https://adebiportal.kz/kz/news/view/aqtobe-oblystyq-taxtanov-drama-teatrynyn-zana-mausymy-zana-izdenisterge-toly-bolmaq__25700

https://www.instagram.com/p/C_-pw-8t1PE/?igsh=NnNtODBkeWVqdnJ6

Жазушылық жолым туралы жаңа постқа қолдау білдіре кетіңіз. Жоба авторы https://t.me/oydetox алғыс! 💝

https://daktilmag.kz/59/drama/sag'adat-ordasheva-/kitapty-nege-zhazasyn'/1102

"Кітапты неге жазасың?" жап- жаңа пьесам, оқып пікір білдіре кетіңіз. Роза коучтың образы бар пьесада.

🙉 Театр туралы осыншама ұзақ сөйлескеніме таңмын, Ольга ханымды да жалықтырсам керек.

Бірақ, оның білетінін білгім келетін, пікірлерін ашық естігім келетін, оның жеткен жетістіктеріне таңғалатын едім. Қазақстан театрларының амбассадоры болу үшін қандай майдандарға араласып, қандай құрбандықтарға барғанын өзі ғана білер.

📍 телеграмдағы каналы https://t.me/alatheatre жаңалықтары мен пьесаларының қойылымдары, өзінің инициативасымен басталған «Драмарафон» пьесалар оқылымы, «Трансформа» театр кеңістігіндегі жұмыстары бір төбе.

💝 Театрды сүйетіндерге ғашықпын, әсіресе өнерге шын ынтызар адамдарға. Бірақ, фанат болу басқа, менікі өнерге шын ықыласқа бас ию ғой. Ықылас болмаса айтыңызшы, қанша белдес, қанша күрес жетістік те, жеңіс де, өнім де сапалы болмайды ғой. Сапаға жетелейтін шын ықылас, махаббат. Махаббаттты ❤ сезінесің, ауадан келе ме, жүректен жете ме...

Ольга ханымның қасында екі сағаттай өнер туралы, театрдың қазіргі келбеті туралы сөйлескенімізде Алматы маған театр үшін жаралғандай көрінді. Алматы маған өнер үшін, өнерліні сүю үшін жаратылғандай.

«Жақтаудағы гүлді» айтам деп басқа жаққа кетсем де, айтайын, Ольга Малышева сол біздің тасжолдарда бүршік жарып бой көтерген гүлдерді сүйеп, сүйіп, қолдап келеді. Ол жақында ғана Единбург қаласында өткен бүкіләлемдік театрлар фестивалінде қазақстандық режиссерлерді таныстырып өтті.

🤓 Менің сүйікті режиссерлерім екен танысттырғандары. Әлібек Өмірбекұлы, Фархад Молдағали, Дина Жұмабай, Гүлназ Балпейісова, Мейрам Хабибуллин... сосын өзі. Ольга ханымды көрсеңіз ғой, оның сыпайы жымиысына да ғашық болып қаласыз. Жұмсақ даусына да. Әсіресе, ұялшаңдығы менің ұялшақтығымнан өтіп кетеді екен.

🎭 Әдетте, біз танымал адамдарға жолауға қорқамыз, негізі олар да қорқады. Өйткені, сенің ойыңнан шықпай қалудан қорқады, бізде үнемі мида басқа ожидание ғой. Пәк періштедей көргіміз келеді. Но, так не бывает.

Қасымыздағы 🤓 Альмира Исмаилова ханымды да айта кетейін, «Дактиль» интернет журналының редакторы ғой. Өзі бір жүрген тұлға, драматург. Қазақтілді орта тани бермейді. Бірақ, уыттай тілі, әдемі пьесалары интелектуалды орталарда оқылып, талқыланып, қойылып та жүр. Бір бірін сырттай танитын, бірақ аса жақын адамдар болып кездесіп, жып-жылы қоштасқан едік. Сондай да сондай күндер өткен еді...

🌹 «Жақтаудағы гүлдегі» кездесу

Алматыда драматург Әннас @annasbagdat достың «Жақтаудағы гүл» қойылымына жол түскен. Театр туралы өз талғамы, өз танымы бар Әннастың жазуы, ойлауы әуелден бөлек еді.

«Жақтаудағы гүлден» аса күрделілік көрмедік, қайта күрделіліктен шығуға жол табатын идеяны көрдік. Аса күрделі (қарапайым) дүниелерді аса қарапайым түсіндіріп бергенге не жетсін?

Әйтпесе, зорлық-зомбылықты жар салып бүкіл интернет қақсап жатқан жоқ па?

Театрды сезіну, театрды сезімді жеткізу, сезіндіру деп түсінетін жаңа буын үні жүреккке жетті. Әннастың әр дүниесі сапаға қызмет, өнерге үлес қой.

🙂 Ал, мына суреттегі төрт тұлғаның басы қалай қосылғанының өзі бір ғажайып емес пе? Ұйымдасып бас қоса алмайсың ғой былай күні.

🤓 Ольга Малышева @omalysheva ханыммен сырттай таныспыз ғой. Сол күні, «Жақтаудағы гүлден» кейін екеуден екеу Темирязева-Марковадан шығып Есентай өзенін жағалап, ҚазГуден ары өтіп, төмен құлдилай түсіп, сонау Төле би Розыбакиеваға дейінгі жолдарда театрдың бүкіл әлемдік жаңалықтары мен тұлғаларын, қойылымдарды талқылап, талдап тастап, өзара сөйлесіп жүре беріппіз.

Әдемі жаздың түс ауған жайлы кеші еді...

Көп оқығыштық = білімдар деген сөз емес 

Шынымды айтсам, кітапты аз оқимын, бірақ үйге бір жылдың ішінде 100 кітаптай ағылып келіп оқылмай қайқайып сол беті кетіп жатады. Қарап отырсам, 1 жыл ішінде жата жастана «Бұлбұлды» екі рет, Әлішер Рахаттың «Махаббат константын» екі рет, Әлиханның романын, Орхан Памукты, Таласбек Әсемқұлов ағамыздың әңгімелерін рақаттана оқыппын.

Жақында ғана үйге келген «Анна Каренина» мен «Парфюмер» романын оқымауға бел будым.
Мылжың бір сөз. Ішкі иірімі түк тартпайды. Жазушылықты сөздік қор, көркемсөзді тізбектеп сурет жасау, шығарманы фразеологиялық қатарлар деп ойлайтын жазушыларды оқи алмаймын һәм оқы деп те айта алмаймын.

Мені көп оқиды деп, көп біледі деп көп адам пікір, ой сұрайды. Менің кітапты шолып парақтап тұрып тастай салатынымды білмейді ғой. Кейде соныма ұяламын... Әрине, жазуға, ойлауға бәрінің қақы бар.

Осы жылы Таласбек ағамыздың әңгімелерін оқып (тек романын оқығам екем) сондай бір рақат күй кештім. «Шымдан» хикаятын әйелдер құқығы тақырыбындағы әбден талқылайтын дүние екен. «Болмашы әңгімені» оқып бір пьесалық шығарманы елестетіп, театрда қойса ғой бір ойладым. 

Бір оқуға тұрарлық автор іздесеңіз - Таласбек ағамыздың бүкіл шығармаларын оқысаңыздар ғой, аялы алақан, жылы құшақ, мейірім есіп тұрады әр сөзінен. Дәу кеудесін тосқандай жылынып қаласың. Терапия. Сөзінің ішкі қуаты бар, батасы бар. Қайғыны айта отырып, ішіңді жылытады, жұбатады, сырласады, әкең, ағаң бола алады. Оны таныған сайын, оған жақындаған сайын тереңін түйсінесің. Жыл сайын ағаның әр шығармасын тауып танысып отырамын, томдықтарын сыпырта тауысып оқып тастау деген жоқ менде. Қорытуым, сіңіруім ұзақ. Қалай осылай жазуға болар деп таусыламын әрі. Бірақ, жазушыға жазу деген дағды емес, өзімен мәміледе бола алатын, шынайы бола алатын дағды керек.

Шынайы бола алу деген негізі дағды ол. Оны оқырман әр сөзден иіскеп біліп қояды. Жалғанды таниды. Біз біреудің көзі мен сөзі үшін жақсы жазуға, жасауға дағдыланғанбыз. Ал, ең әуелі өзің үшін жақсылықтың көзі - шынайы болуға бізді үйретпеген. Соны үйрену керек.  

Шындығында, біреу болып көрінгенше, өзің болып жүрсең қандай керемет! 

Биыл «Таласбек-2024» әдеби сыйлығына тапсырушылар аз екен. Сыйлықтан мүлдем үміт үзген бе авторлар?

Бастысы, бұл байқауда ниет. Үлес. Тануға деген шексіз ықылас. Жарысып жету емес.

https://diapazon.kz/news/127303-ya-pasla-ovec-v-gorah-tyan-shanya-chitala-i-mechtala-pisat-knigi---sagadat-ordasheva-pisatelnica

https://adebiportal.kz/kz/news/view/ai-men-aisanyn-aq-tany__25519

Шерхан Мұртазаның "Ай мен Айша" романы негізінде қойылған "Ай мен Айша" туралы "Әдебиет порталында" мақалам шықты.

🧎‍♂️ Бір күні неге деп сұрайсың?

Жүгіруді бастаған адам марафонға қатысуға тырысады неге-дүр. Жазуды бастаған адам жазушы болуды аңсайды да. Жүгіріп жүрген адамның мотиві марафон кезінде ашылуы мүмкін: денсаулық үшін, балам үшін, достарыммен ерігіп жүріп ермек үшін, арықтау үшін бастаған адам марафон үстінде «неге жүгіріп жүрмін?» деп тоқтап қалуы мүмкін. Жазып жатқан адам да.

Жазу дағдым бар ғой, роман, повестті сілейтіп жаза салам деушілер, әбден орта беліне келгенде дағдаруы мүмкін, неге осы тақырыпты, неге осы кейіпкердлі алдым, неге осыны жазуға отырдым мен деуі мүмкін.

Марафоншы да. Әбден тізесі қалтырап, демігіп, өкпесі күйіп тұрғанда «нең бар» деген сұрақ сау етеді санасына. Негізі тоқтауға болады, демалып алуға, ентікпей ең соңында келуге де болар мәреге асықпай. Бірақ, бел ортаға келіп, тоқтауға кейбіреудің мінезі, принципшілдігі, намысы жібермейді.

Романды бастағанда да сол, мінезге баспасаң ол бітпейді, неге жазып отырмын деп дағдарсаң тоқтап қаласың. Күш-қуатың сарқылғанда - мінез көрінеді, мінез ашылады, мінезге басады көбісі. Мінезсіз оңай жеңіледі. Жасадым болмады дейді. Жаздым шықпады дейді.

Сол үшін жол басында «егер тоқтап қалар болсам да жайлап жүруімді тоқтатпаймын, қадамдап болса да баса беремін, негізі маған бұл соншалықты маңызды емес, мен өзіммен жарысқа түсіп отырмын, сондықтан да өзімнен жеңілсем бәрінен жеңілгенім» деп өзін қамшыламайтын болса марафонға қатыспай ақ өмір сүруге болады ғой.

"Жазушылық туралы айт, қалай жазуды бастаймын, қалай жазам" деп маған хат жазатын кісілер бар. Ақыл кеңес беремін де. Өзім топырлатып жазып үйіп тастаған түгім жоқ. Әйтсе де, оның қандай бейнет екенін білемін. Ол үшін соңғы 1 жыл бойы гугл мен ютубты шарлап тегін курстарды тыңдап, түрлі тапсырмаларды орындап жазып та көрдім. Түсінгенім, жазушылықты үйрену мүмкін емес. Оны тек жазумен үйренесің. Кейде психологқа барасың, бір жаңалықты еститін шығармын, жұбанатын шығармын деп, керісінше, өзің білетін дүниені қайталап айтып береді. Иә, сен өзің де білесің, бірақ біреу айтса дереу көкейіңе қона кетеді.

Жаза алатындардың бәрі жазу дағдысына тек жазумен ғана  қол жеткізетінін білсе де, үнемі ақ қағаздың алдында қорқақтайды. Ақ қағазға түскен әріптер, сөйлемдер қасиетті көрінеді. Оларға сәуле қонғандай қарайды. Бірақ, жазушыға сондай сәулердің триоллин нұсқасын жазуға тұра келеді. Оларды лақтыруға, қайта жинақтауға, жәшіктерге тастауға тура келеді.

Операторлар қаншама кадр түсіріп, ең соңында бір кадрды ғана алады. Жазушылықта да өзіңді қысқартуға, өзіңді жаздыртуға, жаздыртпауға дейінгі жаттығу, машықтарды игергенше - мың бұралаң жолдардан өтесің де, одан кейін де буының қатып, өз жолыңды тапқаныңды сезінбесең - лаққаныңнан лаққаның.

Әрине, әріптерді теру мен сөйлемдерді құрастыруды қазіргі кезеңдегі қазақ әдебиеті жазушылық дейді.

Меніңше, жазушылық - кейіпкер мотивінің пазлдары, конфликтінің тарихы, кейіпкердің генетикалық һәм психикалық жетілу, өсу тарихын сауатты аша алу.

Оқиғаға автор ретінде араласпай, жақтамай, басып кірмей, адекватты түрде үшінші жақта қызылсөзге малынбай баяндау. Әрине, бұл менің қабылдауымдағы жазушылық.

Айтпақшы, марафон туралы айтуымның себебі, Мураками жүгірген  жазушы, бұл екі дағды бір біріне қатты ұқсайды. Таңертең ерте тұрып жүгіруге құлшыну қандай қиын болса, жазуға таңертең ертең тұрып үстелге өзіңді отырғызу сондай қиын. Шабыт іздеп, күй талғайтын, жағдай қарайтын уақыт өткен секілді, қазір тек жасау керек, бастау керек.

Кейін «неге жүгіріп жүрмін өзі? Неге мұны жазып отырмын?» деген сұраққа артынан да жауап табуға болатын секілді. Егер мінез болса... егер дәтің жетсе... Қалай ойлайсың?