✍️ Ураҙала һөлөк һалдырыу

Һорау: Әссәләмү ғәләйкүм үә рәхмәтүллаһи үә бәрәкәтүһ. Ураҙа ваҡытында һөлөк һалдырырға яраймы?

Яуап: Үә ғәләйкүм әссәләм үә рәхмәтүЛлаһи үә бәрәкәтүһ!

Ураҙала һөлөк һалдырырға ярай, ин шәә Аллаһ, был ураҙаны боҙмай (юҡҡа сығармай).

*Әммә, шулай ҙа, әгәр һөлөк һалдырыуҙы кискә ҡалдырып булһа, уны ҡояш байығас эшләтеү яҡшыраҡ. Беренсенән, көндөҙ ҡан алдырыу тәнде хәлһеҙләтергә мөмкин, был иһә ураҙа тотоуҙы ауырлаштырасаҡ. Икенсенән, ҡайһы бер ғалимдар ураҙа мәлендә ҡан алдырыуҙы хуп күрмәгән, ә кисен ҡан алдырыуҙы иһә берәү ҙә шелтәләмәй.

Әммә, ҡабатлап әйтәбеҙ, һөлөк һалдырыу ураҙаны боҙмай, ин шәә Аллаһ.

Ә Аллаһ яҡшыраҡ белә.*

📎 Ураҙала ҡан анализы

#һорауяуап #ураҙа #дауаланыу

© "Башҡорттарға – дин!"

✍ *"Рәсәй!.."

Рәсәй!
Һинең менән бергә булыу
Бер ҡасан да бәхет килтермәне,
Көсләп таҡҡан туғанлыҡтан йәнем
Ғорурлыҡ һәм шатлыҡ кисермәне.

Әллә мин дә хәйерһеҙ бер мәлдә
Яралғанмын инде был донъяға?
Башҡынайым, Рәсәй зиндандарын
Урап сығып, етте Колымаға.

Ҡәрҙәшлектең бирнәһенә төрмә –
Меңдәр өлөшөнә төшкән көмөш;
Үҙ өйөңдә үҙең килмешәктәй,
Һүҙ әйтергә ҡурҡып йәшә, имеш.

Арабыҙҙа – яулы, даулы йылдар,
Арабыҙҙа – тауҙар, ҡом сүлдәре...
Улыңмын, тип һиңә ылығырға
Нисек тартһын инде күңелдәрем?

Беҙҙе тоташтырған күперҙәр тар,
Үслек һуҡмаҡтары әле имен.
Русса әйтәм һиңә: үҙ йөҙөмдө
Һаҡлап ҡалған өсөн кисер, тимен.

Кисерә күр, минең мәңге тере
Гендарымдың иҫе һаман теүәл:
Башҡаларҙы һөйөү – үҙ халҡыңа
Хыянаттар иҫәбенә түгел!

Кисер, беҙҙең ҡандарыбыҙ төрлө,
Йөрәктәр ҙә тибә башҡасараҡ.
Урыҫ кеүек таҙа һөйләшһәм дә,
Уй-фекерем барыбер
Башҡортсараҡ...*

📝 Мәүлит Ямалетдин

#шиғыр

© t.me/dinigilem

✍️ Мәһәрҙе һуңлатып биреү

Һорау: Мәһәр – әгәр бүлеп түләү шарты менән килешелгән булһа – күпме ваҡыт эсендә түләнеп бөтөлөргә тейеш? Мәһәр түләнеп бөтөлмәгән хәлдә никах дөрөҫ булмай, тиҙәр, шул дөрөҫмө икән?

*Яуап: Мәһәрҙе нимә менән, нисек һәм ҡасан түләргә килешеү – тулыһынса кейәү менән кәләштең (йә уның вәлиенең) үҙ ҡарамаҡтарында. Мәһәрҙең күпмелер өлөшөн йә бөтәһен дә һуңғараҡ бирергә килешһәләр, был рөхсәтле. Тик аныҡ мөҙҙәт билдәләнергә тейеш: бер йыл эсендә, биш йыл эсендә, ун йыл эсендә, тип, мәҫәлән, һәм башҡаһы. Әгәр кәләш яғы быға риза икән, никах дөрөҫ һанала. Вәли ҙә, шаһиттар ҙа был мөҙҙәттең ваҡытын һәм мәһәрҙең күләмен ишетергә (күрергә) тейеш. Иң яҡшыһы – ҡағыҙға теркәп, имзалар менән раҫлап ҡуйыу. Аҙаҡ, "оноттом", "мине яңылыш аңлағанһың", тигән кеүек буталсыҡтар килеп сыҡмаһын өсөн.

Әгәр ир үлеп ҡалһа йә ҡатынын айырып ебәрһә, мәһәр бурысы барыбер бурыс булып ҡала. Уны (әгәр ҡатын ул мәһәрҙән баш тартмаһа) ирҙең вариҫтары булһа ла (туғандары, мәҫәлән) түләп бөтөп ҡуйырға тейеш.

Әгәр ир, шунса йыл эсендә мәһәрҙе түләп бөтәм, тип килешеп тә, быны һаман һуҙып, ғөҙөрһөҙ килеш (аҡланырлыҡ сәбәптәре булмайынса) түләмәй тик йөрөй икән (ваҡыты күптән үтеп китһә лә), ҡатындың уның менән артабан түшәк бүлешмәҫкә хоҡуғы бар (ҡасан ир мәһәрҙе түләп бөткәнсе).

Әммә, мәһәрҙе һаман түләмәй, тигән сәбәп менән айырылып китергә (хүл һорарға) хаҡы юҡ. Был хәнбәли мәҙһәбендә генә рөхсәт ителә (ҡазый ҡарары аша).

Ә Аллаһ яҡшыраҡ белә.*

#һорауяуап #никах #мәһәр

© "Башҡорттарға – дин!"

✍ Пәйғәмбәрҙең ﷺ сәсе һәм хаҡҡаниҙар сектаһы (2022)

#инҡар #тәбәррүк #суфыйсылыҡ

© t.me/dinigilem

✅ Байрам көнөндә

Ҡорбан байрамы көнөндә киләһе эштәр сөннәт булып тора:

1⃣ иртә менән тороу;

2⃣ тештәрҙе мисүәк йә теш сәсәһе (щёткаһы) менән таҙартыу;

3⃣ ғөсөл алыу (баштан-аяҡ һыу ҡойоноу);

4⃣ булған кейемдәр араһынан иң яҡшыһын кейеү;

5⃣ ир-егеттәргә – хуш еҫ (мисек йә хушбуй) һөртөнөү;

6⃣ Байрам намаҙы уҡылғанға тиклем ашамау;

7⃣ Байрам намаҙына китеп барған саҡта тәшриҡ тәкбирҙәрен ҡысҡырып әйтеү.

☪ Байрам намаҙын уҡыу рәүеше

Байрам намаҙы ғәҙәти тәртиптә башҡарылған ике рәкәғәттән тора. Берҙән-бер өҫтәлмә – ул алты тәкбир ("Аллаһү әкбәр" һүҙҙәре), шуларҙың тәүге өсәүһе беренсе рәкәғәттең башында әйтелә, ҡалған өсәүһе – икенсе рәкәғәттә, рөкөғкә китер алдынан (билдән бөгөлөрҙән алда).

Байрам намаҙы алдынан аҙан да, ҡәмәт тә уҡылмай.

Намаҙ имамдың тәхрим тәкбире (намаҙҙы асыусы "Аллаһү әкбәр" һүҙҙәре) менән башланып китә. Бөтәһе лә ҡулдарҙы ҡолаҡ тәңгәленә тиклем күтәрә һәм, эстән тәкбир әйтеп, уларҙы кендек аҫтына (уң ҡулды һул ҡул өҫтөнә ҡатлап) ҡуя. Шунан эстән генә "Сүбхәнәкә Аллаһүммә" доғаһын уҡыйҙар. Шунан һуң имам өс тапҡыр тәкбир ("Аллаһү әкбәр" һүҙҙәрен) әйтә. Тәүге ике тәкбир ваҡытында бөтәһе лә ҡулдарҙы ҡолаҡтар кимәленәсә күтәрә һәм, шыбырлап ҡына тәкбир әйткәндән һуң, ҡулдарҙы туп-тура төшөрә. Ә өсөнсө тәкбиргә күтәргәндән һуң, ҡулдарҙы, ябай намаҙҙағы кеүек, кире кендек аҫтына бәйләйбеҙ.

Ошо өс тәкбирҙән һуң имам Ҡөрьән аяттары уҡый. Уны тыныс һәм тын ғына тыңларға кәрәк. Беренсе рәкәғәттең ҡалған өлөшө артабан ғәҙәттәгесә башҡарыла.

Икенсе рәкәғәткә баҫҡас, имам (ғәҙәттәге намаҙҙарҙағыса) Ҡөрьән аяттары уҡый башлай. Был ваҡытта уны шулай уҡ тыныс ҡына тыңлау тейешле. Ҡөрьән уҡып бөткәс, имам сираттағы (ҡалған) өс тәкбирҙе әйтеп ҡуя. Йәғни, был юлы ул өс тәкбирҙе рөкөғкә китер алдынан ғына ҡысҡыралар. Һәр тәкбир ваҡытында бөтәһе лә ҡулдарҙы ҡолаҡ тәңгәленә тиклем күтәрә һәм: "Аллаһү әкбәр", – тип үҙ алдына әйткәндән һуң, уларҙы тура төшөрә. Өсөнсө тәкбирҙән һуң имам, рөкөғкә күсеү өсөн, тағын да бер тәкбир әйтә. Был тәкбир ваҡытында ҡулдарҙы күтәрергә кәрәкмәй. Бары тик, "Аллаһү әкбәр", тип эстән әйтеп, рөкөғкә китеү тейешле. Намаҙҙың ҡалған өлөшө ғәҙәттәгесә башҡарыла.

☪ Байрам хөтбәһе

Йома намаҙындағы хөтбә мотлаҡ (фарыз) булып торһа һәм намаҙға тиклем һөйләнелһә, унан айырмалы рәүештә, Байрам намаҙында хөтбә сөннәт булып тора һәм Байрам намаҙынан һуң үткәрелә.

Әммә Байрам хөтбәһен тыңлау – мотлаҡ (вәджиб) ғәмәл. Уны тыныс рәүештә һәм тулы тынлыҡта тыңлау тейешле.

Имамдың беренсе хөтбәне – туғыҙ тапҡыр тәкбир әйтеүҙән ("Аллаһү әкбәр" һүҙҙәренән) һәм икенсеһен ете тапҡыр тәкбир әйтеүҙән башлауы – сөннәт.

? Мөхәммәт Тәҡи Усмани мөфтөй

? Ғәйет намаҙына бәйле ҡайһы бер мәсьәләләр

#ҡорбан #байрамдар #намаҙ

© t.me/dinigilem