*🔴* سیاست نفتی آمریکا

🔴 دکتر محمدرضا منجذب
🔹 بعد از تشکیل اوپک و سیاست کنترل قیمت، دنیای غرب و آمریکا دچار شوک های نفتی مختلفی شدند. در دوره اوباما سیاست نفتی آمریکا بسمت گسترش تولید نفت در آمریکا چرخش یافت. این سیاست در دوره ترامپ دنبال شد. نمودار نشان میدهد که از سال 2017 آمریکا از واردکننده نفت به صادرکننده تبدیل شده است. به همین دلیل قیمت نفت در یک محدوده ای معین قرار گرفته است. اکنون آمریکا بعنوان یک بازیگر اصلی در بازار نفت تعیین کننده است (نمودار را ببینید). 🔹همچنین بر مبنای پیش بینی ها طی دهه آینده سوختهای جایگزین اقتصادی می شوند و لذا استفاده از نفت مقرون بصرفه نیست، و لذا آمریکا تولید و مصرفش از ذخایرش را افزایش داده است. 🔹از سال 2010، ایالات متحده بیش از واردات خود، فرآورده های نفتی تصفیه شده، از جمله نفت کوره تقطیر شده، مایعات گاز هیدروکربنی و بنزین موتور را صادر کرده است. صادرات خالص فرآورده های نفتی پالایش شده در سال 2020 به 3.3 میلیون بشکه در روز افزایش یافت و در سال 2021 تقریباً ثابت ماند.
🔹 اکنون با ورود مجدد ترامپ این سیاست با شدت بیشتری دنبال خواهد شد. اجرای سیاست حداکثر فشار تحریمی نفتی بر ایران غیر از دنبال کردن اهدافی دیگر، کاهش صادرات نفت ایران به چین و هند را بدنبال دارد. سپس آمریکا صادرات جبرانی نفت خود به این دو کشور را دنبال خواهد کرد. (اینجا را ببینید)
لینک مطلب در روزنامه تعادل
🌐** کانال دکتر منجذب

🔵 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره وُفور نعمت در زمان ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: تَتَنَعَّمُ أُمَّتِی فِی زَمَنِ الْمَهْدِیِّ عجل الله تعالی فرجه الشریف نِعْمَهً لَمْ یَتَنَعَّمُوا مِثْلَهَا قَطُّ الْبِرُّ وَ الْفَاجِرُ . امّت من در زمان ظهور مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از نعمت های بسیاری برخوردار خواهند شد، هم انسان های نیکو کار و هم افراد بدکردار. (بحار، ج 51، ص97)

🔵 در کلام دیگر رسول خدا صلی الله علیه و آله در بیان رفاه اجتماعی در زمان حکومت فرزندش امام مهدی صلی الله علیه و آله می فرماید: «یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ یَفِیضُ الْمَالُ فَیْضاً . او زمین را سرشار از عدل می کند و مال فراوانی به مردم می بخشد. (بحار الانوار، ج51، ص96)

🔵از فصل چهارم کتاب اقتصاد آخرالزمان
🔵 خدایا آن روز را امروز برسان (آمین)

*🌐*** کانال دکتر منجذب

*🔴 نقش انتظارات بر اقتصاد و بازار ارز ایران
🔴دکتر محمدرضا منجذب*

🔷 بحث انتظارات توسط اقتصاددان معروف کینز وارد مطالعات اقتصادی شد. سپس توسط فریدمن وارد تحلیل های کلان شد. رابرت لوکاس بصورت دقیق تری مدل سازی کرد. فارغ از نوع شکل گیری انتظارات (تطبیقی یا عقلایی) اکنون تاثیر آن بر پارامترهای اقتصادی واضح است. انتظارات پیش بینی آینده از اقتصاد است که در ذهن آهاد مردم اعم از مصرف کنندگان، تولیدکنندگان، سیاستگذار و ... شکل می گیرد.
نقش انتظارات در بازار ارز ایران به‌ویژه در شرایط اقتصادی متغیر و ناپایدار بسیار حائز اهمیت است. انتظارات می‌توانند تأثیرات زیادی بر رفتار معامله‌گران و سرمایه‌گذاران داشته باشند و در نتیجه بر نرخ ارز تأثیر بگذارند. در زیر به چند نکته کلیدی در این زمینه اشاره می‌شود:

🔷 اول: انتظارات تورمی، اگر مردم انتظار داشته باشند که تورم در آینده افزایش یابد، ممکن است به خرید ارزهای خارجی و کالاهای با نقدشوندگی بالا (شبه پول) روی آورند تا ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند. این امر می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای ارز و در نتیجه افزایش نرخ آن شود.

🔷 دوم: پیش‌بینی‌های سیاسی، تحولات سیاسی، مانند انتخابات، مذاکرات هسته‌ای یا تغییرات در سیاست‌های اقتصادی، می‌توانند انتظارات بازار را تحت تأثیر قرار دهند. مثلاً اگر امید به توافق‌های بین‌المللی افزایش یابد، ممکن است انتظارات نسبت به کاهش نرخ ارز تقویت شود و بالعکس.

🔷 سوم، دولت و سیاست‌های ارزی: تصمیمات دولت و بانک مرکزی در مورد نرخ ارز، کنترل بازار و سیاست‌های ارزی می‌تواند انتظارات را شکل دهد. به عنوان مثال، اگر دولت تصمیم به تثبیت نرخ ارز بگیرد، ممکن است انتظارات نسبت به نوسانات آن کاهشی باشد.

🔷 چهارم، اطلاعات و شایعات: اخبار و شایعات نیز می‌توانند تأثیر زیادی بر انتظارات بازار داشته باشند. اطلاعات نادرست یا شایعات می‌توانند منجر به نوسانات شدید در قیمت‌ها شوند. انتظارات مثبت یا منفی نسبت به آینده اقتصادی کشور می‌تواند منجر به نوسانات شدید در نرخ ارز شود.

🔷 پنجم، عوامل جهانی: تغییرات در بازارهای جهانی، مانند قیمت نفت یا تغییرات اقتصادی در کشورهای دیگر، نیز می‌تواند بر انتظارات بازار ارز ایران تأثیر بگذارد.

🔴 در نهایت، مدیریت انتظارات یکی از چالش‌های بزرگ برای سیاست‌گذاران اقتصادی است، زیرا نوسانات ناشی از انتظارات می‌تواند به سرعت بر بازار ارز تأثیر بگذارد و منجر به عدم ثبات اقتصادی شود. گفتار درمانی با پشتوانه عملی نیز یکی از راههای مدیریت انتظارات است، بشرطی که اعنبار اجتماعی سیاستگذار دچار خدشه نشده باشد.

لینک مطلب در روزنامه تعادل
*🌐*** کانال دکتر منجذب

*? تبعات مثبت و منفی حذف صفر از پول ملی
? دکتر محمدرضا منجذب*

? معمولا در شرایط تورمی روز به روز ارزش پول ملی کاهش می یابد و بابت خرید مقدار کالایی معین باید پول بیشتری پرداخت کرد. لذا به مرور ارزش پول خورد از بین میرود و باید پول های درشت تر را برای کالای کمتر استفاده کرد. در فضای مجازی مثال های از این دست زده میشود که با 17000 تومان در دهه چهل یک خانه خریداری میشده و ...و امروز که چه میتوان خرید.

? لذا از نظر روحی و روانی ارزش صفرها در ذهن کم کم از بین میرود و این در بلندمدت اهمیت و اعتماد مردم به پول ملی را کاهش دهد. از این منظر بعد از طی دوره ای طولانی آثار روانی منفی دارد. برای همین بعضی ها معتقدند برای اینکه نخواهیم واحد پول ملی را تغییر دهیم (تغییر اسم آن از ریال به اسمی دیگر) که خود تبعات منفی و پرهزینه ی دیگری خواهد داشت بیاییم و مثلا 4 صفر را از آن حذف کنیم. بدین معنا که با چاپ 1 ریال جدید آن را معادل 10000 ریال قدیم در نظر گرفته و طی یک دوره زمانی ریال جدید جایگزین ریال قدیم شود. در اصل تفاوتی در ظاهر قضیه رخ نمیدهد و طی این دوره انتقالی اگر کالایی 100000 ریال (ده هزار تومان) ارزش دارد با پول جدید هزار تومان خرید و فروش میشود که برای مصرف کنندگان فرقی ندارد.

? البته آثار روانی آن این است که چون تعداد صفرها کم میشود مجدد اهمیت ذهنی آن (نه واقعی و نه قدرت خرید آن) افزایش مییابد.

? ناگفته نماند، این موضوع هیج تاثیری بر وضعیت معیشت جامعه ندارد. سیاستگذار همواره در مسیر افزایش ظرفیت تولید و درآمد جامعه باید گامهای اصولی طراحی کند و بردارد، تا افزایش رفاه بصورت پایدار نهادینه شود.

? تنها نکته ی قابل ذکر اینست که چنین حرکتی در اقتصاد در شرایطی قابل توصیه است که اقتصاد در شرایط تورمی شدیدی نباشد تا بتواند آثار مطلوب خود را به جای گذارد. زیرا با تورم شدید مجدد بعد از مدتی تعداد صفرها از منظر مصرف کننده افزایش مییابد و عملا آثار مثبت چندانی نخواهد داشت و لذا به نظر میرسد در حال حاضر بهتر است این سیاست به زمانی موکول گردد که سیاستگذار بر مشکل تورم شدید فائق آمده باشد.
لینک مطلب در روزنامه تعادل *❄️*** کانال دکتر منجذب

*? مقاله: برآورد حباب قیمت مسکن در ایران و کشورهای منتخب
(رویکرد پانل فضایی)
دکتر محمدرضا منجذب ، دکتر محسن ابراهیمی و لیلا ایروانی*

? نوسانات قیمت مسکن در ایران طی دو دهه اخیر، یکی از چالش‌های اساسی بازار مسکن بوده است، به طوری که در یک دوره، افزایش قابل ملاحظه در قیمت مسکن به وجود آمده و در دوره ای دیگر، ثبات بر قیمت مسکن حاکم شده است که به ‌تبع آن، تحولات قابل ملاحظه‌‌ای در بخش مسکن و در کل اقتصاد پدید آمده است. بنابراین، ضرورت دارد که به طور دقیق، میزان حباب موجود در ایران نسبت به حباب جهانی مسکن مقایسه شود. همچنین عوامل موثر بر بازار مسکن ایران با ملاحظه شرایط کلان اقتصاد داخلی و جهانی که زمینه‌ساز ایجاد حباب مسکن می‌شود، شناسایی و برآورد گردد. بدین منظور برای تخمین مدل از متغیرهای شاخص قیمت واقعی مسکن، نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی حقیقی سرانه، نرخ بیکاری، جمعیت و نرخ واقعی ارز استفاده شده است. دوره مورد مطالعه به صورت سالانه طی دوره 2005-2022 جمع آوری شده است و مقاطع شامل 42 کشور منتخب می‌باشد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها پانل فضایی بوده و از نرم‌افزار‌های استاتا، ایویوز وجئودا استفاده شده است. نتایج تحقیق وجود حباب قیمت مسکن در ایران و 12 کشور دیگر را تایید می‌کند.

? یکی از راهکارهای بانک مرکزی و دولت برای مهار تورم، حمایت از تولید است. افزایش تولید از طریق سیاست‌های پولی و مالی طرف عرضه موجب افزایش عرضه‌کل و کاسته شدن فشار از سمت تقاضای کل می‌گردد. بخشی از تولید در ایران شامل تولید مسکن هست. بر مبنای مدل افزایش در تولید سرانه حقیقی موجب کاهش (و حتی) بسته شدن حباب حقیقی قیمت مسکن می شود. نتیجه دیگر تحقیق تاثیر مثبت و معنادار جمعیت بر شاخص قیمت واقعی مسکن می‌باشد. این نتیجه نیز کاملا منطبق بر تئوری‌های اقتصادی است. افزایش مداوم جمعیت در کشورهای مورد مطالعه باعث ایجاد فشار تقاضا بر مسکن می‌شود. رشد تقاضا با توجه به محدودیت در عرضه مسکن باعث افزایش قیمت واقعی مسکن و حباب حقیقی می‌شود. اگر جمعیت نوزده صدم درصد افزایش یابد موجب ایجاد حباب حقیقی کنونی می شود و بالعکس. با وجود اینکه کاهش جمعیت منجر به کاهش حباب می شود، لیکن به دلیل سیاستهای دولت ایران جهت جوانسازی جمعیت، نمی تواند به عنوان راهکار پیشنهاد گردد. نتیجه بعدی تحقیق تاثیر منفی نرخ واقعی ارز بر قیمت واقعی مسکن می‌باشد. نرخ ارز یکی از عوامل مهم تورم در دنیا شناخته می‌شود. افزایش نرخ ارز باعث افزایش اقلام وارداتی که شامل مواد اولیه، کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی است. این موجب تورم می شود و تورم آثاری دارد که قبلا اشاره شد. به هر حال کنترل نرخ ارز منجر به کنترل قیمت مسکن و کاهش حباب آن می شود./لینک دانلود

لینک مطلب در روزنامه تعادل
*?*** کانال دکتر منجذب

*? دکتر محمدرضا منجذب:
▪️ در اقدامی تازه، دونالد ترامپ ایلان ماسک، میلیاردر معروف و مدیرعامل شرکت‌هایی چون تسلا و اسپیس‌ایکس، را برای رهبری وزارت جدیدی به نام وزارت کارایی دولت منصوب کرد. ️هدف این وزارتخانه کاهش بوروکراسی، حذف مقررات اضافی و بازسازی نهادهای فدرال عنوان شده است. ماسک به همراه ویک راماسوامی، دیگر منصوب ترامپ، تا سال ۲۰۲۶ مأموریت دارند دولت کوچک‌تر و کارآمدتری ایجاد کنند. (اینجا را ببینید)
*? ایران هم نیاز به بازنگری در رویه های اداره کشور برای حل معضلات اقتصادی به شرح زیر دارد:
? توجه به افزایش بهره وری و فناوری بهینه در تولید.
? حذف قوانین زاید متعدد و بعضا متضاد که مانع ایجاد کسب و کار و تولید هست. یک سال مجلس باید بجای قانون گذاری بدنبال پالایش و روانسازی و حذف قوانین زاید باشد.
? کوچک سازی حاکمیت و دولت و کاهش تدریجی کسری بودجه مستمر، افزایش درآمدها با تعامل بین المللی و رفع تحریم و تنش زدایی.
? تقویت بنیه تولید و ایجاد کارایی و بازدهی بالا در تولید که بطور خودکار جذب نقدینگی به تولید را بدنبال دارد.
? چابک سازی در بودجه و حذف بودجه ها و سازمانهای موازی (ادغام) در راستای افزایش کارایی و کوچک سازی بخش عمومی، تقویت اصولی درآمدهای مالیاتی بدون فشار بر تولید، و نیز تقویت درآمدهای غیرمالیاتی.
? تعامل معقول با دنیای خارج در راستای برنامه توسعه و گسترش فناوری و تکنولوژی مورد نیاز برنامه توسعه، تنش زدایی در راس برنامه سیاست خارجی قرار گیرد
? تقویت اصولی و بنیادی بازارهای موازی (با بازار کالاها و خدمات) که ضربه گیر گسترش نقدینگی و تورم است و بنیه تولید را تقویت می کند.
?** خصوصی سازی بمعنای واقعی کلمه و تقویت نقش بخش خصوصی در اقتصاد و تولید در راستای کوچک سازی دولت.

لینک مطلب در سایت روزنامه تعادل

*?*** کانال دکتر منجذب

*? ‍ *کنترل تورم بعهده همه است
❄️دکتر محمدرضا منجذب

? اخیرا مباحثی در خصوص کنترل تورم و اینکه کنترل آن بعهده کیست مطرح شد. از زوایه دید و تحلیل اقتصاد کلان دو طرف تقاضای کل و عرضه کل تعیین کننده سطح قیمتها هستند. در اینصورت هرگونه تغییری در قیمتها و تورم نیز بدلیل تغییر در یکی و یا هردوی عرضه و تقاضای کل اتفاق می افتد.
? برای تحلیل تورم در اقتصاد ایران باید عوامل تاثیرگذار بر کاهش عرضه کل و افزایش تقاضای کل مورد بررسی قرار گیرد. از این مسیر می توان هم راههای کنترل آن را یافت و هم مسوول کنترل آن را.
? بطور معمول سیاستهای انبساطی مالی، پولی و درآمدی موجب گسترش تقاضای کل و افزایش قیمتها می شود. افزایش مخارج دولت، افزایش صادرات، افزایش مصارف دولتی و خصوصی بالقوه موجب افزایش تقاضا می شود. از سوی دیگر انبساط پولی غیرمتناسب صرفا تقاضا را افزایش می دهد. از این منظر دولت متولی سیاست مالی و بانک مرکزی متولی سیاست پولی میتوانند باعث تورم باشند. همچنین مردم از طریق گسترش غیرمتناسب مصرف امکان دامن زدن به تورم دارند. اصولا فرهنگ مصرفی هماهنگ با توسعه بلندمدت تعریف نشده است. در خصوص هریک سیاستهای تنظیمی متناسب باخود را می طلبد. البته تحریمها هزینه های جامعه را افزایش داده است.
? بطور معمول عوامل کاهنده عرضه کل مانند: کاهش بهره وری کل، کاهش بهره وری نیروی کار، کاهش بهره وری سایر عوامل تولید، مهاجرت نخبگان و کارآفرینان، کاهش نیروی کار مولد، استهلاک سرمایه، افول تکنولوژی، و ... قابل ذکر هستند. نبود الگوی توسعه و تفکر توسعه ای هم به عوامل مزبور دامن می زند. علاوه بر حاکمیت و مردم در این قسمت، میتوان از نخبگان جامعه بعنوان عوامل آن نام برد. البته تحریمها هزینه تمام شده تولید را افزایش داده و موجب کاهش سود و عرضه کل شده است، بویژه اگر کالای رقیب وارد شده باشد.
? اما عواملی هم هستند که کاهنده عرضه کل و افزاینده تقاضای کل هستند. از جمله:
• عدم عضویت در FATF هم باعث گرانتر شدن واردات اعم از کالاهای مصرفی و واسطه ای شده و هم از دو سمت عرضه و تقاضا تورم را تشدید کرده است،
• بودجه های موازی باعث کسری بودجه دولت شده و تحریم ها آن را تشدید کرده است. ایندو از دو سمت عرضه و تقاضا تورم را بالا برده است،
• نداشتن رویکرد توسعه ای به اقتصاد ایران و روزمرگی، عدم گزینش مدیران اقتصادی و غیراقتصادی بر این مبنا که هزینه هایی را بر اقتصاد تحمیل می کند،...

? جمع بندی: علاوه بر سیاستگذار مالی و پولی که نقش مهمی در تحدید تورم دارند، مردم و کارآفرینان و نخبگان در دو سمت تحدید یا کنترل تقاضای کل و گسترش عرضه کل نقش اصلی ضدتورمی را بعهده دارند. باید برنامه بلندمدت توسعه داشت. بنابراین همه مسوول کنترل تورم هستند.

لینک مطلب در روزنامه تعادل مطلب مرتبط?* عوامل موثر بر تورم ❄️*** کانال دکتر منجذب

*?* فیلم آموزشی نحوه تبدیل داده های یک سال پایه به سال پایه ای دیگر همراه با ایویوز (کلاس درس مجازی دکتر منجذب)

? لینک نوشتاری مطلب ? توضیح موضوع در اکسل ❄️** کانال دکتر منجذب

*? چرا مهار تورم ضروري است؟*

يكي از مهم‌ترين دستوركارهاي مهم دولت جديد مهار تورم است، ضرورتي كه هر اندازه بيشتر از سوي استادان دانشگاهي و اقتصاددان‌ها بر آن تاكيد مي‌شود كمتر مورد توجه دولتمردان ايراني قرار مي‌گيرد. براي هر بهبودي در اقتصاد و معيشت ايراني، نرخ تورم بايد مهار شود تا شاخص‌ها در مسير بهبود قرار بگيرد. ريشه بسیاري از ناترازي‌ها در اقتصاد ايران همين نرخ تورم فزاينده است.

*? دکتر محمدرضا منجذب* مثال‌هاي زيادي براي دست بردن دولت‌ها در جيب مردم وجود دارد. متاسفانه مسيري كه ماليات بر عايدي در حال طي كردن است، در همين راستا قابل تعريف است. افراد عادي كه قدرت خريد پول‌شان كاهش داشته و اموال‌شان دچار تورم شده است، بايد ماليات بدهند. افرادي كه مثلا ملكي را داشته و تورم به آن تلاقي داشته و خود آنها در ايجاد تورم دخيل نبوده‌اند حالا بايد ماليات بدهند. اين نوع ماليات كه به ماليات بر تورم معروف است، به‌ طور مشخصي و با توجه به سيستم علي‌الراس حاكم بر تشخيص سازمان مالياتي با افراد عادي تورم زده برخورد خواهد كرد و مالياتي به آنها اصابت خواهد كرد كه بابت آن درآمدي را كسب نكرده‌اند، بلكه ثروت غيرنقدي آنها تورم زده شده است! سوال مهم اين است كه بدون ايجاد درآمد جديد چگونه مي‌خواهند ماليات را پرداخت كنند؟ ماليات بر خانه‌هاي خالي، خودروها و مسكن ميلياردي و ده ميلياردي هم شباهتي نزديك به اين موضوع دارد. توصيه نگارنده اين است كه به جاي تعبيه چنين ماليات‌هاي مبهمي كه دست سازمان مالياتي را باز مي‌كند براي گرفتن ماليات‌هاي حقه و غيرحقه، سياستگذار با هزينه‌كردي مناسب و درخور براي تربيت و بازآموزي كادري مجرب و نيز استفاده بهينه از پرسنل مجرب كنوني از آنها بخواهند با عنايت به تجارب مالياتي در كشورهاي مشابه و كشورهاي پيشرفته طرح‌هايي را ارائه بدهند كه اصول اوليه مالياتي همچون عدالت مالياتي در آن لحاظ شده باشد و ماليات حقه بدون فشار مضاعف بر گرده مردم اخذ شود.

خروجي‌های تورم در ايران شامل موارد ذيل است: بي‌ثباتي در اقتصاد ملي بروز نوسان مستمر در آن، كاهش ارزش پول ملي و در نتيجه كاهش قدرت خريد حقوق‌ها و دستمزدهاي ثابت، قدرت خريد درآمدهاي ثابت كاهش مي‌يابد و قدرت خريد درآمدهاي متغير تطابق مي‌يابد، وام‌گيرنده‌ها منتفع مي‌شوند، زيرا ارزش وجوه قرض داده شده به دليل تورم كاهش مي‌يابد. وام‌دهنده‌ها متضرر مي‌شوند، زيرا پولي را كه الان وام مي‌دهند قدرت خريدش بيشتر است تا زماني كه اصل و فرع وام را پس مي‌گيرند، تورم علامت دهندگي قيمت‌ها را به هم مي‌زند. در شرايط تورم كم، قيمت‌ها نوعي عنصر علامت‌دهنده براي تخصيص منابع هستند. قيمت بالاتر در كالاي مشابه نشان‌دهنده كيفيت برتر است و بالعكس. اما در تورم شديد تناسب قيمت‌ها به هم مي‌خورد. بي‌اعتمادي مردم در تورم شديد به سياستگذار و نظام اقتصادي افزايش مي‌يابد. اخلاق مداري در جامعه تضعيف مي‌شود و ساير مورادي كه تورم بالا در جامعه ايجاد مي‌كند./متن کامل در سایت تعادللینک مطلب در سایت اقتصاددان *❄️*** کانال دکتر منجذب