#فراخوان

? فراخوان ارسال یادداشت

? پس از انتشار موفقیت‌آمیز ۱۲ شماره ماهنامه «مطالعات پارلمان»، به اطلاع می رسانیم که نشریه ما از این پس به‌صورت فصل‌نامه منتشر خواهد شد.

این تغییر با هدف ارتقای کیفیت و ارائه محتوای دقیق‌تر و جامع‌تر انجام شده است. به همین منظور، از تمامی علاقه‌مندان و فعالان حوزه های مرتبط دعوت می‌کنیم تا مقالات، یادداشت‌ها و پژوهش‌های خود را برای انتشار در اولین شماره فصل‌نامه به ما ارسال کنند.

? شرایط موردنیاز برای یادداشت‌های ارسالی:
- پرداختن به مسائل روز حوزه‌های مرتبط با پارلمان و مطالعات سیاسی در ایران و جهان و قید شده در تصویر
- حجم یادداشت: از حداقل ۸۰۰ تا حداکثر ۲۰۰۰ کلمه
- مهلت ارسال: حداکثر تا ۱۷ مهر

✅ پس از ارزیابی یادداشت‌های ارسالی، با نویسندگان یادداشت‌های منتخب جهت چاپ یادداشت با نام خودشان در فصلنامه مطالعات پارلمان هماهنگی‌های لازم انجام خواهد شد.

افراد واجد شرایط، فایل ورد یادداشت و مشخصات خود را به آدرس ایمیل زیر ارسال نمایند:

✉️ [email protected]

? اندیشکده حکمرانی شریف

*? حکمرانی در عمل ۱۲۵*✳️ مرکز مطالعات پارلمان اندیشکده حکمرانی شریف برگزار می‌کند:
*?* عنوان نشست:
نبرد روایت‌ها؛ تاملی بر عملکرد کارزارهای تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳

?مدعوین:
▪️ دکتر محمد رهبری (پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی و عضو شورای راهبری دولت دکتر پزشکیان)

▪️ حجت الاسلام امیرشعبان جولا (مسئول پویش بیستکال ستاد دکتر جلیلی)**

*? زمان برگزاری:
یکشنبه۱۴ مرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۶
*? مکان برگزاری:
خیابان آزادی، بعد از دانشگاه صنعتی شریف، کوچه شهید صادقی، پلاک 2، اندیشکده حکمرانی شریف، سالن اجتماعات دکتر روستا آزاد

?لطفا جهت شرکت در نشست، از طریق لینک زیر ثبت‌نام نمایید:**
https://gptt.ir/form/18

?اندیشکده حکمرانی شریف
▫️مرکز مطالعات پارلمان
|سایت| |کانال تلگرام| |کانال بله| |اینستاگرام|

#حکمرانی_در_عمل ۱۲۵

✳️ مرکز مطالعات پارلمان اندیشکده حکمرانی شریف برگزار می کند :

◀️ عنوان نشست:
از صندوق رای تا صندلی مدیریت سیاسی: واکاوی نقاط قوت و ضعف نهادهای تربیت نیروی سیاسی در بزنگاه انتخابات و اداره کشور

? مدعوین:
- دکتر علی سرزعیم (عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و نویسنده کتاب پوپولیسم ایرانی)
- دکتر پرویز امینی (تحلیلگر سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد)

? زمان برگزاری: سه شنبه، ۲ مرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۰۰ الی ۱۶:۳۰

? مکان برگزاری: خیابان آزادی، بعد از دانشگاه صنعتی شریف، کوچه شهید صادقی، پلاک 2، اندیشکده حکمرانی شریف، سالن اجتماعات دکتر روستا آزاد

? اندیشکده حکمرانی شریف
| [سایت]| | | [کانال بله]|
| [اینستاگرام] |

? مرکز مطالعات پارلمان

اصلاحی در فرایند احراز صلاحیت‌ها، پیشنهادی برای شورای نگهبانمرتضی زمانیان
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

۱) پس از عدم احراز صلاحیت آقای علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰، نامه‌ای در فضای مجازی منتشر شد که حاوی توضیحات شورای نگهبان در مورد چرایی عدم احراز صلاحیت ایشان بود. ارائه توضیح کتبی به نامزدهای تایید نشده امری مثبت برای افزایش مقبولیتِ فرایند انتخابات است، که البته برای اینکه به اقناع عمومی منجر شود نیازمند تحقق برخی مقدمات خواهد بود. نامه فوق‌الذکر نیز هرچند از لحاظ حقوقی نامه‌ای درست می‌بود؛ اما به دلیلی که توضیح داده می‌شود نمی‌توانست به درستی پاسخگوی ابهامات اجتماعی شکل گرفته درباره این موضوع باشد.

۲) ماجرا چه بود؟
ماجرا به صورت خلاصه این بود که شورای نگهبان نمی‌توانست به این سوال پاسخ صریح بدهد که آقای علی لاریجانی به چه دلیل احراز صلاحیت نشده‌اند.این مسئله از آنجا محل ابهام بود که در حالی که شروط احراز صلاحیت به صورتی کاملاً دقیق و مشخص در قانون اساسی درج شده است، مردم به صورت عرفی و البته منطقی انتظار دارند که شورای نگهبان بتواند به این سوال پاسخ دهد که یک نامزد تایید صلاحیت نشده مشخصا فاقد کدام یک از شروط مندرج در قانون اساسی بوده است؛ و به بیان ساده‌تر چرا صلاحیتش احراز نشده است. امری که ظاهرا شورای نگهبان نمی‌توانست به آن پاسخ دهد.

۳) مشکل از کجا بود؟
ایراد از آنجا ناشی می‌شود که اعضای شورای نگهبان برای هر نامزد به صورت یکباره رای‌گیری می‌کنند. بنابراین مشخص نخواهد شد که اعضای شورا مشخصاً با توجه به عدم احراز کدامیک از شروط یک نامزد مشخص را فاقد عدم احراز کرده‌اند؛ در واقع ممکن است هر عضو شورای به دلیلی متفاوت از دیگران صلاحیت آن نامزد را احراز نکرده باشد. در نتیجه شورای نگهبان اعلام می‌کند که دلیل عدم احراز صلاحیت مشخص نیست و صرفاً می‌تواند اشاره کند که چه موضوعات و مسائلی در مورد یک نامزد خاص مورد بحث قرار گرفته است. باید اذعان کرد که اینگونه تببین از دلایل عدم احراز صلاحیت هر چند ممکن است برای اهالی متخصص در حوزه حقوق حرفی دقیق و فنی به حساب آید، اما بدیهی است که در موضوعی به شدت سیاسی و اجتماعی که حساسیت‌های توده‌های مردم و رسانه‌ها بدان منعطف است، بیان این جمله که که دلیل عدم احراز صلاحیت نامشخص است قانع کننده نخواهد بود.
۴) پیشنهاد چیست؟
به نظر می‌رسد راهکار حل این مساله رای‌گیری اعضای شورای نگهبان در مورد تک‌تک ویژگی‌های مندرج در قانون اساسی به صورت مجزاست. به بیان دیگر در مورد رجل سیاسی، یا مدیر و مدبر بودن هر نامزد خاص به صورت جداگانه رای‌گیری شود و آن نامزد در صورتی احراز صلاحیت شود که در تمام معیارها از اعضای شورای نگهبان رای اکثریت مثبت را دریافت کند. در چنین شرایطی کاملاً مشخص خواهد بود که یک فرد به دلیل عدم احراز کدام شرط یا شرایط احراز صلاحیت نشده است. به نظر می‌رسد قانون اساسی نیز محدودیتی برای اینکه این شرایط به صورت تک‌تک در مورد نامزدها مورد ارزیابی قرار گیرند، ندارد. از این حیث این پیشنهاد می‌تواند در افزایش مقبولیتِ فرایند تایید صلاحیت‌ها و حضور اجتماعی موثر باشد. فراتر از مساله اقناع عمومی، می‌توان به مساله‌ی دیگری نیز اشاره کرد؛ بدین صورت که یک نامزد خاص که از لحاظ تک‌تک معیارها صلاحیتش مورد تایید اکثریت اعضا باشد، ممکن است در رای‌گیری به شیوه فعلی با عدم احراز مواجه شود که از لحاظ عرفی ممکن است محل ابهام باشد.

۵) در نهایت اقناع مردم در مورد چگونگی احراز یا عدم احراز صلاحیت‌ نامزدها (در کنار برخی دیگر از عوامل) عاملی موثر در نرخ مشارکت خواهد بود و اهتمام به این موضوع از آن حیث مهم است که پایین بودن نرخ مشارکت در چند انتخابات پیاپی ممکن است نرخ‌های پایین مشارکت را در کشور نهادینه کند.

اندیشکده حکمرانی شریف
|سایت| |کانال تلگرام| |کانال بله| |اینستاگرام|

پارلمان و هوش مصنوعی:خطرات و فرصت ها

اتحادیه بین المجالس (IPU) به تازگی خلاصه مسئله ای در خصوص استفاده از ابزار هوش مصنوعی در پارلمان ها منتشر نموده که در آن فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با استفاده از هوش مصنوعیِ مولد، در فرایندهای پارلمانی مورد بررسی قرار گرفته است.
هوش مصنوعیِ مولد صورتی جدید از هوش مصنوعی است که میتواند به تولید محتوای کاملا جدید -متن و تصویر- بر اساس کلان داده ها پرداخته و عموما از آن تحت عنوان مدل های زبانی بزرگ (LLM) یاد می شود که رشد گسترده ی آن در ماه های اخیر، این پدیده را به کانون توجهات رسانه ای و سیاسی بسیاری بدل نموده است. اتحادیه بین المجالس (IPU) نیز بر مبنای اهمیت این موضوع در قالب خلاصه مسئله، نمایی کلی از نحوه بهره گیری و استفاده پارلمان ها از هوش مصنوعی مولد، برای صرفه جویی در زمان و افزایش بهره وری و در عین حال کاهش هزینه های عملیاتی ارائه نموده است. برای مثال می توان مجموعه ای از وظایف روزمره پارلمان ها از جمله انجام تحقیق و پژوهش، نگارش اسناد و متن سخنرانی ها، تهیه پیش نویس های قانونی و اصلاحات قانون را در نظر گرفت که هوش مصنوعی می تواند در پیشبرد آن ها نقش آفرینی کند. با این حال ریسک ها و خطراتی در خصوص ورود و بهره گیری از ابزارهای هوش مصنوعی در هر یک از این حوزه ها وجود دارد که نیازمند وضع پادمان ها و قوانین داخلی است.
بر این اساس اتحادیه بین المجالس از پارلمان ها می خواهد با دقت کافی و احتیاط در این حوزه ورود کرده و در عین حال نسبت به اهمیت استفاده و اثرگذاری این ابزارها -حداقل در سطوح آزمایشی- غفلت نورزند. برای مثال در راستای شروع استفاده از ابزار هوش مصنوعی در سطوح آزمایشی و خرد، می توان به واگذاری برخی امور کم خطر ( ایجاد سوابق مشروح مذاکرات، تولید خلاصه متون قانونگذاری و ...) به این ابزار، همراه با کنترل نتایج حاصله بهره برد. کما اینکه بسیاری از پارلمان ها در سراسر جهان نیز شروع به بهره گیری از ابزار هوش مصنوعی در قالب های مختلفی از جمله ابزار های ضد ویروسی، محافظت در برابر هرز نامه ها و امنیت سایبری پارلمان ها کرده اند.
به علاوه کمیته های پارلمانی در کشورهای مختلف در حال انجام جلسات استماع و تحقیقات کارشناسی برای تعیین تاثیرات گسترده هوش مصنوعی بر جوامع خود بوده و پارلمان های عضو اتحادیه بین المجالس، در حال آماده سازی قطعنامه ای در مورد تاثیرات هوش مصنوعی بر دموکراسی، حقوق بشر و حاکمیت قانون هستند که اصول و دستورالعمل هایی را برای اقدامات پارلمان های برای ایجاد چارچوب های نظارتی بر هوش مصنوعی تعیین می کند. انتظار می رود تا این قطعنامه در صد و چهل و نهمین مجمع اتحادیه بین المجالس که از ۱۳ تا ۱۷ اکتبر ۲۰۲۴ در ژنو برگزار می شود، به تصویب برسد.
پر واضح است که برای مواجهه مطلوب با خطرات حاصل از سرعت توسعه هوش مصنوعی، باید به توسعه مکانیسم های دقیق عملیاتی و نظارتی بر روی این ابزارها بپردازیم و مدل های زبانی بزرگ را مطابق با اصول اخلاقی و اجرایی موجود در جامعه موردنظر خود آموزش دهیم تا از خطراتی همچون پیش داوری های اخلاقی، تضعیف گروه های اجتماعی حاشیه ای و اقلیت ها و غیره در امان مانده و در تمامی مراحل کنترل انسانی خوبی روی نتایج وجود داشته باشد. بنابراین با توجه به اهمیت ابزارهای مرتبط با هوش مصنوعی و سرعت توسعه این ابزارها در حوزه های مختلف، در این خلاصه که توسط مرکز نوآوری های اتحادیه بین المجالس تهیه شده است، پارلمان ها و مراکز اندیشکده ای مرتبط تشویق شده اند تا راه حل ها و شیوه های مناسب مرتبط با تحول دیجیتال و نوآوری از جمله هوش مصنوعی را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. به زعم این مرکز، شاید بیش از هر زمان دیگری، پارلمان ها، صاحبان حرف، بخش های ICT و کاربران نیازمند گفتگوی مستمر باشند تا تصمیم بگیرند آیا و کجا این فناوری خاص را دنبال کنند یا خیر.

? متن کامل این خلاصه مسئله را در لینک زیر بخوانید:
https://www.ipu.org/file/19126/download

\# هوش مصنوعی و پارلمان

?  اندیشکده حکمرانی شریف
|سایت| |کانالتلگرام| |کانال بله| |اینستاگرام|

#مجله_تصویری

?? مجله تصویری #سیاست_نما
کاری از #مرکز_مطالعات_پارلمان

#قسمت_دهم
#کارکردهای نمایندگی
نقش #نماینده در #ساختار_حکمرانی باید چگونه باشد؟!

دکتر احمد حبيب نژاد، معاونت پژوهش و ترویج قانون اساسی معاونت حقوقی ریاست جمهوری

? اندیشکده حکمرانی شریف
| [سایت] | | [کانال بله]| | [اینستاگرام]|