#اشعار_برگزیده

غنیمت دان اگر دانی که هر روز
ز عمرِ مانده روزی می‌شود کم

مَنِه دل بر سرای عمر، سعدی!
که بنیادش نه بنیادیست محکم

برو شادی کن ای یارِ دل افروز
چو خاکت می‌خورد چندین مخور غم

سعدی
🆔t.me/hunareneveshtan

نقد کتاب «البته واضح و مبرهن است که...» نوشتهٔ ضیاء موحد
مطالعۀ این مقاله را به علاقه‌مندان مقاله‌نویسی پیشنهاد می‌کنیم.
🆔t.me/hunareneveshtan

پاسخ مهرداد خدیر (روزنامه نگار و نویسنده) به یک سوال

سلام. می خواهم روزنامه نگار و نویسنده خوبی باشم.
کدام روزنامه ها، کدام مجله ها، از کدام روزنامه نگاران و کدام کتاب ها
را بخوانم؟ ممکنه راهنمایی کنید.

سلام.
بهترین کتاب برای آشنایی با اسلوب نثر فارسی بی تردید گلستان سعدی است. در اینجا وجه زبانی و نه ادبی آن مورد نظر است و کاری به پند و اندرز و محتوا ندارم. به لحاظ فرم در متون کلاسیک گلستان سعدی همتا ندارد. پس در وهله اول گلستان سعدی بخوانید منتها از جنبه فرم به آن توجه کنید.

در میان روزنامه نگاران شاخص ایرانی و باز به لحاظ شکل و فرم سیروس علی نژاد الگوی تمام عیار درست و پاکیزه نویسی است. بسیار سرراست و پاکیزه و درست می نویسد و با مهارت تمام پاراگراف ها را از هم جدا می کند به گونه ای که هر پاراگراف هویت مستقلی دارد و مانند سرامیک های جداگانه با استادی و ظرافت تمام کنار هم قرار می دهد.

اگر می خواهید ذوق ادبی تان تقویت شود و به روزنامه نگاری با ذوق ادبی علاقه دارید روزهای سه شنبه یادداشت فریدون صدیقی در روزنامه هفت صبح را بخوانید که متونی عاشقانه اما نه انشاوار می نویسد و استفاده درست از شعر در یک نوشته را هم به شما یاد می دهد.

اگر به نوشتن صریح و با قلم ستیهنده تمایل دارید بهترین الگو بی شک محمد قائد است و دو کتاب او را شاید تا ده مرتبه هم بخوانید باز نکته تازه می یابید. یکی ظلم و جهل و برزخیان زمین و دیگری خاطرات و فراموشی.

ابراهیم افشار هم روزنامه نگار بی نظیری است و در تاریخ ورزش و خاطره نویسی شخصی و نه از روی محتوای اینترنتی سرآمد است. او هم شنبه ها در روزنامه هفت صبح می نویسد.

چنانچه از ژانرهای مختلف روزنامه نگاری به یادداشت علاقه دارید که البته بسیار تخصصی است کتاب شیرین و بسیار خواندنی "یادداشت های پنج ساله" به قلم گابریل گارسیا مارکز و البته با ترجمه بهمن فرزانه فوق العاده است‌. هر یادداشت چهار پنج صفحه بیشتر نیست و نیاز نیست کتاب را از ابتدا تا انتها بخوانید و هر جای آن را که بخوانید سودمند است.

نوشته های روزنامه نگاری نه مقاله دانشگاهی است با صغرا کبرا چینی به قصد القای نتیجه خاص و نه انشای مدرسه با مقدمه و بدنه و نتیجه. نوشته های مدرن روزنامه نگاری جستار یا essay اند و درباره جستار نویسی و تکنیک های آن هم مطالعه کنید خوب است.

آقای احمد اخوت هم چند کتاب درباره خود نوشتن دارد که زوایای جذابی را شرح داده است.

در میان مجلات وزین موجود دو مجله تجربه و اندیشه پویا از حیث سبک و نوع نوشتن و پرداختن به موضوعات مختلف جذاب ترند.

نکته پایانی این که هر چه نوشته شما مبتنی بر تجربه شخص شما یا تخیل خود شما باشد اختصاصی تر است. روزنامه نگاری مدرن البته به واقعیت توجه دارد و بهتر است تخیل را برای شعر و رمان و فیلم نامه به کار گیرید.

از روزنامه نگاران و ستون نویسان برجسته دنیا در حال حاضر می توان به فرید زکریا و توماس فریدمن اشاره کرد که یادداشت های آنان در ایران ترجمه و منتشر می شود و طبعا اگر با زبان انگلیسی در سطحی که آنان می نویسند آشنا باشید بهتر می توانید ارتباط برقرار کنید.

در پایان تماشای فیلم و خواندن رمان را هم فراموش نکنید منتها مراقب باشید فیلم و رمان با تخیل نسبت دارند و کار روزنامه نگار روایت واقعیت است نه خیال پردازی و اگر توصیه شد از حیث فرم یا ارجاع به دیالوگ های آنها برای جذاب کردن متن است.

اگر فرصت دارید و دوست دارید فارسی نویسی تان شسته و رفته و بی نقص باشد کتاب "روزها" ی دکتر اسلامی ندوشن هم در ذهن و‌ضمیرتان خواهد نشست چرا که به سلطان نثر پارسی شهرت داشت.
ابزار نویسنده کلمه است و هر چه بر کلمه چیره تر باشید بهتر می نویسید.

گمان می کنم به ۱۰ نام اشاره کردم. این ۱۰ نام یا ۱۰ اثر دریچه های درخشانی به روی شما خواهند گشود.
موفق باشید.

@NewJournalism روزنامه نگاری جدید

#پست_موقت

دورۀ پاییزهٔ هنر نوشتن

▫️به اطلاع علاقه‌مندان هنر نوشتن می‌رساند دورۀ مجازی «هنر نوشتن» ویژۀ پاییز ۱۴۰۳ با تدریس یعقوب شه‌بخش، مدرس گروه ادبیات فارسی و روزنامه‌نگاری دارالعلوم زاهدان و شاکر رئیسی مدرس ادبیات فارسی دارالعلوم نوبندیان، برگزار می‌شود.

ظرفیت دوره 10 نفر است.

زمان شروع دوره: شنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۳                                                                                                                                                                                             

علاقه‌مندانی که مایل هستند در این دوره شرکت کنند، برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت فرم ثبت نام به اکانت زیر پیام بدهند:
@kargah_mashghneveshtan

چهارده نکته دربارۀ یادداشت‌نویسی

1. وظیفه‌ای که پاراگراف در مقاله و کتاب دارد، در یادداشت بر عهدۀ جمله است؛ یعنی هر جمله‌ای دریادداشت، باید آن را یک قدم به جلو ببرد یا زمینه را برای پیشروی آماده کند.

2. نویسندگان حرفه‌ای، به‌ویژه یادداشت‌نویسان، از همۀ وقت و هنر و توان خود استفاده می‌کنند که در ساده‌ترین و سرراست‌ترین شکل ممکن بنویسند و چندان به زیبانویسی و حواشی دیگر نمی‌اندیشند؛ زیرا می‌دانند که زیباترین جمله‌، ساده‌ترین جمله است. آنان مخاطبانشان را نابغه‌هایی فرض می‌کنند که چندان وقت و حوصلۀ درنگ در جملات و عبارات ندارند و می‌خواهند با نیم‌نگاهی که به نوشته‌ای می‌اندازند، مقصود نویسنده را دریابند و بگذرند. بنابراین هر جمله‌ای که مفهوم‌گیری از آن نیازمند بازخوانی باشد، یک امتیاز منفی برای آن یادداشت است؛ مگر برای تأمل بیشتر در معنای عمیق جمله. ساده‌نویسی، به دو شرط، بهترین شیوۀ نویسندگی است: 1. به اسلوب نوشتار پایبند باشد و به دام گفتارنویسی مبتذل نیفتد؛ 2. سادگی در عبارت‌پردازی بهانه‌ای برای سطحی‌نویسی و ابتذال علمی نشود.

3. یادداشت‌نویسان حرفه‌ای تا به نکته‌ای یا زاویه‌ای نو یا بیانی جدید برای مطلبی کهنه دست نیابند، دست به سوی قلم نمی‌‌برند.

4. صداقت، صراحت و صمیمت، سه رکن یادداشت‌نویسی است؛ زیرا هر چه قالب نوشتار کوتاه‌تر باشد، فاصلۀ نویسنده با خواننده کمتر است؛ بنابراین به صمیمت و صداقت بیشتری نیاز است.

5. یادداشت، زنده‌ترین و به‌روزترین قالب نوشتاری است. تا می‌توان از این قالب نوشتاری باید در طرح مسائل فکری، فرهنگی و سیاسی روز استفاده کرد و بررسی‌های جامع‌ علمی را به قالب‌های دیگر، مانند کتاب و مقاله سپرد.

6. در زمین بزرگ می‌توان خانه‌ای ساخت که از هیچ نقشه‌ای پیروی نمی‌کند؛ اما در زمین کوچک نمی‌توان. یادداشت هم به دلیل کوتاه بودن آن(نسبت به کتاب و مقاله)، بدون نقشه‌ای سنجیده و ظریف برای چینش و پیشبرد مطالب، در واقع یادداشت نیست؛ بخشی از یک مقاله یا کتاب است.

7. پیشروی نویسنده در یادداشت دو گونه است: افقی؛ عمودی. در پیشروی افقی، نویسنده نکته‌ای را شرح و بسط می‌دهد و میان کانون و پیرامون در رفت‌وآمد است؛ اما در پیشروی عمودی، نویسنده از کانونی به کانونی دیگر می‌رود و به‌صورت پلکانی، یا از سطح به اعماق می‌رسد یا برعکس. هر یادداشت‌نویسی، در یکی از این دو روش مهارت بیشتری دارد.

8. بر خلاف کتاب و مقاله، یادداشت‌نویسی باید پیوسته و در فاصله‌های کوتاه باشد؛ وگرنه رشتۀ ارتباط میان نویسنده و خواننده پاره می‌شود. یادداشت‌نویس‌ها، بیش از نویسندگان کتاب و مقاله، به خوانندۀ بالفعل نیاز دارند.

9. یادداشت را پیش از انتشار باید چندین بار خواند و ویرایش کرد و اگر ممکن بود، غلط‌گیری و ویرایش آن را به دیگری سپرد؛ زیرا خطا و غلط در یادداشت بیش از کتاب و مقاله به چشم می‌آید.

10. آن مقدار که یادداشت‌نویسی به مهارت در نویسندگی نیاز دارد، کتاب و مقاله ندارد. با نظر به تفاوت مؤلف و نویسنده، یادداشت‌نویسی هنر نویسندگان حرفه‌ای است؛ اما هر محققی می‌تواند قلم تألیف به دست بگیرد و کتاب و مقاله بسازد؛ هرچند که در نویسندگی مهارت نداشته باشد.

11. در میان مهارت‌های نویسندگی، آنچه بیش از همه یادداشت‌ را خواندنی می‌کند، غنای واژگانی است.

12. هیچ چیز به اندازۀ کلمات کم‌فایده و عباراتِ سزاوار حذف، یادداشت را زشت نمی‌کند؛ حتی اگر آن کلمات و عبارات زیبا باشند.

13. اگر نوشتن کتاب و مقاله نیاز به دانش فراوان دارد، یادداشت‌نویسی نیازمند ذهن نکته‌سنج و قلم نکته‌گو است.

14. یادداشت‌نویسی بر خلاف تألیف کتاب و مقاله، نه سود مادی(حق التألیف) دارد و نه اعتبار علمی می‌آورد. بنابراین یادداشت‌نویس نباید در بند نام و نان باشد.

رضا بابایی
96/4/9
@RezaBabaei43

*?كوتاه‌نویسی*رضا بابایی

اگر كوتاه‌ترین فاصله میان دو نقطه، خط راست است، كوتاه‌ترین فاصله میان دو مغز نیز جملۀ كوتاه و رسا است. هر چه جمله‌ها كوتاه‌تر باشد، خواندن و فهم آنها برای خواننده آسان‌تر است. برای كودكان، جمله‌های بیش از پنج كلمه دشوار است. این رقم در نوشته‌های علمی تا پنجاه هم می‌رسد؛ اما تا می‌توان باید از شمار كلمات جمله كاست.
مهم‌ترین عوامل درازنویسی، تکرار کلمات مشابه در یک یا چند جمله و توضیح واضحات است. در بسیاری از مواقع می‌توان واژگان مکرر را حذف کرد و جمله‌ها را به هم جوش داد. توضیحات اضافی و تكرارهای بیهوده، پیام اصلی عبارت را در زیر آوار كلمات پنهان كرده، خواننده را برای درك منظور نویسنده به زحمت می‌اندازد. هر كلمه، مقداری از هوش و حواس خواننده را می‌رباید. هر كلمه باید بخشی از مسئولیت جمله را بر عهده بگیرد و اگر یك كلمه می‌تواند به‌خوبی از عهدۀ مسئولیتش برآید، نباید آن مسئولیت را میان چند كلمه تقسیم كرد.
بیماری درازنویسی، با «حذف كلمات و توضیحات اضافی» یا «تجزیۀ یك جملۀ بلند به چند جملۀ كوتاه» درمان می‌شود. در مثال‌های زیر، جمله‌ها از طریق حذف و پیرایش، كوتاه و در نتیجه رساتر شده‌ است:
ـ هدف و نهایت چیزی كه این گروه از گفتن و نوشتن این‌گونه سخنان دنبال می‌كنند، این است كه نباید به زندگی خیلی اهمیت داد.
«هدف آنان از این‌گونه سخنان، این است كه زندگی را نباید جدی گرفت.»
«هدف آنان از این‌گونه سخنان، جدی نگرفتن زندگی است.»
ـ تقاضا می‌شود نسبت به ثبت نام‌ كسانی كه برای كلاس‌های نویسندگی حضور به هم می‌رسانند و علاقه‌مند به فراگیری این فن مهم و شریف می‌باشند، اقدام مقتضی به عمل آید.
«خواهشمند است علاقه‌مندان را به كلاس‌های آموزش نویسندگی، ثبت‌نام فرمایید.»
ـ در سخنان امام علی(ع) هیچ چیزی به اندازۀ تقوای دینی و پرهیز از دنیای دون، مورد تأكید و سفارش ایشان قرار نگرفته است.
«در سخنان امام علی(ع) بر هیچ امری به اندازه تقوا تأكید نشده است.»
ـ محقق واقعی تمام سعی و كوشش و تلاش خود را مصروف آن می‌سازد كه در تحقیقات و پژوهش‌های خود به نقطه‌ای برسد كه برای كشوری كه در آن زندگی می‌كند و همۀ افراد جامعه و انسان‌ها مثمر ثمر و مفید فایده باشد.
«محقق واقعی می‌كوشد برای جامعۀ خود سودمند باشد.»
گاهی نیز برای كوتاه كردن جملۀ بلند، چاره‌ای جز تجزیۀ آن به چند جملۀ كوتاه و تبدیل جمله‌های فرعی به جمله‌های مستقل نیست:
ـ مقالۀ كوتاه و خواندنی یكی از روشنفكران فرانسوی به نام لوكاس كه در روزنامه فیگارو چاپ شده است و طی آن بر این واقعیت صحه می‌گذارد كه دشوارنویسی به دلیل كم‌حوصلگی خوانندگان معمولی، موجب بی‌رونقی مطالعه و كتاب‌خوانی در جامعه‌ می‌شود، ضرورت ساده‌نویسی را به‌خوبی ثابت می‌كند.
«لوكاس، روشنفكر فرانسوی، در مقاله‌ای كه روزنامۀ فیگارو آن را چاپ كرد، به‌خوبی ضرورت ساده‌نویسی را آشكار می‌كند. وی در این مقالۀ كوتاه و خواندنی، از این واقعیت سخن می‌گوید كه دشوارنویسی نویسندگان و كم‌حوصلگی خوانندگان، موجب بی‌رونقی كتاب و كتاب‌خوانی در جامعه شده است.»

برگرفته از کتاب «آیین قلم»

? t.me/hunareneveshtan

#اطلاعیه‌ـتکمیل_ظرفیت

دورۀ دوم تابستانۀ هنر نوشتن

▫️به اطلاع علاقه‌مندان هنر نوشتن می‌رساند با توجه به استقبال شما عزیزان، دورۀ دوم «هنر نوشتن» ویژۀ تابستان ۱۴۰۳ از اوایل شهریورماه آغاز می‌شود.
ظرفیت دوره 10 نفر است.
علاقه‌مندانی که مایل‌اند در این دوره شرکت کنند، برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت فرم ثبت نام به اکانت زیر پیام بدهند:
@kargah_mashghneveshtan

*?قانون طلایی نویسندگی*

رضا بابایی

در نویسندگی، درستی، سادگی و نغزگویی كافی است؛ گو اینكه اگر كسی نوشتن برای او آسان باشد، بسیار می‌نویسد و بسیارنویسی، خواه‌ناخواه به زیبانویسی طبیعی می‌انجامد؛ زیرا كار نیكو كردن از پر كردن است. آن ‌كه بسیار می‌نویسد و از قلم خود بیش از دیگران كار می‌كشد، به‌حتم قلم توانمندتری می‌یابد؛ چنانكه از دو دست ما، دستی قوی‌تر است كه از آن كار بیشتری می‌كشیم. بنابراین قانون زیر را باید قانون طلایی نویسندگی دانست:
راحت نوشتن ← بسیار نوشتن ← زیبا و سنجیده نوشتن.
غیر از این، نویسندۀ مطلوب، ویژگی‌های دیگری نیز دارد: نواندیشی، آزاداندیشی، جامعیت نسبی‌، سخت‌كوشی در جمع‌آوری اطلاعات و مواد اولیه، تردید در اقوال و آرای مشهور، اهتمام به درست‌نویسی و آراستگی در حد معمول، توانایی در پرورش مطالب و نگاه مهندسی به سازۀ نوشتار، از آن میان است.

برگرفته از کتاب «آیین قلم»
۱۴۰۳/۰۵/۲۴

? t.me/hunareneveshtan