💢 درنگی بر اهمیت منابع غیراسلامی در مطالعات صدر اسلام
(رویکردهای نوین در آکادمیای غربی)

🎙 احسان روحی

🗓 ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۳

┄┄┄┅┅❅✾❅┅┅┄┄┄
هسته پژوهشی تاریخ‌گذاری قرآن و حدیث
@tarikhgozari

خوردن غذای مراسم ختم

یکی از عادات جاهلی ما، بنا بر فرمایش پیشوایان دین اسلام، خوردن غذا در مراسم فاتحه است.
ما به جای آن‌که غم‌گسار خانوادهٔ داغ‌دار باشیم و حتی تا سه روز برایشان غذا ببریم، باعث شده‌ایم که خانوادهٔ عزادار، تقبل شام و ناهاری بکند؛ غذایی که گاه با قرض و سختی فراهم شده و خود مصیبتی دیگر برای آنان است.
امام صادق(ع) فرموده‌اند:
الاَكْلُ عِندَ اَهلِ المُصيبَةِ مِن عَمَلِ الجاهِليَّةِ و السُّنَّةُ البَعثُ اِلَيهِم بِالطَّعامِ:
غذا خوردن نزد مصیبت‌زدگان (با خرج آنان)، از رفتارهای جاهلیت است و سنّت پیامبر (ص) فرستادن غذا برای مصیبت‌زدگان بود.
(مَن لا یَحضُرُه الفَقیهُ، ج ۱، ص ۱۸۲)

در ادامهٔ آن حدیث آمده است که پیامبر پس از شهادت حضرت جعفر طیّار (ع)، فرمودند که تا سه روز برای خانوادهٔ ایشان غذا ببَرند.

@Quran_va_Hadith
https://t.me/Quran_va_Hadith

«دعای عصر غیبت»*
در اصل برای عصرهای جمعه و در این ایام برای هر روز عصر
#تنهاامید اوست. اگر همه به مفاهیم این دعا دقت کنند ...

*باصدای ابوذر حلوجی

السلام علیک یا فاطمة الزهراء

اللّهُمّ صلّ علی فاطمة و ابیها و بعلها و بنیها و سرّ المُستودع فیها بعدد ما احاط به علمُک

@ImamAliSLib

یافتن محل قادسیه: نقشه‌برداری از مهم‌ترین مکان فتوحات اولیه اسلامی در عراق

نبرد قادسیه (حدود سال ۶۳۷/۸ میلادی) پیروزی سرنوشت‌سازی توسط اعراب مسلمان بر نیروهای امپراتوری ساسانی در دوران فتوحات اولیه اسلامی بود. تحلیل تصاویر ماهواره‌ای از جنوب غربی عراق اکنون محل احتمالی این نبرد تاریخی مهم را آشکار کرده است.
Locating al-Qadisiyyah: mapping Iraq’s most famous
early Islamic conquest site

William M. Deadman, Jaafar Jotheri , Kristen Hopper , Rajwan Almayali
Ahmed A. al-Luhaibi & Anthea Crane

The Battle of al-Qadisiyyah (c. AD 637/8) was a crucial victory by the Arab Muslims over the forces of theSasanian Empire during theearly Islamic conquests. Analysis of satellite imagery of south-west Iraq hasnow revealed the likely location of this important historic battle

https://ejournal.uinsaid.ac.id/
مجموعه‌ای از مجلات علوم انسانی در اندونزی
@TARIKHNAMEH

? گزارشی از مقاله جدید احسان روحی: «بازخوانی روایات دال بر اختلال‌افکنی پیامبر (ص) در تجارت مکی»

✏️ نویسنده: احسان روحی

[بخش ۲ از ۲]

? اما این ترسیم از جنگ بدر، در تضاد آشکار با آیات قرآن است. بنا بر آیات متعددی که در مقاله بدان استناد شده، مسلمین از همان زمانی که در مدینه بودند به وقوع جنگی تمام‌عیار آگاهی داشته و به همین دلیل عده کثیری از آنان از همراهی با پیامبر (ص) اجتناب نمودند، چرا که از دید بسیاری از صحابه که از هیمنهٔ قریش بیمناک بودند، نبرد با قریش فرجامی جز زوال و نابودی در پی نداشت. این عده از صحابه به صراحت در آیات قران مورد عتاب قرار گرفته‌اند. داستان سیره اما برای تبرئه این متخلفون (که افراد سرشناسی از جمله عثمان و طلحه در میانشان بودند) جنگ بدر را به شکل حمله به کاروان روایت نموده تا با اصل عدالت صحابه همسو باشد. به بیان دیگر، سرّ اصلی گنجاندن اپیزود حمله به کاروان در جنگ بدر غایات مدافعه‌جویانه (apologetic) بوده که برای تطهیر صحابیان متخلف از بدر انجام پذیرفته است. در این سناریوی مدافعه جویانه، علت تخلف این صحابه از بدر عدم آگاهی آنان از در پیش بودن نبردی خونین بیان شده است، نه واهمهٔ آنان از جان خویش و بیمشان از مقابله با قریش.

شایان ذکر است که توجیهات مدافعه‌جویانه متعدد دیگری نیز از سوی اعقاب برخی از صحابه که در بدر حاضر نبودند در روایات بیان شده است: برای مثال ادعا شده خوات بن جبیر در راه پیوستن به لشکر مسلمین دچار شکستگی پا شد و از این غزوه باز ماند. نقل شده که همسر عثمان دقیقا در همین زمان در بستر مرگ افتاد و بدین سبب او نتوانست در بدر حاضر شود. طلحه و سعید بن زید اشهلی مدعی‌اند که در سفر تجاری در شام بودند و روایت شده که سعد بن مالک ساعدی در همان زمان بیمار شد و از دنیا رفت. نیز آمده است که سعد بن عباده که برای ترغیب انصار برای شرکت در جنگ به خانه‌های مردم سرکشی می‌کرد از سوی یکی از آنان مورد هجوم قرار گرفته و بیهوش شد و در جنگ شرکت نکرد. شاهد هستیم که حجم وسیعی از دلیل‌تراشی‌ها برای شرکت نکردن صحابه در بدر گزارش شده و گنجاندن اپیزود حمله به کاروان هم دقیقا به این دلیل است که تخلف از این غزوه که دشوارترین معرکه‌ای بود که مسلمین تا بدان زمان تجربه کرده بودند را موجه جلوه دهد.

? در ادامه مقاله، با استفاده از روش نقد فرم دلائلی در راستای تحکیم و تقویت نظریه فوق ارائه شده است. توضیح این که، داستان حمله به کاروان قریش از سوی مسلمین در جنگ بدر شباهت‌ها و المان‌های موازی انکارناپذیری با روایات ایام العرب (جنگ‌های دوران جاهلیت) دارد. یکی از جنگ‌های جاهلی موسوم به حروب الفجار (که خود متشکل از چندین دوره تخاصم و زد و خوردهای متوالی بوده) دارای اپیزودی است که به «فجار اللطیمه» (جنگی که بر سر لطیمه (کاروان) رخ داد) موسوم است. شباهت‌های بین این دو نبرد هم در سطح کلیات و جزئیات این داستان‌ها است و هم در سطح الفاظ و عبارات که این امر نشان دهنده وقوع اقتباس ادبی (literary borrowing) بین این دو داستان است.
از سوی دیگر، در مقاله با استفاده قواعد نقد فرم نشان داده شده که جهت اقتباس (direction of borrowing) از داستان فجار اللطیمه به داستان بدر بوده و به عبارت دیگر این علمای سیره بودند که برای خلق و پردازش داستان بدر از داستان‌های جاهلی بهره بردند، نه بالعکس.
به عنوان نتیجه‌گیریِ این قسمت از مقاله نیز شواهدی مغفول از کتب تفسیری ارائه شده است که صریحا جنگ بدر را یک غزوه تدافعی توصیف کرده و تصریح نموده که این مکیان بودند که در جنگ بدر ابتداء به قتال کردند.

@Interreligious_Studies