⭕️داستان فاو و کریدور توسعه عراق

✍️ آرش رییسی‌نژاد

🔺سرانجام اسکله بزرگ بندر فاو در جنوبی‌ترین نقطه استان بصره در عراق بدست شرکت کره‌ای دوو تحویل و نصب شد. بدین ترتیب، بزرگترین موج‌شکن جهان بر پایه گینس به طول تقریبا ۱۶ km در کوچک‌ترین ساحل خلیج فارس یعنی ساحل عراق به درازای ۸۲ km راه‌اندازی شد.

🔺‏اینجا بندر فاو⁩، در جنوبی‌ترین نقطه عراق در ساحل کوتاه ۸۲ km این کشور است. طراح این پروژه بیش از ۶ میلیارد دلاری شرکت ایتالیایی Impregilo⁩ با نام جدید Webuild⁩ در میلان است. پیمانکار این پروژه نیز که از ۲۰۱۰ کلید خورده‌ شرکت کره‌ای ‌دوو⁩ است. اما این همه داستان نیست!

🔺عراق از سرمایه‌گذاری کلان برای توسعه جنوب که بیش از ۹۰٪ در تولید ناخالص داخلی این کشور سهم دارد استقبال کرده چرا که می‌خواهد ‌فاو⁩ را به قطبی اقتصادی-ترانزیتی در خاورمیانه تبدیل کند. با تکمیل این پروژه، بندر جدید فاو بزرگترین بندر خاورمیانه حتی بزرگتر از بندر جبل‌علی⁩ دبی خواهدشد.

بندر فاو با راه‌آهن جنوبی-شمالی 

🔺‏ ۱۲۰۰ km با قطارهای سریع‌السیر با سرعت ۳۰۰ km/hr برای ترانزیت کالا و مسافر به فیش‌خابور، در استان دهوک در اقلیم کردستان، و سپس به شبکه ریلی ترکیه وصل و از آنجا به اروپا می‌رسد. شرکت ایتالیایی ‌ PEG⁩ این مسیر را طراحی و شرکت فرانسوی ‌ Alstom⁩ مجری است.

🔹عراق سودای راه‌اندازی ‌کانال خشک⁩ نیز دارد. گذشته از راه‌آهن جنوبی-شمالی، شبکه‌ای پیچیده از بزرگراه و خطوط لوله نفت و گاز شکل‌دهنده این پروژه است که بندر فاو را به ‌ بندر مرسین⁩ ترکیه متصل می‌کند. این پروژه دستکم ١٠ استان عراق را دربرخواهد داشت و خلیج‌فارس را به مدیترانه متصل می‌کند.

🔹بازسازی بندر فاو، راه‌آهن عراق-ترکیه و کانال خشک بخشی از از اَبَرپروژه ۱۷ میلیارد دلاری ‌ راه توسعه⁩ است؛ پروژه‌ای که سالانه ۴ میلیارد دلار و بیش از ۱۰۰ هزار شغل تولید خواهد کرد. عراق این پروژه را رکن اساسی اقتصاد آینده خود برای تبدیل به مرکز ترانزیت کالا میان آسیا و اروپا می‌بیند.

🔺راه توسعه⁩ که با توافق اولیه میان امارات و ترکیه برای دور زدن ایران در حال تکمیل است، می‌تواند عراق را شریک زمینی-دریایی چین در BRI⁩ کند. عراقی که در سال اخیر ماهیانه دستکم ۹.۸ میلیارد دلار درآمد داشته، هم اکنون در جستجوی راهی برای کاهش نیاز به کانال سوئز و البته تنگه هرمز است.

🔺در تهران اما ۱۳ سال است که دولتمردان از همکاری با بغداد برای راه‌اندازی مسیر ‌ شلمچه بصره⁩ گفته‌اند ولی تاکنون عملی نشده؛ مسیری ۳۲ km (کوتاهتر از تهران-کرج) که تنها به ۲۵۰ $ میلیون نیاز دارد. غافل از آنکه عراق تمایلی بدین کار ندارد. چرا؟ چون این مسیر از ارزش استراتژیک فاو می‌کاهد.

🔺چرا عراق بندری را که این همه در آن سرمایه‌گذاری کرده خود بی‌ارزش سازد؟ عراق حتی از پذیرش کامیون‌های ایرانی در خاک خود طفره رفته، بار تحویلی در مرز تخلیه شده و با کامیون‌های عراقی حمل می‌شوند. جای شگفتی نیست که عراق زیر بار اتصال راه‌آهن خود به شبکه ریلی ایران نرود.

🔺درعوضِ شلمچه بصره⁩، ایران می‌توانست راه آهن کرمانشاه بغداد⁩ را از مسیر قصرشیرین خانقین راه اندازد چرا که دسترسی به پایتخت در کشوری ازهم‌گسیخته امریست خردمندانه. همچنین، ایران می‌توانست با توسعه خط ‌ سنندج سلیمانیه⁩ از مرز باشماق، دسترسی زمینی ایمن به بازار كردستان عراق داشته‌باشد.

🔺پیش از این نیز بارها گوشزد کردم که منطقه در آستانه ‌جنگ کریدوری⁩ و رقابت زیرساختی⁩ است. اکنون نیز خطابم به دولتمردان است: «کشورها نه بر پایه پیشینه که بر پایه چشم‌انداز است که با شما کار می‌کنند.» / زنجیره تامین و لجستیک ایران

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh

با حضور فرود عسگری سرپرست گمرک ایران، معاونین و نمایندگان سازمان‌های همجوار انجام شد

⭕️ بررسی راهکارهای تسریع برای ارسال مجوز ترخیص در بستر سامانه هوشمند گمرکی

🔺راهکارهای بررسی تسریع در صدور مجوزهای ترخیص برای اظهارنامه‌های ثبت شده در بستر سامانه گمرک هوشمند امروز در جلسه ای در محل گمرک غرب تهران بررسی شد.

🔺به گزارش روابط عمومی گمرک ایران، در این جلسه که با حضور فرود عسگری سرپرست گمرک ایران، معاونین گمرک، جمعی از مدیران و همچنین نمایندگان سازمان‌های همجوار برگزار گردید، در خصوص چگونگی تسهیل و هماهنگی جهت صدور مجوزهای ترخیص آن دسته از کالاهای وارداتی که از طریق سامانه جدید گمرکی به گمرک ایران اظهار شده‌اند، بحث و تبادل‌نظر شد.

🔺مسئولان سامانه جدید گمرک هوشمند با اشاره به اینکه روند صدور مجوز‌ها در هفته‌های اخیر از سوی سازمان‌های همجوار بهبود پیدا کرده است، تاکید کردند: برای تسهیل و تسریع بیشتر ترخیص کالا، انتظار می‌رود همکاری‌ سازمان‌های همجوار در صدور مجوزهای ترخیص در بستر سامانه جدید گمرک هوشمند بیش از پیش بهبود یابد.

🔺این گزارش می‌افزاید: در این جلسه نمایندگان سازمان‌های همجوار نظرات و راهکارهای خود را برای رفع برخی موانع جهت تسهیل در صدور مجوزها مطرح کردند.

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh

⭕️اولین انتصاب سرپرست گمرک ایران کلید خورد
🔺انتصاب مسعود عاطفی به سمت سرپرستی معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک+ سوابق

🔺فرود عسکری سرپرست گمرک ایران در حکمی مسعود عاطفی را به سمت سرپرستی معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران منصوب کرد.

🔺به گزارش روابط عمومی گمرک ایران، پیش از این محسن جلواتی معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک را بر عهده داشت. مسعود عاطفی چهره‌ای شناخته شده در گمرک است که پس از ۲۹ سال سابقه، سکان معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک به وی سپرده می‌شود. عملکرد عاطفی در سمت‌های مختلف همواره مورد تحسین کارکنان و خدمت‌گیرندگان بوده است.

🔺این گزارش حاکیست، سوابق کاری عاطفی نشان می‌دهد وی پس از طی مراحل مختلف در سمت معاونت گمرک مشهد خدمت‌رسانی کرده و پس از آن به سمت ناظر گمرکات خراسان رضوی منصوب شده است.

🔺عملکرد خوب عاطفی در سال‌های گذشته موجب شده که وی به عنوان اولین نماینده گمرک در سازمان جهانی گمرک (wco) انتخاب شود که تا سال ۱۴۰۲ این مسئولیت را بر عهده داشت.

🔺شایان ذکر است، سرپرست معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی و ۲۹ سال سابقه گمرکی است که مقالات و کتب مختلفی را در حوزه امور گمرکی و مدیریت تدوین و منتشر کرده است.

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh

⭕️سرپرست معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران منصوب شد
🔺فرود عسکری سرپرست گمرک جمهوری اسلامی ایران در حکمی مسعود عاطفی را به سمت سرپرستی معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران منصوب کرد .

🔺به گزارش روابط عمومی گمرک ایران ، پیش از این محسن جلواتی معاون توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران بود .

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh

⭕️مشکل ترانزیت کجاست؟
دو مکتب فکری در ترانزیت کشور حاکم است:

🔺گروه اول معتقد است ایران با برخورداری از موقعیت ژئوپلیتیک ویژه اش در چهارراه تبادلات تجاری منطقه و به شرط توسعه زیربناها و تسهیل مقرراتِ مرتبط قادراست درآمدهای ترانزیتی را بعنوان یک مکمل مهم برای درآمدهای نفتی در اختیار داشته باشد. در این خصوص حتی پیش بینی های خارج از تصور ۱۰ – ۳۰ و ۶۰ میلیارد دلار در سال هم برای ترانزیت مطرح شده است که چندان پایه علمی و کارشناسی ندارند و چه بسا محرکی بوده اند برای احداث طرح های غیر موجه ترانزیتی. به پشتوانه این نظریه طی چند دهه اخیر سرمایه گذاری قابل توجهی از جمله در توسعه زیرساخت های ریلی درراستای تکمیل کریدورهای ترانزیتی صورت گرفته است که می توان به تکمیل کریدورهای بافق-مشهد-سرخس و قزوین-رشت اشاره نمود. تکمیل کریدور رشت آستارا هم در همین راستا جزو پروژه های با اولویت کشور قرار گرفته است که به نظر با تحرکات سیاسی-نظامی در منطقه قفقاز به نظر با چالش جدی و عدم تحقق اهداف پیش بینی شده مواجه است. حتی احداث راه آهن چابهار-زاهدان-مشهد هم در همین راستا در دست انجام است در حالیکه با وجود محور بافق-مشهد به نظر نمی رسد از توجیه کافی برخوردار باشد ضمن اینکه مشتری اصلی این کریدوراز ابتدا کشورهند بوده است که با تعلل بسیار(که محتملا دلایل غیر اقتصادی داشته باشد) امروز با دیگرهمسایگان ما بدنبال حضور درسایر کریدورهای منطقه ای است.

🔺در مقابل گروهی از کارشناسان معتقدند با فرصت سوزی های دهه های اخیر و توانمندی رو به رشد رقبای منطقه ای - امروز کشور دیگر آن موقعیت استراتژیک بعنوان جایگاه محوری ترانزیت کالا در منطقه را ندارد و رقبای ما بشدت در حال توسعه زیرساخت های خود از طریق ائتلاف های منطقه ای می باشند. در این خصوص می توان به رویکرد دولت عراق اشاره نمود که درصدد است تا بندر فاو را به قطبی اقتصادی-ترانزیتی در خاورمیانه تبدیل کند. سرمایه گذاری عراق برای بازسازی بندر فاو، اتصال راه‌آهن عراق-ترکیه و کانال خشک، بخشی از ابر پروژه ۱۷ میلیارد دلاری راه توسعه عراق است. درنتیجه این تحولات - برنامه های سرمایه گذاری در حوزه توسعه کریدورهای ترانزیتی کشور می بایست با احتیاط بالا و بدوراز هیجانات سیاسی و منطقه ای و با در نظر گرفتن منافع و هزینه های محتمل صورت پذیرد. بر همین اساس این گروه از کارشناسان حتی توقف احداث برخی از کریدورهای در دست ساخت نظیر رشت استارا را مطالبه می کنند که در آن صورت مشخص نیست تکلیف آن چند هزارمیلیارد تومانی که با هدف توسعه کریدور ترانزیتی جنوب به شمال برای ساخت راه آهن قزوین-رشت گردیده است چه می شود.

🔺پیشنهاد:
ترانزیت یک برنامه تجاری است و نبایست صرفا آن را یک فرایند حمل و نقلی دانست. به همین دلیل ابعاد تجاری و مولفه های حاکم بر تجارت بین الملل از جمله سیاست های سیاسی -اقتصادی کشور در قبال همسایگان و رقبای منطقه ای بسیار حائزاهمیت بوده و بخش غالب درترانزیت کالاست. از این جهت موفقیت ها و شکست های ما در حوزه ترانزیت بیش از آنکه به زیرساخت های بخش حمل و نقل و حتی به چارچوب های تجاری و گمرکی و مقررات حاکم باز گردد به نحوه تعاملات سیاسی کشور در منطقه و سطح بین الملل مرتبط است. ما شاهد روند تضعیف سیاست خارجی کشور در سه دهه اخیرکه حاصل اتخاذ برخی سیاست های منطقه ای است بوده ایم. این سیاست ها نقشی پر رنگ و پرتنش بر کاهش همکاری های منطقه ای ما داشته و برنامه های اقتصادی و از جمله تبادلات بین المللی و علی الخصوص رشد ترانزیت کالا را تحت تاثیر منفی قرار داده است. به نظر می رسد با ادامه این روند در سالیان اخیر مشتریان کریدورهای ترانزیتی چرخشی راهبردی در سیاست های خود داشته بطوریکه با تمرکز برسایر کریدورهای مطرح حاضر به پذیرش ریسک توسعه همکاری های ترانزیتی با ایران نمی باشند. در این خصوص ادامه تحریم های بین المللی و عدم عضویت ایران در اف ای تی اف بر ده ها مشکل دیگر حوزه ترانزیت دامن می زند.

🔺به نظر مادامیکه درحوزه سیاست خارجی شاهد ادامه سیاست های جاری باشیم می بایست با نظر گروه دوم همراه بود و ضمن توجه بیشتربه بهبود حمل و نقل داخلی در امر سرمایه گذاری های ترانزیتی و بویژه توسعه زیرساخت های ریلی کاملا محتاط بود.

مجید بابایی

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh

‍ ⭕️ افزایش 70 درصدی حجم حمل و نقل کریدور میانی در 9 ماهه ابتدای سال 2024

🔺در 9 ماهه اول سال 2024، حجم کالا در مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر (TITR) که به کریدور میانی نیز معروف است، با 70 درصد افزایش به 3.4 میلیون تن رسیده است. این خبر روز چهارشنبه توسط مارات کارابایف، وزیر حمل و نقل قزاقستان اعلام شد.

🔺در ماه سپتامبر، روشن رستم اف، رئیس راه آهن آذربایجان، اعلام کرد که بیش از 210 قطار کانتینری و بیش از 420 هزار تن بار در کریدور میانی از چین به آذربایجان منتقل شده که شامل کالاهای وارداتی و ترانزیت می شود. هدف این است که این عدد تا پایان سال حداقل به300 قطار برسد و در نهایت قرار است 1000 قطار کانتینری از چین و از طریق کریدور میانی به بازارهای غرب ارسال شود.

🔺وی افزود: در مارس سال جاری، اولین قطار کانتینری از بندر شیان چین به آذربایجان تنها در 11 روز تحویل داده شده است. به طور متوسط قطارها از چین به آذربایجان طی 8 تا 10 روز و به بنادر گرجستان در عرض 12 روز تحویل داده می شوند. همچنین تا پایان سال جاری حدود 300 قطار بلوکی کانتینری از چین از طریق کریدور میانی ارسال می شود که معادل حجم محموله حدود 30 هزار TEU است.

🔺به گفته رستم اف شاخه دیگری از کریدور میانی در شرق دریای خزر از طریق چین، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، دریای خزر، آذربایجان، گرجستان و ترکیه در حال ظهور است که راه آهن، مسیرهای دریایی و بزرگراه ها را با هم ترکیب می کند. برای سازماندهی موثر در طول این مسیر و توسعه آن، کشورهای شرکت کننده ماه گذشته در باکو گرد هم آمدند تا در مورد ایجاد یک نهاد علمی، معروف به انجمن بین المللی مسیر حمل و نقل اوراسیا، گفتگو کنند.

🔺در ماه سپتامبر نیز، شرکت حمل و نقل کانتینری راه آهن چین (CRTC) به «کریدور میانی چند وجهی با مسئولیت محدود» پیوست که سرمایه گذاری مشترک آذربایجان، قزاقستان و گرجستان برای تقویت روابط تجاری با اروپا و آسیای مرکزی می باشد.

🔵 #ترابرد
#روابط_عمومی
#انجمن‌حمل‌و‌نقل‌بین‌المللی‌خراسان‌رضوی
🆔 @itcakh