https://www.facebook.com/share/v/368SNYdbhrxqMCVA/?mibextid=WC7FNe

muxaadaro: Adduunka iyo qaza kadib
Sh. Abdirahman Bashir

Facebook

Log in or sign up to view

See posts, photos and more on Facebook.

Xeerka 4aad:Dhismaha guduhu isagaa ka muhiimsan kana mudnaan badan dhismaha dibedda,waa xeer wax ku ool ah,waxaanu haystaa mudnaan siidaysan marka la gorfaynayo qodobka ku saabsan dhismaha,maan-gal maaha in sharaf la abuuro,sidoo kelana suurto-gal maaha in xal la keeno iyada oo aan laga dhimbiil qaadanahayn caqiido fayow oo sax ah,alle wuxuu sheegay suuradda isra dhexdeeda"Alle la jirkii ha samaysan alle kale waxaad noqon mid ceebaysan oo la hoojiyey".
Waxa jira war layaab leh oo ku saabsan Bar-baarinta iyo dhismaha,kaas oo ah bulshadu inay xilli kasta leeyihiin ilaahyo ay caabudaan,waxa jira ilaahyo la caabudo waqtigan lagu nool yahay fikirka fudud(Sanamyo),waxa kale oo jirtay ilaahyo la caabudi jiray xilligii faraacinada(Keli-taliyeyaal),waxa jira ilaahyo la caabudo xilliga Casriyeynta iyo Casriyeynta gadaasheeda(Suuqa),sidoo kale waxa jira ilaahyo u gaar ah dunida habsaantay iyo ilaahyo kale oo lagu caabudo dunida hore u socotay.

Xeerka 5aad:Horimar ma jirayo haddii aan la helin si sax oo xoolaha loo maareeyo,waayo xooluhu(dhaqaaluhu)waa laf-dhabarka nolosha,ilaahay wuxuu yidhi"Dadka maan-gaabka ah gacanta how gelinina xoolihiinna aad ku tiirsan tihiin".
Waxa waajib ah xoolaha in laga fogeeyo gacmaha maan-gaabka,maan-gaabkuna waa midka aan suubinahayn maareynta xoolaha hab waafaqsan shareecada iyo dantiisa dhabta ah,sidaa awgeed ayaa ay culimada fiqigu ku soo rogeen in xoolihiisa la xayiro si aanay u bur-burin xoolaha umaddu,isaga oo loo xayirayo danta naftiisa iyo danta guud ee bulshada labadaba.
Waxay sheegaysaa aayadda tirsigeedu yahay 26 ee kamid ah suuradda Isra,iyo aayadda ka dambaysaaba inay xarimayso Maal-daadinta xattaa haddii loo daa daaniyo arrin cibaado ah,alle wuxuu yidhi"Midka xigtada ah,miskiinka iyo dhabbo-mareenka sii xaqqooda hana ku takri falin xoolaha".
Way kuu muuqataa in rabbi xarimay in xoolaha lagu takri falo haba loogu takri falo baabka wanaagga,muxuu xaalkeedu noqonayaa haddii loogu takri falo baababka xumaanta?
Aayaddu waxay isku xidhay ku takri falka xoolaha iyo shaydaanka,ku takri falku waa qadyad ay isku waxyoodaan shayaadiinta aadamaha iyo kuwo jinku.
Aayaddu waxay inoo tilmaamaysaa in xoolaha jiritaankiisa iyo jiritaan la'aantiisuba uu yahay midka jaan-gooya macnaha nolosha.
Xooluhu wuxuu kaalin bulsheed ku leeyahay nolosha dhexdeeda,xooluhu waa dhabbihii aynu qaadaynay,ee maaha meeshii aynu gaadhaynay.

Xeerarka dhismaha ee qur'aanka ku jira......
Sh. Abdirahman Bashir

Tarjumadii : Nuuradiin Xarbeyn
@Ogaal Center

Xeerka 1aad: Qofku waa xilkas,waxaana lagu ganaaxaa shay xaqiiqo iyo caddayn watta oo keliya,sidaa awgeed alle wuxuu yidhi"Ma nihin kuwo cadaab marinaaya jeer oo aanu dhambaal-side u soo dirno",qeybtan yar ee kamid ah aayaddu waxay farta ku fiiqaysaa qanuun inoo muhiim ah nuxurka ku jira,kaas oo ah rabbi in aanu aadamaha cadaabahayn isaga oo aan u soo dirin rasuul dhambaal-side ah oo laga soo diray Korka sare,waxase layaab leh aayadda qeybteeda hore oo iyaduna tusinaysa macnaha xilkasnimada qofka"Ruuxii hanuunaa naftiisa ayuunbuu hanuuniyey,kii ambadaana isaga uunbaa ambaday",taas oo macnaheedu daaran yahay inuu ruuxu hawl-qabadydiisa uu masuul ka yahay,oo aan ruux kale tunka uugu qaadahayn,arinkaasna waxa qaatay xeerarka casriga ah ee waayahan nool ka dib markay soo galeen hayaan dheer iyagoo xusay in aan dambi iyo ganaax toona jirin caddayn iyo xaqiiqo la’aan,akhriska qur'aanka waxaad ka dhuganaysaa inuu kor u qaadayo heerka aadamaha,abuurayo aadame Baraarugsan,oo xilkasnimo leh,si buuxdana uuga soo baxaya musuuliyaddiisa.

Xeerka 2aad:Xilkasnimada bulshadu waa mid ku hoos jirta mareegta dawladnimada iyo ilbaxnimada(Dawladnimo ma jirayso haddii ay weheliso xumaan bulsho iyo isku-dhex yaac halbeeg),alle wuxuu leeyahay"Marka aanu doonno in aanu magaalo gabaro-gedinno,jilib culustooda ayaanu ku sallidnaa,ka dibna way fadahaadiyaan,arinkayagaana ku dhabooba,ka dibna waanu bur-burinaa".
Aayaddani waxay ka warramaysaa bur-burka bulshooyinka,dhicista nidaamyada iyo Baaba'a ummadaha,haddii uu xeerka ganaaxistu ahaa kellinimo,xeerka ciqaabista bulshooyinkuna wuxuu noqonayaa mid guud oo wada taabanaya,sida ay tilmaamayso aayadda ku jirta suuradda isra ee tirsigeedu yahay (16),kaasina waa siraha ku jirta hadalka alle,waa kitaab kulminaya dhismaha qofka iyo isku haynta bulshada,mana aha kitaab wacdi iyo waano ruuxi ah oo kaliya sida ay mala'awalayaan muslimiin faro Badan oo waqtigan arlada guudkeeda ku nool.

Xeerka 3aad:Doonis la’aan horimar kuma yimaaddo,Doonistu kuma suurto-gasho hawl-karnimo la’aan,tanina waa xeer muhiim u ah dhisitaanka nafsiyadda iyo fikirka,maaha mid maan-gal inaynu ka baxno wareerka inaga haysata ilbaxnimada illaa aynu abuurno ruux ka biyo-diidaya xaaladda foosha xun ee fashilka ah,taasina waxay u baahan tahay in la helo ruux xor ah,ruuxa xorta ahina waa midka maamulka naftiisu ay gacantiisa ku jirto,noloshiisana u maamula hab guul leh,waayo waxaynu ku nool nahay dhibaato laba-jibbaaran jeer oo aynu ku dhacnay qof xor ah inaynu abuurno iyo inaynu xornimada ilaashanno,waxaa jira ruux xoroobay laakiinse ku guul-darraystay inuu xorriyaddiisa ilaashado,sidaa awgeed ayaa uu rabbi ku sheegayaa aayadaha (18-19-20) nuxurka macnahooda la xidhiidha xoriyadda,suurto-gal maaha inaynu fahanno xoriyadda iyada oo ay maqan tahay doonista bani'aadamtinimo,qofku isagaa go'aamiya masiirkiisa sida waafaqsan labada aayadood ee tirsigoodu yahay 18-19(Midkii doonaya tan deg-degaysa-adduunyada-waxaanu u dedjinaa waxaanu doonayno kaanu doonno ka dibna jahannamo ayaanu hoygiisa ka dhigi isagoo ceebaysan oo la fogeeyey*Kii aakhiro doona una hawl-gala isagoo rumaysan kuwaas camalkoodu wuxuu yahay mid la mahadiyey).
Doonistu waa lama-huraan si masiirka nolosha loo go'aamiyo,suurto-gal maaha qofku inuu go'aamiyo masiirkiisa isaga oo aan go'aan lahayn,go'aankiisa ma yeelan karo haddii aanay jirin doonis xor ah,laakiinse aayadda tirsigeedu yahay 19 waxay ka hadlaysaa laba shardi oo bud dhig ah si guusha looga dhabeeyo labadaas oo kala ah(Doonis iyo Hawl-gal),taasna waxa lagu magacaabaa(Doonista maamulka iyo Maamulista doonitaanka)

Sagaal qodob oo aynu ka baran karno DUUFAANTII AQSA:-

1. Bahaltinimada yuhuudda iyo dugaagnimada xulafadoodu ku tilmaaman yihiin waxay caddayn aan muran ku jirin u tahay cadawaadda ay u hayaan muslimiinta.

2. Adduunka in aanay ka shaqaynin xuquuq bani'aadam iyo mid caalami ah toona, keliyaata waxa ka socda xeerarka keynta ee ah sidee loo kala xoog badan yahay.

3. Adduunku wuxu baahi weyn u qabaa inuu ka xoroobo nidaamka hanti-goosadka,kaas oo dulmiyey dadka dhaqaale ahaan jilicsan ee dunid korkeeda ku nool.

4. Islaamku wuxuu xal u yahay dhibaatooyinka kala duwan ee bulshooyinka caalamka haysata.

5. Muslimiinta waxa geli doonta filashada guusha,waa se haddii laga helo sababtii guusha keensanaysay.

6. Wadar iyo waaxidba wey keeni karaan isbedel haddii ay ka run sheegaan fariinta ay gudbinayaan.

7. Dawlad iyo urur midna iskood guul ma gaadhi karo,haddii aanay metalahayn dareenka bulshadooda una dhimanahayn.

8. Isbeddelka dhabti ah ee guusha keeni karaa wuxuu ka imaadaa dhanka bulshada oo ah in tarbiyadda iimaanka lagu ababiyo,sidaa awgeed isbeddel aan bulshadiisa la socon ma keeni karo guusha loo baahan yahay.

9. Reer-galbeedku mabaadida ay dhigteen ee ah:Xorriyad,dimiqraadiyad,ururro u dooda dumarka iyo caruurta,waxay yihiin halbeegyo kala weyn oo markay muslimiinta gumaadayaan kama shaqaysiiyaan,marka gumaadkooda la iska caabiyana way ka shaqaysiiyaan.

Khaalid Ahmed

Uu bilaabmey barnaamijkii walaalayaal.