مارکس، انسان گرایی و مدرنیته

تاملی بر اندیشه های مارشال برمن / بخش اول (1)

دکتر آیدین آرتا

@AydinAreta

ترومای جمعی، و درمان آن - آیدین آرتا
ادامه نوشته ....

تجربه ترومای به صورت فردی زمانی رخ می دهد که ما با تجربه آسیبی مواجه می شویم که نمی توانیم آنرا در تجربه و هویت شخصی خود حل کنیم و بپذیریم. نتیجه این ناتوانی، نوعی گسست در هویت شخصی ماست. جایی که این نه یک خاطره، که بخشی از هویتی دیگر است که در ما به حیات خود ادامه می دهد. برای همیشه ناآرام، سرگردان و بی پاسخ! این تجربه در شکل جمعی خود نیز نوعی گسست در درک هویت اجتماعی ما پدید می آورد. جایی که جامعه پیوسته یک دیگری را در درون هویت شکسته خود احساس می کند. آن روح جمعی ناآرام، سرگردان، دردمند، خشمگین و بی پاسخ که در زیر پوست جامعه احساس می شود ولی وجود آن به رسمیت شناخته نمی شود.

اگر نظام های سیاسی مسئولیت پذیر چنین تجربه هایی را به رسمیت می شناسند و به صورت رسمی از آسیب دیدگان عمل خود عذرخواهی می کنند، تنها یک ژست سیاسی نیست. بلکه شناسایی این حقیقت است که بدون آن یک جامعه هرگز نمی تواند آن بخش شکسته در هویت خود را درک کند و در کلیت هویت جمعی خود به آرامش و انسجام برساند. انتظار مسئولیت پذیری از نظام سیاسی که هنوز روزنامه نگاران، وکلا، کنشگران اجتماعی و سیاسی که زبان بیان این تجربه ترومای جمعی بوده اند را شایسته دربند ماندن و زندان می ماند، انتظاری بیهوده  ای است که پاسخی نخواهد یافت.

در این میان تنها این ما مردم هستیم که می توانیم سر بر شانه یکدیگر بگذاریم و با بیان آنچه روح جمعی ما را تسخیر کرده است، این خشم و بغض فروخورده را به چیزی ارزشمندتر و والاتر از خشونت در قبال یکدیگر تعالی بخشیم.

تجربه ترومای جمعی از بومیان آمریکا تا استرالیا، و از سیاه پوستان تا جامعه یهودیان و از آسیب دیدگان جنگ در ژاپن تا مردمان تحت سلطه استبداد در اتحادجماهیر شوروی همیشه به آسیب هایی بلند مدت در روح جامعه تبدیل می شود که انزوا، آسیب به خود، سطح پایین تر سلامت جسمی و روحی و انزوا و خشونتی که در جان این جوامع جریان دارد تنها بخشی از نتیجه تاریخی این تجربه است.

تنها جوامعی که پاسخی جمعی و معنایی مشترک برای این رنج مشترک یافته اند توانسته اند از این آسیب عبور کنند. ما هیچکس را جز یکدیگر برای عبور از این آسیب نداریم و از همین روست که بازگشت به عشق و شفقت بزرگترین نیاز اجتماعی ماست.

**درمان تروما چه در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی آن هرگز در تنهایی رخ نمی دهد، زیرا در تنهایی پدید نیامده است. تروما را تنها در ارتباط با دیگری می توان درمان کرد. تنها در تجربه مثبت ارتباطی حقیقی با دیگری است که شخص آسیب دیده می تواند سرانجام احساس کنترل، ارزش و کرامت انسانی از دست رفته خود را دوباره به دست آورد.

درست به همین دلیل است که این نه کنشگری سیاسی سرشار از خشم و خشونت کلامی و عملی و خالی از درک و بخشایش، که مهربانی ما با یکدیگر است که می تواند بزرگترین کاری باشد که ما می توانیم برای درمان ترومای جمعی خود و بزرگترین دردهای سرزمین خود انجام دهیم.**

@AydinAreta