🔰‍پدیده ای به نام جامعه مردد!

✍️ مجتبی لشکربلوکی
سال ها پیش استاد بازاریابی داشتیم، برای درک رفتار مصرف کننده مثال جالبی می زد؛ می گفت آدم ها بسته به موقعیت شان رفتارهای متمایزی دارند. مثلا مجردها یک جور زندگی می کنند، متاهل ها هم یک جور [مثال اینکه زمان خواب، سبک خوراک و پوشاک و سبک معاشرت اجتماعی، بودجه پس انداز، .... آدم های مجرد و متاهل با هم متفاوت است -] بعد می گفت گروه دیگری هستند که نه متاهلند و نه مجرد! بلکه مردد هستند یعنی در حال گذار از تجرد به تاهل. این ها هم رفتارشان متفاوت است. پس سه گروه داریم: متاهل، مجرد، مردد!

راستش اوضاع کشور را که می بینم بارها و بارها یاد آن استاد عزیز؛ دکتر احمد روستا – جایگاهش در آغوش خداوند آرام- می افتم. چرا؟ راستش ما در ایران دست کم چهار گروه شده ایم:
◻️ گروهی که رفته اند (شهروند مهاجر)
◻️گروهی که تصمیم شان بر ماندن جدی است (شهروند مقیم)
◻️گروهی که نرفته اند اما نگاه شان به مهاجرت است (شهروند مردد نوع یک)
◻️گروهی که مهاجرت کرده اند اما پشیمان هستند و می خواهند برگردند (شهروند مردد نوع دو)

خوب چه اشکالی دارد؟
اول اینکه سهم شهروندان مردد نوع یک بسیار بسیار زیاده شده. بر اساس آخرین پژوهش پیمایشی که خواندم فقط ۱۶ درصد پاسخ دهندگان که از بین جمعیت جوان تحصیلکرده بودند به مهاجرت فکر نمی کنند. این یعنی چه؟ یعنی اینکه اگر بتوانیم نتایج این پژوهش را تعمیم دهیم از هر شش نفر ۵ نفر به مهاجرت فکر می کنند! حالا ممکن است الان اقدام نکنند، ولی فکر می کنند.

ما با جامعه ای سروکار داریم که بخش بزرگی از مردم در تعلیق و در تردید زندگی می کند؛ یا خودش در تردید است یا فرزندش یا پدر و مادرش! ما با یک «جامعه مردد» روبرو هستیم.
جامعه مردد یعنی جامعه ای که در همه زمینه ها در تردید است، جامعه مردد چه رفتاری دارد؟
نه سرمایه گذاری بلند مدت می کند، نه کارآفرینی و نه فرزندآوری
پشت میز می نشیند اما دلش جای دیگری است
در دلش آشوب است اگر بمانم آینده فرزندم چه می شود؟ و اگر بروم پدر و مادرم را چه کنم؟

جامعه مردد یعنی ما با مهاجرت نخبگان روبرو نیستیم با مهاجرت همگان روبرو هستیم، هر کسی می تواند یک مهاجر بالقوه باشد: کافیست در گروه های تلگرامی مهاجران ایرانی عضو شوید: دیگر محدود به پزشک و استاد دانشگاه نیست. بلکه کارآفرین، پرستار، لوله کش، تکنیسین، برنامه نویس، آرایشگر همه ترجیح داده اند در این سرزمین نمانند! با تمام علقه هایی که داشته اند و با تمام عشقی که به کوچه پس کوچه های این سرزمین داشته اند.

تجویز راهبردی:

در گذشته جنگ ها سه بعد داشته اند: زمینی، دریایی و هوایی. به همین خاطر نیروهای سه گانه دریایی، زمینی و هوایی داشتیم. این روزها دست کم پنج جنگ دیگر هم اضافه شده: جنگ فضایی، جنگ اقتصادی، جنگ رسانه ای، جنگ سایبری و جنگ استعدادها. می خواهم در مورد آخری صحبت کنم. ای کاش عقل‌مان می رسید به اندازه خاک برای فسفر هم ارزش قایل بودیم. امروز اگر به ما بگویند که یک وجب از خاک ایران تصرف شده چه می کنیم؟ چرا به همان اندازه به تصرف مغزها حساس نیستیم؟ چرا خاک ناموسی است اما مغز و استعداد ناموسی نیست؟ چرا به اندازه تنب کوچک برای آدم هایی که می روند غیرتی نمی شویم؟

کشورهای دیگر در یک رقابت هوشمندانه بی امان برای جذب استعدادها عمل می کنند؛ ویزای استعدادهای جهانی بریتانیا، کارت آبی اتحادیه اروپا به ویژه آلمان، پاس شغلی سنگاپور، ویزای کارآفرینی هلند، ویزای طلایی امارات و ... این ها یعنی دنیا فهمیده که این استعدادهای فنی، مالی، مدیریتی، علمی هستند که آینده جهان را رقم می زنند و ما در خواب! خوابی عمیق!

شاید اگر صورت مساله را از مهاجرت به جنگ استعدادها (Talent War) تغییر دهیم آنگاه فرار و فرسایش سرمایه انسانی می تواند هم تراز تمامیت ارضی کشور برای سیاست مداران مطرح شود و شاید شورای عالی امنیت ملی به این فکر کند که ما هر روز مورد غارت کشورهای دیگریم و شاید در سایر سیاست های نظام بازاندیشی کند و شاید به این فکر کند که همانگونه که خالص حساب سرمایه توسط بانک مرکزی منتشر می شود، باید برای کشور خالص حساب سرمایه انسانی هم داشته باشیم.

مهاجرت جنبه های مثبت فوق العاده دارد اما این پدیده دیگر نامش مهاجرت نیست! بزرگواران! ذخیره ژنتیکی ایران در حال نابودی و غارت است! به این فکر کنید مهم ترین دلیل تبدیل جامعه ایرانی به جامعه مردد چیست؟ برگردم به همان پیمایش؛ ۸۳٪ پاسخگویان در برابر گزاره «شیوه حکمرانی و مملکت‌داری هم راستا با واقعیات جامعه و خواست مردم است»؛ گزینه بسیار مخالفم و مخالفم را تیک زده اند! و در برابر گزاره «به آینده ایران خوشبین هستم» فقط ۱۲٪ گزینه موافقم و بسیار موافقم را تیک زده اند! آیا این نشانه ای برای تغییر اساسی در مسیر حکمرانی نیست؟

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

🔰عواقب کاهش سرعت گردش پول

✍️احسان مسلمی
یکی از بزرگترین ترس‌هام تو ایران اینکه دارن شدید جلوی سرعت گردش پول رو میگیرن

نظریه‌های اقتصادی، از جمله تئوری نقدینگی کینز، میگه اگه میخوای تورم نشه ،یا پول چاپ نکن یا اگه کردی جلوی سرعت گردشش تو جامعه رو بگیر.
بانک مرکزی هم جلوی چاپ پول رو نگرفته و به جاش داره سرعت گردش پول رو شدیدا کنترل میکنه.

که شما میبینی چندین ساله از یه عددی بیشتر نمیتونی کارت به کارت و… انجام بدید و الانم اکثر شرکت‌ها(مخصوصا آنلاین‌ها)رو برداشت پول از یه سقفی مشکل دارن.
این روش تو کوتاه مدت جوابه ولی حالا مشکلش چیه؟

وقتی شما نتونی راحت پول رو انتقال بدی کم کم کارخونه‌ها و شرکت‌ها تو توسعه به مشکل میخورن و اقتصاد دچار رکود میشه.
دقیقا همین کار رو لبنان کرد، به جایی رسید که به مردم اجازه نمیداد روزی بیشتر از یه سقفی از حساب ها پول ور دارن، نتیجش کلی آشوب و فروپاشی کل سیستم بانکی شد. مردم تمام کارهاشون رو نقد و خارج سیستم بانکی انجام میدن و عملا یعنی اقتصاد سقوط کرده.

قایق پلاستیکی شاید سریع ساخته بشه ولی باهاش نمیشه تو طوفان رفت.

📊کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

🔰‍مقیاس مقایسه
**بررسی آمارها، چه جایگاهی را برای ایران در صنعت فولاد جهان نشان می‌دهد؟

در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، فولاد یکی از بزرگ‌ترین اقلام وارداتی کشور بود. اما از سال ۱۳۹۰ به بعد، با افزایش ظرفیت تولید از ۱۵ به ۳۰ میلیون تن، ایران نه‌تنها از واردات فولاد بی‌نیاز شد، بلکه در میان ۱۰ صادرکننده بزرگ فولاد جهان قرار گرفت. این پیشرفت ۱۵ میلیارد دلار تراز تجاری کشور را بهبود بخشیده است.چقدر با رتبه هفتم جهانی فاصله داریم؟ ✅ در حال حاضر با ۳۱ میلیون تن تولید سالانه، بین برزیل و ایتالیا قرار داریم.
✅ فاصله ما با آلمان (رتبه ۷ جهان) تنها ۴ میلیون تن است، معادل یک ماه تولید فولاد کشور.
✅ با رفع موانع زیرساختی (قطعی گاز و برق)، ایران می‌تواند به رتبه هفتم جهان برسد.فولاد و قیمت مسکن ✅ به‌طور متوسط در هر مترمربع ساختمان، ۵۰ کیلوگرم فولاد مصرف می‌شود. ✅ سهم فولاد از قیمت هر مترمربع مسکن فقط ۲٪ است (حدود ۱.۶ میلیون تومان در قیمت ۸۰ میلیون تومانی هر متر).
✅ حتی با ۱۰٪ افزایش قیمت فولاد، تنها ۱۶۰ هزار تومان به قیمت هر مترمربع مسکن اضافه می‌شود.فولاد ایران؛ دوستدار محیط‌زیست ✅ روش احیای مستقیم ایران: تولید ۱.۲ تن CO₂ به ازای هر تن فولاد ✅ روش کوره‌بلند جهانی: تولید ۲.۵ تن CO₂ ✅ مصرف آب فولاد: تنها ۰.۱۵٪ از کل منابع آبی کشور (بسیاری از واحدها آب موردنیاز را از دریا تأمین می‌کنند).چالش‌های انرژی و محدودیت‌های زیرساختی ⚡ مصرف برق فولاد: ۵ هزار مگاوات (۷۰٪ آن توسط خود صنعت تولید می‌شود). ⚡ در تابستان، برق تولیدی فولاد به مصارف خانگی اختصاص می‌یابد و صنایع تعطیل می‌شوند. 🔥 مصرف گاز فولاد: ۴۰ میلیون مترمکعب در روز (۵٪ مصرف کل کشور). 🔥 در بحران گاز، فولاد اولین صنعتی است که با محدودیت مواجه می‌شود! 🔹 آینده صنعت فولاد ایران 🚀 با رفع موانع انرژی، ایران می‌تواند به جمع ۷ تولیدکننده برتر جهان بپیوندد. 🌍 فناوری پاک، استفاده از آب دریا و خودکفایی در تأمین برق، مزیت‌های رقابتی ایران هستند. 🏗️ مکان‌یابی صحیح واحدهای تولیدی می‌تواند آسیب به منابع طبیعی را کاهش دهد. 🔻 صنعت فولاد ایران، با برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. ماهنامه کارخانه*📊*کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

?‍نقطه کور ذهن شما کجاست؟

✍دکتر مجتبی لشکربلوکی
ما آدم ها خطاهای دیگران را سریعتر و راحت تر از خطاهای خودمان می بینیم. گرایش به این باور که ما کمتر از دیگران دچارخطا می شویم را خطای نقطه کور  (Blind Spot Bias) می گویند. وقتی نمی توانیم خطاهای خود را ببینیم، ممکن است قضاوتها و رفتارهای ما آسیب زا بوده و اثرات منفی به دنبال داشته باشد.

به موارد زیر دقت کنید:
اغلب مردم فکر می کنند که تصمیم هایی که خودشان می گیرند، عاقلانه تر از تصمیم های دیگران است! همچنین اغلب افراد، دیدن خطاهای دیگران را دوست دارند و کشف آن خطاها را ناشی از هوش و ذکاوت خودشان می دانند! و غافل از آنند که خودشان هم برای بقیه جزو دیگرانند!

در تحقیقی که بر روی ۶۰۰ شهروند آمریکایی انجام شد، نتایج نشان داد که ۸۵ درصد افراد خود را کمتر از میانگین جامعه در معرض خطا می دیدند! نتایج تحقیقات به این نکته جالب اشاره می کند که حتی بعد از آنکه خطای نقطه کور برای افراد خاطی تشریح می شود، مقاومت در برابر پذیرش خطا از طرف آنها بیشتر می شود! و افراد بیش از آنکه به نصیحت ها گوش بدهند، در نقش والد قرار گرفته و نصیحت نیز می کنند!

اگر دقت کرده باشید در بسیاری از کشمکش های خیابانی و یا تصادفات شهری هیچکدام از طرفین حاضر نیستند از مواضع خودشان کوتاه بیایند و در واقع دقیقاً بدلیل بروز همین خطا از سوی دو طرف، کسی حاضر به پذیرش قصور نیست!

■تجویز و تحلیل راهبردی:
سال ها پیش در یکی از کتاب های پائولو کوئیلو تمثیل جالبی خواندم که همیشه در ذهن من هست. او می گفت که ما آدم ها در یک صف طولانی پشت سر هم داریم راه می رویم. و هر کدام از ما آدمها دو تا سبد با خودمون داریم که با یک چوب که بر روی دوشمان است آن ها را با خود حمل می کنیم. یکی جلومون آویزونه، یکی رو پشتمون آویزون کردیم. نکات مثبت و خوبی هامون رو میندازیم تو سبد جلویی، عیب هامون رو تو سبد پشتی. وقتی توی مسیر داریم راه میریم، فقط خوبیهای خودمون رو میبینیم و عیب‌های تمام نفرات جلویی مون رو همیشه جلوی چشم مون داریم. ولی هرگز عیب های خودمون رو نمی بینیم!

این تمثیل یکی از بهترین تصویرهایست که اگر به خاطر بسپاریم می تواند به ما در جلوگیری از خطای نقطه کور کمک کند. دو پیشنهاد در این زمینه می تواند راهگشا باشد:
اول اینکه از زوایه دیگران به خود نگاه کنیم. اینگونه می توانیم به سبد پشتی خودمان هم نگاهی بیاندازیم که در حالت عادی چشم ما از دیدن آن نقطه کور است.
دوم اینکه سعی کنیم مواردی که قبلا فکر می کردیم که ما کاملا درست می گوییم و دیگران کاملا اشتباه می کنند را به خاطر بیاوریم تا به به خاطر بسپاریم که همیشه حق با ما نیست. ما هم  گوش شیطان کر ممکن است اشتباه کنیم!

?کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

?‍ روایت الجزیره از پیشنهاد برجامی اروپا به ایران

شبکه الجزیره به نقل از منابع آگاه مدعی شد:

پیشنهاد اروپا برای احیای توافق هسته‌ای شامل ۴ مرحله و دو دوره زمانی است که هر کدام از آن‌ها ۶۰ روز طول خواهد کشید.

از روز نخست پس از امضای توافق، تحریم ۱۷ بانک و ۱۵۰ مؤسسه اقتصادی برداشته خواهد شد.

از روز نخست اجرای توافق، تهران بازگشت تدریجی از گام‌های هسته‌ای اش را آغاز خواهد کرد.

اجرای توافق همزمان با آزادسازی ۷ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی خواهد بود.

ظرف ۱۲۰ روز از امضای توافق، ایران ۵۰ میلیون بشکه نفت به عنوان سازوکار راستی آزمایی صادر خواهد کرد، که این پیشنهاد شامل صدور روزانه ۲.۵ میلیون بشکه نفت پس از ۱۲۰ روز از امضای توافق است.

این پیشنهاد تأکید دارد در صورتی که واشنگتن بار دیگر از توافق هسته‌ای خارج شود، جریمه مالی بپردازد.

?کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

?‍کدام وزارتخانه‌ها تعطیل شوند؟

✍مرتضی کاظمی
اقتصاددان
حدس می‌زنید چه تعداد سازمان دولتی و حاکمیتی در ایران فعالیت می‌کنند؟ پاسخ به این پرسش شما را حیرت‌زده خواهد کرد؛ بیش از ۶هزار سازمان دولتی و حاکمیتی در ایران فعالیت می‌کنند.

بوروکراسی در ایران توانسته یک‌تنه به یک مانع مهم برای پیشرفت اقتصادی تبدیل شود. با این مانع چه کنیم؟ پاسخ من این است که هیچ چاره‌ای به جز تعطیلی ضربتی بسیاری از این سازمان‌ها نداریم.

این وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مزاحم، صدها هزار میلیارد تومان هزینه و بودجه تحمیل می کنند؛ منفعت‌های از دست رفته به‌خاطر وجود اونها، هزاران میلیارد دلار هزینه‌فرصت به ما تحمیل کرده، استعدادهای فراوانی را ناامید و کسب‌و‌کارهای زیادی را سرکوب کرده است.

ما ۲۰وزارتخانه داریم که بعضی از آنها تجمیع‌شده چندین وزارتخانه هستند به اضافه انواع و اقسام ستادهای عجیب و شوراهای عالی و همچنین انواع و اقسام نهادهای نظارتی و فرهنگی با زیرمجموعه‌های مفصل که مجموعا میلیون‌ها کارمند را در هزاران ساختمان جای داده‌اند. البته شبه‌دولتی‌ها و خصولتی‌ها رو هم اضافه کنید.

اگر روزی روزگاری چنین اراده‌ای برای تعطیلی ضربتی این سازمان‌ها ساخته شود با کارکنانی که در این سازمان‌ها مشغول کار هستند، چه کنیم؟
در پاسخ می‌توان گفت کارمندان این وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی که تعطیل می‌شوند حتی اگر تا زمان بازنشستگی از جیب مردم، مستمری بگیرند همچنان منفعتی قابل توجه نصیب مردم و اقتصاد ایران خواهد شد. چرا؟ یکی از دلایلش این است که اگر این سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها تعطیل نشوند، وقتی کارمندانشان بازنشسته می‌شوند این دستگاه بوروکراسی می‌تواند افراد جدیدی را جایگزین نفرات قبلی کند و این سلسله می‌تواند تا ده‌ها و شاید صدها سال مانع رشد و پیشرفت باشد.

? کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

? تمام ایران عزادارند

جناب دولت! ۵۲ نفر از شریف ترین مردان ایران زمین در انفجار معدن معدنجوی طبس، از دست رفته اند و یا در جدال گاز و خاک مدفون مانده اند و شما فقط در خراسان جنوبی عزای عمومی اعلام کرده اید؟!

جناب دولت! پیش از این مرسوم بوده است قبل از اینکه معدنچیان را به دالان های تنگ و تاریک و اعماق معادن بفرستند، پرنده ای آوازخوان را می فرستادند که اگر رفت و نیامد، بدانند مرده است و خطر در کمین است و بنابر همین داستان واقعی ست که مردم معتقدند آواز قناری محزون است!

حال ۵۲ نفر از عزیزان و بهترین های این آب و خاک ؛ قناری های خاموشی شده اند که هیچ معلوم نیست مسبب این عزای ریخته به جان خانواده هایشان کیست یا چیست!

جناب دولت! این ۵۲ نفر یعنی ایران... یعنی از ایران...

جناب دولت! یک ایران امروز عزادار این کارگران شریفی ست که نه تنها سفره ی مردم را کوچک نکرده اند بلکه در کنار سفره ی کوچک خود با دستان پینه بسته هر صبح و شام، سبب اعتلای کشور بوده اند.

جناب دولت!
در تمام کشور عزای عمومی اعلام کنید...?
نویسنده: ناشناس

? کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

?‍ خسرانی به وسعت نابودی یک سرزمین

✍ مرضیه حاجی هاشمی
یک اتفاق عجیب و هالیوودی! پیجرهای ارتباطی اعضای «حزب الله لبنان» به صدا در می‌آیند و بعد منفجر می‌شوند، این است ماهیت یک جنگ قرن بیست و یکمی اصیل بدون هیچ نشانی از عناصر جنگ‌های قرن بیستمی و ماقبل آن. در قرن بیست و یکم، قدرت‌های بزرگ با سیاستمداران دوراندیش، کاملا از برپاکردن یا درگیر شدن جنگ هایی که دیگر صرفا ماهیت نظامی ندارند، به شدت پرهیز می کنند؛ چرا که دیگر اهمیت چندانی ندارد، کشور درگیر، مایل ها از میدان جنگ دور باشد یا نباشد، تنها طی چند دقیقه، جنگ می‌تواند، به قلب کشوری نفوذ کند و حتی تردد هوایی، ریلی، شبکه برق و هر نوع ارتباط سایبری را به میزان گسترده‌ای مختل نماید. در جنگ‌های قرن بیست و یکم، دیگر پیروزی و شکست معنا ندارد و نمی‌تواند جنگ موفقی باشد.

به گفته «یووال نوح هراری» در این قرن «اگر کسی فرمولی پیدا کند که با آن بشود تحت شرایط قرن بیست و یک، جنگ‌های موفق به راه انداخت، دروازه‌های جهنم به سرعت باز خواهد شد». از نظر وی این فقط یک «خوش اقبالی ترسناک» بود که روس ها توانستند، در این قرن در «کریمه» پیروز شوند و شاید به همان سودا دوباره هوای حمله به اوکراین کرده و در باتلاق جنگ زمین‌گیر شدند.

این روزها حتی ناسیونالیست‌ترین رهبران دنیا نیز از وارد شدن به جنگ‌های قرن ۲۱ با ماهیتی پیچیده پرهیز دارند و اگر رهبری، کشورش را به ورطه جنگ بکشاند با دیده تحمیق بدان نگریسته می‌شود؛ چرا که حتی به فرض برتری نظامی، تعیین کننده برنده میدان، عامل نظامی نیست و دانش و تکنولوژی غیرنظامی در کنار بنیه‌های اقتصادی و مهمتر از همه سرمایه‌های اجتماعی، توان ادامه جنگ را تضمین می‌کند، چیزی که فرماندهان نظامی درک چندانی از آن ندارند.

با اندکی تامل بر روی ماهیت آنچه در لبنان رخ داده است، می‌توان پی برد که صرفاً سرمایه‌گذاری بر روی ساخت سلاح‌های هزینه بر مادی و معنوی برای ایجاد بازدارندگی یا بالا بردن توان بالقوه نظامی تهاجمی و دفاعی به جای سرمایه‌گذاری و سیاست گذاری حول محور افزایش بنیه‌های حیاتی اقتصادی، اجتماعی، علمی و فناوری‌های پیشرفته روز دنیا به ویژه اگر دسته دوم توانمندی‌ها  قربانی و هزینه دستیابی به دسته اول آنها شود، چقدر می‌تواند موجب خسران باشد، خسرانی به وسعت نابودی یک سرزمین.

? کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

? سبک خانم رئیس در انتخاب «مدیرکل» در دولت چهاردهمسازمان حفاظت محیط زیست برای تعیین مدیران کل استان‌ها فرآیندی جهت شایسته‌گزینی تعریف کرده است.

در فراخوان این سازمان آمده که «افراد معرفی شده برای سمت مدیرکلی محیط زیست استان‌ها باید دارای حداقل ۱۰ سال سابقه کار مرتبط باشند.»

بر اساس این فراخوان افراد داوطلب خلاصه سوابق حرفه‌ای و علمی‌شان را ارسال‌ کنند که شامل سوابق شغلی،‌ سوابق علمی و پژوهشی موثر، دستاوردهای شغلی و پژوهشی، توانمندی‌ها و مهارت‌های فردی، استان متقاضی خدمت و انگیزه‌نامه در پاسخ به این سوال که به دنبال حل کردن چه مسایلی در آن استان هستید و اولویت‌هایتان چیست؟می‌شود.

تمامی رزومه‌های رسیده از سوی یک کمیته پنج نفره (به انتخاب رییس سازمان حفاظت محیط زیست) بررسی می‌شود. پس از بررسی رزومه‌ها و نمره‌دهی بر اساس شاخص‌های مشخص، برای هر استان حداکثر سه گزینه مشخص می‌شود که برای مصاحبه تخصصی به سازمان دعوت می‌شوند تا از میان آنها مدیرکل استان انتخاب شود.

? کانال اقتصادبازار
@EghtesadBazar

?رانت و رانت‌خواری به زبان ساده

✍ دکتر جعفر خیرخواهان
صنعتگران و بازرگاناني كه در شهر بخارا در مسير جاده ابريشم فعالیت می‌کردند مرتب به رونق و ثروت این شهر می‌افزودند. اما در سال ۱۲۲۰ میلادی، دروازه‌هاي اين شهر به روي يكي از قدرتمندترين سپاهيان گسیل شده از سوي چنگيزخان مغول گشوده شد. مهاجمان به جاي نرمي و ملايمت، ثروت بخارا را تصاحب كرده، نيروي كار مفيدش را به بردگي گرفته و شهر را به تلي از خاك تبديل كردند.

مردماني كه در اقتصادهاي مدرن امروزي ثروت را از ديگران مي‌گيرند با روش‌هايي زيركانه‌تر و ظریفانه‌تر از چنگيزخان عمل مي‌كنند. چنگيزهاي عصر مدرن كلاه‌برداران، رهبران خودكامه، نظامياني كه وارد سياست مي‌شوند، كارتل‌هاي توليدي، دلالاني كه قيمت سهام را دستكاري مي‌كنند، اتحاديه‌هاي فاسد، سياستمداران رشوه‌بگير، تبهكاران، و انحصارگران از هر نوعي هستند.

تصاحب ثروت ديگران به سه روش انجام می‌شود: دزدي و رشوه (جنايي)، يارانه‌ و مقررات گذاري (سياسي) و كارتل و انحصار (قدرت بازاري).

دزدي و رشوه‌گيري:
قابل‌فروش‌ترين دارايي‌ها در بيشتر كشورهاي فقير، منابع معدني هستند. پس از فروپاشي كمونيسم در روسيه در سال ۱۹۸۹ سرمايه‌داران-تبهكاران به غارت و چپاول منابع معدني پرداخته و آنها را به خارج صادر كرده و می‌فروختند. براساس فهرست نشريه فوربس در سال ۲۰۰۳ در بين ۳۰۰ نفر با بيشترين ثروت در جهان، ۲۶ روس وجود داشت كه ۱۱  تاي آنها ثروتشان را از راه فروش نفت گرد آوردند.

پس از اينكه در سال ۱۹۹۵ در گينه استوايي نفت كشف شد، تئودور اوبيانگ حاكم اين كشور و دولتش ۷۰۰ ميليون دلار در حساب‌هاي خصوصي در ريگس بانك واشنگتن دي.سي. سپرده‌گذاري كردند (اين حقايق زماني برملا شد كه نهادهاي نظارتي امریکا اقدام به جريمه بانك به جرم گزارش‌ندادن پولشويي احتمالي كردند.) نمونه مشابه، سسه سكو موبوتو رئيس جمهور كنگو از ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۷ بود كه ميلياردها دلار پول‌هاي چايپده شده از كشورش را در حساب‌هاي بانكي سوئيس نگه داشت.

نشريه فوربس هر ساله فهرست حدسي از ۱۰ نفر از ثروتمندترين «شاهان، ملكه‌ها و ديكتاتورها» منتشر مي‌كند. بيشتر آدم‌هاي اين فهرست کسانی هستند که بر كشورهاي نفت‌خيز حكومت مي‌كنند.
برخي مقامات دولتي به جاي اينكه ثروت متعلق به منابع عمومی را بگيرند، مستقیما از شهروندان خصوصي اخاذی می‌کنند. بيشتر قوانين‌ اساسي‌ كشورها، حكومت‌ها را ملزم مي‌سازند كه در صورت گرفتن اموال مالكان خصوصي،‌ خسارت آنها را جبران كنند، اما برخي سياستمداران، خود را فراتر از قانون مي‌بينند. هنگامي كه قدرت بر قانون مي‌چربد، سياستمداران به مصادره اموال شهروندان خصوصي به‌ويژه دشمنان خود بدون جبران خسارت اقدام مي‌كنند.

موگابه رئيس جمهور زيمبابوه، در سال ۲۰۰۰ ميلادي متحدان سياسي خود را تشويق كرد كشتزارهاي شهروندان سفيدپوست را مصادره كنند كه اثرات اقتصادي فاجعه‌باري به دنبال داشت. بيشتر مقامات فاسد و خرده‌پای حكومتي، به جاي دزديدن نفت يا مصادره زمين، مردمی که براي انجام كارشان به آنها نياز دارند را سرکیسه می‌کنند. اين مقامات رسمي ممكن است براي دادن مجوز، انجام يك وظيفه، ناديده گرفتن تخلف از قانون يا بدهي مالياتي، گرفتن يك سند رسمي، انجام يك خلاف، يا برگزاري جلسه دادگاه درخواست رشوه كنند. ماليات فساد يعني هزينه‌اي كه رشوه‌هاي كوچك بر كسب‌وكارها تحميل مي‌کنند رشد اقتصادي را كند مي‌سازد، دقيقاً مانند تاير كم‌بادی كه سرعت خودرو را كم مي‌كند.
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

?https://instagram.com/EghtesadBazar

? کانال اقتصادبازار
?t.me/EghtesadBazar