کودکان با مشاهده چگونگی برخورد ما با دیگران می‌توانند طرز برخورد با سایرین را بیاموزند! آیا وقتی چیزی از دستمان افتاد و کسی آن را برداشت و به ما داد، از او تشکر می‌کنیم؟ آیا از فرزند خود تشکر می‌کنیم؟ آیا از کلمات مودبانه‌ای نظیر «لطفا»، «متشکرم» و «قابلی ندارد» استفاده می‌کنیم؟ آیا وقتی اشتباهی کردیم عذرخواهی می‌کنیم؟ یا در خانواده اجازه ابراز احساسات و محبت وجود دارد؟ نحوه رفتار ما نشان‌دهنده ارزش‌ها و فرهنگ ماست.

نکاتی از روانشناسی نقاشی که به درک بهتر وضعیت روانی، احساسات، و رشد عاطفی و شناختی کودکان کمک می‌کند:

استفاده از رنگ‌ها می‌تواند نشان‌دهنده حالات روحی باشد. به عنوان مثال، استفاده زیاد از رنگ‌های تیره ممکن است نشانه‌ای از ناراحتی یا اضطراب باشد، در حالی که رنگ‌های شاد و روشن می‌تواند نشان‌دهنده شادی و خوشحالی باشد.

اندازه و موقعیت اشیا: اندازه نسبی اشیا و موقعیت آن‌ها در نقاشی می‌تواند نشان‌دهنده اهمیت یا اولویت‌های کودک باشد. برای نمونه، نقاشی کردن خود یا یک عضو خانواده با اندازه بزرگ‌تر می‌تواند نشان دهنده اهمیت آن شخص در زندگی کودک باشد.

جزئیات: توجه به جزئیات ممکن است بازتابی از سطح توجه و دقت کودک باشد. کودکانی که در نقاشی‌هایشان جزئیات زیادی را نشان می‌دهند، ممکن است در حال نشان دادن مهارت‌های شناختی بالاتر یا تلاش برای ارتباط بیشتر باشند.

موضوع نقاشی: موضوعاتی که کودکان انتخاب می‌کنند، می‌تواند بازتابی از تجربیات روزمره، ترس‌ها، آرزوها یا حتی رویاهای آن‌ها باشد. برای مثال، نقاشی‌هایی که شامل خشونت یا ترس هستند، ممکن است نشان‌دهنده مشکلات روانی یا استرس باشند.

شکل‌ها و خطوط: نوع خطوط استفاده شده (مثل خطوط زاویه‌دار در مقابل خطوط منحنی) می‌تواند نشان‌دهنده سطح انرژی، احساسات یا حتی وضعیت روانی کودک باشد. خطوط زاویه‌دار ممکن است نشانه‌ای از تنش یا خشم باشد.

البته باید دقت داشت هر کودکی، منحصر به فرد است و ممکن است با توجه به سایر نشانه‌های روانشناختی تفسیرهای مختلفی از نقاشی‌های یکسان وجود داشته باشد.

تربیت کودک باید بر پایه‌ی امنیت عاطفی استوار باشد. کودکان نیاز دارند تا در محیطی احساس کنند که دوست داشته می‌شوند، پذیرفته شده‌اند و امنیت دارند. در این محیط، بدون توجه به تفاوت‌ها یا اشتباهاتشان، پذیرفته می‌شوند که این امر به شکل‌گیری هویت مثبت و قوی در آن‌ها کمک می‌کند. این احساس امنیت به آنها اجازه می‌دهد تا با اعتماد به نفس بیشتری به کشف دنیا بپردازند.

تحت تاثير كنايه‌ها، گلايه‌ها و طعنه‌ها يا دخالت ديگران قرار نگيريد و بر پایه آن عمل نكنيد.

به عنوان مثال کودکتان در مهمانی خسته، گرسنه و يا كلافه است و بسيار طبيعی است كه كلافگى خود را با رفتارش نشان دهد. كم‌كم زمزمه اطرافيان بلند می‌شود كه شما نتوانستيد فرزندتان را خوب تربيت كنيد و در آخر شما براى ساكت كردن بقيه سر کودکتان فرياد می‌زنيد يا پشت دستش می‌زنيد و به‌طور عجيبی بقيه ساكت می‌شوند. اما فراموش نكنيم مهم نيست بقيه چه می‌گويند، زمانى كه اقدام به كارى کردید کودک آن را از طرف شما خواهد دانست.

اگر کودک شما مسئله‌ای را که او را آزار می‌دهد یا باعث اضطراب او می‌شود برای شما تعریف کرد حتی اگر خیلی هم پیش‌پا افتاده باشد، هیچ‌گاه به او نخندید یا واکنشی نشان ندهید که او احساس حماقت یا بی‌اهمیت بودن کند، بلکه سعی داشته باشید موضوع را از زاویه نگاه کودک ببینید، با نگرانی کودک همدلی کنید. چرا که این بی‌توجهی باعث می‌شود کودک به‌مرور به این نتیجه برسد که مشکلات خود را بروز ندهد و اگر زمانی مورد آزار و اذیت واقعی هم قرار بگیرید، آن را با شما در میان نگذارد.

فرزندتان رفتاری دارد که هرچه تذكر می‌دهيد اثری ندارد؟ به‌عنوان مثال از بيرون كه می‌آيد لباسش را گوشه اتاق پرت می‌كند و تا تذكر ندهيد آن را مرتب نمی‌كند؟

نكته همين‌جاست كه او عادت كرده بدون تذکر کاری انجام ندهد. به‌جای غر زدن، بگویید باید خودش لباس‌هایش را بردارد و آنها را مرتب سر جايش بگذارد با تکرار این روش احتمالا کودک و نوجوان شما متوجه می‌شود چه رفتاری از او انتظار می‌رود.

اگر کودک از پدر و مادرش بپرسد «منو دوست داری؟» یا «من برات مهم هستم؟»

اصلا نشانه خوبی نیست، یعنی کودک بر اساس رفتار یا کلام والدینش، به محبت آنها و دوست داشتنی بودن خودش شک کرده است، باید به کودک یادآور شوید او را در هر شرایطی دوست خواهید داشت و اهمیت داشتنش را گفتاری و رفتاری به او یادآوری کنید.

? کتاب روانشناسی بخوانید
@caferavanshenasi

شکل و نوع بازی‌هایی كه مادرها با فرزندانشان انجام می‌دهند، با بازی‌هایی كه معمولا پدرها انجام می‌دهند متفاوت است. كودكانى كه هر دو نوع بازى را دارند بهتر فعالیت‌هاى مناسب زندگى را مى‌آموزند، و رشد سالم و متعادل‌ترى را دارند. وقتی پدر با فرزندش بازى می‌كند بيشتر جنبه هیجانی و تفریحی دارند، برعكس بازى‌هاى مادرانه بیشتر آموزشی است و مادر ترجیح می‌دهد حین بازى به فرزندش آموزش دهد. كودک هنگام بازى با والدین دو دنياى مختلف را تجربه می‌کند، دنياهايى كه مكمل هم هستند و آموزش‌هاى هر دو، زندگى را بهتر به او می‌شناساند.

‏تهديد كودک به
دوست نداشتن،
تنها گذاشتن،
بچه خوبی نبودن
در او احساس ناامنی و بی‌ارزشی ايجاد می‌كند.

نگرانی از طرد و رهاشدگی در همه زندگی با او خواهد بود. و در بزرگسالی می‌تواند در او، ترس از دست دادن توجه و محبت ديگران ایجاد کرده و شخصیتی مهرطلب خواهد داشت.