میراث بورُوُی برای جامعه‌شناسی ایران: گرامی‌داشت یاد پیش‌آهنگ جامعه‌شناسی مردم‌مدار

سیدحسین سراج‌زاده
دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی و رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی ایران

خبر درگذشت مایکل بورُوُی (Michael Burawoy) استاد بازنشسته جامعه‌شناسی دانشگاه برکلی آمریکا در سانحه تصادف در سن 77 سالگی بسیار غیرمنتظره و ناراحت‌کننده بود. جامعه‌شناسی جهانی یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های خود در دهه‌های اخیر را ازدست داد.
مایکل بوروی جامعه‌شناس فقید بریتانیایی است که از سال 1976 استاد دانشگاه برکلی کالیفرنیا بوده است. وی همچنین رئیس انجمن جامعه‌شناسی آمریکا (2003-2005) و نایب رئیس انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی (2006-2010) و رئیس همین انجمن (2010-2014) بوده است[1].

ادامه این مطلب را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایرانبخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی، از فرهنگ‌ و فرهیختگی حمایت کنید

تقدیم به مایکل بورُوی: ادای احترامی به یک زندگیِ‌ سرشار از اندیشه و کنش

ساری حنفی
استاد دانشگاه آمریکایی بیروت و رئیس پیشین انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی¹

ترجمه پژمان برخورداری، دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

این خبر چنان تلخ است که باورش دشوار می‌نماید و چنان ناگهانی که پذیرش آن ناممکن به نظر می‌رسد. مایکل، تو رفته‌ای، اما حضورت همه جا حس می‌شود. تنها سه هفته پیش، در کمبریج کنار یکدیگر نشسته بودیم و از غزه و سوریه می‌گفتیم، از نبردهایی که ذهن پُرتلاطم تو را به حرکت وامی‌داشت. درست یک روز پیش از رفتنت، درباره بیانیه‌ای در حمایت از جنبش بی دی اس² با هم مکاتبه کردیم، آرمانی که با ایمانی استوار بر دوش می‌کشیدی و امید داشتی تا رؤسای پیشین انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی را گرد هم‌ آوری و کمیته اجرایی را به شجاعت و اقدام واداری.
اما تو هرگز فقط یک پژوهشگر نبودی، هرگز تنها یک صدای آکادمیک در بیابان علم باقی نماندی. تو راهنما بودی، نیرویی پیش‌برنده، مرشدی دلسوز و دوستی مهربان، متفکری که نه‌تنها در باب عدالت به نظریه­‌پردازی می­‌پرداخت، بلکه با اشتیاقی بی‌امان برای تحقق آن می‌کوشید. من مدیون تو هستم. تو دستم را گرفتی و از گذرگاه‌های پرپیچ‌وخم جامعه‌شناسی حرفه‌ای و سیاست‌‌گذار به گستره بی‌کران جامعه‌شناسی مردم‌مدار رهنمون کردی. اما بیش از آن، مرا به عبور از مرزهای اندیشه‌ام و پذیرش جامعه‌شناسی جهانی ترغیب نمودی.
چگونه می‌توان جامعه‌شناسی عمومی را بی‌حضور استوار و مداخله‌های خستگی‌ناپذیر تو تصور کرد؟ حکمت تو هرگز دست‌نیافتنی نبود، در برج‌های عاج محصور نماند، بلکه زیسته شد، به بحث گذاشته شد و به عمل درآمد. تو مقدمه‌ای درخشان برای کتاب در دست انتشارم، «در برابر لیبرالیسم نمادین: فراخوانی به جامعه‌شناسی گفتگویی» نوشتی، و زمانی که دیدی با نگاهی همزمان محتاط و امیدوار درباره سوریه نوشته‌ام، خواستی پاراگرافی بیفزایی تا نشان دهی چگونه جامعه‌شناسی گفتگویی را در عمل به کار گرفته‌ام. تو همیشه باور داشتی که نظریه نباید در چارچوبی خشک محصور بماند، بلکه باید نفس بکشد و در تار و پود تجربه‌های زیسته جاری شود.
در کمبریج از تو خواستم زندگینامه‌ات را بنویسی، و تو قول دادی که این کار را خواهی کرد. اما تقدیر، بی‌رحمانه، تو را پیش از آنکه وعده‌ات را به انجام برسانی از ما گرفت. آنچه برای ما باقی مانده، نه آن چیزی است که هنوز باید می‌نوشتی، بلکه آن چیزی است که با جان و دل انجام دادی. جهان هنوز تشنه نیروی بی‌کران توست، تشنه تعهد بی‌چون‌و‌چرایت به عدالت، و تشنه پرسش‌های بی‌باکانه‌ات از قدرت.
مایکل، تو تنها یک نظریه‌پرداز نبودی؛ تو خودِ جامعه‌شناسی را دگرگون کردی، آن را زنده، متعهد و ضروری ساختی. ایده‌هایت نمی‌میرند، حضورت محو نمی‌شود. تو نرفته‌ای؛ در هر مبارزه برای حقیقت، در هر جسارت فکری، و در هر مقاومت علیه بی‌عدالتی، حضورت جاری است.
این فقدان عظیم را به سوگ می‌نشینم. اما با تو خداحافظی نمی‌کنم.

یادت جاودان 

¹ منبع:
Hanafi, Sari (2025) For Michael Burawoy: A Tribute to a Life of Thought and Action,  The Journalism that changes the world, 27 Daily,  Feb 5, 2025.

² جنبش BDS  (مخفف Boycott, Divestment, Sanctions ) به معنای تحریم، عدم سرمایه‌گذاری و اعمال تحریم‌های اقتصاد؛ یک جنبش جهانی است که در سال ۲۰۰۵ توسط گروهی از فعالان فلسطینی، سازمان‌های حقوق بشری و نهادهای مدنی آغاز شد. هدف این جنبش، اعمال فشار بر اسرائیل برای پایان دادن به اشغال سرزمین‌های فلسطینی، رفع تبعیض علیه فلسطینیان و به رسمیت شناختن حقوق آوارگان فلسطینی مطابق با قوانین بین‌المللی است.

@uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

فراخوان همایش چیستی، ساختار و کارکرد انجمن علمی

@uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

? خبرهای انجمن‌های عضو اتحادیه ?

انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری برگزار می‌کند:
همایش مهاجرت نخبگان علمی در ایران: چالش‌ها و راه‌کارها

روزهای ۱۲ و ۱۳ دی‌ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار خواهد شد.

علاقه‌مندان به شرکت در این همایش می‌توانند برای اطلاعات بیشتر به کانال یا وبگاه اطلاع‌رسانی انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری مراجعه فرمایند.
t.me/iranethics
congress.iranethics.ir

@uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

برنامه همايش نخستين گفتگوی علمی ميان انديشمندان منطقه فرهنگی نوروز و جهان ايبرو-آمريكايي كه با حضور استادان و پژوهشگران از آسيا، اروپا و آمريكای لاتين برگزار می‌شود، خدمت علاقمندان تقديم شد.

اين برنامه در روزهای يكشنبه و دوشنبه ١٨ و ١٩ آذرماه در كتابخانه مركزی دانشگاه علامه طباطبایی در دهکده المپیک به سه زبان فارسی، اسپانیولی و انگلیسی به دو صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شود.

برنامه شامل ۱۱ پانل و ۴۷ ارائه‌ توسط استادانی از ایران، اسپانیا، شیلی، برزیل ، قزاقستان، پاکستان ، افغانستان، ترکیه ، روسیه، مکزیک، پرتغال، پورتوریکو و هند خواهد بود.

انجمن علمی مطالعات صلح ایران از پایه گذاران بنیان این همایش با هدف گسترش صلح و دوستی میان مناطق فرهنگی جهان بوده است.?

برای اطلاعات بیشتر به کانال انجمن علمی مطالعات صلح ایران با آدرس t.me/ipsan مراجعه فرمایید.

@uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

? همچنین علاقه‌مندان می‌توانند فایل تصویری نشست‌‌های گفت‌وگویی اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران با عنوان"کنش‌گری عالمان اجتماعی در حوزه عمومی و سیاستگذاری" را در قسمت Reels صفحه اینستاگرام اتحادیه به آدرس زیر مشاهده فرمایند.

https://www.instagram.com/uissa1400

@uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

? خبرهای انجمن‌های عضو اتحادیه?

ویژه نامه «گفتمان صلح و دولت وفاق ملی» با همکاری مجله نیم روز و انجمن علمی مطالعات صلح ایران منتشر شد.?

برای مطالعه بیشتر به کانال انجمن علمی مطالعات صلح ایران با آدرس t.me/ipsan مراجعه فرمایید.

t.me/uissa1400
#اتحادیه_انجمن‌های_علوم_اجتماعی_ایران

⚫️ بازگشت همه به سوی خداست ⚫️

جناب آقای دکتر علی ربیعی
عضو محترم هیات مدیره اتحادیه انجمن های علوم اجتماعی ایران
رئیس محترم انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

با کمال تاسف خبردارشدیم سوگوار از دست دادن برادر بزرگوار خود هستید.

مصیبت وارده را به جنابعالی و سایر بازماندگان محترم تسلیت می گوییم.
برای برادر بزرگوارتان آرامش روان و رحمت و مغفرت الهی و برای جنابعالی و خانواده محترم شکیبایی و طول عمر با عزت آرزومندیم

هیات مدیره اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران

t.me/uissa1400

https://ensafnews.com/529274/

t.me/uissa1400

انصاف نیوز

تسخیر مرکز آموزش‌ انجمن جامعه‌شناسی: یورش جدید شهرداری به نهادهای مدنی و اجتماعی

محمدحسین موسوی در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز نوشت:  بارها نامش را شنیده‌ام. از اساتیدم، از بین اعلانات مربوط به دوره‌های آزاد خواندن کتاب، از میان صفحات کتب تاریخ نهادهای اجتماعی ایران، از میان گفتگو دانشجویان قدیمی علوم اجتماعی. به کوچه شصت و سوم که می‌رسم…