Абдулла Орипов

ДУНЁ

Бир кимса умрининг сўнгига қадар,
Йиғди молу дунё, йиғди сийму зар.

Уни қизиқтирди на дўстнинг ҳоли,
Ва на қўшнисининг ўксик аҳволи.

У чиндан мол-мулкнинг жиловин тутди,
Фақат нафс ортидан от суриб ўтди.

Бир куни ба ҳукми такдири азал,
Шамширин кўтариб келди-ку ажал.

Энди на сийму зар қутқара олур,
На биллур, на гавҳар қутқара олур.

Рози ё норизо — фарқи йўқ мутлоқ,
Бундай чоқ чорасиз ҳатто дўст-ўртоқ.

Бешафқат ажалга берар экан тан,
У деди: "Шу экан, дунё шу экан".

Марҳумга марҳумлик кўрилгай лойиқ,
Уни қабристонга элтди халойиқ.

Уюм тупроқ бўлди қувончи-ғами,
Кимдир боқиб деди: "Шунга шунчами..."

✍1994

@abdullaorifijodi

барҳаёт овозлар

ЎЛМАС НАВОЛАР "ТАНОВОР"

#Аждодларимиз

Инсоният тарихида энг буюк ақлий салоҳиятга эга бўлган шахс ким эканлигини биласизми?

У тиббиёт, фалсафа, кимё, физика, математика, геология, астрономия, тарих, фармацевтика, география ва таржимонликда билимдон бўлган. У барча фанлар бўйича 120 дан ортиқ китоб ёзган.

У бундан 1000 йил аввал, Ер ўз ўқи атрофида айланишини илк бор айтган шахсдир ва замонавий технологияларсиз Ернинг айланасини жуда аниқлик билан 99.7% га тенг бўлган аниқликда ўлчаган. Шунингдек, ернинг шакли ва майдонини ўрганадиган "геодезия" фанининг асосчиларидан бири бўлган.
Жорж Сартон унинг ҳақида "Фанга кириш" китобида шундай деб ёзган: «У саёҳатчи, файласуф, математик, астроном, географ ва энциклопедик олим эди. У Исломнинг буюк олимларидан ва дунё илм-фанидаги энг йирик шахслардан биридир».
Немис шарқшуноси Шахоу эса уни шундай таърифлаган: «У тарихдаги энг буюк ақлий салоҳият эгасидир».

Бу буюк олим – Абу Райҳон Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний.

oxunbobooficial

#xayrli_oqshom

Navoiy og‘azali - Mustahzod

Имом Ғаззолий насиҳатлари:

— Йўл ва кўчаларда тўпланишиб турманг;
— Суҳбатлашиш учун дўконларни танламанг;
— Одобсиз, тарбиясиз ва бадхулқ кишилар билан тортишманг;
— Фикр билдирганда: «Бу – менинг қарашим», деб айтинг;
— Бирор нарса ёки бирортасини мақтаганда, ошириб юборманг;
— Яхши гапга диққат билан қулоқ солинг;
— Хушбўй ҳидли нарсалардан фойдаланганда, меъёрни билинг;
— Айрим орзулар рўёби учун ўзингизни ўтга-чўққа ураверманг;
— Сизга нисбатан муомала меъёрини бузганларга ҳам вазмин бўлинг;
— Бойлар саховати қошида ўзингизни зинҳор камситилгандек ҳис қилманг;
— Сўз бердингизми, бажаришга қатъийлик билан киришинг;
— Фақат ва фақат рост гапиринг;
— Ҳар ерда мақбул сўз айтинг, чиройли гапиришга ҳаракат қилинг;
— Вужудингиз роҳатини истасангиз, оз енг ва оз ичинг!
— Тингловчингиз бўлгандагина гапиринг;
— Битта сўзни қайтараверишдан сақланинг;
— Ҳеч кимни алдаманг, масхараламанг;
— Сотган нарсангизни ёқтирмай, қайтариб олиб келишса, қабул қилинг;
— Ёлғон сўзлашни тажриба қилманг ва одатланманг;
— Чанқаганда, сув ичишдан олдин оғзингизни чайқанг;
— Бозорда юрганда, ҳеч кимга озор берманг;
— Эгасининг рухсатини олмасдан, бировинг нарсасига тегманг;
— Оғзингизда луқма билан гапирманг;
— Гапирганда қўл, бармоқлар билан ортиқча ишорат қилманг.

https://t.me/habibabdunazaar

БИР КУНИ...

Бир куни шоҳ вазири билан қишлоқни айланиб қолибди. Сайрда икковлон бир кекса чолга рўбарў келдилар. Подшоҳ қария билан салом-аликдан кейин суҳбат бошлади:
— Иккитанинг аҳволи қандай?
— Учта бўлишди.
— Кучлининг аҳволи қандай?
— Заифлашиб қолди.
— Узоқнинг аҳволи қандай?
— Яқин бўлиб қолди.
— Арзонга сотманг.
— Айтиб қўйманг.

Подшоҳ билан қария ўртасида гап шу алфозда давом этар экан, вазир бу гапларнинг бирортасига ҳам тушунмай хайрон бўлиб турарди. Подшоҳ шу ерда суҳбатни тугатиб йўлда давом этди. Подшоҳ шаҳарни айланиб бўлиб қайсрга кириб кетгач, вазир шоша пиша чолни олдига югурди. Подшоҳ билан бўлган гапнинг маъносини билиш учун чолдан бирма бир сўради.
Лекин чол вазирнинг саволига жавоб бериш эвазига пул талаб қилди. Шунда вазир унга минг дирҳам берди. Чол жавоб берди:
— Подшоҳ айтган иккита бу, икки оёғим. Учта бўлди деганим, ёнига асо ҳам қўшилди, деганим.

Иккинчи саволга жавоб бериш эвазига чол яна икки баробар ҳақ тўлашини талаб қилди. Вазир чолга икки минг дирҳам берди.
— Кучли дегани, қулоқ эди. Эшитиш заифлашиб қолди, дедим.

Учинчи саволга жавоб бериш учун чол яна икки баравар пул талаб қилди. Ноилож вазир тўрт минг дирҳам берди.
— Узоқ дегани, икки кўзим, ҳозир яқинни зўрға кўряпти, дедим.

Вазир тўртинчи саволга жавоб сўраганда чол жавоб беришдан бош тортти ва агар бор пулининг ҳаммасини берса, шундагина айтиши мумкинлигини айтди. Вазир ноилож, бор маблағини ҳаммасини чолга берди. Чол:
— Арзон сотмагин дегани, подшоҳ сени мендан ушбу маълумотларни сўраб келишингни билар эди. Шунда бу маълумотларни арзонга сотмагин, деган эди. Мана қимматга сотдим, — деб жавоб берди.

https://t.me/habibabdunazaar