رود شماره ۱۳ منتشر شد. نشریهٔ رود را می‌توان از کتابفروشی‌ها تهیه کرد.

رود شمارهٔ ۱۲، پاییز ۱۴۰۳

رود از کتابفروشی‌ها قابل تهیه است.

آیا تابه‌حال کسی توانسته یک روح سرگردان را دستگیر کند؟ روحی که سال‌هاست باعث ترس و وحشت ساکنین خانه است. بنابر شایعاتی که در شهر وجود دارد، این خانه بدشگون است و هر تازه‌واردی را با بلایا و پیشامدهای ناگوار فراری می‌دهد.
این بار بیلّی دختری دوازده‌ساله، که پس از درگذشتِ پدر و به‌اصرار مادرش و برخلاف میل خود به این خانه نقل مکان کرده‌اند، درگیر ماجرا شده است.
«کسی نمی‌دانست خانواده ‌ای که قبلا در آن خانه زندگی می‌ کرد، کجا رفت. تابستان پیش، یک روز وسایل شان را جمع کردند و از آنجا رفتند و از آن پس خانه خالی مانده بود.»
مردی که خانه را به بیلی  و مادرش نشان می داد، به آن‌ها گفته بود که صاحبخانه زنگ زده و گفته به دلیل تغییر شغل سریع به شهر دیگری رفته و از من پرسید می توانم در فروش خانه کمک کنم؟
بیلّی خانۀ جدیدشان را دوست ندارد؛ خانه خیلی قدیمی است، حس خوبی به او نمی‌دهد و مهم‌تر از همه، از همان ابتدا مرموز و مشکوک به‌نظر می‌رسد. لامپ آویز سقفی هرازگاهی بی‌دلیل تکان‌تکان می‌خورد، گاه در تاریکی شب کسی به شیشۀ پنجره تقه می‌زند، و یادداشت‌هایی در گوشه‌ و کنار خانه پیدا می‌شود که ساکنین جدید را تهدید می‌کند و به آن‌ها اخطار می‌دهد. به‌نظر مادر اما این‌ها همه، چیزی نیستند جز تخیلات و منفی‌بافی و نارضایتی بیلّی از خانۀ جدید، و بیلّی باید سعی کند به این خانه عادت کند.
بیلّی همراه با دو دوستش، با اینکه از چنین وضعیتی وحشت‌زده و بیمناک‌اند، اما تصمیم گرفته‌اند ته‌وتوی قضیه را درآورند. از هر راهی که شده: از پیداکردن ساکنین قبلی خانه گرفته تا جمع‌آوری اطلاعات از رایانه و کتابخانۀ شهر برای پی‌بردن به تاریخچۀ خانه. آن‌ها هنوز نمی‌دانند باید به وجود روح عقیده داشته باشند یا که چه؟ اما تا سر از کار روح سرگردان خانه درنیاورند و راز خانه را کشف نکنند، از پا نخواهند نشست.
رمان بچه‌های شیشه‌ای در خانۀ نفرین‌شده داستانی جذاب و پرکشش و چالش‌برانگیز است که کنجکاوی سه دوست نوجوان، و غلبۀ عقل و منطقشان بر شایعات و خرافات رایج، بهترین راهنمای آنان در کشف راز خانۀ ارواح است.
«دسته‌ای مگس، وزوزکنان زیر سقف پرواز می‌کردند؛ سریع و بی‌قرار به این‌ور و آن‌ور می‌رفتند، انگار از چیزی ترسیده بودند. بیلّی فکر کرد: ”این مگس‌ها درست مثل من هستند! ... ما توی این خانه گیر کرده‌ایم!“» (ص ۵۳).

? نوشته صوفیا محمودی، مترجم و نویسنده در ادبیات کودک و نوجوان، درباره:
- بچه‌های شیشه‌ای در خانۀ نفرین‌شده/ کریستینا اولسون/ مترجم: متین پدرامی/ نشر پیدایش، چاپ سوم ۱۳۹۸/ گروه سنی ج، د، ه
@roodbookreview97

داستان یوسف از داستان‌های بسیار شنیدنی و خواندنی تورات و قرآن است. این داستان در روایت‌های سامی و نیز اقتباسات ادبی اروپایی، داستانی تعلیمی است و موضوع اصلی آن، شرح کج‌رفتاری و بدکرداری برادران با یوسف و درعین‌حال، بزرگواری یوسف و بخشیدن اعمال و رفتار برادران است. یوسف هنگامی که در اوج قدرت است از گناه برادران می‌گذرد. عناوینی که نویسندگان و اقتباس‌کنندگان اروپایی برای روایت‌های خود برگزیده‌اند مؤید این موضوع است. برخی از این آثار عبارت‌اند از: یعقوب و دوازده پسرش، یوسف یا عزیزکردۀ فرعون، یوسف و برادرانش، یوسف و برادران او و سرانجام یوسف و برادران نوشتۀ توماس مان.
این داستان در روایت ایرانیان، در وجه غالب خود، از داستانی تعلیمی به اثری عاشقانه تبدیل شده است. عشق تشریح‌شده در روایت ایرانیان، عشق دوسویه و منطبق با افسانه‌های عاشقانۀ کهن ایرانی است. هم ازاین‌رو نام داستان نیز، متناسب با تغییر موضوع، تغییر کرده و به «یوسف و زلیخا» تبدیل شده است.
ده‌ها شاعر ایرانی این داستان را با همین نام به شعر درآورده‌اند که نمونه‌وارترین آن‌ها، از لحاظ انطباق با اندیشه‌های کهن ایرانی، «یوسف و زلیخا»ی عبدالرحمان جامی، شاعر و عارف سدۀ ۹ ق. است. شکل‌گیری روایت ایرانی از این داستان، براساس آثار موجود، از سدۀ ۵ ق. شروع می‌شود و در منظومۀ جامی به کمال می‌رسد. نگارندۀ این سطور با بررسی متون تفسیری، عرفانی و نیز منظومه‌های ادبی، این تغییروتحول را در مقاله‌ای جداگانه برای دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران بررسی کرده است.
یکی از مؤلفه‌های این تغییروتحول، تفاوت شخصیت، جایگاه و کارکردهای زلیخا در داستان و نیز نگاه و داوری راوی به اوست. در روایت‌های سامی و اروپایی، زلیخا کارکرد چندانی در داستان ندارد؛ در صورتی که در غالب روایت‌های ایرانی، او شخصیتی شوریده، عاشق، دوست‌داشتنی و فعال در عشق است که از همۀ زندگی خود برای رسیدن به معشوق درمی‌گذرد. این تفاوت شخصیت و داوری دربارۀ او، به‌ویژه در کتاب احسن‌القصص، از آثار سدۀ ۵ ق.، مشاهده می‌شود.
کتاب احسن‌القصص، که در سال ۱۳۹۹ با تصحیح و تحقیق دانشمندانه و دقیق علی نویدی ملاطی در انتشارات موقوفات افشار منتشر شد، در اصل ترجمه‌ای کهن از متنی عربی است. متأسفانه نویسنده و مترجم این کتاب مشخص نیستند. تا پیش از این، تصور بر این بود که نویسندۀ کتاب محمد غزالی یا برادرش احمد بوده است، اما همان‌گونه که مصحح کتاب نشان داده است، در منابع کهن از این انتساب خبری نیست و بیشتر پژوهشگران معاصر انتساب این کتاب به غزالی را مسلم ندانسته و عمدتاً محتاطانه و با قید «منسوب به غزالی» از آن یاد کرده‌اند. از مترجم کتاب هم هیچ نوع آگاهی وجود ندارد. به نوشتۀ مصحح کتاب، با توجه به اینکه ویژگی‌های سبکی کتاب شبیه به سبک کتاب‌های تألیف‌شده در خراسان است، می‌توان انشای این کتاب را نیز در همان مناطق یا به شیوۀ همان کتاب‌ها دانست. به نوشتۀ استاد دانش‌پژوه، تاریخ ترجمۀ کتاب حدود ۴۷۰ ق. است. مصحح نیز تاحدود زیادی حدس استاد را تأیید و اضافه می‌کند این ترجمه نباید متأخرتر از اوایل سدۀ ۶ ق. باشد. ازاین‌رو، یکی از ارزش‌های آن کهن‌بودن آن است. کتاب از زوایای دیگری نیز اهمیتی ویژه دارد؛ ازجمله تاریخ متون تفسیری، زبان‌شناسی، تاریخ ادبیات و به‌ویژه تاریخ داستان‌پردازی. برای نمونه در این کتاب، هفت رباعی وجود دارد که گویندۀ هیچ‌یک مشخص نیست و زبان آن‌ها کهنه است. همچنین ده‌ها حکایت مختلف دربارۀ مسائل متفاوت با انتساب به شخصیت‌های تاریخی نقل شده که همۀ آن‌ها واجد اهمیت ویژه‌اند.

? از نوشته محمد جعفری (قنواتی)، محقق و نویسنده در فرهنگ و ادبیات عامه، در رود ۱۰ درباره:
- احسن‌القصص، قصۀ حضرت یوسف (ع)/ تصحیح و تحقیق: علی نویدی ملاطی/ نشرموقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۹۹
@roodbookreview97

۱۰۰۰۰ سال هنر روایتی از تاریخ هنر است که طیِ شرح و بسطِ ویژگی‌های ۵۰۰ شاهکار هنری شکل گرفته است. این آثار که از کشورها، فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف برگزیده شده‌اند، هم آثار هنری مشهور و هم آثار هنری کم‌ترشناخته شده را شامل می‌شود. آثار هنری که به مددشان روایت ۱۰۰۰۰ سال هنر صورت می‌بندد، از آخرین عصر یخبندان تا آثار سدهٔ بیستم میلادی را دربرمی‌گیرد و به علل اهمیت هر اثر و جایگاه آن در تکوین تاریخ هنر می‌پردازد.
در کتاب‌های تاریخ هنر عموماً هنر اروپایی مورد توجه قرار می‌گیرد، بی‌آنکه تصریح شود که مقصود هنر اروپایی است. بدین‌ترتیب با حذف عنوان «اروپایی» از «تاریخ هنر» و صرفاً به آثار هنری اروپایی پرداختن، هنر جهان به هنر اروپا فروکاسته می‌شود و عموماً از هنر ملل دیگر نامی به میان نمی‌آید. در کتاب ۱۰۰۰۰ سال هنر به خلاف آنچه آمد، هنر ملت‌های دیگر ازجمله ملل شرقی و ازجمله ایران، از سفالینه‌های رنگ‌آمیزی‌شده چهار هزار سال پیش از میلاد تا آثار رنگ و روغن عصر قاجار دیده و معرفی شده است. این ویژگی که بر امتیازهای این روایت از تاریخ هنر می‌افزاید، در مقدمه کتاب به بیانی دیگر مطرح شده است: «تنها در این کتاب است که متوجه می‌شویم زمانی که ونوس دو میلو در یونان تراشیده می‌شد چه آثاری در ژاپن، عراق، پرو یا نیجریه خلق می‌شدند. تنها در این کتاب است که کشف می‌کنیم زمانی که دیه‌گو ولاسکس پرتره‌ی جاودانه‌ی لاس منیناس را از خانواده‌ی سلطنتی می‌کشید، هنرمند ناشناسی در هندوستان جام شراب ظریفی از یشم برای پادشاهی می‌ساخت که تاج محل را بنا کرد».

? ۱۰۰۰۰ سال هنر/ گروه نویسندگان فایدن/ مترجم: نرگس انتخابی/ نشرنو، چاپ اول ۱۴۰۱
@roodbookreview97