نیز فرایند تصحیح و تحقیق و ویژگی های آن به این مرجع تقلید عرضه داشتند.
حضرت آیت الله شبیری زنجانی نیز با تقدیر و تشکر بابت تصحیح، تحقیق، و انتشار این کتاب و زحماتی که در به ثمر رسیدن آن کشیده شده؛ افزودند: در این گونه کارها باید به اولویت های مهم آن توجه داشت، و کارهای زمین مانده را انجام داد، و نباید در امور بر زمین مانده توجه به شأنیات داشت و بگوییم که دیگر شأن ما نیست، و احیای این کتاب قطعا ز این دست از کارهای بر زمین ماده است. ایشان با بیان توصیه پدر بزرگوار خویش نسبت به اینگونه امور فرمودند: پدر ما (آیت الله سید احمد زنجانی) بر این امر مقید بودند و نیز تأکید بسیار ویژه ای داشتند!
در پایان این جلسه ایشان با ابراز خرسندی مجدد در دستیابی و انتشار شایسه این کتاب، برای موفقیت های بیشتر کتابخانه علامه مجلسی دعای خیر نمودند.

https://t.me/almajlesilib

خلاصه پنجمین نشست از سلسله نشست‌های میراث مکتوب شیعه
قسمت دوم

فضایل‌نویسی امامان دوازده‌گانه در میان شیعه و اهل سنت در قرون ۶ تا ٨ هجری

دکتر ریو میزوکامی

چهارشنبه سوم مردادماه 1403

کتابخانه علامه مجلسی

خلاصه نشست (قسمت دوم):

1. علی بن عیسی اربلی که در حضور صاحب دیوان عراق، عطاملک جوینی کاتب بود، با همان سبک، کتاب فضایل تمامی دوازده امام، یعنی «کشف الغمه فی معرفة الائمه الاطهار» را نگارش کرد. اربلی در هر فصل که مربوط به یکی از امامان علیهم‌السلام بود، اخبار شیعی را در میان اخبار سنی قرار داد و تأکید کرد که احترام به امامان یک اعتقاد مشترک میان شیعه و اهل سنت است.

2. با وجود این‌که علامه حلی قبل از شیعه‌شدن سلطان اولجایتو، کتاب انتقادی «منهاج الکرامه» را نوشته و به اولجایتو تقدیم کرده بود، پس از شیعه شدن او، کتاب «کشف الیقین فی فضایل امیرالمؤمنین» را با سبک تأکید بر مشترکات نگارش کرد و این کتاب را نیز به سلطان تقدیم کرد. اختلاف سبک بین این دو کتاب به این دلیل بود که اولجایتو و علامه حلی می ‌خواستند از سرکشی سنیان پس از شیعه‌شدن سلطان، جلوگیری کنند.

3. جلال‌الدین که درباره‌ی نام، نسب، و زندگی او نظرات گوناگونی وجود دارد، کتابی درباره فضایل حضرت علی علیه‌السلام، با نام «منهج الشیعه فی فضایل وصی خاتم الشریعه»، را بر اساس کشف الیقین نوشت. او این کتاب را به سلطان شیخ اویس جلایری تقدیم کرد. شیخ اویس به عنوان سلطانِ امام‌دوست شناخته شده است. «منهج الشیعه» آخرین کتاب نوشته شده با سبک تأکید بر مشترکات است.
   پنج نویسنده با توجه به گسترش احترام به دوازده امام شیعه در میان اهل سنت نشان دادند که چگونه علمای دو مذهب در این زمینه به توافق رسیده‌اند. بنابراین، اگر محتوای کتاب‌ها انتقادی نباشد، سنیان امام‌دوست می‌توانستند از این کتاب‌ها استفاده کنند. در واقع، بسیاری از سنیانِ امام‌دوست بخش‌هایی از کتاب کشف الغمه را در آثار خود نقل کرده‌اند.

بر اساس شرایط، این نویسندگان می‌توانستند از سبک انتقادی نیز استفاده کنند. وقتی توازن اجتماعی و سیاسی بین دو مذهب شکسته شد، علمای شیعه عراق برای دفاع از خود، سبک انتقادی را انتخاب کردند. به عبارت دیگر، سبک تأکید بر مشترکات نیازمند وجود حاکمان توازن‌طلب بود. حاکمان عراق نیز برای تحکیم حکومت به همکاری علمای شیعه نیاز داشتند. سبک تأکید بر مشترکات برای نویسندگان شیعی شیوه‌ای بود که با استفاده از گسترش احترام امامان، روابط خوبی با حاکمان عراق برقرار می‌کردند.

https://t.me/almajlesilib

خلاصه پنجمین نشست از سلسله نشست‌های میراث مکتوب شیعه
قسمت اول

فضایل‌نویسی امامان دوازده‌گانه در میان شیعه و اهل سنت در قرون ۶ تا ٨ هجری

دکتر ریو میزوکامی

چهارشنبه سوم مردادماه 1403

کتابخانه علامه مجلسی

خلاصه نشست:

در این جلسه به پنج عالم شیعه عراقی که در زمینه فضایل و مناقب أئمه إثنی عشری فعالیت داشتند، پرداخته شد: ابن بطریق حلی (ت ۶۰۰ یا ۶۰۱ ق.)، رضی الدین علی بن طاووس (ت ۶۶۴)، علی بن عیسی اربلی (ت ۶۹۲ یا ۶۹۳)، علامه حلی (ت ۷۲۶)، و جلال الدین که عالمی در زمان شیخ اویس جلایری (۷۵۷–۷۷۶) بود. آنان برای نگارش کتاب‌های فضایل خود، از یک سبک قابل توجه استفاده می‌کردند که ویژگی‌های آن خودداری از انتقاد از اهل سنت و استفاده از منابع آنان بود. دکتر میزوکامی این سبک را «سبک تأکید بر مشترکات» نامیدند، زیرا این نویسندگان در کتاب‌های خود به نکات مشترک میان تشیع و تسنن دربارۀ امامان بسیار تأکید می‌کنند. در این جلسه به این مهم پرداخته شد که چگونه نویسندگان با استفاده از این سبک کتاب‌های فضایل را نوشته‌اند؟ و چرا آنان این سبک را نسل به نسل انتخاب کرده‌اند؟

سبک تأکید بر مشترکات، ارتباط نزدیکی با گسترش احترام به دوازده امام شیعه در میان اهل سنت داشت. از قرن ششم به بعد، برخی از سنیان امام‌دوست، هم‌چون علمای شیعه، حتی کتاب‌هایی در مورد فضایل امامان شیعه می‌نوشتند. این پدیدۀ مذهبی در حوزۀ علمی ایرانی، «تسنن/سنیان دوازده امامی»، و در حوزۀ علمی عربی «اماموفیلیا Imamophili» نامیده شده است. در عین حال، به ‌خوبی نمایان است که از همان زمان به بعد، علمای شیعه شهر حلۀ عراق یا شاگردانشان مطالعات شیعی را به‌طور چشمگیری توسعه داده و نفوذ قابل توجهی بر حوزه‌های سیاسی و اجتماعی در عراق داشتند. اما، پژوهشگران در رابطه با این دو پدیده مذهبی بحث نکردند.

1. ابن بطریق کتاب فضایل حضرت علی علیه‌السلام، «العمده فی عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار» را برای خلیفۀ عباسی «الناصر لدین الله» نوشت. ویژگی‌های این کتاب به شرح زیر است:
   - استنادکردن تنها به کتاب‌های معتبر اهل تسنن
   - خودداری از انتقاد از اعتقادات اهل سنت، به‌ویژه خلافت ابوبکر، عمر و عثمان
   - هدایت مخاطبان کتاب به مذهب شیعه دوازده‌امامی در بحث تعداد امامان و مهدویت

از این ویژگی‌ها برمی‌آید که مخاطبان کتاب ابن بطریق، نه‌تنها خوانندگان شیعه، بلکه اهل سنت را نیز در برمی‌گرفت و به طور معتدل، درستی اعتقادات خود را توضیح می‌داد. کتاب «عمده» به ‌عنوان یک مدل‌ فضایل‌نویسی برای نسل بعدی علمای شیعه عراق تبدیل شد.

1. رضی‌الدین ابن طاووس در زمان خلیفه مستعصم که رابطه بین جمعیت شیعه بغداد و خلافت عباسی تیره شد، کتاب‌های انتقادی از اهل سنت نوشته بود. ولی در زمان هولاکوخان با سبک تأکید بر مشترکات، کتاب فضایل حضرت علی علیه‌السلام، «الیقین باختصاص علی بإمرة المؤمنین» را نوشت. او منابع خود در تألیف این کتاب را، کتاب‌های فضایل دوازده امام شیعه که توسط اهل سنت نوشته شده بودند، معرفی کرده است

https://t.me/almajlesilib