*?
?*??????
???

اشا در بینش زرتشت چه جایگاهی دارد؟

پاسخ
✍ موبد نیکنام

یکی از واژگان کلیدی، سپند و برجسته در پیام زرتشت واژه اشاست.
این واژه در اوستا به گونه "اَشَه" نیز آمده که در جهان مادی به چمار((معنی) قانون(داد)، هنجار و پیراستگی و آراستگی(نظم)، وسامان درست می باشد.

هماهنگ با این واژه در گویش وزبان پارسی یک واژه ویژه را نمی توان یادآوری  وجایگزین کرد.
پژوهشگران گاهی به واژه راستی، درستی، پاکی و هنجارمندی اشاره می کنند که همه اینها می تواند درست باشد.
اشوزرتشت که بسیار ازین واژه در پیام خود " گات ها" به آن پرداخته است این ویژگی را به اهورامزدا(دانایی وآگاهی هستی مند) وابسته می داند و بیان می کند که تمام هستی از آغاز تا انجام برپایه اشا پدیدار شده و همچنان دنبال خواهد شد.

امروزه با کمک دانش دریافته ایم که از کوچکترین ذره ها با نیروی سازگار(مثبت= پُروتون) و ناسازگار(منفی =الکترون) ماده، پدیدار شده و هرگاه نیاز باشد مانند کارکرد خورشید می تواند به انرژی های گرما و روشنایی نیز برسد.

اشا یا هنجار درستی که در هستی روان(جاری) است هیچگاه به بی هنجاری نخواهد رسید چون هستی با بی هنجاری متلاشی خواهد شد.
آنچه از پدیدار شدن اشا دریافته ایم همکاری و تلاش دو نیروی همگون و ناهمگون(متضاد) است که از آغاز هستی همزاد بوده اند همچنان هستی را دنبال می کنند. مانند کشش ورانش-- تز وآنتی تز-- کنش  و واکنش-- نیروی پذیرش و رانش(جذب ودفع) همه دست به دست هم داده تا هستی وآنچه درآن می بینیم، پایدار بماند.

در این راستا آنگاه که مرتوگان(بشر) با خرد خویش بر زمین پای گذاشته است، با هوشمندی ودانشی که پیوسته فراخواهد گرفت.به سازندگی، نوشدن وسازندگی خواهد رسید.
چنانکه مرتوگان از غارنشینی به پیشرفت کنونی در جهان دست یافته است.

در بینش زرتشت، مرتوگان هنگامی در جهان شایستگی دارند که در پرتو اشا گام بردارند وگرنه از خرد خویش بهره نگرفته و نادانی را پیشه کرده اند.

سعدی برای دست یافتن مرتوها(مردم) به "هنجار اشا" چه گویا و زیبا بیان کرده است:
ابر وباد و مَه وخورشید فلک درکارند/(پیروی از اشا)
تا تو (مَرتو= انسان) نانی به کف آری و به غفلت نخوری/
همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار/
شرط انصاف نباشد که فرمان نبری.
این حکیم ایرانی نیز سرپیچی از هنجار‌راستی را شایستگی مرتوها نمی داند!

سرود ارزشمند وکوتاهی در هات ۲۷ یسنا که پیش درآمد گاتای زرتشت است آمده که "اِشِم وُهو" نام دارد. این سرود که در سرایش اوستا بارها بر زبان می آید، جان مایه بینش اشوزرتشت برای پیوستن به هنجار اشا می باشد.
در برگردان سرود:
آمده که اشا بهترین است.
"وََهیشتِم اَستی"(وَه= به) وَهیشتم= بهترین)
گونه ای اشا که می تواند در جان و روان مرتوگان پدیدار و پویا گردد که(اَشاوَهیشتا= اَردیبهشت)نه تنها او را هویت راستی و درستی وپاکی ببخشد بلکه ویژگی هایی که درگذر گاهداد(تاریخ) مرتوگان به سود خود و دیگران گزینش کرده برسد.
به ویژه فروتنی-- پارسایی-- از خود گذشتگی-- پیمانداری-- نوگرایی-- سازندگی-- دهشمندی و خدمتگزاری به دیگران تا خود و همگی به خوشبختی دست یابند.

چون به دنبال برگردان این سرود می خوانیم که گزینش اشاوهیشتا مرتوگان را به" اوشتا" خواهد رساند
اوشتا به چمار روشن روانی، خوشبختی، آسایش وآرامش است.

برای پیوستن به اشا؛
به نمونه ای گویا اشاره می کنیم.
چنانکه گمان کنیم که همه ذرات هستی نوازنده گونه ای ساز موسیقی باشند و با هنجار اشا که در ساختار خویش دارند. همچون ابر وباد ومَه و خورشید فلک هم در هستی سازهای گوناگون و همه دلنواز را می نوازند. که کوک شده "گئوش اوران" (روان هستی) می باشد.
دگر گونی(تفاوت) مرتو در این است که با خرد خود می تواند ساز خویش را چنانچه مایل باشد، با ساز هستی هماهنگ می کند و بیگمان پروانه دارد تا کوک ساز خود را دلخراش وآزار دهنده نیز جابجا کند.

اشوزرتشت در بند نهم ازهات سی از یسنا(گات ها) می فرماید:

ای مزدا(دانش وآگاهی) خواستاریم
تا ما نیز از رهروان راه اشا باشیم‌.

از کسانی که زندگی را تازه می‌کنند جهان را نُو می سازند.
وپیوسته با "اشا" هماهنگ گردیم.

گفتنی است در سرود کوتاه "هَمازوربیم" که در بخشی از نیایش روزانه جای گرفته نیز چنین آمده است:

همازوربیم(هم پیوند و پیماندار باشیم)
همازور هَما اشو بیم( در پرتو اشا وهنجارگرایی با هم هماهنگ باشیم)
هم کرفه کرفه کاران بیم
دور از وناه و وناه کاران بیم...
با ثواب کاران همراه گردیم و از گناهکاران دوری گزینیم...
"اشو"نامی برگرفته از اشا بوده و به کسانی داده می شود که پیرو راه اشا باشند. راستی ونیکی در اندیشه، خوبی و اثربخشی در گفتار، درستی وسازندگی در کردار داشته باشند.
اشوزرتشت به همین روی با این ویژگی آراسته شده است.
رهروان اشاره همگی بر "اَشَوَن" نام آورند.

?????

گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام

??
??
???????**

**# حسین_قوامی

? @ahorazartosht?
???????*?*

‍
?
?*?*?????
???#آبان‌_یشت آبان‌یشت یکی از قسمت‌های یشت ها در اوستاست که، به ستایش ناهید یا #آناهیتا ایزد بانوی آب ها اختصاص دارد.

آبان‌یشت یکی از یشت ها یا قصاید بسیار بلند اوستا ست، و دارای ۳۰ کرده و ۱۳۳ بند است.#آبان‌_یشتاز نظر ترتیب یشت پنجم و از لحاظ تفصیل، پس از فروردین‌ یشت و مهریشت قرار دارد. و سومین یشت بزرگ به شمار می‌آید.

- در بند ۱–۱۵ در مدح و ثنای ناهید سخن رفته‌است.
- در بند ۱۶–۸۳ از پادشاهان و نامدارانی که پیش از اشو زرتشت ؛ ناهید را ستودند، یاد می‌کند.
- در بند ۸۴–۹۶ از مینوی نژاد بودن ناهید، و نزول وی از کره ستارگان به طرف زمین  سخن می‌گوید.
و حاوی دستوری است که خود ناهید به اشو زرتشت می‌دهد. از آن که چگونه مردم او را بستایند.

- در بند ۹۷–۱۱۸ دگرباره از ستایش پادشاهان، و نامدارانی سخن می‌راند که معاصر اشوزرتشت بودند.
- در بند ۱۱۹–۱۳۲ در تعریف و توصیف ناهید است.

در آبان‌یشت نیز همانند یشت های دیگر باورها پیش از، اشو زرتشت با باور زرتشتی درآمیخته‌است.
در بندهای ۳ تا ۵ و ۹۶ و ۱۳۲ مشخصات پیش زرتشتی (Pre-Zoroastrian)،
ایزدبانوی#آناهیتاو نیروی زندگی بخشی او دیده‌می‌شود.
در بندهای دیگر خصوصیت زرتشتی شده او آشکار است.
و به گونه‌ای اهورامزدا به او زندگی بخشیده‌است. تا در ستیز آفریدگان نیک با بدی یاور آنان باشد، مانند بندهای ۱، ۶، ۷، ۹۴، ۹۵، ۱۰۴ و ۱۱۸.
این بندها همه قدیمی است و شاید به دوره‌های پیش از هخامنشیان تعلق دارد.#کریستن_سنذکر نام بابل را در این یشت (بند ۲۹) قرینه‌ای می‌داند.
که این یشت در دروه ی هخامنشی تدوین نهایی یافته‌است.#ایرانویج_در_آبان‌_یشت در بند ۱۰۴ نام  ایرانویج آمده است :
«او را بستود اشوزرتشت پاک، در آریاویچ در کنار رود دائیتیا. با هوم آمیخته به شیر با بَرسَم با زبان خرد،
با اندیشه و گفتار و کردار نیک با زَور و با کلام بلیغ»

?بُن مایه
- ابراهیم پورداوود ؛ یشت ها، جلد اول
- تفضلی، احمد.
کهن نگاره‌ی ادبیات ایران پیش از اسلام.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر@khashatra ??
??
???????**

**آهای خانوم یلدا
خواننده، ترانه‌سرا و آهنگساز: بابک افرا
تنظیم، میکس و مسترینگ: عابد بسطامی

پیشاپیش شب چله همایون باد

? @ahorazartosht?
????????**

?
???????
???

✅ درازای کاربرد #شب_چله? در تاریخ و ادب #ایران‌زمین??❤️

? نام #چله در سرتاسر #ایران کاربرد دارد و یلدا، بیشتر در متون ادبی دیده می‌شود: #چله_بزرگ و #چله_کوچک.

?مردم ایران «چله بزرگ و کوچک» دارند، خوانچه زمستانی دارند، چارچار دارند و... ده‌ها آیین و رسم‌های هنباز و گاه، ویژه منطقه خود را دارند. بسیاری از این آیین‌ها و نام‌ها در #بن‌مایه‌های_تاریخی و ادبی یاد شده است و بسیاری را نیز تنها، در هازه(:جامعه) و از زبان بزرگ‌ترها می‌توان شنید.

چله‌ بزرگ? ۴۰ روز
چله‌ کوچک? ۲۰ روز
چارچار? ۴ روز اول و آخر دو چله.
اَهمَن‌? ۱۰ روز
بهمن? ۱۰ روز
سیاه‌ بهار? ۵ روز
سرما پیرزن? ۵ روز

❇️ میرزاعبداله مجتهدی تبریزی در خاطرات خود به سال می‌گوید:
«امروز اول چارچار است. چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک را چارچار می‌گویند و چنین نامبردار است که سردترین روزهای زمستان این هشت روز است».

❇️ در کلیات شیخ بهایی، سده ۱۰ آمد است: «از قضا آن هنگام، فصل زمستان بود و چله بزرگ آن روز هم، روز بسیار سردی بود»

❇️ در نسک(:کتاب) تسویه التعلیم آمده است:
یکم چله کوچک روزی است که ‌۴۰روز نه بیشتر از یکم جدی گذشته باشد و این چله را ۲۰روز دانند و از این جهت آن‌را #کوچک گویند.

✅ #چله_زمستان در ادبیات #پارسی:
تا دل‌تان بخواهد در بن‌مایه‌های ادبی ایران، به شب #یلدا و ویژگی‌های آن اشاره شده است. از بلندی این شب، از شدت سرمای این شب، از پیروزی روشنایی بر تاریکی و...

✅ آیا در ادبیات پارسی، به «چله» هم اشاره شده است؟
در بن‌مایه‌های ادبی ایران، به «چله» به عنوان یک دوره زمانی ۴۰روزه بارها اشاره شده است. اما آیا به «چله زمستان» یا همان شب چله نیز اشاره شده است؟
آری، برای نمونه #جامی، چامه سرای بزرگ سده ۹ می‌سراید:

ز شیخ چله نشین دور باش و چله وی
که هست چله اوی سردتر از چله دی

از چله کجا گرم شود صوفی خود بین
چون چله وی سردتر است از چله دی.

❇️ #هلالی_جغتایی شاعر سده ۹ خورشیدی می‌سراید:
باز چون موسم زمستان شد
آتش از خرمی گلستان شد
مهر زود از فلک به در می‌رفت
تا شود گرم زودتر می‌رفت
بلکه مهر جهان‌فروز نبود
همه شب بود و هیچ روز نبود
در چنین موسمی که چله دی
تیر باران نمود پی در پی.

❇️ #حکیم_نزاری شاعر سده ۷-۸ خورشیدی می‌سراید:
چله بود و زخم سرما ناگهان
تیره از ابر سیه روی جهان
برف و باد سرد بر ما زور کرد
جمله چشم راه بینان کور کرد.

برگرفته از تاربرگ: #ایران‌زمین

?

??
??
???????

?
???????
???

#شهریور_امشاسپند

خشَتَره وییریه یا شهریور به چم «شهریاری و نیرومندی اهورایی»، نام سومین امشاسپند است.
این امشاسپند نشان از پیروزی دارد، زیرا خویش کاری (:وظیفه‌ی) اصلی او پاسداری از فلزات است.

خشَترا در اوستا نام سومین فروزه ی اهورامزدا از گروه امشاسپندان است. خشَتَره وییریه یا شهریور به چم «شهریاری و نیرومندی اهورایی»، نام سومین امشاسپند است.
این امشاسپند نشان از پیروزی دارد، زیرا خویش کاری (: وظیفه‌ی) اصلی او پاسداری از فلزات است.
در اوستا نماد توانمندی و فَر و شکوه پادشاهی اهورامزدا است. نگهبانی توپال‌ها (فلزات) بر روی زمین به او سپرده شده است.

شهریور (امشاسپند)، خَشَتَرَه وَیریَه نام یکی از امشاسپندان زرتشتی است. در اوستا «خشَثرَ وَیریَه» و در پهلوی «شَهرِوَر» و در فارسی «شَهریوَر» یا «شَهریَر» است.
بخش نخست این واژه به چم (: معنای) شهریاری و شهر است (مراد از شهر، همانا کشور است، چنان‌که سرزمین ایران را، ایران شهر می‌نامیدند) بخش دوم این واژه، یعنی «ویریه»، فروزه (: صفت) و به چم مورد پسند است.
بر این اساس، خشتره‌ویریه، به چمار (: معنای) آرمان‌شهر یا شهریاری آرمانی یا توانایی مینُوی آرمانی است.
در اساتیر زرتشتی و ایرانی این امشاسپند نماد شهریاری و فّر و فرمان‌روایی اهورا مزدا و نگاهبان فلزها و پاسدار فَر و پیروزی شهریاران دادگر و یاور بینوایان و دستگیر مستمندان است.

در جهان مادی پاسبان فلزات است. شهریاری اهورایی از قانون اشا (هنجار هستی) بر می خیزد و همه ی جهان را در بر می گیرد.
در این روز نیکوست به خواستگاری رفتن و زن خواستن.

در بندهش که از نامه های کهن ایرانی است از دیوی بنام سئورو یاد شده که دیو آشوب و تباهی است و از دشمنان و هماوردان خشَتریور می باشد.
از سوی دیگر ایزدانی مانند : ایزد خور، ایزد مهر و ایزد آسمان از یاران و همکاران او هستند.

در گاه شمار مزدیسنی روز چهارم هر ماه شهریور نامیده می‌شود و برابر آیین، هرگاه نام روز و نام ماه برابر می‌شد آن روز را جشن برپا می‌کردند و به شادمانی و ستایش آفریده های نیک اهورا مزدا می‌پرداختند و آن روز را شهریورگان می‌نامیدند.

مسعود سعد سلمان می‌سراید :

ای تنت را ز نیکویی زیور،
شهره روزی ست روز شهریور.

چکامه ای از «مسعود سعد سلمان»

شهریور است و گیتی از عدل شهریار،
شاد است، خیز و مایه شادی به من بیآر.

باده شناس، مایه شادی و خرمی،
بی باده هیچ جان نشد از مایه شاد خوار.

سروده‌‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

این تنت را ز نیكویی زیور،
شهره روزی است روز شهریور.

تا به اقبال شهریار جهان.
بگذرانیم جان به لهو و بطر

اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

خوش باش.

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (شهریور) اندر شوی شادخوار،
کنی در (سپندارمز) کشت و کار.

گل شااسپرغم نماد شهریور امشاسپند است.

@khashatra

??
??
???????

*?
?*??????
???#آسمان_ایزد بیست‌وهفتمین روز از هر ماه در گاهشمار مزدیسنی آسمان نامیده می‌شود.
آسمان از آفریده‌های اهورایی و ایزد نگهدارنده‌ ی سپهر.
واژه‌ ی آسمان در اوستا به صورت اَسن، اَسمن، در پارسی میانه و در پازند به صورت آسمان آمده است.
این واژه در اوستا به چم (:معنی) سنگ نیز به کار رفته است.
آسمان نخستین آفریده‌ ی اهورامزدا پیش از جهان مادی است که آغاز و انجام آن نادیدنی است.(یشت ها فروردین یشت بند ۳) و در اوستا ستوده شده است.
آفرینش دیگر پدیده‌‌ها با آسمان در پیوند است. به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید.
و به یاری آسمان شادی را آفرید. “که در دوران آمیختگی که ”روزگار ماست” آفریدگان به شادی زندگی کنند.
ایرانیان باستان آسمان را هفت پایه می‌دانستند. نخست ابر پایه‌ ی دیگر سپهر اختران، سه دیگر ستارگان آلوده نشده، چهارم بهشت که ماه بدان پایه ایستد، ششم گاه امشاسپندان، هفتم روشنایی بی کران که جای اورمزد است.
در برخی بُن مایه ها (منابع) برای آسمان فقط سه پایه، ستاره پایه و ماه پایه و خورشید پایه نام برده شده است اما در ادبیات پهلوی از هفت طبقه‌ ی آسمان یاد شده است.
همکاران آسمان، شهریور، خور و مهر و انارم ”انغر روشن” می‌باشند.
آسمان نخستین گیتیایی اهورامزداست و در گهنبار میدیوزرم آفریده شده است. آسمان از آفریده‌های بسیار زیبا و ستودنی اهورامزداست.
آسمان برای ایرانیان باستان سرچشمه ی نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که خورشید نیایش می‌شده، آسمان هم ستوده می‌شده است.

در شاهنامه آمده است :

« مه بهمن و آسمان روز بود
که فالم بدین نامه پیروز بود».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی نسک (کتاب) بندهش :

آسمان‌روز ای چو ماه آسمان
باده نوش و دار دل را شادمان

جان ز باده شاد كن زیرا كه عقل
باده را بیند همی شادی جان

هر زمان باده خور ای تازه چو گل
تازه كن شادی به باده هر زمان

گیاه هوم نماد آسمان ایزد است.@khashatra ??
??
???????**

?
???????
???
#چله زادروز #ایزدمهر_میترا است.
ایزدی که در کیش میترائیسم ستایش می‌شد و این دین، یکی از کارسازترین آیینی بود که نخست در خاور و سپس در باختر و در دین مسیحیت رد پای بسیاری از خود به‌جای گزاشت.
ریشه واژه یلدا از آن زبان سریانی است و به‌ معنی زایش است.
در برخی اسناد و بنمایه‌ها آمده‌است که پس از مسیحی شدن رومیان،٣٠٠سال پس از زادمان عیسا مسیح، کلیسا جشن زادمان مهر را همچون زادروز عیسا پذیرفت، زیرا زمان درست زایش وی آشکار نبود. به‌درستی چله یک جشن آریایی است و پیروان میترائیسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار می‌کرده‌اند.
هنگامی‌که میترائیسم از تمدن ایران باستان به دیگر سرزمین‌ها جهان ترابرده شد، در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی روز ۲۱دسامبر همچون زایش میترا جشن گرفته می‌شد اما پس از سده چهارم میلادی در پی اشتباه محاسباتی، این روز به ۲۵دسامبر جابجایی یافت و از سوی مسیحیان همچون روز کریسمس جشن گرفته شد. از این‌روست که تا امروز پاپانویل با جامه و کلاه «موبدان» نمایان می‌شود و درخت سرو و ستاره بالای آنهم یادگاری از کیش مهر است.
شب چله بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است.
این شب به هنگام غروب آفتاب از سی‌ام آذر آخرین روز پاییز آغاز می‌شود و تا برآمدن آفتاب در یکم دی نخستین روز زمستان به پایان می‌رسد که با دگرگونی زمستانی برابر است و به همین دلیل پس از آن بلندی روز بیشتر و بلندی شب کوتاه‌تر می‌شود.

??
??
???????

*?
?*??????
???

❇️ جشن کریسمس #ریشه‌ی_ایرانی دارد.

به✍️ #مهندس_فداکار دکترای نجوم.

آیا تاکنون نخوانده‌اید که به‌ هنگام میلاد مسیح، مژده و نویدش را به چوپانان می‌برند و چوپانان گوسفندانش را رها می‌کنند و به‌ دیدن پیغمبر نو رسیده می‌شتابند؟
آیا از خود نپرسیده‌اید که در سرتاسر انجیل آیا زمان زایش مسیح نمی‌بایست تابستان که فصل چرای گوسفندان است باشد؟
و چرا هیچ اشاره‌ای به زایش مسیح در زمستان نیست؟ آنهم در سردترین و بلندترین شب سال که هیچ چوپانی گوسفندانش را به بیابان نمی‌برد.

در سده چهارم میلادی بر اثر اشتباهی که در سنجش و رایانش سال بهیزک‌ها رخ داد روز ۲۵دسامبر را بجای روز ۲۱دسامبر روز زایش میترا دانسته و زایش عیسا مسیح را نیز در این آغاز سال قرار دادند. اشاره سنایی نیز با این برابر و یکی است:
به صاحب دولتی پیوند اگر نامی همی جویی
که از پیوند با عیسا چنان سرشناس شد چله.

برگزاری #شب_چله از راه ایران به گستره رومیان راه یافت و جشن #ساتورن خوانده می‌شد.
جشن ساتورن پس از مسیحی شدن رومی‌ها هم ارزش خود را از دست نداد و ادامه یافت که در همان نخستین سده آزاد شدن پیروی از مسیحیت در میان رومیان، با پذیرش سرپرست آن‌هنگام کلیسا، کریسمس(آیین‌ برگزاری میلاد مسیح) را ۲۵دسامبر قراردادند که ۴روز و در سال‌های کبیسه سه روز پس از #چله که شب ۲۱دسامبر است و اندریافت هر دو واژه هم یکی است. از آن پس این دو میلاد کم‌وبیش باهم برگزار می‌شده‌اند.
آراستن درخت #سرو و #کاج در کریسمس هم از ایران باستان برگرفته شده است، زیرا که ایرانیان به این دو درخت بویژه #سرو به‌ چشم نماد پایداری در برابر تاریکی و سرما می‌نگریستند و در #خور_روز در برابر #سرو می‌ایستادند و پیمان می‌بستند که تا سال دیگر یک نهال #سرو دیگر کشت کنند.
بنابراین نویل اروپایی(سال‌روز زایش مسیح) همان شب چله است، و نویل راستین، معنی دگرگونی و جنبش شتوی در ٣٠ آذر برابر با ٢١دسامبر است.#دکتر_میرجلال‌الدین_کزازی استاد زبان و ادبیات پارسی، به‌نگاره ایزدمهر در آیین #شب_چله و پیروی مسیحیان از این آیین در شب کریسمس اشاره کرده و می‌گوید:
مهرپرستی یا میترائیسم از مرزهای ایران فراتر و به رم رفت.
پادشاهان رم به آن گرویدند و دین رسمی رم شد.#یولیانوس(ژولیان) یکی از پادشاهان رومی گروه گروه مردم ترسا را به دین مهر می‌کشاند و فراخونی می‌کرد.
هنوز هم نیایش‌های این شاه رومی با مهر برجاست. «ای پدر در آسمان نیایش مرا بشنو».
یولیانوس در این نیایش خدا را پدر می‌نامد. این نامی بود که ترسایان به پیروی از مهرپرستان بر خدای خود گزاشتند. رومیان سال‌های بسیار زایش مهر و شب چله را جشن می‌گرفتند و آن را آغاز سال می‌دانستند. حتا پس از گسترش دین مسیحیت، باز کشیشان نتوانستند از گرفتن این جشن‌ها جلوگیری کنند و ناچار شدند به‌ دروغ این شب را زادروز زایش عیسا بشناسانند تا روز ۲۵دسامبر را به بهانه زایش عیسا جشن بگیرند نه زایش ایزدمهر.
هنگامی‌که به آیین و برگزاری مسیحیان در کریسمس نگاه می‌کنیم بسیاری از نشانه‌های ایرانی را در این آیین درمی‌یابیم.
ایرانیان کهن در شب چله درخت سروی را با دو رشته نوار نقره‌ای و طلایی می‌آراستند.
سپس مسیحیان درخت کاج را به پیروی از مهرپرستان و ایرانیان تزیین کردند.
مهر(میترا) از دوشیزه‌ای به‌نام «آناهیتا» در درون غار تاریکی پای به گیتی می‌نهد که سپس مسیحیان عیسا را جایگزین مهر و مریم را جایگزین آناهیتا قرار دادند.
یکی دیگر از وام گیری‌های مسیحیان از مهرپرستان، روز مقدس مسیحی به‌ معنی یکشنبه است.
ساندیSunday به‌ معنی روز خورشید یا مهر است که روز ورجاوند مهرپرستان بود.#ارنست_رنان درباره آیین مهرپرستی گفته است:‌ اگر عیسویت به هنگام گسترش خود بر اثر بیماری مرگ ماری باز می‌ایستاد، سراسر جهان به «آیین مهر» می‌گروید. ?ادامه‌اش?

??
??
???????**

?
???????
???

?? گفتاری پیرامون یاوران اشوزرتشت ??

اشوزرتشت در سرودهای گاتها درباره ی پذیرندگان کیش و یاوران دین خود چنین میفرماید: «کِی گشتاسب یاور آئین من است؛ کسی که با پذیرفتن دین راستین، خداوند را خشنود ساخت. سزاوار است که چنین کسی به نیک نامی رسد. اهورامزدا چنین کسی را زندگی جاوید بخشد و او را به فردوس برین جای دهد.
ای جاماسب و ای کسانی که به من گرویده اید، از بهترین بخشش پاک منشی برخوردار گردید. کسی که آئین مرا بپذیرد و برابر آن رفتار کند، در زندگانی آینده در سرای جاودانی از بخشش های نیک بهره مند خواهد شد.» (یسنای ۴۶، بند ۱۹-۱۳)
«کِی گشتاسب با داشتن شاهی و نیروی فرمانروائی بر پیروان دین پیشین آئین مرا پذیرفت و راه پاک منشی را برگزید؛ امید آن است که چنین کسانی به کام و آرزوی خود رسند.» (یسنای ۵۱، بند ۱۶)
«جاماسب، دانشمند بزرگ نیز به آئین راستی در آمد. بی گمان کسی بدین راه در آید که نهادی پاک داشته باشد. ای اهورامزدا، از تو خواستارم که پناه استوار آنان باشی. میدیوماه از دودمان اسپنتمان پس از آن که به راستی پی برد و راه راست را شناخت، کوشش کرد تا دیگران را بیاگاهاند وبه آنها بیاموزد که پیروی آئین مزدا در زندگی بهترین کارهاست.» (یسنای ۵۱، بند ۲٠-۱۸)
در فروردین یشت، نام ۲۵٠ تن از نخستین یاوران و پذیرندگان دین دین زرتشتی را به قرار زیر نام میبرد که تعدادی از آنان نیز زن میباشند.
۱- میدیوماه  ۲- پسران اشوزرتشت  ۳- گشتاسب  ۴- اسفندیار  ۵- فرشوشتر  ۶- جاماسب
و از زنان: ۱- هووی (همسر اشوزرتشت)  ۲- سه دختران اشوزرتشت  ۳- هوتس یا کتایون، همسر گشتاسب  ۴- هما، دختر گشتاسب
و در حدود ۲۷ تن دیگر از زنان و دوشیزگان.

???

✨ برگرفته از کتاب زرتشت و آموزشهای او، نوشته ی دستور رستم شهزادی

??
??
???????