**رادیکالیزه‌شدن دموکراسی

نگاهی به کتاب «لاکلائو و موفه؛ امر خیالی رادیکال دموکراتیک»**

نوشته : آنا ماریا اسمیت
ترجمه : دکتر قربان عباسی
ناشر: شمع آوید

منتقد: دکتر پویا نعمت‌اللهی | پژوهشگر علوم ارتباطات اجتماعی

منتشره در ماهنامه مدیریت ارتباطات
پیاپی 175 (آذر 1403)

مطالب مرتبط:
- آشنایی با کتاب لاکلائو و موفه: امر خیالی رادیکال دموکراتیک
- کتاب لاکلائو و موفه
- معرفی کتاب

#انتشارات_شمع_آوید
#لاکلائو_و_موفه_امر_خیالی_رادیکال_دموکراتیک
#دکتر_قربان_عباسی
#ارنستو_لاکلائو
#شانتال_موفه
#دکتر_پویا_نعمت_اللهی
#Anna_Marie_Smith
#LACLAU_AND_MOUFFE
#The_radical_democratic_imaginary

*? راه‌های خرید کتاب‌های انتشارات شمع آوید:
- پیامک به شماره 09121827525
- سایت دیجی‌کالا - مراجعه به شهر کتاب قزوین
- مراجعه به کتابفروشی مینوی خرد قزوینhttps://t.me/ShameAvidpub[email protected] به اینستاگرام انتشارات شمع آوید بپیوندید.*

https://www.iran-emrooz.net/index.php/think/more/118204/

قربان عباسی

تردیدی نیست که بررسی آرای اندیشمندان از ارسطو و آکویناس تا لاک و هابز و روسو و کانت و هگل نشان می‌دهد که آنها حق انقلاب را برای اتباع درصورتی که آزادی و جان و اموال و امنیت آنها درخطر باشد و یا حکومتی قوانین را نه براساس رضایت عمومی اتباع که براساس زور مبتنی کند جایز و روا می‌دانند. در جهان مدرن حکومت‌ها مبتنی برقرارداد اجتماعی هستند. روسو مشروعیت حکومت‌ها را تا زمانی پایدار می‌داند که اراده عمومی را بازتاب بدهد.
لاک مشروعیت حکومت را منوط به حفظ حق مالکیت و آزادی اتباع می‌داند و هابز مشروعیت حکومت‌ها را تنها منوط به حفظ امنیت و جان اتباع می‌داند بدیهی است ازدید این سه متفکر قرارداد اجتماعی اگر حکومتی نتواند اراده عمومی شهروندان را بازنمایی کند و حق مالکیت و آزادی شان را پاس بدارد و امنیت جمعی شهروندان را تامین کند خود به خود مشروعیت خود را برای حکومت از دست می‌دهد و حکومت و حکام نامشروع هیچ گونه حقی برای تداوم حکومت خود نخواهند داشت

به بهانه روز مترجم
✍️دکتر قربان عباسی

گویند نمرود پادشاه بابل بر آن شد که کاخی چنان مرتفع بسازد که بتواند به جایگاه خدایان دست یابد و خدایان به واسطه تکبر و غرور بیش ازحد او کاخ بابل را بر سر ساکنانش آوار کردند. مسئله اینجا بود که پیش از ویرانی کاخ ساکنان آن همه به یک زبان سخن می‌گفتند. همه همدیگر را درک می‌کردند؛ اما پس از نفرین خدایان و ویرانی برج، سکنه جان به‌دربرده زبان همدیگر را نفهمیدند. آن‌ها از هم بیگانه شده بودند. زبان مشترک که ابزار ارتباط آن‌ها بود از هم گسسته بود.

مترجمان بازمانده بابل‌اند و سرنوشت تراژیک بشر. آن‌ها پدیدار شدند تا بتوانند دوباره خلایق را به هم پیوند دهند. ارتباطات انسانی و وصلت مجدد جوامع بشری فراهم شود. در سایه کوشش مترجمان بود که آثار فلاسفه یونانی به سریانی و عربی و فارسی ترجمه شدند و ما توانستیم همپای افلاطون در آکادمیای او قدم بزنیم. یا پا به پای ارسطوی بزرگ قدم برداریم و پوئتیکایش را بخوانیم. تراژدی‌های سوفوکل، آشیلوس و آریستوفان را بخوانیم و بفهمیم که چگونه در دوهزاروپانصد سال پیش سکنه آتن بزرگ‌ترین تئاترها را بنا نهادند. چگونه سوفسطائیان انسان را مبنای هر چیزی قراردادند و از دموکراسی در برابر الیگارشی و آریستوکراسی و جباریت دفاع کردند. در پرتو مترجمان بود که به آثار گران‌بهای اپیکوریان و رواقیان دست یافتیم. آثار سنکا و سیسرو  و ویرژیل رومی را خواندیم و تامل کردیم. با دانته از درکات دوزخ گذشتیم تا بهشت را به آغوش بکشیم. در سایه تلاش ها و تقلاها و شب نخوابی مترجمان بود که توانستیم آثار ولتر، روسو، هولباخ، دیدرو، شکسپیر و کانت و هگل و فوکو را بخوانیم و کتابخانه‌هایمان را با نام قشنگ‌شان تزئین کنیم و روحمان را با غنای آثارشان غنی‌تر سازیم. ایستاده بر شانه غول‌های فلسفه و ادبیات و هنر هم کنفوسیوس چینی را خواندیم و هم داستایوفسکی و تولستوی و شولوخوف را با شور و شیدایی چون شربتی گوارا سر بکشیم. در سایه مترجمان زبردستی چون فیتزجرالد بود که جهان در برابر علم و ادب خیام سر تعظیم فرود آورد. آثار ابن‌سینا برای سال‌های سال در دانشکده‌های غرب تدریس شد و گوته خود را مرید حافظ دانست.

مترجمان از قشر وصلند دربرابر اهل فصل. آن‌ها هستند تا من ایرانی بتوانم با مارکز و یوسا و پابلو نرودا در امریکای لاتین همدل شوم. مایاکوفسکی را به آغوش بکشم و هوش سرشار امرسون  ویتمن و فاکنر امریکایی را تحسین کنم. آخماتوا و امیلی دیکنسون و سیلویا را در مقام سوفیاهای مدرن ستایش کنم.
در سایه «جان کندن» مترجمان است که آدمی‌زاد کم‌بودگی، کم اندیشگی و سست‌مایگی خود را با فهم برین و والامنشی عوض می‌کنند. باید اگر نه قدردان این اهل وصل، دست‌کم مدرک و مؤید اینها بود که دل‌ها و اندیشه‌های آدمیان در هر گوشه و کنار این جهان پسابابلی را به هم پیوند می‌دهند و انفصال و انفکاک و جدایی آدمیان را به دیابولوس‌های همه روزگاران می‌سپارند.
آری
«ما برای وصل کردن آمدیم / نی برای فصل کردن»
که آنکه عامل وصل است عاشق است و آنکه موجب جدایی و تنها افتادگی و انزوای آدمیان است ابلیس.

✍قربان عباسی
?آدرس: خانه سبز، کوی مهر، خیابان آزادی، شهر عشق، آسیای زیبا، سیاره زمین و کیهانی که موسیقی کائنات در آن طنین‌انداز است.

#قربان_عباسی

تصور می کردند با اتخاذ شعارهای توخالی و خودفریبی اسرائیل اشغالگر!!! را نابودخواهندکرد. تصورمی کردند با پرورش نیروهای نیابتی درعراق و سوریه و لبنان و فلسطین اسرائیل و امریکا را نابود و دموکراسی غربی را ویران خواهندکرد. آمریکایی که دشمن سرسخت ایران صدام را برداشت و عراقی با هشتاد درصد شیعه را تحویل ایران داد که در پروژه انتخاباتی و دموکراتیک همیشه برنده می شدند اما عراق نباید به دموکراسی غربی مبتلا می شد!!! پس با افتخار به ویرانی اش مشغول شدند. دربهارعربی مردم مظلوم سوریه همچون همه مردمان خسته خاورمیانه خواهان حکومتی آزاد و دموکراتیک بودند چنان بلایی سر سوریه آوردند که میلیون ها تن ازکشورگریختند یا کشته و معلول در کوچه های ویران شده سوریه به حال خود رهاشدند تنها خواست شان انتخابات آزاد بود و بس! در یمن حوثی ها را گمارد تا نقش دزدان دریایی را ایفاکنند و کشتیرانی تجاری دنیا را گرفتار ناامنی کنند. و اینک نتایج آن پیش چشم همه است.

اما هولناک تر و اسف انگیزتر همین حماس و حزب الله هستند با تزریق میلیاردها دلار بیش از هزارکیلومتر تونل زیر شهر غزه کندند.مدرسه و بیمارستان و اماکن غیرنظامی را به انبارموشک و راکت تبدیل کردند و آن فاجعه هفت اکتبر را خلق کردند تصور می کردند اینبار نیز نتانیاهو با بمباران یکی دو نقطه دست ازسرشان خواهد برداشت تصورنمیکردند که تمام تونل ها ویران و ازهردوخانه یکی برسر ساکنانش آوارخواهدشد.تمام گردان ها و گروهان ی نظامی حماس را نابودکرد. و اینک غزه غیرقابل سکونت است.با یک و نیم میلیون آواره که هیچ کشور عربی عهده دارشان نیست. حزب الله را جلو انداختند و با بادکردن و پروپاگاندا پهلوان پنبه ای درست کردند که غرب و اسرائیل تمام جیک و پیکش را می دانست. اسرائیل نه تنها هنیه را درتهران کشت بلکه سران حزب الله و تمام فرماندهان نظامی و سیاسی اش را به کام مرگ فرستاد.سر حزب الله را زد و اینک تشکیلات حزب الله مثل مرغ سر کنده فقط دست و پا می زند تا آخرین نفس هایش را بکشد.صحنه ای ترحم برانگیز!

و اینک اسرائیل و غرب با تمام وجود فهمیدند که آنچه ایران تاحالا ادعا می کرد رجزخوانی ای بیش نبوده است. نه انبارموشکی اش دردی را درمان می کندو نه اقتصادش آنقدرقوی است که بتواند یک ماه دوام بیاورد.هرگونه تعرض به اسرائیل مصادف ویرانی پالایشگاه های نفت و تاسیسات زیربنایی برق و اینترنت خواهد بود که کشور را به دو قرن پیش پس براند. و الان درپیش جهانیان ایران مثل پهلوان پنبه ای می ماند که پس گردنی می خورد که حتی دل سرسخت ترین مخالفان خود را هم به درد و ترحم برمی انگیزد.

از پلیدی‌های استبداد یکی هم این است که "شریف زیستن" را مدام دشوارتر می‌کند.
استبداد کارش این است که هر روز آدم‌های بیشتری را مجبور به انتخاب بین شرافت و آسایش کند. استبداد کارش این است که هر روز شرافتمندانه زیستن را دشوارتر کند.
استبداد کارش این است که هر روز بنشیند به تماشای آدم هایی که در ترجیح شرافت بر آسایش یک جا می‌لغزند و از چشم دیگران میافتند.
استبداد کارش این است که هر روز هزینه شرافت را بالا ببرد تا تعداد کمتری قادر به پرداخت آن باشند. استبداد کارش همین است، تُهی‌سازی جامعه از شرافت...

"قدرت بی‌قدرتان"
واتسلاو هاول

اصلاح طلبان تکنوکرات اگر می خواهند اعتماد مردم را احیا کنند.سرمایه اجتماعی را برانگیزند باید به جای پمپاژ ترس به طور ایجابی برنامه های اقتصادی و سیاسی خود را شفاف برزبان بیاورند و نشان دهند که تا پای جان به پای آرمان های دیرینه ملت ایران چون قانون گرایی،عدالت جویی،آزادی خواهند ایستاد.آنها باید اعلام کنند درصورت پیروزی تمام نهادهای معاف ازمالیات که شصت درصد ثروت را دراختیاردارند تحت نظارت دقیق و بازرسی شفاف قرارخواهند داد.باید شفاف اعلام کنند که با همه کشورهای جهان وارد تعامل و گفتگوهای عزتمندانه خواهندشد. باید اعلام کنند که بلافاصله زمینه شکل گیری احزاب رسمی،آازادی نهادهای مدنی،آزادی رسانه و مطبوعات،و تقویت جامعه مدنی را فراهم خواهند ساخت. باید اعلام کنند که به کنوانسیون های بین المللی احترام خواهندگذاشت. زمینه عضویت در اف ای تی اف را فراهم خواهند کرد. و در حوزه سیاست خارجی تنها براساس منافع ملی عمل خواهند کرد و اجازه نخواهندداد کماکان میدان تعیین کننده باشد تا جناب ظریف بعد هشت سال دربرابر پرسش اینکه چقدر سیاست خارجی دردست شما بود جواب بدهد تقریباً هیچ!

این راه و این شما مردم ایران.نباید مرعوب ترس و فوبیاکراسی شد.و سرنوشت خود را به دست چند تکنوکرات سهم خواه سپرد.نه جلیلی دیو سیاه است و نه پزشکیان فرشته ایران.هردو برآمده از ساخت سیاسی ایران هستند و هردو تابع و مطیع آقا بالاسر

اصلاح طلبان و پمپاژ ترس به جامعه
چرا اصلاح طلبان در آفرینش شور انتخاباتی شکست خوردند؟
#دکتر_قربان_عباسی

✍️اصولگرایان و اصلاح طلبان حکومتی تمام ترفندها و شگردهای انتخاباتی را بکار گرفتند تا بتوانند دستکم شصت درصد از واجدان حق رای را به پای صندوق های شعبات اخذ رای بکشانند.اصولگرایان حتی اگر علنی هم اقرارنکنند درخفا و پشت پرده از وزن سیاسی خود آگاهند.می دانند که دربهترین حالت آرای ثابت آنها از هفت تا ده میلیون متغیر است گرچه درسال های اخیر به علت بحران ناکارآمدی و اختلافات درون قبیله ای شان با ریزش سمپاتها و حامیان سنتی خود روبرو شده اند.تلاش آنها برای موفقیت کاستن از آرای شرکت کنندگان بود.هرچه مشارکت کمتر احتمال موفقیت اصولگرایان بیشتر.البته ذکر این نکته هم ضروری است که گفتمان اصولگرایان کم و بیش برهمه مردم روشن است؛غرب ستیزی،آمریکاستیزی،ضدیت با لیبرالیسم و سبک های زندگی،آزادی ستیزی و درنهایت اسلام گرایی رادیکال و سیاسی و ذوب در ولایت مطلقه فقیه.

اصلاح طلبان اما به دو دسته بزرگ تقسیم شده اند.بخشی همان اصلاح طلبان حکومتی هستند که معتقدند باید درچهارچوب همین ساختارها و قوانین موضوعه موجود کنشگری کنند.تابع ولایت فقیه هستند.قانون اساسی را با همه تعارضات اش قبول دارند.انتخابات ذیل نظارت استصوابی را قبول دارند. و عمدتاً مجموعه ای ازنیروهای تکنوکرات هستند که در سطوح بالای قدرت درپی سهم خواهی هستند.هدف اینها رسیدن به قدرت و تسخیر پستهای مدیریتی کلان است و اصولاً به آرمانهای اصلی و اولیه جنبش اصلاحات که از انقلاب مشروطه تا به اکنون تداوم داشته پشت پا زده اند.اما اصلاح طلبان تحول خواه که درانتخابات خود را درعدم مشارکت حداکثری نشان داد معتقدند که سرنوشت کشور فراتر ازاین بازی های سیاسی است.اگر می خواهیم ایران به خوشبختی برسد لازمه اش تحولات بنیادین است.دموکراتیزاسیون کشور شرط ضروری گذار به توسعه همه جانبه است.تحول خواهان خواهان توسعه سیاسی،اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی جامعه هستند.می دانند که درچهارچوب این قانون اساسی که سیاست های کلی و کلان کشور را رهبری تعیین می کند امکان توسعه روابط با غرب،توسعه و تثبیت ارزش های لیبرالی،حقوق زنان و اصولاً توسعه اقتصادی محال است.رئیس جمهور درواقع مجری سیاست های رهبری است و عامل اصلی همه این بدبختی ها و فلاکت ها و بحران های مالی و سیاسی نه در نهاد قوه مجریه بلکه درجای دیگری است.آنها دوبار به خاتمی و دوبار هم به دولت اعتدال روحانی رای مثبت داده اند اما هردو رئیس جمهور اذعان داشته اند که نقش نخبگان سیاسی دراین ساختار متصلب راه به جایی نمی برد.مادامی که رهبری پارادایم کلان خود را به سوی توسعه و دموکراتیزاسیون جامعه تغییر ندهد و چنین اراده ای در سطح نظام(دولت) شکل نگیرد از حکومت(قوه مجریه و مقننه و قوه قضاییه)که اوامر نظام را اجرا می کنند کاری ساخته نخواهد بود.تحول خواهان راه حل را مشخص کرده اند:تعیین رفراندوم،تغییر قانون اساسی،احیای قانون و جمهوریت،تفکیک کامل قوای سه گانه،و درنهایت گذار دموکراتیک خشونت پرهیز.

اگر این نظام خود را برآمده از اراده مردم می داند باید صدای اکثریت جامعه را بشنود و به آن تن دردهد.نادیده گرفتن اراده اکثریت جامعه،نظارت استصوابی،حذف نخبگان مستقل،برگزاری انتخابات غیرآزاد و غیرشفاف و غیر عادلانه،انحصارگرایی،فساد گسترده،رانت،غرب ستیزی،خصومت با غرب،مداخلات منطقه ای پرهزینه،سیاست خارجی ایدئولوژی محور،تبعیض ساختاری علیه اقلیت های مذهبی و علیه زنان،مداخله در زندگی خصوصی مردم،تمرکزگرایی،نادیده گرفتن قانون و عدالت باعث تحمیل هزینه های سرسام آورشده است که اگر برچیده نشوند کل کشور راه هلاکت را خواهد پیمود.تحول خواهان معتقدند اگر حکومت واقعاً خواهان اصلاحات است باید اجازه دهد احزاب سیاسی که ستون فقرات جامعه هستند شکل بگیرند. تلویزیون و رسانه های خصوصی برای اپوزسیون وجود داشته باشند و تکثر صداها درجامعه به رسمیت شناخته شود.

عدم اعتمادشان به پزشکیان که درواقع یک اصلاح طلب حکومتی است و خود صراحتاً اعلام می کند درچهارچوب سیاست ها و منویات رهبری عمل خواهد کرد تقلیل دادن اصلاح طلبی به سهم خواهی مشتی تکنوکرات است و ازاین تلاش ها و تکاپوهای هرزه آبی برای مردم ایران گرم نخواهد شد.