#جلسات

تقابل سنت و مدرنیته

برگذار شده در دانشکده اصفهان

ذي الحجة ١٤٤٥ هـ

@ayatollahsanad ?

پرسش و پاسخ

ادله و قواعد نو پرداخت فقه معاصر

مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان
ذي الحجة ١٤٤٥ هـ

@ayatollahsanad ?

#جلسات

ادله و قواعد نو پرداخت فقه معاصر

مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان
ذي الحجة ١٤٤٥ هـ

@ayatollahsanad ?

#خلاصه_نكات
سلسله دروس با موضوع: #ولایت_شرط_صحت_و_قبول_اعمال (۵)

جلسه ۵
هفتم ماه رمضان ۱۴۴۵ ه.ق

در وصایای امیرالمومنین به کمیل وارد شده که حضرت فرمودند: هیچ علمی نیست مگر اینکه من فاتح آن هستم و هیچ سری نیست مگر اینکه قائم، ختم کننده‌ی آن است. این یعنی در عصر ظهور و به دست امام زمان، اوج اسرار آشکار می‌شود. یکی از معانی خاتم، نهایت و اوج است.

شهادت به توحید (شهادة اولی)سه طبقه است: طبقه اول توحید ذات است، طبقه دوم اذعان و اقرار به حاکمیت منحصره‌ی خداوند است و طبقه‌ی سوم اقرار به این است که ولایت برای خداست.

یکی از ادله‌ی قاعده ی شرطیت ولایت در قبولی عبادات، حدیث سلسله الذهب است. (بشروطها و انا من شروطها).

یکی از آیاتی که بر قاعده‌ی شرطیت ولایت در عبادیت عبادت دلالت دارد این آیه‌ی کریمه است:
وَإِنِّی لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَی.
در این آیه، صحبت از نجات از آتش و اسقاط عقوبت است و این منوط به صحت عمل است. و اخذ ثواب حیثیت و مطلب دیگریست که به تعبیر دیگر همان ورود به بهشت است. پس در این آیه صحبت از صحت عمل است نه فقط قبولی عمل.

طبق این آیه کریمه، شرط نجات از آتش چیست؟ توبه، ایمان، عمل صالح، هدایت.
و این یعنی ایمان به تنهایی، نجات دهنده از اتش نیست. حتی ایمان به ضمیمه‌ی جمیع اعمال صالحه و توبه هم منجی نخواهد شد مگر اینکه شرط دیگری هم ضمیمه شود که آن شرط، اهتداء است. پرونده‌ی هدایت در قران کریم با امامت و ولایت گره خورده است مانند اهدنا الصراط المستقیم و مانند انما انت منذر و لکل قوم هاد و نیز مانند جعناهم‌ ائمه یهدون بامرنا.

توبه که قدم اول است، خودش عبادت است و برای پذیرشش توجه به خداوند به وسیله‌ی پیامبر اکرم شرط است. (استعفروا الله و استغفر لهم الرسول)

طبق آیات کریمه‌ی قرآن اگر فردی حاکمیت و ولایت سیاسی-اجتماعی پیامبر را نپذیرد، ایمان به خدا ندارد. چون حاکیت خداوند بر عباد، کاملا از طریق پیامبر آشکار شده و این یعنی پیوند شهادت اولی و ثانیه. پس هرگونه تمرد و تشکیک در حاکمیت پیامبر در حقیقت نفی ایمان به خداست.

تمام آیاتی که ایمان را شرط می‌دانند از ادله‌ی قاعده‌ی شرطیت ولایت برای قبولی اعمال است. مانند این آیه کریمه:
فَمَن یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَا کُفْرَانَ لِسَعْیِهِ وَإِنَّا لَهُ کَاتِبُونَ

اساسا از نظر قرآن کریم هر عمل صالحی که مقرون به ولایت نباشد باطنش خبیث و در جهت شیطان است. پس ولایت، نه تنها شرط قبول است بلکه شرط صحت عبادت و عبادیت عبادت است.

اگر عبادتی انجام شود که در مجموع به نفع حکومت طاغوت باشد، این عبادت، قطعا باطنش خبیث است‌.
مانند عمل ریائی که ظاهرش عبادت است اما باطنش عداوت با خداست.
همچنین هر عبادتی که موجب تقویت و ترویج ائمه‌ی طاغوت باشد تمرد بر خداست نه عبادت!
اینکه عبادتت را به دستور چه کسی انجام می‌دهی، در عبادیت عبادت کاملا موثر است.
نتیجه‌ی نهائی عبادت تحت ولایت و حاکمیت طاغوت، هلاکت و جهنم است.

همانطور که ولایت ائمه‌ی جور عبادت را به خباثت تبدیل می‌کند و به تعبیر قرآن کریم حج را به نجاست تبدیل می‌کند، همینطور ولایت ائمه‌ی حق، عبادت را نورانی و خوشبو و صاحب آثار نورانی در جمیع عوالم می‌کند.

گناه و عذاب نماز با ولایت ائمه‌ی جور از عذاب تارک الصلاه بیشتر است. مانند ریاء که از زنا بدتر است چون جوهره‌ی عمل را خبیث می‌کند.
https://t.me/ayatollahsanad?

سلسله دروس با موضوع: #ولایت_شرط_صحت_و_قبول_اعمال (۵)

مرجع عاليقدر حضرت آیت الله سند حفظه الله

✅ جلسه ۵
? موضوع: ولایت شرط قبول یا صحت و یا جوهری بودن عمل است

? تاریخ: ۷ رمضان ۱۴۴۵ هجرى

?سرفصل‌های درس:

1. دولت ظهور و پیشرفت جهانی بشر

2. شهادت اول(شهادت به توحید) دارای ۳ طبقه است و دین دارای طبقات متعدد

3. اقرار به ولایت حضرت صاحب الأمر تصدیق سخنان او در تشهد است

4. تمسک به قرآن در آموزه‌های پیامبر و خاندانش

5. شرط بودن ولایت در ایمان در قول حق تعالی: و انی لغفار
   و من بخشنده ام

6. بخشش عقوبت و ورود به بهشت دو مقام متفاوت است

7. خلط میان شفیع و وسیله و شریک

8. پرستش خداوند از طريق پیامبر و ال او از اساس دین است

۹.وحدت قاعده و تعدد در چارچوب بندی

1. زیارت عاشورا فراتر از عقل دانشمندان و حافظ اساس دين به زبان روز

2. گریز از آتش و شرط بودن ولایت برای درست بودن اعمال

۱۲‌. انواع هدایت و امامت ولایتی گزینش شده

1. راه نجاتی بدون ایمان نیست و عملی بدون هدایت

2. اقرار به شهادتین بدون شهادت ثالثه ناقص است

3. سرپیچی از حکم الهی کفر به ایمان است
   _

4. شرط صحت عبادت به ضمیمیه‌ی هدایت یک اصل قرآنی است

۱۷.استفاده ابزاري از عمل صالح و عبادت در جهت ولایت عادل ميتواند باشد يا ظالم و باطل

1. آیات دیگری در شرط بودن ولاست برای پذیرش اعمال

2. عمل صالح بدون ولایت حق در باطنش عملی خبیث و ناسالم است

3. مهمترین نشانه هدایت امت به وجود امامش است نه به عمل صالح

4. قانون اساسی معتبرتر از رسمی بودن طریق است. (حدیث معتبرتر از راوی است)

5. محکمات در قرآن و حدیث همان قانون اساسی است

۲۳.محور نیکی و کمال تعبد خداوند با ایمان است.

۲۴‌. عمل شرط صحت عمل است یا هویت جوهری آن است.

1. ولایت شرط هویت اعمال است. ریا و بطلان نماز یک مثال است.

2. اقبال و توجه در نماز به صراط مستقیم یا جحیم

? صوت درس
? متن درس
? نکات درس
https://t.me/ayatollahsanad?

#خلاصه_نكات
سلسله دروس با موضوع: #ولایت_شرط_صحت_و_قبول_اعمال (٣)

جلسه ٣
تاریخ: پنجم ماه رمضان ۱۴۴۵ هـ.ق

چطور انکار امام عصر موجب انکار تمام اهل‌بیت است؟

شهادت جمیع انبیاء غیر از خاتم الانبیاء بر امت خود بوده اما شهادت خاتم الانبیاء بر الناس بوده یعنی بر جمیع امتها. و این مقام به نصوص قرآن برای دائره‌ی ثانیه‌ی اصطفائیه هم ثابت است.

در قرآن برای پیامبر اکرم دو کَون(وجود) ثابت شده یکی کَون (وجود) بشری دنیوی و دیگری کَون (وجود) نوری ملکوتی احاطی. حقیقت پیامبر اکرم بشر مثلکم نیست. پس ذات حضرت غیب الغیوب است و در نهایت خفاء و ناپيدايي است.

معرفت پیامبر اکرم متوقف بر شناخت این مطلب است که وجود ایشان صاحب مراتب و طبقات است در بعضی از مراتب مقامات با انبیاء مشترک هستند ولکن در بعضی از مقامات فوق انبیاء بلکه مُنبئ (پيامبر) انبیاء هستند.

امامت پیامبراکرم و امامت امیرالمومنین مانند امامت حضرت ابراهیم نیست بلکه ایشان امام‌حضرت ابراهیم و سایر انبیاء و شاهد بر ایشان هستند و سایر انبیاء شیعه‌ی امیرالمومنین هستند.

با توجه به فهم طبقات وجودی اهل‌بیت باید بدانیم که در مرتبه‌ای اینطور است که انکار امام زمان عج انکار جمیع اهل‌بیت است.

انحراف خطابیه در نفهميدن معنای قاعده‌ی اشتراط عبادیت عبادات به ولایت اهل‌بیت بود.
این قاعده در روایات با ادبیات گوناگون بیان شده است.

در کلام اهل‌بیت بسیار اتفاق می‌افتد که یک حقیقت و یک واقعیت را با الفاظ و قوالب مختلف بیان می‌فرمایند. برای فهم این قوالب مختلف باید در روایات غوص کنیم مانند علامه مجلسی که به تعبیر شیخ انصاری غواص بحار احادیث بوده است.
مثلا قاعده‌ی میسور که آن را با الفاظ و قوالب گوناگون بیان فرموده‌اند. لذا بر عده‌ای از بزرگان مخفی مانده و فرموده‌اند قاعده‌ی میسور دلیل ندارد!

برای فهم حقائق و معارف دین باید بصیرت داشته باشیم. با سطحی‌نگری و ساده‌نگری نمی‌توانیم به درجه‌ی اجتهاد و تحقیق نائل شویم. و چه بسا ممکن است نامش اصولی باشد اما سطحی‌نگر باشد.

از جمله همین قاعده‌ی عدم قبولی اعمال بدون ولایت است که با قوالب مختلف بیان شده و یکی از آن قوالب این است که دین معرفت رجال است.

مراد از اکتفاء بر نص، سطحی‌نگری نیست بلکه مراد اکتفاء بر وحی است و می‌دانیم که وحی آسمانی است و صاحب اعماق و بواطن است لذا امام صادق فرمودند: بله من صحفی (اخباري) هستم اما صحف ابراهیم و موسی.

فهم علم معانی و بیان بسیار مهم است و البته با مباحث الفاظ که در علم اصول مطرح شده بسیار مرتبط است. اگر در این مباحث قوی بشویم از سطحی‌نگری نجات پیدا می‌کنیم.

مرحوم‌ آغاضیاء در علم کلام و مرحوم نائینی در علم‌ منطق و مرحوم‌کمپانی در علوم‌عقلی و ملاصدرا در علم‌ کلام بسیار ماهر بوده‌اند. کسب این مهارتها لازم است والا فقه را هم صحیح و عمیق و جامع نخواهیم فهمید. از سیره‌ی علمی امثال شیخ مفید و سیدمرتضی و علامه مجلسی و پدرش و... و جامعیت آنها در علوم‌ مختلف عبرت بگیرید!

فهم بسیاری از مسائل فقه مبتنی بر فهم صحیح علم‌کلام است. مانند فهم درجات کفر و اسلام و ایمان و مباحث ملل و نحل که اگر در علم‌ کلام قوی نباشیم در فقه نمی‌توانیم صاحب نظر صحیحی بشویم‌ و دچار خطا خواهیم شد

به عنوان نمونه یک‌قاعده را با چند قالب مطرح می‌کنیم که بعضی از انها در فقه مطرح شده و بعضی در کلام:
الف) اصل توحید و نبوت، بدون ولایت اصلا محقق نمی‌شود.
ب) اعمال بدون ولایت قبول نمی‌شود و فرق بین صحت و قبول عبادت. و فرق بین اعمال و عبادت چیست.
ج)آیا ولایت در نیت قربت شرط است و تاثیری بر یکدیگر دارند؟
د) دین، معرفت رجال است.
ه) اقتران رسالت و توحید در اطاعت و والایت و معصیت و بیعت و اینکه رسول الله باب الله است.
و) ولایت، مکمل توحید و نبوت است.
ز) وجوب یا استحباب توجه به پیامبر و اهل‌بیت در نماز و سایر عبادات.

در زیارت عاشوراء بحث تقرب به رسول و امام و حضرت فاطمه در طول تقرب به خداوند ذکر شده است. این مطلب هم کلامی است هم فقهی. بزرگانی از علماء این زیارت را حدیث قدسی می‌دانستند و می‌دانند.

فرق بین شریک و شفیع چیست؟ حدود ۶۰ مورد در قرآن کریم بین الله و رسول جمع شده است! شراکت است یا شفاعت؟ فرق بین اینها چیست.

سلسله دروس با موضوع: #ولایت_شرط_صحت_و_قبول_اعمال (٣)

مرجع عاليقدر حضرت آیت الله سند حفظه الله

✅ جلسه ٣
? موضوع: در ساختار ها و شرط قبول اعمال،‌
? تاریخ: جمعه ۵ رمضان ۱۴۴۵ هجرى

?سرفصل‌های درس:

1. انکار حضرت حجت همان انکار اهل بيت است

2. مبحث شهادت در قرآن و حقیقت مبحث نبوت

3. برتری و تسلط تصدیق به رسالت بر ملکوت انبيا و طبقات انها

4. پیامبر اکرم دارای جهان‌های متعدد و طبقات متعدد است

5. ذات حضرت ختمی مرتبت غیب و شهادت است

6. اشتراكات و تفاوت هاي حضرت ختمی مرتبت با انبيا

7. امامت امام علی علیه السلام هدایتی برای انبیأ و برگزیدگان

8. انکار حضرت حجت، انکار امامان است

9. انحراف فرقه خطابیة و تأويل به باطل جهت شرط بودن ولایت در اعمال

10. چارچوب های متعدد برای یک قاعده در شکل‌های مختلف

11. تعدد عناوین و نامها برای یک قاعده

12. تعدد نامها و معانی چه به لحاظ تصوری و استعمالی ‌ و چه به لحاظ فهم درونی و حسی

13. بصیرت در حقیقت معانی ادله و قواعد

14. هوشیاری علمی در استنباط علوم دینی

15. ضرورت ساختار علمی در استنباط علوم دینی

16. امام صادق علیه السلام و مکتبی مبتنی بر پذیرش نص و طبقات تأویل وحی

17. تعدد قالب‌ها و کلمات در یک قاعده

18. متعدد بودن دلالات در علم معانی و بلاغت

19. ارتباط علم اصول به علم بلاغت و کلام

۲۰‌. آشنایی با فهرستی از مسائل اعتقادی در علم فقه

1. ساختارهای وحی جهت مشروط اعلام کردن قبول اعمال به پذیرش ولایت

2. قاعده مطالعه تطبیقی میان فرستادگان الهی در نظام قرآن

3. خداوند در مواضع متعدد رسولش را با خود مقرون ساخته

4. زیارت عاشورا محلی است برای جمع ساختن اسرار معرفت و حجیت و ولایت حضرت فاطمه سلام الله عليها

5. تفاوت فراوان میان شریک و شفیع

6. قاعده و شرط بودن شهادت ثالثة(تصدیق ولایت) در شهادتین

7. شرط بودن ولایت برای قبول اعمال و ساختارهای متعدد آن

8. توجه به پیامبر و آلش در نماز و عبادات

? صوت درس
? متن درس
? نکات درس

#خلاصه_نكات
سلسله دروس با موضوع: #ولایت_شرط_صحت_و_قبول_اعمال (٢)

جلسه ٢
تاریخ: سوم ماه رمضان ۱۴۴۵ ه.ق

در روایاتی وارد شده که سزاوار است مومن خودش را آماده‌ی ظهور حضرت کند حتی با اماده کردن تیر یا شمشیر؛ طبعا این تعبیر رمزآلود است و مراد از ان آمادگی نظامی و امنیتی است.

مراد از عبارت (وَ نُصرَتی لَکُم‌ مُعَدَّة) یعنی آمادگی برای برپایی دولت و حکومت و تمدنی جهانی که قابل زوال نباشد است.

ما باید از مسئله‌ی طواغیت و فراعنه که در قرآن مطرح شده عبرت بگیریم. قصص قرآنی برای عبرت گرفتن ما مطرح شده است. در ارتباط با طواغیت و فراعنه‌ی زمان خود نباید طوری برخورد کنیم که موجب خذلان امام عصر عج شود. در همه‌ی ابعاد باید حضرت را یاری کنیم و باید آمادگی کسب کنیم. شکی نیست که کسب آمادگی برای ظهور حضرت لازم است. امام صادق فرمودند: لِیُعِدَّنَّ...

ممتنع نیست که امام صادق علیه‌السلام در رکاب امام عصر رجعت کنند. بله، بداء ممکن است. زیرا حضرت بسیار منتطر امام زمان بودند و فرمودند اگر ایام او را درک کنم تمام عمر به او خدمت می‌کنم و این حالت حضرت نشان می‌دهد که امکان رجعت حضرت در عصر ظهور هست.

علامات ظهور با قرائت فقهی یعنی احساس مسوولیت درباره‌ی اتفاقاتی که ممکن است بیفتد. یعنی در هر عصری نیاز هست مومنین مسوولیتی را به عهده بگیرند و بر اساس نصرت حضرت وظیفه‌ی خود را اجراء و عمل کنند.

حتی نامهای عَلَم که در روایات آمده مراد از آنها تشخیص مسوولیتها هست و صفت است نه اسم شخص خاص. مثلا شعیب بن صالح یا مالک اشتر برای این بیان شده که مومنین مسوولیت خود را تشخیص دهند و حق ندارند از این مسوولیتها فرار کنند و به عبادات فردی اکتفاء کنند.

یکی از شرایط دعاء و توکل، ایجاد حالت جدّیت و تلاش و عمل در جهت تحقق ان حاجت است. دعاء برای ظهور حضرت هم از این قاعده مستثنی نیست. زیاد دعا کنید یعنی خیلی آماده شوید.

ولایت شرط توحید است یعنی در حکومت امیرالمومنین، حاکم اولی خداست سپس رسول الله است و سپس امیرالمومنین.

زیارت غدیریه‌ی امام هادی معجزه است.
یکی از کارهای بسیار بزرگی که امام هادی انجام دادند تشیید و ترویج و تقویت زیارت امام حسین ع بود که تا اخر عمر شریفشان به انحاء گوناگون انجام دادند.
اگر امر دائر شد بین تخریب حرم اهل‌بیت و حفظ ولایت اهل‌بیت در قلوب، دومی اهم و اولی است و لذا امام هادی علیه‌السلام با اینکه متوکل مکررا قبر سیدالشهداء را تخریب می‌کرد باز هم شیعیان را تشویق به زیارت می‌نمودند.

شیخ صدوق و ابن قولویه و شیخ مفید و سید مرتضی که اعلام قرن ۴ و ۵ هستند از امام هادی آموختند که حفظ ولایت و شهادت ثالثه مهمتر از این است که حتی قبر امام جواد تخریب شود یا حتی بعضی از شیعیان به شهادت برسند.

شناخت تاریخ علماء و شناخت دوره‌های زندگی ایشان و حکومتهای هم‌عصر آنها در فهم صحیح فتاوی انها و نظریات آنها بسیار موثر است.

مثلا شناخت دوره‌ی آل‌بویه و ارتباط شیخ صدوق و شیخ مفید و سایر فقهاء با آنها مهم و موثر است.

برای حفظ شهادت ثالثه در اذان و اقامه در عصر آل بویه خیلی شیعیان به شهادت رسیدند و شیخ صدوق هیچ‌وقت فتوا به حذف این شعار نداد مگر از باب تقیه.

سوالهای اصحاب اهل‌بیت از ائمه درباره‌ی شهادت ثالثه نشان می‌دهد که این مطلب از همان قرن اول و دوم مطرح بوده است.

کدیر ظبی از صحابه‌ی پیامبر اکرم است که در تشهد نمازش شهادت ثالثه را ذکر می‌کرده.

شلمغانی در کتاب التکلیفش فتوی به استحباب شهادت ثالثه در تشهد داده است و سیدمرتضی فرموده عمل به کتاب التکلیف شلمغانی جایز و صحیح است. همچنین مرحوم سلار قائل به استحباب شهادت ثالثه در تشهد بوده.

کلام‌ شیخ طوسی در مبسوط و تهذیب و کلام صدوق در من لایحضره الفقیه که دال بر نفی استحباب شهادت ثالثه در ادان است قطعا تقیه است. زیرا روش عملی انها در برخورد با آل بویه و با حکومت حمدانیه روش نفی شهادت ثالثه نبوده است.