Jean Sibelius
String Quartet in D Minor, Op. 56 Voces Intimae IV. Allegretto (ma pesante)

@PhilAsefi

درنگ در داوری زیباشناختی

باری، راست است که مردم آثار هنری را دیگر به چشم ابژه‌ی داوری [زیباشناختی] و نموده‌های زندگی اخلاقی نمی‌نگرند: شمار فزاینده‌ای از آموزگاران علوم انسانی با شاگردان خود هم‌سخن گشته اند که تفاوت نه در ذوق خوب و بد، که تنها در ذوق من و ذوق تو است. تصور کنید کسی عین همین را در باب طنز بگوید. جانگ چنگ و جان هالیدی [در کتابِ مائو: روایت ناشناخته] یکی از اندک موقعیت‌های گزارش‌شده‌ای را بازمی‌گویند که مائو زِدونگِ جوان در آن به خنده می‌افتد: در سیرک؛ هنگامی که بندباز از رشته‌ای بلند فروافتاده، جان می‌سپارد. دنیایی را بینگارید که مردم در آن تنها به مصائب دیگران می‌خندند. چنین دنیایی با دنیای تارتف مولیر، عروسی فیگارو موتسرات، دن کیشوت سروانتس و تریسترام شندیِ لارنس استرن چه وجه اشتراکی دارد؟ هیچ، سوای عملِ خندیدن.

راجر اسکروتن - مقدمه‌ای بر زیبایی - زیبایی هنری

پی‌نوشت: گمان می‌کنم اگر ترانه‌ی گنجشکک اشی‌مشی به گوش مائو، بنیان‌گذار و نخستین رهبر چین کمونیست، می‌رسید گزارش دیگری از به خنده افتادن وی در دست می‌بود.

#جایگاه_درنگ

@PhilAsefi

به بهانه روز بزرگ‌داشت استادِ طوس

در مقالات شمس تبریزی دو بار از رستم یاد شده؛ بار نخست به نکوهش و بار دوم به ستایش.
نخستین بار آن‌جاست که ‌‌می‌گوید: «بَوشِ اهل دنیا و بلندی جُستن ایشان بدان ماند که دیو سپید را رستم گفت که بالای کوه انداز تنم را تا استخوانم بر بلندی باشد، تا کسی که آوازه‌ من شنیده باشد به حقارت ننگرد!» (ص ۲۲۸ - چاپ خوارزمی) و دوم بار آنجا که شمس از مردی دلیر و دلاور با عنوان «رستم‌صفت» یاد می‌کند. (ص ۳۱۰ - همان)
از آن نکوهیدن پیداست که شمس تبریز خودش شاهنامه نخوانده، که اگر خوانده بود دو نکته از چشم او پوشیده نمی‌ماند؛ یکی اینکه ماجرای یادشده میان رستم و اکوانِ دیو رخ می‌دهد، نه دیو سپید. دیگر این‌که اگر از وارونه‌خویی دیوان آگاه بود باید پاسخ رستم به دیو را نشانِ ذکاوت او می‌دانست و نه غرور و جاه‌طلبی‌اش. از آن ستودن اما پیداست که در سده‌ هفتم هجری نیز صحبت از شاهنامه به خراسان محدود نبوده و رستم زاولی را در نواحی غربی ایران‌زمین نیز می‌شناختند. و این دومی خود ردیه‌ای‌ست بر ادعای باطلی که نه تنها شاهنامه، که ایران را پدیده‌ای جعلی و مطرح‌شده در سده‌ی گذشته می‌خواند. شمس تبریز گرچه در دنیایی دور از دنیای فردوسی سیر می‌کرد، اما گمان من این است که در آخر آن جهان ستوده‌ی فردوسی در روان هر ایرانی ستودنی‌ست، حتی اگر به آن پشت کند و یا به اصطلاح بعضی، هیچ میانه‌ی خوشی با آن نداشته باشد.

فیل‌آسفی

#جایگاه_درنگ

@PhilAsefi

@PhilAsefi

@PhilAsefi

@PhilAsefi

گل‌ها همه می‌رویند
مردم همه می‌پویند
اما یک عقاب شوم با خود می‌بَرَد ما را
یک تار زنجیر هستی می‌کِشد ما را
رها کی می‌شویم از سرنوشت
رها کی می‌شویم از خوب و زشت

فریدون رهنما این شعر را برای آواز در فیلم سیاوش در تخت جمشید می‌سراید، فوزیه مجد آهنگسازی می‌کند، پوران عضدی چنگ‌نوازی، سودابه صفاییه می‌خواند، و شاید سیاوش، این را زمزمه‌کنان، همچنان از کنار ما می‌گذرد، یا شاید که ما از کنار سیاوش‌ها.

@PhilAsefi

در این زمانه که اهریمن در هر کس و هر چیز راهی دارد، جماعتی، گوئی به ظلم سرشته، در هم ریخته ایم: خوابزدگانی، ستم‌دیدگانی ستم‌کار، با آز که آیینِ او بر ما رواست و با دروغِ پیروز و آزادیِ اسیر. همدست کسانی هستم که دوستشان ندارم. پس دوست ندارم این دستهائی را که دارم. چه دست‌های دورِ بسته‌ای! انگار که مال من نیستند. ولی هستند. گوئی چیزی در خواب مرده است: اسبی و صحرائی و یا شوق تاخت اسبانه در آن بیکران صحرائی و یا این وجدان بیمار منی که دزدانه می‌خزم و نواله‌ام را پنهان نشخوار می‌کنم. زشت است دنیائی که انسانِ مرا از من می‌رباید و مرا به ضد او وا می‌دارد، نفسم را در سکوت بر می‌آورد و روحم را از زندان جسم فراتر نمی‌گذارد. ریشه‌های رگ‌هایم خسته است. آیا روح من رستگار خواهد شد. خوشا به حال قصه‌پردازان این خیال‌های خوش‌باور! آخر اساطیر ایران خوش‌بین است و در دل این تاریکی آب حیات است.

سوگ سیاوش - شاهرخ مسکوب

?@PhilAsefi