اکثریت یوزر های اینستاگرام، توییتر، فیسبوک و ... تو آمریکا شمالی اند. و از اون طرف وقتی سرور های این سرویس ها شلوغ باشن توان پردازشی پایین تری دارند. و چون ما (سمت ایران) وقتی روزه آمریکای شمالی شبه وقتی  داریم ازشون استفاده میکنیم سرور ها خلوت ترند. پس میتونن بیشتر پردازش کنند. پس یعنی ما از نظر ریاضی همیشه فید اعتیاد آور تری از اینستاگرام رو تجربه میکنیم 😂😂.

البته در عمل این تاثیر خیلی کوچیکه ولی جالب بود.

Even the moon seems closer when I think of you.

علوم؟ کامپیوتر

من عاشق رشته خودمم و اگه ۱۰۰ بار دگ هم انتخاب رشته کنم علوم کامپیوتر میخونم. ولی به عنوان یک Nerd همیشه یک چیز درباره علوم کامپیوتر اذیتم میکرد. اینکه حس میکردم علم طبیعی نیست. دقیقا پیتر تیل هم همین نظر رو تو آخرین پادکستش با جو روگن داشت.

گاهی واقعا دوست دارم از پشت کامپیوتر و لپتاپ بلند شم. فیزیک بخونم، زیست و شیمی یاد بگیرم و یک علم طبیعی رو بخونم. و این کشش به علوم طبیعی رو تو خیلی از کسایی که علوم کامپیوتر خوندن دیدم.

ولی چند روز پیش که داشتم یکی از پادکست های جف بزوس (فاندر آمازون) رو گوش میدادم یه حرف جالبی زد که خیلی برام جالب بود. گفت:

We don't invent LLMs, we discover them.

می‌گفت ما مدل های زبانی (هوش مصنوعی های متنی مثل GPT) رو اختراع نکردیم، کشف کردیم.

می‌گفت شما اگر یک تلسکوپ بسازید اختراع کردید. ولی اگه با اون تلسکوپ مشتری رو ببینید کشف کردید. و می‌گفت ما کامپیوتر رو ساختیم ولی الان LLM ها و هوش مصنوعی هایی رو داریم که حتی خودمون هم نمی‌دونیم چطور کار میکنن. و برای خودمون هم تفسیر پذیر نیستن. و این یعنی با یک سری نا شناخته سر و کار داریم.

حرفش منو یاد جمله معروف دایجسترا (یه دانشمند کامپیوتر که روی الگوریتم های گراف کار کرده) مینداخت که می‌گفت:

Computer science is no more about computers than astronomy is about telescopes

پس اینکه یک چیزی علمه، مهندسیه یا مهارت. بیشتر شاید به طرز فکر هر شخص برمیگرده.  به خودتون برمیگرده که دوست دارید با چه نگاهی تو اون زمینه قدم بزارید.

یارانه چیه؟ نفت ملی یعنی چی؟ و چرا بنزین باید گرون شه؟ و تفکر نقادانه چه شکلیه؟

نفت و بنزین یک سرمایه ملیه یعنی هم برای منه هم شما هم تمام ایرانی های دنیا. حالا یارانه که ماهی ۴۰۰ هزار تومنه چیه؟ یارانه یا سوبسید چندتا تعریف متفاوت اقتصادی داره. ولی به زبان ساده کاربردش اینکه. اگر نفت بنزین مال ماست پس دولت باید رایگان هر وقت خواستیم به ما بده. ولی مگه من یا یک فرد عادی چقدر بنزین و نفت نیاز داره. پس بنزین و نفت قیمت گذاری میشه. و به جاش دولت یک پول تحت عنوان یارانه یا سوبسید به همه جامعه میده. ولی عوضش بنزین رو میفروشه به کسایی که می‌خوان. اینجوری هم بین من و اون کسی که ماشین داره عدالت برقرار میشه. هم قیمت نفت میاد بالا و دگ قاچاق نمیشه. و از همه مهم تر بازار رقابتی درست میشه. چون دولت دگ طرز فکرش این نیست خب نفت که داریم بده بره. مجبوره برای درآمد سوبسید بره نفت رو فرآوری کنه صادر کنه. از طرف دگ هم مصرف بی رویه انرژی میاد پایین و دارایی ملی ما بیشتر حفظ میشه.

پس یارانه یا سوبسید کمک دولتی نیست. حق مردمه. چه فقیر چه پولدار حق همه است.

حالا وقتی که قیمت لیتری جهانی بنزین به طور میانگین ۱.۳ دلاره یعنی حدودا لیتری ۸۰ هزار تومان. چرا باید تو ایران لیتری ۳ هزار تومن باشه؟ اون ۷۷ هزار تومن باقی رو کی میده؟ جواب اینکه من و شما میدیم. چون نفت سرمایه ملیه. پس اینجا دگ نه مفهموم ملی بودن نفت بهش اهمیتی داده میشه. نه مفهوم سوبسید معنا داره. و همینطور هیچ بازار رقابتی هم به وجود نمیاد. چون دولت براش بهتره که نفت رو خام فقط صادر کنه بره.

پس از نظر اقتصادی گرون کردن بنزین تصمیم درستیه!

خیلی وقت ها داشتن بازار آزاد و اقتصاد آزاد. خیلی وحشیانه و هارشه ولی چاره ای در قبالش وجود نداره. وقتی یک جامعه مدت های طولانی مصرف گرا بار بیاد یک روزی مجبور میشه بالاخره برگرده و تاوانش رو بده.

و تفکر نقادانه داشتن این شکلیه. یعنی شما بحثی که بر خلاف عواطف و شهودت هم هست رو بتونی بدون در نظر گرفتن عقاید از پیش شکل گرفتت تحلیل کنی. یک مثال معروفش کنفوسیوس و چینه. وقتی چینی ها فقیر بودن تو اکثر کتاب هاشون نوشته همون افکار کنفوسیوس مارو بدبخت کرده و همش اشتباهه و ... الان که پولدارن تو نوشته هاشون می‌بینید که اگه ما به اینجا رسیدیم چون پیشینه فرهنگی غنی و افکار کنفوسیوس رو داشتیم. پس باید یک موضوع  رو  شفاف و بدون در نظر گرفتن اینکه کی داره این حرف رو میزنه برسی کنیم و ببینیم به ضرر جامعه و ایرانه یا نه.

ولی همه مردم مخالف گرونی بنزین اند. چرا چون شعورشون نمیرسه؟ چون تفکر نقادانه ندارند؟ میشه تو نگاه اول گفت اره. ولی از حق که نگذریم میبینیم وقتی پول مردم جای درست خرج نمیشه. وقتی پول نفت صرف عمران و آبادانی نمیشه. و وقتی دولت نداره سوبسید بده راحت پول چاپ می‌کنه و تورم درست میشه. اونوقت قضاوت خیلی پیچیده تر میشه...

رفتم مغازه وسایل کامپیوتری کابل بخرم. میگم : این کابله چند؟ میگه ۱۰۰. میگم همین دیجی کالا ۴۰ تومنه. خیلی جدی تو چشمام نگاه کرد گفت من اینجا دارم کرایه مغازه میدم دیجی کالا فقط سایته فوقش ماهی سه ملیون داره خرج می‌کنه. با یه جمله به کل career path من به عنوان مهندس نرم افزار، فعال حوزه استارتاپ و اقتصاد خوان توهین کرد.

از تجربه های اخیرم بهتون میگم اگر میخواید کار freelance کنید حتما حتما پیش پرداخت بگیرید نه بخاطر اینکه ممکنه پولتونو ندن چون کارفرما هزارتا مشغله داره و شما باید بیوفتید دنبالش تورو خدا لوگوتونو بفرست اینجای سایت چی بزارم. اونجاشو چه رنگی کنم. ولی اگه یه پیش پرداخت کوچیک بگیرید خودشون سر وقت همه چیو براتون میفرستن

گرفتن یه سری تصمیمات پختگی بزرگسالی رو نیاز دارن، ولی ارزششون به اینه که تو جوونی گرفته بشن.

https://www.youtube.com/watch?v=P5zVa3NB2p4

https://www.zoomit.ir/fundamental-science/422055-neuralink-rival-brain-chip-record-4096-electrodes/