غزل #حافظ
با صدای #محمدامین_اکبری

@Menhaye_yek_derakht

به نام او

🔸️خمینی به روایتِ زریاب- بخش آخر

🔹️او به هیئت بطلمیوسی و نظریة افلاک از این جهت معتقد بود که بر طبق این هیئت انسان مرکز عالم خلقت است اما در برابر کشفیات جدید علم نجوم و زیر و زبر شدن اساس هیئت قدیم مسئله افلاک را به نحو دیگری توجیه می‌کرد و آن را در ارتباط با نظرات جدید چنان تأویل و تفسیر می‌کرد که با نظرات فلسفی-عرفانى قدما منطبق کند.

🔹️در این تفسیر فلسفی–عرفانی زمین مرکز معنوی عالم آفرینش و انسان اساس خلقت و در مرکز خلقت قرار دارد و با باطل شدن مرکزیت مادی زمین اشرف مخلوقات بودن انسان و خليفة الله بودن او و اولیای حقیقی خداوند از میان نمی‌رود. عقیدهٔ او در این باره مضمون این دو بیت حاجی ملاهادی سبزواری متخلص به «اسرار» است:
اختران پرتو مشکات دل انور ما
دل ما مظهر كل، کل همگی مظهر ما
نه همین اهل زمین را همه باب اللهیم
نُه فلک در دورانند به گرد سر ما

🔹️طبیعی است که شخصی با چنین عقاید و جهان‌بینی دشمن شماره یک مادیون باشد. هنگامی که سخن از مادیون و منکران عالم مجردات و معنویات به میان می‌آمد سخت برافروخته می‌شد و آنان را کافر و مهدورالدم می‌دانست همین خشم و نفرت او متوجه سیداحمد کسروی و پیروان او نیز بود زیرا گفت آنان با اساس دین اسلام مخالف هستند، اگرچه به صراحت افکار خود را بر زبان و قلم نمی‌آورند، به طرفداران وهابیت نیز سخت می‌تاخت زیرا آنان توحید تنزیهی را قبول ندارند و مقام واقعی و معنوی انبیاء و ائمه را منکرند.

🔹️در میان متفکران گذشته اسلامی به محیی‌الدین ابن‌العربی و به صدرالدین شیرازی معروف ملاصدرا سخت معتقد بود و از ملاصدرا همیشه به «مرحوم آخوند» تعبیر می‌کرد و چنانکه گفتم جهان‌بینی فلسفی و عرفانی او بر پایۀ عقاید این دو نفر بود با این کیفیات و خصوصیات از روحانیونی که منکر فلسفه و حکمت اسلامی بودند و تدریس فلسفه و عرفان را یا حرام می‌شمردند و یا مکروه می‌داشتند متنفر بود و آنها را قشری و متعصب و جاهل می‌خواند. خود او بارها مورد اعتراض و انکار این قبیل روحانیون قرار گرفته بود اما چون خود در فقه و اصول بسیار متبحر بود و مجالس بحث و مناظره او با فقها و اصولیون بود کسی جرئت نداشت که او را مستقیماً مورد حمله و اعتراض قرار دهد و یا درسهای فلسفی و عرفانی او را تحریم کند. او در رعایت ظواهر شرعی دقیق بود و همیشه در نمازهای جماعت شرکت می‌کرد و پشت سر مرحوم سیدمحمد حجت و مخصوصاً مرحوم سیدمحمدتقی خوانساری نماز می‌خواند. روزهای جمعه که آقا سیدمحمدتقی خوانساری در صحن مدرسه فیضیه به اقامه نماز جمعه می‌پرداخت آقای خمینی همیشه در صف اول نمازگزاران بود، من خود شاهد بودم که روزی پیش از اذان صبح در حمام معروف اتابکی قم نماز شب می‌خواند.

🔹️من قسمت عمدۀ شرح منظومۀ حاج ملاهادی سبزواری و مبحث نفس و امور عامه اسفار را نزد او خواندم تا آنکه سال ۱۳۲۱ درس فلسفه را تعطیل کرد و تمام وقت خود را به تدریس فقه و اصول پرداخت که البته در آن وقت مکاسب و رسایل شیخ انصاری را تدریس می‌کرد. دوستان ما، مرحوم حاجی آقا يحيى عبادی طالقانی و آقای حاج سیدرضا صدر که از شاگردان مبرز و برجستۀ او بودند، و اگر اشتباه نکنم حاج میرزا صادق نصیری سرابی که دانشمندی وارسته بود به طور خصوصى شرح فصوص الحكم ابن العربی را نیز پیش او می‌خواندند. اما من به این درس حاضر نشدم و در عوض به جلسات درس اسفار مرحوم حاج شیخ مهدی مازندرانی می‌رفتم.
...
🔹️مطالعه این کتابها و بازگوکردن مطالب آن در مجامع و محافل طلاب، عده‌ای را نسبت به من بدبین کرد و من می‌شنیدم که مرا در خفا به فرنگی‌مآبی و به اصطلاح امروز به غرب‌زدگی متهم می‌داشتند و حتی شخصی مرا مادی خوانده بود اما بزرگان حوزه چنین نبودند و من از ایشان کراهت و نفرت و یا تعصبی ندیدم، برعکس آقای خمینی به رغم بعضى القاآت متعصبان همچنان توجه خود را از من دریغ نمی‌داشت و در ماه رمضان سال ۱۳۲۱ مرا به جلسات بحث و مطالعه در کتاب عبقات الانوار سید حامد حسینی لکهنوئی که شبها در منزل دوستان او تشکیل می‌شد دعوت کرد و مرحوم سید صدرالدین صدر مخصوصاً عنایت و توجه خاصی به داشت و من هرگز بزرگواریهای آن مرحوم را فراموش نخواهم کرد.

#عباس_زریاب_خویی
#روح_الله_خمینی
#امام_خمینی
#شط_شیرین_پر_شوکت
#محمدامین_اکبری

@Menhaye_yek_derakht

به نام او

🔸️خمینی به روایتِ زریاب- بخش سوم

🔹️او خود سرشار از این کیفیت عرفانی-دینی-فلسفی بود. او برای خود جهانی از اندیشة معنوی-دینی ساخته بود که عناصر تشکیل‌دهنده آن مذهب شیعه اثناعشری افکار نوافلاطونی منطوی در فلسفه اشراق عرفان محیی‌الدین عربی و حکمت متعالیه ملاصدرا بود. او این عناصر را عمیق‌تر و ذاتی‌تر از اسلاف خود در خود پیوند داده بود و شکل متعادل و منسجم و هماهنگی به وجود آورده بود که می‌توان آن را به یک سمفونی تشبیه کرد. استادان او در فلسفه و عرفان آقایان سیدابوالحسن رفیعی قزوینی و میرزا محمدعلی شاه‌آبادی بودند اما از لحاظ ترکیب مواد و مصالح و تعالی آن به صورت بالاتر از همه برتر بود و هیچ کدام با او از این جهت نه از جهت تبحر و توغل در جزییات مسائل قابل مقایسه نبودند. او در این بنای عرفانی-دینی که خود معمار آن بود برای ائمه اثناعشر مقامی بسیار بالا و فراانسانی قایل بود که نه تنها هدایت و ولایت شرعی را در عهده دارند بلکه ولایت مطلقه تکوینی را نیز دارا هستند که البته خود این ولایت تکوینی منبعث از مقام احدیت است. حکما و فلاسفه بزرگ مانند افلاطون و ارسطو نیز در نظر او مقامی از ولایت الاهى دارند که البته با ولایت معصومین قابل مقایسه نیست اما فقهای شیعه از آن مقام الاهى مستفیض هستند و این معنی اساس ولایت فقیه را در نظر او تشکیل می‌دهد. به عبارت دیگر ولایت فقیه به عقیده او تنها به معنی حاکمیت یک فقیه نیست بلکه حاکمیتی است که منبع آن از خداست و امری معنوی است که حکومت ظاهری و فرمانروایی صوری تجسم و تجسد مادی آن است. استدلال فقهی که او در باب ولایت فقیه میکند استدلال فقهی-اصولی است برای اقناع کسانی که دلیل از کتاب و سنت می‌خواهند وگرنه استدلال واقعی و برهانی او مبنی بر اصول فلسفی-عرفانی است که ریشه آن در افلاطون است و حکومت را حق فیلسوفان و حکما می‌داند. این اندیشه افلاطونی حکومت حکام فیلسوف و حکیم با اندیشه عرفانی ولایت مطلقه اولیاء الله درآمیخته و در صورت فقهی ولایت فقیه جلوه‌گر شده است.

🔹️این نظام دینی-فلسفی که او سالها برای بنای آن فکر کرده و اساسی عرفانی-فقهـی بـر آن نهاده بود، نظامی است که با دست‌آوردهای فرهنگ مغرب‌زمین سازگار نیست چه از لحاظ فکری و معنوی و چه از لحاظ سیاسی و مادی. فرهنگ امروزی مغرب‌زمین اساس حکومت را بر انتخاب عامه نهاده است و سیاست و حکومت را برخاسته از آرا و اجماع و اتفاق عامه می‌داند. اما سیاست و حکومت در نظر او امری الاهی و معنوی است و در پیوند و ارتباط مستقیم با خداست زیرا به نظر او همانطور که خداوند بندگان خود را آفریده است بر آنها حکومت هم می‌کند و این حکومت باید به دست فقهایی باشد که احکام او را عمیقاً دریافته‌اند و در اثر این دریافت عمیق ذاتاً با خداوند ارتباط پیدا می‌کنند زیرا دریافت عمیق احکام الهی به معنی پیوند واقعی با خداست و اجرای حکومت الهی در صورت مادی بر روی زمین است.

🔹️از این رو من از همان اوان شروع به حضور در جلسات درس او این نکته را حس کردم و نفرت و کراهت او را از فرهنگ غربی به صرف نفرت یک روحانی مسلمان متعصب حمل نکردم در هنگام تدریس مباحث هیولی و صورت که نظر ارسطویی درباره ماده و جسم، خشم او را از اعتقاد به آتم و اجزای لایتجزی که اساس فیزیک جدید است می‌دیدم. او بی‌آنکه منکر اساس تجربی و علمی نظریۀ آتم باشد، اعتقاد به هیولی و صورت را برای نظام فلسفی خود لازم می‌دانست و آن را اساس حقیقت معنوی این جهان می‌دانست. چون جهان ماده را حقیر می‌شمرد و نامتناهی‌بودن آن را منکر بود و در بحث از تناهی ابعاد سخت بر عقیدة بی‌پایان بودن عالم مادی می‌تاخت و این تنها از روی براهین ریاضی که قدما برای تناهی ابعاد می‌آوردند نبود.

#عباس_زریاب_خویی
#روح_الله_خمینی
#امام_خمینی
#شط_شیرین_پر_شوکت
#محمدامین_اکبری

@Menhaye_yek_derakht

به نام او

?️معمولا ما برای خواندن کتاب‌ها به‌دنبال بهانه می‌گردیم. این کتاب هم مدتهادر کتابخانه‌ام بود بهانه خواندنش مطالعه اثر دیگری از مولف یعنی «شعر دوره بازگشت» بود. آن را خواندم گفتم این را هم بخوانم.

?️«گردباد شور جنون» در اواخر دهه ۶۰ منتشر شد. دوره‌ای که شاعران و پژوهشگران ادبی بالاخره به شعر سبک هندی روی خوش نشان دادند و نوشتن آثاری در معرفی این مکتب و شاعرانش را شروع کردند. این کتاب هم با کتابهایی چون «شاعر آیینه‌ها»ی دکتر شفیعی کدکنی و «بیدل، سپهری و سبک هندی» مرحوم سیدحسن حسینی در یک دوره منتشر شد و نقش بسزایی در جلب توجه شاعران جوان به شعر هندی داشت.

?️کتاب دارای دو بخش است؛ بخش اول درباره سبک هندی و بخش دوم مختصری درباره زندگی و آثار کلیم و سرآخر هم گزیده‌ای از اشعارش. مطالب بخش اول شاید در آن سال‌ها تازگی داشته و عده‌ای را به‌سوی شناخت هرچه بیشتر شعر هندی سوق داده باشد ولی امروزه چندان جذابیتی ندارد و کلیاتی است که از بس شنیده شده بدیهی می‌نماید. قسمتی که درباره کلیم هم سخن گفته، چنین است. نکته خاصی ندارد و بیشتر شرح حال است. گزیده‌ای که شمس فراهم کرده ولی بد نیست. غزل‌های خوبی را انتخاب کرده هرچند تمام ابیات را نیاورده ولی چندین غزل خوب هست که در این گزیده نیست. باری گویا او این گزیده را بسیار شتاب‌زده فراهم کرده است. البته باز هم می‌گویم برگ برنده این کتاب فضل تقدمش است. این کتاب زمانی منتشر شده که حتی دیوان کلیم به تصحیح مرحوم قهرمان با آن مقدمه فاضلانه و جامعش هم درنیامده بود.

پ.ن: من این کتاب را از نسخه چاپ اول که در سال ۱۳۶۶ منتشر شد خواندم. کتاب به‌تازگی بعد از اینکه سالها در بازار کتاب موجود نبود توسط نشر نگاه بازچاپ شد البته خدا می‌داند؛ چقدر خطای مطبعی وارد متن کتاب شده است.

#گردباد_شور_جنون
#محمد_شمس_لنگرودی
#شمس_لنگرودی
#نشر_نگاه
#کلیم
#ابوطالب_کلیم_همدانی
#کلیم_همدانی
#کلیم_کاشانی
#مکتب_هندی
#سبک_هندی
#محمدامین_اکبری
#معرفی_کتاب

@Menhaye_yek_derakht

?️معرفی کتاب «گردباد شور جنون» نوشته شمس لنگرودی

#گردباد_شور_جنون
#محمد_شمس_لنگرودی
#شمس_لنگرودی
#نشر_نگاه
#کلیم
#ابوطالب_کلیم_همدانی
#کلیم_همدانی
#کلیم_کاشانی
#مکتب_هندی
#سبک_هندی
#محمدامین_اکبری
#معرفی_کتاب

@Menhaye_yek_derakht

به نام او

?️جورج اورول را هم دوست دارم و هم دوست ندارم. نبوغ و قدرت نویسندگی‌اش را خوش می‌دارم ولی مواضع تند سیاسی‌اش را نمی‌پسندم. اورول بعضی مواقع طوری می‌نویسد که انگار بابت هر کلمه پول بسیار خوبی از سرویس‌های اطلاعاتی غربی گرفته. چنان یک‌طرفه به قاضی می‌رود و کمونیسم و شرق جهان سیاسی را می‌زند و از آن‌طرف امپریالیسم را می‌ستاید که آدم شاخ درمی‌آورد. البته جالب است که همین نویسنده که به‌‌‌‌‌‌‌‌‌قول خودش هروقت سرود امپراتوری بریتانیا به گوشش می‌خورد اشک در چشمانش حلقه می‌زند، بطنا طرفدار سوسیالیسم است و رویکرد مثبتی نسبت به اقشار فرودست دارد. به‌همین خاطر است که می‌گویم انگار پول می‌گرفته و آن چیزها را می‌نوشته. درواقع اورول وقتی خودش است از اقشار فرودست می‌نویسد و می‌شود شاهکاری چون «آس و پاس در پاریس و لندن» و وقتی در مقام جاسوس ام آی سیکس می‌نویسد می‌شود: «۱۹۸۴». اثری که بارها تلاش کرده‌ام آن را به پایان برسانم ولی نتوانستم.

?️باری «کتاب یا سیگار» که مجموعه هفت مقاله از اوست هم از این‌دست مقاله‌ها دارد و هم از آن دست. و به‌قولی:‌ «متاع کفر و دین بی‌مشتری نیست». سه جستار اول درباره کتاب و نقد ادبی است که خواندنی است. بخصوص جستار «خاطرات کتابفروشی». سه جستار بعدی سیاسی است و من نمی‌پسندم. و آخرین جستار، که اگر کتاب را تنها برای خواندن این یکی بخرید منطقی است، جستار «شادی ایام خردی؛ یاد باد» است. جستاری بلند و شش بخشی که اورول در آن با زبانی طنازانه خاطرات دوران کودکی و تحصیلش را نقل می‌کند و نکاتی را درباره جامعه انگلستان می گوید که جالب و خواندنی است و آدم را به یاد رمان‌های دیکنز و نوانخانه‌هایش می‌اندازد.

#کتاب_یا_سیگار
#جورج_اورول
#سپیده_اشراقی
#نشر_چشمه
#محمدامین_اکبری
#معرفی_کتاب

@Menhaye_yek_derakht

?️معرفی کتاب «کتاب یا سیگار» نوشته جورج اورول

#کتاب_یا_سیگار
#جورج_اورول
#سپیده_اشراقی
#نشر_چشمه
#محمدامین_اکبری
#معرفی_کتاب

@Menhaye_yek_derakht

به نام او

?️در دوره‌ای که کتابهای همینگوی را سر دست گرفته‌ام و می‌خوانم، «داشتن و نداشتن» را برای بار دوم خواندم. در همان مرتبه اول هم از این رمان خوشم آمده بود و دریافته‌ بودم که با یک شاهکار ادبی روبرو هستم. این مرتبه هم این احساس را داشتم بلکه بیشتر. و همچنین ظرایفی از این رمان به چشمم آمد که در خوانش اول از نظرم دور مانده بود.

?️همینگوی «داشتن و نداشتن» را در اوج پختگی نوشته است؛ در ۳۸ سالگی. رمانی که از جهت فنی هم از رمان‌ها و داستان‌های پیش از آن برتر است و هم از آثار پس از آن. به نظر این کمترین؛ «داشتن و نداشتن» فنی‌ترین اثر همینگوی است، البته ناگفته نماند که من دو رمانش را هنوز نخوانده‌ام؛ «آن‌سوی رودخانه در میان درختان» و «ناقوس‌ها برای که به صدا درمی‌آیند». بنده «وداع با اسلحه» را غریزی‌ترین اثر او، « داشتن و نداشتن» را فنی‌ترین اثر او می‌دانم و «پیرمرد و دریا» را رسیدن این دو خط به هم و شاهکار او می‌شسم، رمانی که فنی و ساختارگرا هست ولی چنان غریزی نوشته شده که تکنیک‌های نویسنده به‌راحتی قابل تشخیص و پیگیری نیست. این نظر من است خودتان بروید کتابها را بخوانید و نظرتتان را در این باره ثبت کنید.

?️«داشتن و نداشتن» تنها اثر همینگوی است که داستانش در امریکا می‌گذرد و مستقیما به مسائل این کشور مربوط می‌شود. داستان در جنوبی‌ترین نقطه از امریکا در ایالت فلوریدا می‌گذرد و داستان مرد ماهیگیری به نام هری مورگان است که با قایق خود در جزایر جنوب امریکا به کار مشغول است و بعضی مواقع علاوه بر ماهیگیری به قاچاق مشروب از کوبا به امریکا نیز می‌پردازد، توجه داشته باشید که در سالهایی که داستان روایت می‌شود مصرف الکل در امریکا ممنوع بوده است. باری هری مورگان مردی قوی هیکل، تندخو و در عین حال پاک‌نهاد است که برای در آوردن درآمد کافی برای خانوده‌اش تلاش می‌کند ولی مشکلات مالی سبب می‌شود که او پولش را از راه‌های دیگری درآورد که داستان اصلی «داشتن و نداشتن» است.

?️ارنست همینگوی در «داشتن و نداشتن» تمایلات سوسیالیستی‌اش را بروز می‌دهد. اصلا عنوان رمان هم همین امر را نشان می‌دهد. همینگوی در این رمان بعد از اینکه داستان ناداری و نداشتن هری مورگان را تا فصل دهم، تقریبا دو سوم کتاب، جلو می‌برد به‌یکباره او را رها می‌کند و به شرح زندگی متمولانه افرادی در همان منطقه، یعنی جزایر کی‌وست، نمی‌پردازد و تفاوت طبقاتی و داشتن و نداشتن مردمان را نشان می‌دهد در سه چهار فصل شخصیتهایی وارد رمان می‌شوند که ربطی به داستان اصلی ندارند و اصلا می‌شد آنها را در این رمان نیاورد و مثلا آن را در داستانی کوتاه روایت کرد. ولی این شخصیتها بخصوص «ریچارد گوردون» چنان جذاب و به‌یادماندنی هستند که رنگی دیگر به «داشتن و نداشتن» داده‌اند و داستان زندگی‌شان انتقال آن مفهومی را که مدنظر همینگوی بوده میسر کرده است.

?️نکته دیگری که از «داشتن و نداشتن» دستگیرم شد این است که همینگوی نه تنها در این اثر بلکه در بیشتر آثارش خود را و طبقه‌ای که در آن قرار دارد، هجو می‌کند. هجوی جانانه و قابل ستایش. او با وارد کردن ریچارد گوردون به داستان که نویسنده‌ای روشنفکر است هجوی تمام عیار از نویسندگان و روشنفکران امریکایی ارائه می‌دهد. فصل سیزدهم که به مکالمه ریچارد و زنش اختصاص دارد از این جهت شاهکار است.

?️و اما نکته آخر در مورد همینگوی و این رمان اینکه، او هم در اینجا و هم در آثار دیگرش بروزدهنده و ترسیم‌کننده تمایلات و نفسانیات مردها است. و چنان استادانه چنین کاری می‌کند که بعید می‌دانم نویسنده دیگری بتواند با او رقابت کند. در تمام داستان‌های او خور و خشم و شهوت موضوعیت دارد. گویا او در داستان‌هایش هم به دنبال به رخ کشیدن مردانگی‌اش است. یکی از شخصیتهای ماندگارش که تمام این وجوه را در خود دارد هری مورگان است. شخصیتی که در نسخه سینمایی رمان به کارگردانی هاوارد هاکس و بازی همفری بورگارت مضحک نشان داده شده و با بازی داریوش ارجمند در «ناخدا خورشید» تقوایی بسیار درست و به‌اندازه به تصویر کشیده شده است. اصلا این دو فیلم با هم قابل مقایسه نیستند از بس که «ناخدا خورشید» خوب است، و به نظر من یکی از بهترین فیلم های اقتباسی تاریخ سینما، و از بس که فیلم هاکس بد است.

#ارنست_همینگوی
#داشتن_و_نداشتن
#احمد_کسایی_پور
#نشر_هرمس
#معرفی_کتاب
#محمدامین_اکبری
#ناخدا_خورشید
#ناصر_تقوایی
#داریوش_ارجمند

@Menhaye_yek_derakht

?️معرفی رمان «داشتن و نداشتن» نوشته ارنست همینگوی

#ارنست_همینگوی
#داشتن_و_نداشتن
#احمد_کسایی_پور
#نشر_هرمس
#معرفی_کتاب
#محمدامین_اکبری

@Menhaye_yek_derakht

غزل #حافظ
با صدای #محمدامین_اکبری

@Menhaye_yek_derakht