‍ ♦️ سیاست آمریکا یک سال پس از طوفان‌الاقصی، بازگشت به غرب آسیا؟

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
? ۱۷ مهر ۱۴۰۳

? یک سال پس از عملیات طوفان‌الاقصی و آغاز جنگ غزه، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در غرب ‏آسیا، نسبت به قبل، تفاوت‌های جدی‌تری داشته است. آمریکا با ۷ مرتبه وتوی قطعنامه‌های شورای امنیت به نفع اسرائیل، تصویب دو بسته کمک مجموعاً ۴۰ میلیارد دلاری برای این رژیم در کنگره و هم‌چنین ۱۱ ‏حمله به نیروهای مقاومت اسلامی در عراق و سوریه که به شهادت بیش از ۴۰ نفر انجامیده، مداخله مستقیم برای ‏جلوگیری از عملیات‌های انصارالله یمن در دفاع از غزه و در نهایت کمک اطلاعاتی و امنیتی برای ترور رهبران ‏مقاومت، مداخله آشکاری به نفع اسرائیل داشته است.‏

? ذکر این نکته ضروری است که جنگ غزه بیش از جنگ اوکراین سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا را دچار ‏چالش نموده است. زیرا اولاً نیروهای نظامی آمریکا فاصله قابل‌توجهی با محدوده درگیری در اوکراین دارند و ‏خطر چندانی، آنها را تهدید نمی‌کند، حال‌آنکه یروهای آمریکا در عراق، ‏سوریه و اردن، مستقیماً در معرض حملات گروه‌های مقاومت هستند. ثانیاً آمریکا تعهدات سیاسی و نظامی کمتری نسبت به کی‌یف دارد ولی به روشنی خود را متعهد به ‏حفظ موجودیت و امنیت اسرائیل می‌داند و ثالثاً ‏در جنگ اوکراین، صرفاً با ارتش دولت روسیه روبروست. اما در جنگ غزه، نه با یک ارتش کلاسیک، بلکه با چند گروه شبه‌نظامی مواجه ‏است.‏

? با این حال، آنچه این مداخله عمیق آمریکا در درگیری جاری در منطقه غرب آسیا را بهتر تبیین می‌کند نقشی است ‏که این درگیری می‌تواند در رقابت جهانی به ویژه میان آمریکا با چین ایفا کند. به عبارتی دیگر آمریکا نقش خود در این درگیری را در ادامه سیاست مهار چین و «چرخش به آسیا» می‌بیند. از دیدگاه آمریکا تضعیف متحدان ‏منطقه‌ای ایران و در نتیجه تضعیف اهرم‌های بازدارندگی تهران که روابط خوبی با پکن دارد و از سوی دیگر فاصله‌گذاری بین ‏متحدان آمریکا با چین از طریق افزایش حضور و حمایت‌های نظامی، زمینه‌ای برای مهار چین و محاصره «ابتکار ‏کمربند، جاده» در کشورهای غرب آسیا است.‏

? اکنون می‌توان به این پرسش پرداخت که آیا گسترش جنگ، به سود آمریکاست یا توقف آن؟ به نظر می‌رسد که هیچ‌یک، بلکه کنترل آن. بر همین اساس آمریکا با افزایش حضور نظامی خود در منطقه اعم از ارسال ناوها، تقویت تسلیحاتی پایگاه‌های ‏عراق و سوریه و ارتقای پروازهای شناسایی و اطلاعاتی در راستای عملیات‌های ترور پهپادی، به دنبال این است ‏که بار دیگر مزیت نسبی خود نسبت به چین و روسیه را در غرب آسیا نشان دهد. ‏

? در این چارچوب رژیم اشغال‌گر قدس به نیابت از آمریکا، مهم‌ترین نیروهای ضدآمریکایی در منطقه ‏یعنی گروه‌های مقاومت را از منظر نظامی، امنیتی و اقتصادی تحت شدیدترین حملات قرار ‏داده است. به علاوه آمریکا با حملات مستقیم به انصارالله در یمن و مقاومت عراق، به دنبال تقویت روابط ‏ضعیف‌شده خود با ریاض و ابوظبی و در نتیجه، افزایش فاصله عربستان و امارات با چین برآمده تا اهرم‌های فشار خود ‏برای مداخله در سیاست خارجی این دو کشور عربی را ارتقا دهد.‏

? آمریکا که از سوی متحدانش متهم می‌شد که در بهار عربی در دوران اوباما و در جنگ یمن در ‏دوران ترامپ، متحدان عربی‌اش را رها کرده، به دنبال بهبود تصویر خود ‏به عنوان یک پشتیبان است. گرچه این متحدان هم‌چنان تردید دارند که بتوانند حمایتی در سطح رژیم اسرائیل را از سوی آمریکا کسب کنند.
‏
? آمریکا به جز چند مورد معدود تلفات نظامی در اردن، عراق و یمن، هزینه انسانی چندانی پرداخت نکرده و در عرصه سیاست داخلی نیز با لفاظی و برخی اقدامات نمادین ‏دیپلماتیک در نقد جنایات ارتش اسرائیل، توانسته از فشارهای افکار عمومی این کشور رهایی یابد.‏ بنابراین انتظار می‌رود ایالات متحده تا زمانی که اهداف رژیم صهیونیستی در رابطه با گروه‌های مقاومت محقق ‏نشود و یا جنگ هزینه جدی برای سیاست منطقه‌ای آمریکا به همراه نداشته باشد، تلاش خاصی برای پایان نبرد نداشته باشد.

✅ ‏براین‌اساس اگر حملات جدی به پایگاه‌های آمریکا در عراق، سوریه و اردن، به گونه‌ای طراحی شود که تلفات ‏جدی برای ارتش این کشور در پی داشته باشد، احتمال فشار این دولت بر رژیم صهیونیستی برای پایان نبرد، ‏بیشتر خواهد بود.‏ البته از این منظر نیز شاید ملاحظه‌ای برای برخی نیروهای مقاومت وجود داشته باشد که افزایش تلفات آمریکا در ‏آستانه انتخابات، شانس ترامپ برای پیروزی را افزایش خواهد داد و ناظر به روابط مساعد راست‌گرایان ‏صهیونیست با جمهوری‌خواهان آمریکا، ازجمله رابطه شخصی نتانیاهو با ترامپ، تمایل نداشته باشند که متحد ‏بهتری برای نتانیاهو در آمریکا، مستقر شود.‏

?@EshraghKiani

? چگونه موشک‌های سپاه سامانه‌های پدافندی رژیم را مختل کرد؟

#تحلیل_کوتاه
#وعده_صادق۲

? در واکنش به اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به خصوص ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران و ترور سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان، ایران از غروب سه‌شنبه ۱۰ مهر در عملیات وعده صادق ۲ حملات موشکی را علیه اهداف نظامی و امنیتی در فلسطین اشغالی به انجام رساند.

? انهدام پایگاه‌های هوایی رژیم صهیونیستی به‌عنوان مزیت استراتژیک ارتش این رژیم و حفاظت شدید اطلاعات عملیات موشکی، مهم‌ترین تفاوت‌های عملیات وعده صادق ۲ با عملیات قبلی بود. بنا به اظهارات سردار سلامی ایران در این عملیات ۲۰۰ موشک شلیک کرده است.

? در این عملیات ۳ پایگاه نظامی اصلی رژیم صهیونیستی از جمله پایگاه هوایی نواتیم به عنوان محل استقرار هواپیماهای اف ۳۵، پایگاه هوایی هاتسریم (ختساریم) به عنوان پایگاهی که برای ترور شهید سید حسن نصرالله مورد استفاده قرار گرفت، مرکز موساد به عنوان مرکز ترور، رادارهای راهبردی و همچنین مراکز تجمع تانک‌ها، نفربرها و نفرات رژیم صهیونیستی در منطقه پیرامون غزه مورد هدف قرار گرفتند و بنا به بیانیه دوم سپاه ۹۰ درصد شلیک‌ها با موفقیت به اهداف اصابت کرده است.

? نکته مهم استفاده از موشک‌های پیشرفته بالستیک خیبرشکن و موشک‌های هاپیرسونیک فتاح در این عملیات است. نیروی هوافضای سپاه با استفاده از تجارب حاصله از عملیات وعده صادق۱ که در آن از ترکیبی از پهپادها و موشک‌های بالستیک استفاده شده بود و بهره‌گیری از نقاط ضعف در سامانه‌های ضد موشکی رژیم صهیونیستی، در عملیات موشکی وعده صادق۲ از انواع پیشرفته موشک‌های موجود در زراخانه خود به خصوص موشک خیبرشکن و موشک هایپرسونیک فتاح استفاده نمود که طبق شواهد ضربات مهمی را به رژیم صهیونیستی وارد نموده است. احتمالاً موشک‌های با کلاهک بارشی مانند موشک عماد درگیرکردن پدافند را در اختیار داشته و موشک‌های خیبرشکن و هم‌چنین موشک فتاح نقش اصابت به اهداف را برعهده داشتند.

? موشک خیبرشکن با برد ۱۴۵۰ کیلومتری دارای پیکربندی سرجنگی از نوع سه‌مخروطی یا Tri Conic است که استفاده از این پیکربندی به منظور حفظ پایداری سرجنگی در حین انجام مانورهای سنگین است. مورد دیگری که در این موشک خودنمایی می‌کند، ابعاد به نسبت بزرگتر بالک‌های متحرک سرجنگی آن است که این افزایش ابعاد بالک، قدرت مانور سرجنگی را پس از ورود به جو افزایش می‌دهد و امکان اجرای مانورهای پیچیده‌تر و سریع‌تر را به منظور عبور موثر از سد پدافندهای ضد موشکی درون جوی که کارویژه سامانه‌های پدافندی مانند فلاخن داود رژیم صهیونیستی و پاتریوت ایالات متحده است را فراهم می‌کند. موضوع دیگر در بررسی موشک خیبرشکن نوع انفجار سرجنگی آن است که بر اساس تصاویر منتشرشده، کلاهک از نوع شدیدالانفجار است اما به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه، موادی در سرجنگی خیبرشکن به کار گرفته شده که قدرت انفجار آن را به چندین برابر TNT افزایش داده است.

? موشک بالستیک هایپرسونیک «فتاح ۱» تولید نیروی هوافضای سپاه با قابلیت‌های تاکتیکی، به دلیل برخورداری از پیشران سوخت جامد نازل متحرک مرحله دوم، قابلیت دستیابی به سرعت‌های بسیار بالا و همچنین انجام مانورهای مختلف در داخل و خارج از جو زمین به منظور غلبه بر انواع سامانه‌های دفاع هوایی دشمن را دارد. دیگر خصوصیات این موشک عبارتند از : سوخت جامد ۲ مرحله‌ای، برد ۱۴۰۰ کیلومتر، مانور دهی غیر قابل پیش‌بینی خارج و داخل جو کره زمین، حداکثر سرعت ۲۵ماخ خارج از جو و سرعت لحظه برخورد بین ۱۳ تا ۱۵ ماخ، استفاده از ترکیبات آلیاژی جاذب امواج رادارهای پدافندی و سطح مقطع بسیار پایین کلاهک. از خصوصیت بارز موشک هایپر سونیک فتاح۱ می‌توان به دقت اصابت فزاینده، سرعت بسیار بالا، قابلیت مانور‌پذیری فوق‌العاده و همچنین از توان پنهان‌کاری و عبور از سامانه‌های راداری اشاره کرد.

? موشک هایپرسونیک «فتاح ۲» با قابلیت گلاید و همچنین کروز است که در دسته گلایدرهای هایپرسونیکHGV یا Hypesonic Glide vehicle دسته‌بندی می‌شود. تنها ۴ کشور جهان فناوری این نوع از تسلیحات را در اختیار دارند. پرتابه‌های HGV مانند فتاح۲ به جای ارتفاع گرفتن همانند شیوه پرتابه‌های بالستیک، در ارتفاع بسیار کمتری به همراه امکان تغییر مسیر مکرر سمت هدف طی مسیر کرده و در نتیجه رادارهای هشدار زودهنگام پدافند دشمن در شناسایی آنها دچار مشکل می‌شوند و احتمال غافلگیر کردن مجموعه دفاع موشکی دشمن بسیار بیشتر می‌شود.

✔️ در مجموع می‌توان عملیات موشکی وعده صادق ۲ را گامی بلند در زمینه اثبات کارایی سامانه‌های موشکی ایران و در مقابل پوچ بودن ادعاهای رژیم صهیونیستی در‌باره عبورناپذیر بودن سامانه‌های ضد موشکی آن به خصوص سامانه ضد موشکی آرو دانست.

?اندیشکده راهبردی تبیین?

? @Tabyincenter

‍ ♦️ ترور سیدحسن نصرالله، موازنه قوا یا منازعه بقا؟

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
? ۸ مهر ۱۴۰۳

? شهادت جناب سیدحسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان پس از اقدام تروریستی رژیم اسرائیل در ضاحیه، گرچه از منظر برخی کارشناسان حدس زده می‌شد ولی هنوز هم اقدامی متهورانه از سوی حکومت اسرائیل قلمداد می‌شود. به‌خصوص وقتی که متوجه شدیم پیش‌تر کابینه تل‌آویو طی جنگ غزه، دو بار طرح ترور «سید مقاومت» را رد کرده بود. دلایل چنین جسارتی از سوی اسرائیل را چنین برشمرد:

1️⃣ در وهله اول باید پیامدهای جنگ غزه بر دستگاه محاسباتی تل‌آویو را بررسی کرد. برخلاف نبرد ۲۰۰۶ با حزب‌الله و یا نبردهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۰ با حماس، اسرائیل، نبرد کنونی را یک نبرد وجودی درک کرده و به همین دلیل با وجود مخالفت‌های جهانی، حتی صدور قطعنامه شورای امنیت و حتی مخالفت‌های داخلی از یک‌سو و همچنین به‌رغم تلفات ارتش این حکومت در غزه و ناکامی‌اش در آزادسازی اسیران صهیونیست از سوی دیگر، حاضر به آتش‌بس نیست. زیرا معتقد است که باید یک بار برای همیشه، تهدید مقاومت فلسطین را مرتفع نماید. البته انگیزه‌های شخصی نتانیاهو برای بقای در قدرت و تداوم حمایت آمریکا تحت این شرایط نیز کاتالیزور مهمی در تداوم نبرد بوده است. وقتی که بازیگری، نبردی را یک نبرد وجودی حس نماید، تنها زمانی متوقف می‌شود که یک تهدید وجودی دریافت کند و تل‌آویو هم به جهت حمایت پدافندی آمریکا و ناتو هم به پشتوانه تسلیحات اتمی‌اش، این تهدید را از پرتاب پهپادها، موشک‌ها و حتی «وعده صادق» دریافت نکرده است. گرچه «وعده صادق» در برقراری موازنه قوا بین ایران و اسرائیل در کوتاه‌مدت مؤثر بوده است.

2️⃣ دلیل دیگر، تقویت اجماع داخلی اسرائیل علیه حزب‌الله در قیاس با حماس است. درباره غزه، به دلیل وجود اسیران صهیونیست، مخالفت‌هایی نسبت به ادامه جنگ وجود دارد و حتی بخشی از اپوزوسیون نتانیاهو، حامی توافق با حماس و آتش‌بس می‌باشد. ولی ترور شهید نصرالله و فرماندهان عالی‌رتبه حزب‌الله و حتی سپاه پاسداران در منطقه، مورد حمایت کلیت ساختار سیاسی اسرائیل است و همگی بر رفع تهدید ناامنی مناطق شمالی و بازگشت آوارگان تأکید دارند. این خطای آشکاری است که چنین جسارتی را به شخص نتانیاهو تقلیل دهیم.

? آیا فقدان شهید نصرالله، موجب نابودی حزب‌الله خواهد بود؟ قطعاً خیر. جنبش حزب‌الله از منظر سازمانی و هم‌چنین جایگزینی نیروها و فرماندهان، توان بازسازی خود را دارد. ولی برای این بازسازی نیازمند زمان است. برای چنین زمانی، لازم است دیگر گروه‌های مقاومت، عملیات‌ها و ضرباتی بر پیکره اسرائیل وارد آورند که تمرکز رژیم صهیونیستی از حزب‌الله کاسته شود. طبعاً وقتی که اسرائیل بزرگ‌ترین تهور علیه حزب‌الله را با ترور فرماندهان یگان رضوان و سپس شخص سید حسن نصرالله انجام داده، به زودی تهاجم زمینی به جنوب لبنان را آغاز خواهد کرد. هدف حداقلی این تهاجم، کمربند حائل از مرز تا رودخانه لیطانی است ولی اسرائیل هدف حداکثری مبنی بر نابودی حزب‌الله را نیز پی خواهد گرفت. مگر اینکه هم حزب‌الله و هم ایران و دیگر گروه‌های مقاومت، کنش‌هایی داشته باشند که در وهله اول، حمله زمینی را به باتلاقی برای ارتش اسرائیل بدل کند و سپس، یک تهدید وجودی برای اسرائیل بیافرینند.

✅ امروز، دفاع از حزب‌الله، نه‌فقط دفاع از مردم و شیعیان مظلوم لبنان، بلکه دفاع از امنیت ملی ایران است، چنان‌که حزب‌الله در جریان مبارزه با تروریسم تکفیری، ضامن امنیت مرزهای ایران بود. و البته ایده مقاومت در لبنان، تا وقتی که اشغال‌گری اسرائیل تداوم دارد، ادامه خواهد یافت. گرچه فقدان نصرالله، از منظر کاریزماتیک، ضربه‌ای شاید جبران‌ناپذیر بر پیکره مقاومت اسلامی لبنان خواهد بود. همان‌گونه که فقدان سردار سلیمانی؛ روح‌شان شاد.

?@EshraghKiani

♦️ مقاله علمی‌پژوهشی «کنش‌های کلامی آیت‌الله مصباح‌یزدی؛ مطالعه موردی: نشریات بعثت و انتقام»#پژوهش

✍️ احسان کیانی
? ۳۱ شهریور ۱۴۰۳

? موضوع پایان‌نامه ارشد که در واپسین روز شهریور ۱۳۹۳، از آن دفاع کردم، «زمینه‌های اجتماعی اندیشه سیاسی آیت‌الله مصباح‌یزدی» بود که بر طبق روش هرمنوتیک قصد، در جستجوی زمینه‌هایی بودم که مرحوم مصباح‌یزدی را به واکنش در قبال اندیشه‌های سیاسی رقیب یا متخاصم وامی‌داشت. این زمینه‌ها را از ادوار تحصیلی در حوزه و سال‌های مبارزه با پهلوی پیگیری نمودم که در مرزبندی‌های او با حامیان دکتر شریعتی، فاصله‌گذاری‌اش با جامعه روحانیت و حزب جمهوری اسلامی و تقابل‌هایش با اندیشه‌های مارکسیستی و سپس گفتمان توسعه و اصلاحات نمود یافت.

? تنها مقاله علمی‌پژوهشی مستخرج از پایان‌نامه تحت عنوان «کنش‌های کلامی آیت‌الله مصباح‌یزدی در جریان انقلاب اسلامی»، آبان ۱۴۰۰ در شماره ۳۸ فصل‌نامه «پژوهش‌های انقلاب اسلامی» وابسته به «انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران» منتشر شد که به تحلیل محتوای مقالات مکتوب مرحوم مصباح در دو نشریه بعثت و انتقام، پرداخته است.

?@EshraghKiani

‍ ♦️ موضوع ایران در اولین مناظره بایدن و ترامپ

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
? ۹ تیر ۱۴۰۳

? در حالی که پنجشنبه ۷ تیر ۱۴۰۳، ایران در آستانه برگزاری یک انتخابات مهم قرار داشت، اولین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار شد که تأثیر آن بر سرنوشت ایران نیز کمتر از انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم نیست.

? نام ایران در این مناظره، زمانی به میان آمد که دو نامزد دمکرات و جمهوری‌خواه انتخابات آمریکا درباره سیاست‌های خود نسبت به جنگ غزه سخن گفتند. ترامپ گفت که اگر او رئیس‌جمهور بود، «ایران و حماس به اسرائیل حمله نمی‌کردند». به بیان دیگر، ترامپ تفاوتش با بایدن را در ترجیح پیش‌گیری بر درمان ذکر کرد. اینکه وی می‌توانست بازدارندگی آمریکا نسبت به سیاست منطقه‌ای ایران را چنان حفظ نموده و ارتقا دهد که هرگز حادثه هفتم اکتبر رخ ندهد.

? در شرایطی که نه‌تنها بازیگران مخالف آمریکا بلکه حتی درون حزب دمکرات نیز انتقادات جدی به حمایت‌های بی‌قیدوشرط دولت بایدن از تهاجم نظامی اسرائیل به غزه ابراز شده، ترامپ رقیبش را یک «فلسطینی بد» توصیف کرد که به اندازه کافی از اسرائیل حمایت نکرده است. در واقع، با این روند، اگر ترامپ به جای بایدن در کاخ سفید بود، همین انتقادات لفظی از حمله به رفح نیز بیان نمی‌شد. و حتی کاخ سفید چراغ سبزی را که نتانیاهو برای حمله به لبنان توقع دارد، به او اعطا می‌کرد. پس احتمالاً موقعیت ایران برای دفاع از متحدانش در منطقه دشوارتر می‌شد.

? به نظر می‌رسد نتانیاهو تمام تلاش خود را به کار ببندد که جنگ غزه تا پیش از انتخابات آمریکا پایان نیابد. و حتی اگر بتواند، با حمله پیش‌دستانه به لبنان، دولت بایدن را در برابر عمل انجام‌شده قرار بدهد. نتانیاهو به خوبی می‌داند که پیروزی ترامپ نه‌فقط سیاست خارجی اسرائیل علیه گروه‌های مقاومت و برنامه هسته‌ای ایران بلکه سیاست داخلی اسرائیل را نیز متأثر خواهد ساخت و بلوک متحدان افراطی او در کنست را تقویت خواهد کرد. البته این امر به متغیرهای مهم دیگری از جمله دستاوردسازی کابینه نتانیاهو از جنگ غزه برای افکار عمومی اجتماع یهودیان در مناطق اشغالی نیز بستگی دارد.

✅ در شرایطی که سایه پیروزی ترامپ بر سیاست خارجی ایران سنگینی می‌کند و حتی حمله به لبنان عملاً سیاست خارجی دولت دوم بایدن در قبال ایران را نیز به سیاست خارجی دولت دوم ترامپ، شبیه‌تر خواهد ساخت، به نظر نمی‌رسد هیچ‌یک از کمپین‌های دو نامزدی که به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم راه یافته‌اند، برنامه مشخصی برای این سناریو داشته باشند.

?@EshraghKiani