*✳️شب چله‌تان خجسته و همایون باد.
پاینده فر و فرهنگ ایران*

شب چلّۀ ایرانی

به نام آنکه جان را فکرت آموخت
چراغ دل به نور جان برافروخت

«چله» و آیین‌هایی که در نخستین شب زمستان برپا می‌گردد، پیشینه‌ای بس کهن داشته؛ و ما ایرانیان هزاران سال است که به فرخندگی آن، جشن آغاز زمستان را در سراسر سرزمین‌های ایرانی‌تبار برپا می‌داریم.

شب چله، شب زایش «مهر» است. بر پایۀ این باور کهن، بلندترین شب سال، خود زمانی به دست می‌دهد تا «آناهیتا- ناهید» نماد پاکی در باورهای ایرانی، «مهر - میترا»  را به زاد آوَرَد.

نام «چلّه» برگرفته از آن چهل شبانه‌روزی است که از آغاز دی تا «جشن سده» مانده  و چلّه بزرگ نامیده می‌شود. این شب را «یلدا» نیز گفته‌اند، به معنای «زایش و تولّد» که واژۀ میلاد (میلادی) نیز از همین ریشه است.
در باور ایرانیان، روشنایی و آفتاب از نشانه‌های خوبی، و تاریکی و سرما نیز از نمادهای بدی به شمار می‌آیند. ازین‌روست که ما ایرانیان همه ساله جشن زایش مهر را در بلندترین شب سال برپا می‌داریم. زیرا از فردای آن روز، رفته‌رفته روزها در نیمکرۀ شمالی بلندتر شده و آفتاب رو به درخشندگی می‌گذارد.

بدین روی، خورشید به فراخور گرما و فروزندگی‌اَش، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی داشته، و «آتش» نیز با دارا بودن همین ویژگی‌هاست که در باور مردمان ایران زمین، سپند(مقدس) گشته است.
بر پایۀ این باور کهن، ایرانیان در «شب چله» تا بامداد بیدار مانده و چراغ می‌افروزند، تا آنکه سیاهی از میان رفته و بدین‌سان ایشان نیز یاری‌گرِ «مهر» در پیروزی بر اهریمنِ تاریکی بوده باشند.

ما ایرانیان در این شب گرد هم آمده و خوان ویژه می‌گستریم. نیز آنچه از میوه‌های تازه و خشکبار که گرد آورده و تا آن روز نگاهداری کرده‌ایم، در آن نهاده و بدین گونه از مهر و روشنایی، فراخِ روزی خویش می‌خواهیم. این آیین‌های کهن، پس از هزاران سال، هم‌چنان پابرجاست و در سرتاسر سرزمین‌های ایرانی‌تبار با نام «جشن شب چله» برپا می‌گردد، که در پس ما نیز چنین خواهد بود.

ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده:
«دی‌ماه، و آن را خورماه نیز گویند. نخستین روز آن «خوره روز» است و این روز و این ماه هر دو به نام خدای بزرگ است...».
..........................................................
پی نوشت: ?

✳️«مهر»
یا همان پرتوهای خورشید رهایی بخش، نماد خورشید نیست؛ چرا که در فرهنگ کهن ایرانی، خورشید خود ایزدی جدا با نام «هوُرخَشتا» دارد.

✳️✳️سده،
جشن پیدایش آتش برابر دهم بهمن بوده و کهن‌ترین جشن ایران و جهان است، که به زمان «هوشنگ پسر سیامک  شاه پیشدادی بازمی‌گردد.
✳️✳️✳️ «آتش»:
در باور ایرانیان گرامی بوده و نیاکانمان به گونه‌ای آگاهانه به پرستش آن می‌پرداخته‌اند. اما خوبست این را نیز بدانیم که بن‌واژۀ «پرستیدن» برگرفته از واژۀ «پَه ایری استَه» در زبان ایرانی کهن بوده و به معنای «گرد چیزی ایستادن» است. هم‌چنین واژۀ «پرستار» نیز برگرفته از همین واژه می‌باشد. بنابراین «پرستش» به معنای پرستاری و نگاهداری کردن است، نه ستودن و ستایش کردن.

@sepehr_chenaran

?روز جهانی "همبستگی بشر".
?مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۰۵ با تصویب قطعنامه ۲۰۹/۶۰ این روز اعلام کرد.

?"فلاویوس وسپاسیان" فرماندار کل متصرفات روم در شرق پس از شکست دادن نيروها ويتليوس وارد رم شد و سنای روم رای به امپراتور شدن او داد. (69 م)
?"وسپاسیان" همان روزی که از سنای روم رای موافق گرفت ضمن نامه‌ای که برای بلاش یکم شاه ایران فرستاد ضمن تشکر از وعده کمک نظامی، نوشت که به این کمک دیگر نیازی ندارد. در پی خودکشی "نرون" امپراتور روم، تنی چند از ژنرال‌های رومی ازجمله "وسپاسیان" که در مصر بود خواستار جانشینی او شده بودند سنای روم تا اتخاذ تصمیم نهایی، نخست "گالبا"، سپس "اتو" و آنگاه "ویتلویس" را امپراتور موقّت کرده بود. سپاه شرقی روم از امپراتورشدن "وسپاسیان" اعلام حمایت کرده بود. تعدّد متقاضیان امپراتوری روم این امپراتوری را وارد يک جنگ داخلی کرده بود. در این میان "ویتليوس" سومين امپراتور موقت آماده جنگ با "وسپاسیان" شده بود و درخواست "وسپاسیان" از "بلاش" برای دفع این فرد بود. "بلاش" وعده فرستادن ۴۰ هزار نظامی داده بود. "وسپاسیان" که قبلا با ۶۰ هزار نظامی برای سرکوب شورش یهودیان به شرق آمده بود بدون نیاز به نیروی بیشتر، "ویتليوس" را از سر راه خود برداشته بود. وی در طول ده سال (۶۹ تا ۷۹ میلادی) که بر امپراتوری روم حکومت کرد با ایران مناسبات حسنه داشت. در دوران "نرون" در سال ۶۲ میلادی، ارتش ایران سپاه اعزامی روم به آناتولی شرقی به فرماندهی "لوسیوس پائه توس" را شکست داده و مجبور به تسلیم شدن کرده و بر گردن "پائه توس" یوغ نهاده بود تا درس عبرت شود. در پی این شکست و انتصاب "تیرداد" شاهزاده اشکانی به حکومت ارمنستان میان دو ابرقدرت وقت صلح برقرار شده و دولت ایران از تحریک قوم فرانک و حاکم ساموساتا برضد روم دست برداشته بود.

?زادروز "سیدنی هوک" فیلسوف آمریکایی، از اصحاب فلسفه تاریخ، بیانگر فلسفه پرگماتیسم و نویسنده فلسفه آموزش و پرورش. (1902 م)

?زاد روز "عزیز نسین"، طنزنویس اهل ترکیه. (1915 م)

?نخستین نیروگاه برق اتمی در جهان در آمریکا شروع به کار کرد. (1951 م)

?درگذشت"جان اشتاين بِك" نویسنده آمریکایی، خالق خوشه‌های خشم ، برنده جایزه نوبل ادبیات سال۱۹۶۲ میلادی. (1968 م)

?"کورت والدهايم" وزير امورخارجه اتريش با رای شورای امنيت، دبيرکل سازمان ملل شد. (1971 م)

?پايان جنگ هند و پاكستان بر سر استقلال بنگلادش. (1971 م)

?"ذوالفقار علی بوتو" رئیس جمهور پاکستان شد. (1971 م)

?ملاقات صدام حسین و دونالد رامسفلد در بغداد در راستای اعطای کمک‌های آمریکا به عراق در طول جنگ ایران و عراق. (1983 م)

?حمله نظامی نيروهای آمريكا به كشور "پاناما". (1989 م)

?بازگشت حاكميت چين بر "ماكائو" پس از چهار قرن استعمار پرتغال. (1999 م)

?واگذاری امتياز "رويتر" توسط "ناصرالدين شاه قاجار" به انگلستان. (۱۲۸۹ ه.ق)
?در نيمه‏ ی دوم دوران سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، عده‏‌ای از خارجيان تقاضای امتياز بهره‏‌برداری از معادن و ساير منابع كشور را نمودند. نخستين و مهم‏ترينِ آن‏ها، امتيازی بود كه به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسيس بانك ملی به "بارون جوليوس دو رويتر" سرمايه‏‌دار انگليسی اعطا شد. اين امتياز به قدری وسيع بود كه اجرای آن برای رويتر نيز مشكل می‌نمود و دو طرف معاهده به زودی فهميدند كه اين كار بدون مطالعه‏‌ ی دقيق انجام يافته است. بنابراين، اين امتياز بر اثر تاخير رويتر لغو شد. ولی در سال ۱۳۰۶ ه.ق دولت ايران به پسر رويتر، امتياز تاسيس بانك را اعطا كرد و وی توانست از بعضی معادن بهره‏‌برداری كند. اين امتياز در نهايت به تاسيس بانك شاهنشاهی و بانك صنايع و معادن در ايران منتهی گشت.

.@sepehr_chenaran

.

─┅═ به نام ایزد یکتا ═┅─

شب یلدا همیشه جاودانی است
زمستان را بهــــار زندگانی است
شب یلــدا شب فر و کیان است
نشـان از سنـت ایرانیــــان است

•● علی واشقانی ●•

─┅═امـروز  ،  " آدینه " ═┅─

*?۳۰         آذر          ۱۴۰۳  هجری‌خورشیدی
?خورداد        دتوشو        ۳۷۶۲   زرتشتی
?20     دسامبر     2024  میلادی
?۱۸   جمادی‌الثانی ۱۴۴۶   هجری قمری*

?"شب چلّه"، طولانی‏ ترين شبِ سال.
?"شب چلّه" یا "شب یَلدا" یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود. "یلدا" برگرفته از واژهٔ سریانی به معنای زایش و تولد است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام "میلاد اکبر" نام برده و منظور از آن را "میلاد خورشید" دانسته ‌است. مراسم شب يلدا از طريق ايران به قلمرو روميان راه يافت و جشن "ساتورن" خوانده می‌شد. این جشن پس از مسيحی شدن رومی‌ها هم اعتبار خود را از دست نداد و ادامه يافت كه در همان نخستين سده آزاد شدن پيروی از مسيحيت در ميان روميان، با تصويب رئيس وقت كليسا، كريسمس را ۲۵ دسامبر قراردادند كه چهار روز و در سال‌های كبيسه سه روز پس از يلدا است و مفهوم هر دو واژه هم يكی است. از آن پس اين دو ميلاد تقريبا باهم بر گزار می‌شده‌اند. آراستن سرو و كاج در كريسمس هم از ايران باستان اقتباس شده است، زيرا كه ايرانيان به اين دو درخت مخصوصا سرو به چشم مظهر مقاومت در برابر تاريكی و سرما می‌نگريستند و در "خور روز" در برابر سرو می‌ايستادند و عهد می‌كردند كه تا سال بعد يك نهال سرو ديگر كشت كنند.

?روز ملی "ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان".

?پایان حکومت سلسله ساسانی با قتل يزدگرد سوم. (۲۱ ه.ش)

?میرزا ملکم‌خان نامه‌ای با عنوان "چه باید کرد" خطاب به ناصر‌‌ الدین‌شاه نوشت و در آن پیشنهادهایی برای اصلاحات در ایران را ارائه داد. (۱۲۵۶ ه.ش)

?"مظفرالدين شاه" خواسته‌های علمای متحصن را پذيرفت و وعده تاسیس عدالتخانه را به آنها داد. (۱۲۸۴ ه.ش)
?"مظفرالدین شاه قاجار"، با خواست متحصنین، که شمار آنها به ده هزار نفر نیز رسیده بود، موافقت کرد. او دستور داد که تمامی کالسکه‌های سلطنتی و درشکه‌های موجود در شهر تهران، برای بازگرداندن متحصنین، به شهر ری فرستاده شوند، تا آنها به تهران بازگشته و بر سر خواسته‌های خود، با عین الدوله مذاکره کنند.

? بین قزاق‌های روسی و مردم و پلیس جنگ درگرفت.روس‌ها قسمتی از بازار و خیابان‌ها را به آتش کشیدند و دکاکین را غارت و تاراج کردند. (۱۲۹۰ ه.ش)

?"سالارالدوله" به قصد تصاحب تاج و تخت ایران، با لشکری مجهز وارد کرمانشاه شد. (۱۲۹۰ ه.ش)

? دولت پیمان اتحاد بین دولتین ایران و شوروی و انگلستان را طی ماده واحده به مجلس شورای ملی تسلیم نمود. (۱۳۲۰ ه.ش)

?محاکمه "دکتر مصدق" و "سرتیپ ریاحی" پس از ۳۵ جلسه رسیدگی در دادگاه نظامی پایان یافت. (۱۳۳۲ ه.ش)
?اتهام "دکتر مصدق" ضدیت با نظام سلطنتی، سرپیچی از قبول فرمان شاه و دستور سرکوبی کودتاگران در روزهای ۲۵ تا ۲۸ مرداد بود.

?ساختمان مرکز اتمی دانشگاه آغاز شد. (۱۳۴۰ ه.ش)

?دو هواپیمای جنگنده عراقی به دو پاسگاه مرزی ایران حمله کردند و خساراتی وارد نمودند. (۱۳۴۴ ه.ش)

?دولت شوروی چهار هزار تن پنبه از ایران خریداری کرد. (۱۳۵۱ ه.ش)

?ایران از آمریکا پانصد هلیکوپتر خریداری کرد. (۱۳۵۱ ه.ش)

?کنفرانس ژنو با شرکت نمایندگان مصر، اسرائیل و اردن با گفتگو در مورد اراضی اشغالی اسرائیل و جنگ خاورمیانه آغاز شد. این کنفرانس بر اساس طرح کیسینجر وزیر خارجه آمریکا تشکیل شده بود. (۱۳۵۲ ه.ش)

?شش تروریست به رهبری "کارلوس" تروریست بین المللی، به ساختمانی که در وین به تشکیل جلسات اوپک اختصاص یافته بود حمله کردند و حاضران در جلسه از جمله "آموزگار" وزیر کشور ایران و وزیر نفت عربستان را گروگان گرفتند. (۱۳۵۴ ه.ش)

?شهرداری تهران اعلام کرد: تعداد اتومبیل‌های تهران از مرز یک میلیون و پانصد هزار گذشت. (۱۳۵۶ ه.ش)

?چهارصد زندانی در سنندج، پس از آتش زدن زندان و غارت اسلحه‌خانه از زندان گریختند. (۱۳۵۷ ه.ش)

?توافق شوروی برای ارسال تسليحات پيشرفته به عراق در جريان جنگ تحميلی. (۱۳۶۴ ه.ش)

?درگذشت "استاد جلیل ضیاء پور" ، پژوهشگر و نقاش، پدر نقاشی مدرن ایران. (۱۳۷۸ ه.ش)

?درگذشت "مرتضی احمدی" بازیگر سینما و تلویزیون، صداپیشه و خواننده. (۱۳۹۳ ه.ش)

@sepehr_chenaran

?⏪مهر اول خلقت است!?

?️دکتر محسن رنانی
نشر: گاهنامه مدیر

■ اول مهر است و برای من از وقتی مطالعاتم را به سوی «کودکی و توسعه» برده‌ام، دیگر اولِ مهر، اولِ مهر نیست، اول خلقت است. همه چیز از اول مهر آغاز می‌شود. سرنوشت یک ملت، اقتدار یک ملت، رفاه یک ملت، دین یک ملت، دموکراسی یک ملت، آزادی یک ملت و عدالت یک ملت، از اول مهر آغاز می‌شود. همان‌گونه که در طبیعتِ زمین، همه چیز از مهر آسمان شروع می‌شود و بدون خورشید، طبیعت زمین عقیم خواهد ماند، در جامعه انسانی نیز همه چیز از مهر شروع می‌شود. ماه مهر آغاز کشت‌وکار در مزرعه‌ی وجود کودکانی است که اگر در دلشان مهر بکاریم، سرنوشت‌مان مهر‌آگین خواهد شد.

**□رئیس جمهور به مدرسه می‌رود و زنگ اول مهر را می‌زند. اما نه رئیس جمهور می‌داند و نه دیگر یارانش، و نه دیگرانی که خود را متولیان این دیار می‌دانند که مدرسه‌ها مان زنگ زده است، که کتابهامان زنگ زده است، که معلمانمان زنگ زده‌اند، که مغزهامان زنگ زده است، و این روزها از دل‌های ما نیز بوی زنگ زدگی می آید. چه حکایتی است! رئیس جمهوری که بیشتر اعضای هیات دولتش زنگ زده‌اند،‌ باید زنگ اول مهر را بزند. ما نسل آدم‌های زنگ زده‌ای هستیم که می‌خواهیم کودکانی را که جنسشان از طلاست، صیقل دهیم و پرداخت کنیم.

●از اول مهر حدود بیست میلیون زندانی را صبح به صبح راهی زندان‌های زنگ زده می‌کنیم و به دست زندان‌بان‌های زنگ زده می‌سپاریم. فقط اقتصاد ما نیست که درمانده‌ی سیاستمداران زنگ زده شده است، کودکان ما نیز زندانی زنگ زدگی‌های ما شد‌ه‌اند. نظام آموزشی ما یک نظام مکانیکی فرسوده و زنگ زده است که هی پیچ و مهره‌هایش را روغن می‌زنیم بلکه چند گام دیگر دوام بیاورد. آن هم در عصری که نظام‌های آموزشی ارگانیک به پایان خود می‌رسند و عصر نظام‌های آموزشی کاتالیک فرا رسیده است**.

?⏪وقتی برای وزیر پیشین آموزش و پرورش توضیح دادم که چرا می‌گویم عقب‌ماندگی ما ریشه در نظام آموزشی ما دارد و برایش گفتم که چگونه بذر توسعه در مدرسه کاشته می‌شود و اکنون با این شیوه‌های آموزشی، اگر بذری هم در درون کودکان باشد می‌خشکانیم.؛گفت این‌ها حرف‌های مهمی است که باید همه وزرا بشنوند. اما بیچاره هرچه تلاش کرد نشد که این بحث را به هیات دولت ببرد. و بعدها پیام داد که الان دغدغه دولت، آموزش نیست. راست هم می‌گفت دولت الان باید نیمی از انرژی خود را صرف تامین حقوق آخر ماه کارمندان و بازنشستگان و پرداخت یارانه‌ها کند و بقیه انرژی‌اش را هم صرف مراقبت از لنگ پاهایی بکند که برایش می‌بندند، پس دیگر نوبت به نگرانی نسبت به آموزش و پرورش نمی‌رسد.

■آی معلم‌های عزیز، ما می‌دانیم که شما در این زنگ زدگی بی تقصیرید. شما هم در دام یک نظام تدبیر زنگ زده، گرفتار شدید و زنگ زدید، اما شما مراقب کودکان ما باشید مبادا آنان زنگ بزنند. 

?⏪ باور کنید مشق شب شیوه ای زنگ زده است، باور کنید املا مغز کودکان ما را زنگ زده می‌کند، باور کنید ارزیابی کودکان بر اساس نمره، سمی است که شخصیت کودکان ما را زنگ نمی‌زند بلکه متلاشی می‌کند، باور کنید رقابت‌هایی که بر سر نمره ایجاد می‌کنید از ترکش‌های جنگی مخرب‌تر است. لطف کنید دیگر به کودکان ما درس ندهید. ما چهل سال است بخش اعظم جوانانمان را درس دادیم و به دانشگاه فرستادیم، اما همه چیز بدتر شد. تصادفات رانندگی‌مان بیشتر شد، ضایعات نان‌مان بیشتر شد، آلودگی‌ هوای‌‌مان بیشتر شد، شکاف طبقاتی‌مان بیشتر شد، پرونده‌های دادگستری‌مان بیشتر شد، تعداد زندانیان‌مان بیشتر شد و مهاجرت نخبگانمان بیشتر شد. پس دیگر دست از درس دادن بردارید.
●?*⏪ آموزش کودکان ما ساده است .
ما دیگر به دانشمند نیازی نداریم .ما اکنون دچار کمبود مفرط آدم‌های توانمند هستیم. پس لطفاً به کودکان ما فقط زندگی کردن را یاد بدهید. به آن‌ها گفت‌وگو کردن را، تخیل را، خلاقیت را، مدارا را، صبر را، گذشت را، دوستی با طبیعت را، دوست داشتن حیوان را، لذت بردن از برگ درخت را، دویدن و بازی کردن را، رقصیدن و شاد بودن را، از موسیقی لذت بردن را، آواز خواندن را، بوییدن گل را، سکوت کردن را، شنیدن و گوش دادن را، اعتماد کردن را، دوست داشتن را، راست گفتن را و راست بودن را بیاموزید*.

✅باور کنید اگر بچه‌های ما ندانند که فلان سلسله پادشاهی کی آمد و کی رفت، و ندانند که حاصل ضرب ۱۱۴ در ۱۱۴ چه می شود، و ندانند که با پای چپ وارد دستشویی شوند یا با پای راست، هیچ چیزی از خلقت کم نمی‌شود؛ اما اگر آن‌ها زندگی کردن را و عشق ورزیدن را و عزت نفس را و تاب آوری را تمرین نکنند، زندگی شان خالیِ خالی خواهد بود و بعد برای پر کردن جای این خالی‌ها، خیلی به خودشان و دیگران و طبیعت خسارت خواهند زد.

@sepehr_chenaran

« نماینده طالبان اگر موسیقی را حرام می داند ، باید دستش را روی گوشش می گذاشت، نه اینکه از جای خود بلند نشود..
خیلی به طالبان امتیاز داده ایم...»

روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود نوشت:

« بی‌احترامی نماینده اعزامی طالبان به کشورمان در کنفرانس وحدت اسلامی که با برنخاستن به هنگام پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران در جلسه افتتاحیه این کنفرانس در روز پنجشنبه ۲۹ شهریور در تهران صورت گرفت، کاملاً منطبق با ماهیت این گروه بوده و نباید باعث تعجب شود.

این ادعا که نماینده طالبان به دلیل اعتقاد به حرمت موسیقی حاضر نشد هنگام پخش سرود جمهوری اسلامی بایستد نیز توجیه غیرموجهی است که حتی مادران تازه ‌فرزند ‌مرده را نیز به خنده وامی‌دارد..

۳ نماینده طالبان این اندازه درک و شعور دارد که بفهمد حرمت موسیقی (البته اگر سرود رسمی جمهوری اسلامی ایران موسیقی حرام باشد) با نشستن منتفی نمی‌شود بخصوص که این آقای طالب به هنگام پخش سرود، گوش خود را نگرفته بود!..»

*?*⏪خود بشکن، آیینه شکستن هنر نیست*?*

?هنوز در صدا و سیمای ایران آلات موسیقی نمایش داده نمی شود!
?برای برگزاری یک کنسرت از همه جای مرتبط و نامربوط بایستی اجازه نامه گرفت!
?در برخی از استان های ایران با وجود اجازه نامه، حق برگزاری کنسرت نداریم!
?اجرای موسیقی در بسیاری از مراسم با بی ادبی و بی نزاکتی محض و به هنگام پذیرایی انجام می شود!؟
?برخی مسئولین کشور با اجرای موسیقی بدون رعايت ادب و اخلاق جلسه را ترک می کنند!
?عده ای در جشن های شاد و عروسی ها شرکت نمی کنند، چون موسیقی پخش می شود!
?هنوز عده ای جوانان ایران را بخاطر دست و هورا کشیدن به بی ادبی، بی اخلاقی و حتی لامذهبی متهم می کنند!
? چقدر آلات موسیقی را توقیف و شکستیم؟
*?*⏪ رفتار این برادر طالب بسیار نادرست و خلاف همه چیز است، اما...، اما ...
رفتار او آیینه ای است تمام رخ از ما**

@sepehr_chenaran

─┅═ به نام ایزد یکتا ═┅─

جاده گفتی یعنی رفتن ؟
جاده یعنی تکرار همین واژه ؟
دریغ !
دوست دانایم دانا باش
که حقیقت بس غمناکتر است
جاده رفتن نيست...

•● منوچهر آتشی ●•

─┅═ امروز  ،  " دوشنبه " ═┅─

*?2       مهر       ۱۴۰۳   هجری‌خورشیدی
?دی‌بآذر       میترا        ۳۷۶۲   زرتشتی
?23  سپتامبر  2024  میلادی
?۱۹   ربیع‌الاول  ۱۴۴۶   هجری قمری*

?روز ملی "غار پاک".

?"محمد علی شاه" طی فرمانی متذکر شد مجلس شورای ملی در ۲۲ آبان ماه افتتاح و شروع به کار خواهد کرد. ضمنا تبریز را از شرکت در انتخابات محروم نمود. (۱۲۸۷ ه.ش)

?"سالارالدوله" فرزند سوم "مظفرالدین‌‌‌شاه"، خود را شاه خواند. (۱۲۹۰ ه.ش)
?یکی از دهشتناک‌ترین تراژدی‌های تاریخ ایران بعد از مشروطه جنگ و جدال‌های بی‌پایان "سالار‌الدوله" با دولت مرکزی در غرب کشور بود که به فجایع فراوانی منتهی شد. "محمدعلی ‌شاه" برای بازگشت به تخت سلطنت شورشی به راه انداخت. این شورش البته به جایی نرسید اما سالارالدوله به ظاهر در حمایت از برادر و در باطن برای رسانیدن خود بر اورنگ پادشاهی وارد همدان شد، خود را شاهنشاه کل ممالک کردستان و لرستان و عربستان خواند و با سپاهی به سوی تهران رهسپار گردید. در همین حیص و بیص او خود را شاه ایران اعلام کرد، اما سپاهش در حدود ساوه از نیروی دولت مرکزی به سختی شکست خورد. به دنبال این شکست او بار دیگر به خارج گریخت و در سوییس رحل اقامت افکند.

?مجلس شورای ملی، توسعه خيابان‌های تهران را طی قانونی تصويب نمود. (۱۳۰۹ ه.ش)

?زادروز "منوچهر آتشی" شاعر، چهره ماندگار ادبیات. (۱۳۱۰ ه.ش)

?زادروز "دکتر حیدرعلی هومن"، روان‌شناس و روان‌سنج، وی را پدر روان‌سنجی ایران می‌نامند. (۱۳۱۱ ه.ش)

?هیئت وزیران قانون و مقررات استفاده از رادیو را تصویب کرد. (۱۳۱۳ ه.ش)

?"احمد قوام" نخست وزير، ستاد ارتش را ضميمه وزارت جنگ نمود. (۱۳۲۱ ه.ش)

?پيمان دوستی بين ايران و ايتاليا به امضاء رسيد. (۱۳۲۹ ه.ش)

?"دكتر مصدق" نخست وزير، كاركنان انگليسی صنعت نفت را كه حاضر به انعقاد قرارداد استخدام با دولت ايران نبودند را از كشور اخراج كرد. (۱۳۳۰ ه.ش)

?کنگره بزرگ بین المللی معماری در تهران آغاز به کار کرد. (۱۳۵۵ ه.ش)

?درگذشت استاد "علی اكبر خوشدل تهرانی" شاعر معاصر. (۱۳۶۵ ه.ش)

?تعيين اعضای اولين هيئت منصفه مطبوعات بعد از انقلاب. (۱۳۷۰ ه.ش)

?درگذشت استاد "علی كريمی" نقاش و مينياتوريست ايرانی. ( ۱۳۷۶ ه.ش)

?جانباختن بیش از ۴۰۰۰ تن از حجاج بر اثر خفگی در ازدحام جمعیت، در رمی جمرات. ( ۱۳۹۴ ه.ش)

?درگذشت "امین تارخ" بازیگر تئاتر ، تلویزیون و سینما، وی در سال ۱۳۹۷ خورشیدی جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را از جشنوارهٔ بین‌المللی فیلم جاده ابریشم ایرلند ، برای فیلم "بن‌بست وثوق" دریافت کرد. (۱۴۰۱ ه.ش)

?جنگ ايران و روم برسر آبخازيا و اخراج رومی‌ها از قفقاز . (542 م)
?در زمان پادشاهی "خسروانوشيروان"، ارتش ايران شهر بندری سوخامی در آبخاريا را از روميان پس گرفت. رومی‌ها پيش از عقب نشينی از شهر، بسياری از ساختمانها و ازجمله ارگ شهر را ويران ساخته بودند. دولت ايران پس از اخراج روميان، به جای مرمت عمارات خراب شده و در معرض خطر توفان دريايی، محله های تازه‌ای ساخت و بر شهر اضافه كرد. ارتش ايران مركب از هنگ هاي سوار زرهپوش در اين عمليات روميان را از بندر باطوم (پترا) نيز بيرون راندند بگونه‌ای كه ديگر، رومی در قفقاز باقی نماند. اين دومين نبرد ايران و روم در قفقاز در عصر "خسرو انوشيروان" بود و سرانجام روميان مجبور به پرداخت غرامت شدند تا صلح برقرار شود.

?قتل عام مبلّغان دين مسيح و مسيحيان در ژاپن. (1622 م)

?درگذشت "والنتين كونرار" نويسنده و اديب معروف فرانسوی. (1675 م)

?كشف سياره "نپتون" توسط دو دانشمند فرانسوی  به نام‌های "جان كاوچ آدامز" و "اوريان لووديه". (1846 م)

?"جان كرتيس" آمریکایی، اختراع خود سقّز جويدنی را به ثبت رساند. چون نخستين سقزی كه به بازار داده شد ساخت كارخانه "آدامس" بود، در ايران عمدتا سقّز را آدامس می‌گويند. (1848 م)

?درگذشت "اوريان لووريه" منجم فرانسوی و كاشف سياره نپتون. (1877 م)

?روز ملی و اعلام استقلال و تشكيل حكومت پادشاهی "عربستان سعودی". (1932 م)

?درگذشت "زيگموند فرويد" روان‏پزشك و روان‏كاو معروف اتريشی. (1939 م)

?مرگ "ادوارد راس" زبان‏شناس و مستشرق خاورشناس برجسته انگليسی. (1940 م)

?مرگ "هلاكوخان" ايلخان خون‌خوار مغول. (۶۶۳ ه.ق)

@sepehr_chenaran

─┅═ به نام ایزد یکتا═┅─

معشوق عشقی "ای وطن"، ای عشق پاک من!
ای آن که ذکر عشــــق تو شــام و سحــــر کنم
عشقت نه سرسری ست که از ســر به در شود
مهـرت نه عارضــــی است که جای دگــــر کنم
عشــــق تو در وجــــودم و مهــــر تو در دلــــم
با شیـــر اندرون شـــد و با جـــان به در کنـــم

•● میرزاده عشقی ●•

➖➖➖➖➖➖

─┅═ امروز  ،  " سه‌شنبه " ═┅─

*?۱۲         تیر        ۱۴۰۳    هجری‌خورشیدی
?دی‌بمهر            تشتریا    ۳۷۶۲   زرتشتی
?2       جولای    2024    میلادی
?۲۵   ذی‌الحجه   ۱۴۴۵     هجری قمری*

➖➖➖➖➖➖

?روز بزرگداشت "علامه امینی".

?قتل "مازيار" به دست خليفه عباسی. (۲۱۸ ه.ش)
?"مازيار" از خاندان اسپهبدان مازندران پسر قارن و قارن پسر ونداد هرمز و ونداد نوه سوخرا بود. "مازيار" در آمل بر اثر خيانت برادرش "كوهيار" كه فريب عوامل خليفه را خورده بود دستگير و به سامرا منتقل و به "المعتصم" تحويل داده شده بود كه پس از شكنجه بسيار كشته شد. جسد "مازيار" که زير شکنجه کشته شده بود در همان محلی که جسد "بابک خرمدين" بر دار شده بود به دار کشيده شد. خليفه قبلا از راه ريا و نيرنگ حكومت "مازيار" بر مازندران را تاييد كرده بود. "المعتصم" دو استقلال طلب معروف ديگر ايران "بابک" و "افشين" را به همين ترتيب نابود کرد. تاريخ بپاخيزی ايرانيان از جالبترين و قهرمانانه ترین فصول تاريخ عمومی است.

?"مشيرالدوله"، رئيس الوزراء وزيران خود را به شاه معرفی كرد. (۱۲۹۹ ه.ش)

?قتل "سید محمد رضا كردستانی" معروف به "ميرزاده عشقی" شاعر، روزنامه‏ نگار آزادی ‏خواه و مدير روزنامه قرن بيستم. (۱۳۰۳ ه.ش)

?نظام‌نامه بانك ملی ايران به تصويب مجلس شورای ملی رسيد. ( ۱۳۰۷ ه.ش)

?آمادگی ملی ايرانيان برای دفاع از ميهن. (۱۳۳۰ ه.ش)
?در پی تمركز نيروهای انگلستان در بصره، سليمانيه، كركوك و اربيل برای حمله به ايران كه نفت خود را ملی كرده بود و ورود ناو انگليسی "موريس" با قدرت آتش زياد، به "اروندرود" يگان‌های ارتش ايران در خيابان‌های شهرهای مختلف به منظور تقويت روحيه هموطنان رژه رفتند و مردم را به تماشای مانورهای نظامی خود دعوت كردند. مردم كه به هيجان آمده بودند داوطلبانه در خوزستان و مناطق مورد تهديد، به كمك سربازان شتافته و به حفر سنگر توپ پرداخته بودند.

?چاه نفت قم به عمق ۲۲۸۸ متر به نفت رسيد و بهره برداری از آن آغاز شد. (۱۳۳۱ ه.ش)

?درگذشت "علامه شيخ عبدالحسين امينی" صاحب كتاب "الغدير". (۱۳۴۹ ه.ش)

?ایران در صنایع مس مکزیک سرمایه‌گذاری کرد. (۱۳۵۶ ه.ش)

?هدف قراردادن هواپيمای مسافربری ايران توسط ناو جنگی آمريكايی وينسنس در خليج فارس و جان باختن تمامی ۲۹۰ سرنشین آن. (۱۳۶۷ ه.ش)

?گهنبار (گاهان بار) - چهره ی میدیوشهیمگاه در آیین زرتشتیان.

?درگذشت "ژان ژاك روسو" فيلسوف و متفكر شهير فرانسوی. (1778 م)

?مرگ "لويی ژاك موند داگر" نقاش فرانسوی و مبدع فن عكاسی. (1851 م)

?زادروز "هرمان هسه" نويسنده معروف آلمانی. (1877 م)

?قانون "ضد تراست" به تصويب کنگره آمريکا رسيد. (1890 م)

?درگذشت "آنتوان چِخوف" داستان‏سرا و نويسنده شهير روسی. (1904 م)

?زادروز "پاتريس لومومبا" مبارز بزرگ آفريقايی و بانی استقلال كنگو. (1925 م)

?طرح نخستين زير دريايی مجهز به موشک هدايت شونده در آمریکا آماده شد که بعدا "گری بک" ناميده شد. (1957 م)

?خودکشی "ارنست همينگوی"، داستان نگار بلند آوازه آمريکايی. (1961 م)

?وحدت ويتنام شمالی وجنوبی پس از بيست سال جدايی. (1976 م)

?وقوع فاجعه "تونلِ مِنا" در عربستان. (1990 م)

?روز "خانواده و تکریم بازنشستگان".
?علت انتخاب این روز شأن نزول آیه "هل اتی" در سوره الانسان که راجع به خانواده و استحکام پایه‌های آن است عنوان شده است.

?پذيرش خلافت توسط "امام علی (ع)" پس از قتل عثمان در مدينه. (۳۵ ه.ق)

@sepehr_chenaran

‍ ‍?*⏪ روایتی دیگر از جشن تیرگان*?

درباره‌ی داستان پرتاب تیر آرش، روایتی به نثر فارسی زردشتی در روایات فارسی هرمزدیار فرامرز (persian Rivayats: 343)(Modi,1921: 13-18) بیان شده که با حذف تفاوتهای جزیی، همان روایت (دستنویس پهلوی م. او 29) است و متن ویراسته آن در زیر می آید:

«قصه روز تیرِ تیر ماه نوشته است: آورده اند که چون ناپاک افراسیاب تور در مُلک ایران زمین پادشاهی بکرد، آن گاه تا هفت سالگی باران نبارید.
افراسیاب تور از دانایان و منجمان پرسید که: «باران چون نمی بارد؟»
زو تهماسپ جواب داد: «تو بی‌قول شدی که فریدون ترکستان به شما بخشش کرد و داده بود و ایران به ما بخش کرده و داده بود؛ از آن قول تو برگشتی و پیمان برطرف ساختی، بدان سبب از گناه تو باران نمی بارد.»
افراسیاب پرسید که: ‌«این معلوم چون باشد؟»
زو تهماسپ گفت که: «من تیر را از این جا پرتاب می کنم، بدان جای که تیر من افتد، سرحد تو آن جا باشد.»
افراسیاب پذیرفت و قول بکرد که هر جای که تیر تو افتد، سر حد من آن جا قبول می کنم و من از ایران بیرون می شوم؛ چون این قول کرده شد روز تیرِ ماه تیر بود که زو تهماسپ نام خداوند بر زبان آورده، تیر را از ملک ایران پرتاب کرد و به حکم اورمزدخدا آن تیر اندر ملک ترکستان رسید که آن تیر در ملک ترکستان مقام گرفت.
در دل افراسیاب گواه افتاد که باران نمی آید از بی قول من. پس افراسیاب از آن جا برخاست و از ایران با لشکر خود روان شد و در ملک توران قرار گرفت. این خبر به روز گواد (= باد) آمد و در روز گواد باران بی حد و شمار باریده.
پس در ملک ایران‌زمین روزِ تیرِ ماه تیر را جشن کردن قبول می‌داشتند و تا هنوز دستوران ایران زمین به روز تیر ماه تیر نیرنگ (= آفرین، نیایش) نوشته به دست بهدینان می‌بندند و به روز گواد آن نیرنگ را از دست واکراده به روز گواد در دریا می اندازند؛ ازیرا که خوش خبر به روز گواد آمده بود از رسیدن افراسیاب به ترکستان. بدان سبب آن نیرنگ را از دست واکرده به دریا می اندازند که جمله بلا در دریا رود.»

اکبری مفاخر، آرش (۱۳۹۰). «آرش و جشن تیرگان». فردوسی پژوهی، دفتر دوم، (مجموعه مقالات گردآورده یاسر موحدی فر). چاپ اول. تهران: خانه کتاب. ص ۱۷-۲۸.

@sepehr_chenaran

?⏪ ازترس آدم ها

در ایل ما گوسفندان را داغی روی صورت یا گوش شان می گذاشتند تا اگر گم شدند یا دزدیده شدند بتوان ردی از آنها گرفت

نشانی از آهن داغ که پشم و پوست و گوشت را می سوزاند و ضجه گوسفند بیچاره را به فلک می رساند و آن نشان تا همیشه خدا پیدا بود

کاش همین داغ را روی دزدها می گذاشتند تا میان آدمها گم نمی شدند .
وگرنه گوسفند بیچاره هیچ گناهی نداشت ..
ما از ترس آدمها گوسفندان را داغ می کردیم ..

محمد بهمن بیگی

@sepehr_chenaran