روز یکم مردادماه عراق تهاجم جدیدی را به مرز های استان ایلام ترتیب داد و توانست میمک را اشغال و تا 30 کیلومتری ایلام پیشروی کند و این شهر را در معرض سقوط قرار دهد. پیشروی های این چنینی عراق باعث عصبانیت نیروهای ایرانی شده بود هر کس که توانست با سلاح در مقابل نیروهای عراق مقاومت کرد و نیروهای یک گردان از لشکر 11 امیرالمومنین به همراه عشایر و مردم محلی با پشتیبانی هوانیروز ارتش عراق را مجبور به عقب نشینی کردند و ارتفاعات میمک را بطور کلی پاکسازی کردند.
روز دوم مردادماه عراق به کرمانشاه حمله کرد و خط اول دفاعی کرمانشاه را شکسته و با زیر آتش گرفتن مسیر تدارکاتی شروع به پیشروی کرد. وضعیت دفاع در کرمانشاه نابسامان بود و از این بیم می رفت که عراق برای گرفتن اسیر و خسارت زدن حمله میکند به همین منظور به نیروهای لشکر 81 زرهی ارتش دستور داده شد که نیروهای خود را عقب بکشند این موضوع باعث شد تا نیروهای سپاه و بسیج که با هر گونه عقب نشینی مخالف بودند با فرماندهان ارتشی درگیر شوند.

از ۴۰هزار نفر اسیر در طول کل جنگ ۲۴هزار نفر آن مربوط به سال ۶۷ است. و از این ۲۴ هزار نفر۱۹۳۸۷ نفر در تیر ماه ۶۷ اسیر شدند و در ۳۱ تیر ۹۶۴۹ نفر اسیر شدند یعنی در یک ۱ روز ۲۵ درصد اسرای جنگ
نکته قابل توجه دیگر این است که طبق آمار بنیاد شهید که در سال 1380 منتشر شده است میزان شهدای سال 67 را 21230 نفر شهید اعلام می‌کند که سهم 9.8 درصدی شهدا را به خود اختصاص میدهد. جنگ در سال 67 تنها 5 ماه ادامه داشت. در مقایسه با سال 61 که ایران در اوج افند خود بود آمار 33261 نفر شهید ثبت شده است.

بخش پایانی
L.t
@warhistory1

سقوط فاو اولین ضربه سنگین عراق به ایران بود. پیامدهای سقوط فاو خود را بسیار زود نشان داد. انسجام جبهه های ایران متزلزل شده بود. در خرداد ماه 67 هاشمی رفسنجانی با اختیارات تام فرمانده جنگ شده بوده اما در جلسات حتی فرماندهانی که سرسختانه موافق ادامه جنگ بودند نیز میگفتند ادامه جنگ به نفع ایران نیست. خود هاشمی بعد ها گفت:
در سال آخر جنگ برای من جای تعجب بود، وقتی آقای شمخانی که من او را مرد جنگ میدانستم گفت این جنگ دیگر به نفع ما نیست. بعد هم این نظر را از احمد کاظمی شنیدم. فکر نمیکردم او هم همچین تصوری داشته باشد.

سازمان مجاهدین خلق در دومین حمله نظامی خود به منطقه مهران حمله می‌کند و موفق می‌شود برای مدت کوتاهی آن را تصرف کند. در 4 تیرماه عراق به جزایر مجنون حمله کرد. ابتدا جزیره را با بمب های شیمیایی کامل آلوده کردند و سپس وارد منطقه شدند. جزایر دیگر جای ماندن نبود. خیلی از نیروهای مستقر در جزیره به شلیک گلوله دوم نرسیدند. وقتی دستور عقب نشینی صادر شد خیلی از نیروها در مقابل عراقی ها قرار گرفته بودند و مقاومت میکردند.
در 12 تیرماه 1367 ناو وینسس به یک هواپیمای مسافربری ایران شلیک کرد و باعث مرگ 290 نفر غیر نظامی شد. در آشفته بازار تیرماه 67 بازار شایعات در جامعه داغ شده بود و صحبت هایی نظیر اینکه سقوط های مشکوک اخیر برای پایان دادن به جنگ است شنیده میشد و به حدی این صحبت ها جدی شد که هاشمی نیز به آن واکنش نشان داد و گفت : رزمندگان تا آخرین قطره خون برای نگه داشتن فاو ایستادند و این حرف ها ظلم به شهیدان ماست.

در 24 تیرماه عراق به جنوب دهلران حمله کرد. عراق این رویه را در پیش گرفته بود که به مناطقی که پدافند ضعیف دارد و نیروی کمی در آن مستقر است حمله کند و نیروهای ایرانی را اسیر کند. تکرار این روند باعث شده بود تا هوشیاری از این تاکتیک عراقی ها در بین نیروهای ایرانی به وجود آید. به همین علت زمانی که عراق حمله کرد نیروها عقب نشینی کردند تا اسیر ندهند و اسناد و مدارک را به سرعت امحا کردند.
اما مردم، امام جمعه وقت و استاندار درک درستی از عقب نشینی نداشته و این عقب نشینی را به منزله فرار از جبهه میدانستند. این موضوع باعث ایجاد یک جو بد علیه ارتش شد و مردم اسلحه و لباس سربازان را میگرفتند و به آنها ناسزا میگفتند. کریم عبادت در خاطرات خود بیان میکند:
در عقب نشینی ها بعضی نیروها توی دشت پخش شده بودند و از گرسنگی و تشنگی سرشان را زیر بوته های خار کردبودند. وقتی بالای سر بعضی رسیدیم تمام کرده بودند. بعضی زنده بودند و با خوردن اولین جرعه آب شهید شدند. 100 نفر اینجور شهید شدند. تعدادی خود را خسته و درمانده به جاده رسانده بودند سرپل نادری که به مردم عصبانی و خشمگین برمیخورند، مردم اسلحه شان را میگیرند و به آنها فحش و ناسزا میدهند و میگویندشما ارتشی ها بردل و ترسو هستید. زخم زبان پیر آدم را در می آورد.

عراق با 11 لشکر در یک عملیات گسترده منطقه وسیعی در غرب عین خوش، موسیان و جنوب دهلران انجام میده و در کمتر از 5 ساعت عراق دهلران را اشغال کرد. این اولین بار بود که عراق بعد از سال 61 تا این حد در خاک ایران پیشروی میکرد.
اشغال دهلران اخرین سدهای مقاومت برای عدم پذیرش قطعنامه را شکست و صداها برای ختم جنگ بیشتر شنیده میشد. اما تیر آخر زمانی رها شد که محسن رضایی فرماندهی سپاه پاسداران در نامه ای به هاشمی رفسنجانی فرمانده جنگ نوشت که برای ادامه جنگ به انبوهی از تسلیحات و توسعه سازمان رزم تا 350 تیپ پیاده نیاز است و جنگ تا 5 سال آینده نیز ادامه خواهد داشت. ایران در 27 تیرماه 1367 قطعنامه 598 را پذیرفت.

پذیرش قطعنامه باعث نشد حملات عراق متوقف شود. در 31 تیرماه 67 هجوم عراق برای ایرانی ها غافلگیر کننده بود. سردار کوثری فرمانده لشکر 27 که برای مراسم ختم جانشین خود که یک هفته قبل شهید شده بود به اصفهان رفته بود می گوید: عراقی ها از مرز گذشتند و در جاده اهواز خرمشهر جولان میدادند. از یک طرف به ایستگاه حمیدیه و حسینیه رسیدند و 6 کیلومتر جلوتر یک بیمارستان صحرایی را منهدم کردند و از طرف دیگر به سمت کارون پیش آمدند.
پیشروی عراق از جنوب نگران کننده بود و بار دیگر عراق در تلاش بود تا خود را به خرمشهر رسانده و در خوزستان تا جایی که ممکن است زمین بگیرد. فرماندهان و مسئولین تمام تلاش خود را برای بسیج نیرو در منطقه بکار بسته بودند و تا مقاومت در برابر پیشروی عراق تا زمان رسیدن نیروی کمکی شکل بگیرد.
احمد خمینی نیز پیام امام را به فرماندهان سپاه رساند: این نقطه حیاتی کفر و اسلام است. یعنی نقطه شکست یا پیروزی اسلام یا کفر است و باید متر به متر جنگید هیچی از هیچکس پذیرفته نیست و اینجا نقطه ای است که یا موجب میشود سپاه حیات پیدا کند دوباره در کشور یا برای همیشه یک سپاه ذلیل و مرده ای بشود.

بخش چهارم
L.t
@warhistory1

در همان روز فرماندهان سپاه در سمیناری در کرمانشاه دور هم جمع شده بودند و احمد کاظمی که در اهواز بود فرماندهان را از حمله عراق مطلع میکند و همزمان منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی گزارشی از وضعیت فاو را به حسن روحانی میدهد.
یکی از فرماندهان حاضر در سمینار در واکنش به گزارش های احمد کاظمی میگوید: احمد دارد مسئله را گنده میکند، شلوغ میکند تا به او کمک شود
حسن روحانی نیز میگوید: اولین خبر که فاو در حال سقوط است را من به آقای هاشمی دادم و آن هم یک روز صبح خیلی زود، فرمانده نیروی هوایی به نقل از یکی از خلبانان پایگاه امیدیه تماس گرفت و گفت سپاه از ما تقاضای بمباران کرده و ما برای پشتیبانی در فاو، پرواز میکنیم و نیروهای ما در حال عقب نشینی از فاو هستند. صبح زود به آقای هاشمی اطلاع دادم وضعیت فاو خراب است. ایشان گفتند بعید است خبر درست باشد. ایشان یک ساعت بعد تماس گرفت و گفت خبر شما درست نبوده، با آقای محسن رضایی صحبت کردم ایشان گفت فاو سقوط نخواهد کرد مگر اینکه عراق بمب اتمی بکار ببرد. نیم ساعت بعد وقتی خلبان ها برای بمباران رفته بودند دوباره تماس گرفتند و گفتند فاو از نظر ما سقوط کرده است. برای اینکه همه نیروها دارند به این طرف می‌آیند و سپاه خطی را برای بمباران به ما میدهد که قبلا خط مقدم آن ها بوده معلوم است خط اول را خالی کردند. دوباره به آقای هاشمی گفتم فاو در حال سقوط است و ایشان گفتند اشتباه میکنید. یعنی گزارش سپاه ایشان را مطمئن کرده بود.

تا ساعت 0830 صبح هنوز تردید در مورد هدف عراق وجود داشت. محسن رضایی با تردید در مورد حمله عراق میگفت: نکند دشمن جای دیگری میخواهد حمله بکند؟ خب تیپ گارد را نمی بایست می آورد شاخ شمیران. آورد اینجا. گارد تلفات دیده است. کسی که میخواهد حمله به فاو بکند با توجه به این شرایط نبایستی تیپ گارد را می آورد اینجا
در عصر 28 فروردین همزمان با پیشروی در فاو عراق یک تحرک جدیدی را منطقه شلمچه آغاز کرده و به سرعت آن را تبدیل به یک تک زرهی میکند. عراق تلاش میکرد ذهنیت فرماندهان ایرانی را مورد تشویش قرار دهد که بسیار هم موفق بود. تلاش ها برای حفظ فاو بی نتیجه بود و رخنه ایجاد شده لحظه به لحظه بزرگتر میشد.
همزمان با حمله عراق خبر رسید که آمریکا به دو سکوی ایران در خلیج فارس حمله کرده است. در 24 فروردین 67 ناوچه ساموئل بی رابرتز با یک مین در خلیج فارس برخورد کرد و آسیب جدی دید. آمریکایی ها ایران را مقصر این موضوع می دانستند. و در پاسخ این اقدام ایران به دو سکوی نصر و سلمان حمله کردند و با نیروی دریایی ارتش درگیر شدند. در جریان این درگیری دو شناور سهند و جوشن غرق شد و شناور سبلان هم به شدت آسیب دید. این درگیری عملیات آخوندک نام گرفت و نیروی دریایی ارتش نیز به شدت آسیب دید.

عملیات آمریکا ضربه سنگینی به توان دریایی ایران زد، بطوری که بعد از عملیات آخوندک ایران در خلیج فارس در لاک خود فرو رفت. جنگ نتفکش ها باعث شد تا ایالات متحده آمریکا نیاز حضوری نظامی جدی در خلیج فارس را حس کند. حضوری که تا به امروز نفش پررنگی بر تحولات منطقه ای خلیج فارس داشته باشد.

بخش سوم
L.t
@warhistory1

فهرست فرمانده گروهان/ گردان چترباز و تیپ ۲۳ نوهد تا قبل از انقلاب :
۱- سرهنگ دوم علی تراب ترکی - فرمانده یکان چترباز - ۱۳۳۴-۱۳۳۹
۲- سرهنگ ۲ عطاالله جاوید - فرمانده یکان چترباز - ۱۳۳۹-۱۳۴۰
۳ـ سرگرد منوچهر خسروداد - فرمانده گردان چترباز - ۱۳۴۰-۱۳۴۴
۴- سرهنگ دوم اکبر غفاری - فرمانده گردان چترباز - ۱۳۴۴-۱۳۴۴
۵- سرهنگ دوم علی اکبر یزدجردی - فرمانده گردان چترباز - ۱۳۴۴-۱۳۴۶
۶- سرهنگ منوچهر خسروداد - فرمانده تیپ ۲۳ نوهد ـ ۱۳۴۶/۳/۱۳ - ۱۳۵۰/۶/۲
۷ـ سرهنگ علی اکبر یزدجردی - فرمانده تیپ ۲۳ نوهد - ۱۳۵۰/۶/۲ - ۱۳۵۶/۱/۳۱
۸- سرهنگ عباس شفاعت - فرمانده تیپ ۲۳ نوهد - ۱۳۵۶/۱/۳۱ - ۱۳۵۷/۱۰/۱۰

@warhistory1
L.t

در آبان ۱۳۵۴ هنگ ۲۲ سرویس ویژه هوایی انگلستان SAS از فرمانده وقت تیپ ۲۳ نوهد، سرهنگ ستاد علی اکبر یزدجردی دعوت کرد تا به همراه ۱۰ نفر از افسران جهت بازدید و طی دوره به انگلستان سفر کنند.
در این سفر دوره ۸ روزه پرش از بالون ، آموزش ردزنی و ردگیری ، آموزش های عملیات آبی-خاکی از جمله ارزیابی و تقویت شنای استقامت ، نفوذ شبانه با کانو ، غواصی و تاخت علیه شناورهای دشمن مستقر در ساحل به این تیم اعزامی نوهد داده شد.
@warhistory1
L.t

در جریان هفتمین دوره بازی های آسیایی که در شهریور ماه ۱۳۵۳ در تهران انجام شد ، ماموریت تامین امنیت بازی ها و ورزشکاران به تیپ ۲۳ نوهد سپرده شد.
اهمیت این موضوع به دلیل حضور ورزشکاران اسرائیلی در تهران برای شرکت در مسابقات بود زیرا تنها ۲ سال از ماجرای المپیک مونیخ گذشته بود.
ماموریت تیپ در این بازی‌ها چک و بازدید از ساختمان ها و تاسیسات مربوطه در ورزشگاه و دهکده المپیک و برقراری امنیت ورزشکاران و گروه در حین بازی ها و استقرار در دهکده المپیک بود.
در مرداد ۱۳۵۳ یک تیم متخصص تخریب و مواد منفجره از نیروهای ویژه آمریکا که در المان مستقر بود به ایران عزیمت نمود و با یک تیم عملیاتی الف نیروی مخصوص به صورت مشترک عهده دار ماموریت کنترل ساختمان ها و تاسیسات را بر عهده گرفتند.

همچنین عناصری از ساواک و شهربانی به منظور تامین امنیت حضور داشتند. ساواک مسئولیت های امنیتی مربوط به ورزشکاران را بر عهده داشت و شهربانی نیز وظیفه تأمین امنیت حاشیه خارجی دهکده المپیک و اسکورت و جا به جایی ورزشکاران و تامین امنیت حاشیه ورزشگاه را بر عهده داشت.

همچنین بخشی از پارک ارم به عنوان محل استقرار تیپ ۲۳ نوهد در نظر گرفته شد و به منظور حفظ پوشش پرسنل لباس فرم یک دست کت و شلوار طوسی انتخاب شد.

به منظور تامین امنیت بیشتر ورزشکاران اسرائیلی یک بلوک کامل به آنها اختصاص پیدا کرد و حفاظت از بلوک کاملا بر عهده گردان ۱۷۲ نوهد بود. این ساختمان در شمال دهکده قرار داشت و دو رشته فنس به فاصله یک متر و ارتفاع ۲.۵ متر دور آن کشیده شده بود.
چهار گردان دیگر نیز وظیفه تأمین امنیت سایر ورزشکاران را داشتند.

@warhistory1
L.t

چیکده ای از مهندسی رزمی ارتش عراق

بخش سوم

میدان‌های مین معمولاً به سبک شوروی طراحی می‌شدند به گونه‌ای که خطی بوده و به موانع طبیعی و مصنوعی دیگر متصل می‌شد و به منظور هدایت واحدها به مناطق کشتارگاه یا افزایش کارایی آتش‌های پوششی قرار میگرفت. ابعاد میدان‌های مین معمولاً به صورت 500 در 30 متر با یک مین ضد تانک به ازای هر متر از جلو پیکربندی شده بود. عمق میدان مین در مواضع به خوبی آماده‌شده می‌توانست تا 350 متر باشد. مین‌گذاری غیر مکانیکی شامل پرتاب مین‌ها به صورت تصادفی از کامیون‌ها و سپس دفن مین‌ها به صورت دستی است.

عراقی‌ها از یک خط دفاعی ثابت متشکل از یک یا چند ردیف مواضع دفاعی استفاده می‌کردند. این مواضع با موانع طبیعی و مصنوعی یکپارچه شده‌. این خط دفاعی توسط یک نیروی ذخیره متحرک، معمولاً یک واحد زرهی در صورت موجود بودن، حمایت می‌شود. مهندسان عراقی همچنین سنگرهای فرماندهی را می‌سازند. یکی از روش‌ها استفاده از مواد پیش‌ساخته شوروی یا کپی شده از شوروی است، یک چارچوب منحنی ساده در زمین ساخته شده و با تخته‌های چوبی یا فولادی پوشانده می‌شود. کل سازه سپس با خاک و سپس با 15 تا 20 اینچ شن پوشانده می‌شود (سنگ‌های 0.75 تا 1.5 اینچی). شن (با اندازه‌های غیر استاندارد) باعث می‌شود گلوله‌ها قبل از برخورد با فلز منفجر شوند. ساخت یک سنگر به طول حدود 5 یارد حدود 4 ساعت زمان می‌برد. آنها همچنین از بتن پیش‌ساخته و مواد محلی استفاده می‌کنند.

عراقی ها دریافته بودند مهندسی رزمی برتری بسیار قابل توجهی را در برابر عملیات های ایران که با تیکه بر نیروی پیاده انجام می‌شد را ارائه میدهد از همین رو عراقی‌ها از یک خط دفاعی ثابت متشکل از یک یا چند ردیف مواضع دفاعی استفاده می‌کردند. این خط دفاعی توسط یک نیروی ذخیره متحرک، معمولاً یک واحد زرهی در صورت موجود بودن، حمایت می‌شد. یکی از مهمترین دستاورد های مهندسی عراق ایجاد شبکه سنگر های مثلثی در قسمت هایی از کوشک و طلائیه بود. مهندسی عراق 14 سنگر مثلثی شکل در این مناطق ایجاد کرد و که در هر مثلث بزرگ یک گردان زرهی قرار داشت و در هر مثلث متوسط که در گوشه های مثلث بزرگ قرار داشت یک گروهان زرهی مستقر میشد و در هر مثلث کوچک که در مثلث های متوسط احداث شده بود یک دسته زرهی مستقر میشد و در این مواضع مثلثی موضع قرارگیری تانک ، موضع تیربار قرار داشت. طول مثلث بزرگ 2250 متر ، طول مثلث متوسط 750 متر و طول مثلث کوچک 250 متر بود. عبور از سنگر های مثلثی برای ایران امری مشکل وپرتلفات بود و این مواضع دفاع مستحکمی را تا پایان جنگ تامین کردند.

نمونه دیگر از استحکامات عراق عراق مواضع نونی یا هلالی شکل بود که در منطقه عملیاتی کربلای 5 احداث شده بود. نیم دایره ای به شعاع 200 عرض 3 ارتفاع 5 الی 6 متر. كانالی دور تا دور مواضع هلالی شكل کشیده شده و ارتباط سنگر های پیاده و تانک را بر قرار میساخت. بر روی قسمت هلال موضع شلیک و مانور تانک و قرار گیری یک تانک ذخیره در نظر گرفته شده و در داخل هلال میدان مین و سیم خاردار قرار گرفته بود.
عراق توانایی قابل توجهی را در بکارگیری انواع راهکارهای مهندسی مانند میدان مین ، استفاده از سیم خاردار های حلقوى زوجى و فرشی، خورشیدی ها ، نبشی های ضربدری، استحکامات و دژهای بتنی ، انواع کانال ها و شیار ها در طول جنگ با ایران را از خود نشان داد و این اقدامات مهندسی تاثیر بسیار قابل توجهی را بر نتایج عملیات های ایران داشت و دست برتر را به عراق در مواضع پدافندی داد.
L.t
@warhistory1

چیکده ای از مهندسی رزمی ارتش عراق

بخش اول

یکی از مهمترین عناصر سازمان رزم ارتش عراق ، مهندسی رزمی بود و این کشور در بکارگیری عناصر مهندسی در عملیات های آفندی و پدافندی خود تکیه قابل توجهی داشت. در طول جنگ با ایران ، عملکرد مهندسی ارتش عراق باعث شد تا در مقاطع بسیار مهمی از جنگ مانند عملیات رمضان نقش حیاتی بازی کرده و یکی از دلایل شکست ایران در اینن عملیات بود.

در واقع ارتش عراق فهم بسیار دقیقی از بکارگیری زمین به سود خود داشت و اقدامات مهندسی در اولویت بالایی پیگیری می‌شد. عراق بسیاری از استحکامات دفاعی خود در جبهه جنوب را سال ها قبل از جنگ ساخته بود. عراق از دهه 50 دست به احداث خندق ها مواضع پدافندی زد. در سال 53 عراق کانال پرورش ماهی یکی از مهمترین استحکامات دفاعی بصره را احداث کرد.

کانال پرورش ماهی در شرق بصره احداث شد و دیوار محکمی برای بصره و تنومه محسوب میشد. این کانال از غرب شلمچه شروع میشد در جنوب به نهر دعيجی عراق و در سمت شمال به نهر کتیبان عراق متصل میگردید. این کانال 30 کیلومتر طول داشت و عرض آن متوسط 1 کیلومتر بود. میزان عمق آب در آن 2.5 متر میرسید، دیواره های این 1.5 متر ارتفاع و 10 متر عرض داشت و عبور از این کانال به شدت مشکل بود. این کانال کاربرد اقتصادی نیز داشت اما کاربری مهم این آن دیوار دفاعی بصره بود.

ارتش عراق دارای پرسنل و منابع مهندسی برای حمایت از عملیات‌های تهاجمی و دفاعی بود. واحدهای مهندسی از سطح ستاد کل تا سطح تیپ وجود داشت.چندین گردان مهندسی (که عمدتاً برای ساخت جاده‌ها و باندهای فرود استفاده می‌شوند) و یک تیپ پل تحت کنترل ستاد کل ارتش این کشور قرار داشت. هر لشکر زرهی، پیاده مکانیزه و پیاده یک گردان مهندسی داشت. این گردان از سه گروهان مهندس صحرایی و یک گروهان خدماتی تشکیل شده یود. گردان‌های لشکر زرهی یا مکانیزه همچنین دارای یک جوخه پل‌ تانک بودند.
مسئولیت‌های واحدهای مهندسی در عملیات‌های دفاعی به ترتیب عبارتند از:
ایجاد موانع مصنوعی، از جمله میدان‌های مین، و بهبود موانع طبیعی
علامت‌گذاری و نقشه‌برداری از میدان‌های مین
ساخت سنگرهای میدانی برای ستاد
اطمینان از قابل استفاده بودن جاده‌های ضروری
ساخت سریع جاده‌های مورد نیاز
محروم کردن دشمن از استفاده از جاده‌ها
انجام شناسایی مهندسی
ایجاد نقاط تأمین آب
آزمایش خلوص آب در همکاری با واحدهای پزشکی
ساخت مواضع دفاعی
استتار منطقه ستاد
ساخت پدهای فرود هلیکوپتر

در طول جنگ ایران و عراق، عراقی‌ها یک سیستم جاده‌ای بسیار کارآمد پشت جبهه ایجاد کردند. این شبکه، پس از تقویت و خرید بیش از 2000 حمل‌کننده تجهیزات سنگین، حرکت سریع لشکرها و سپاه‌ها را برای پشتیبانی از عملیات‌های تاکتیکی امکان‌پذیر کرد. مهندسان عراقی با ساخت سریع جاده در محیطی سخت که دارای مسیرهای کم جایگزین و گلوگاهی است، تجربه داشتند.

L.t
@warhistory1