توافق آتش بس حماس و اسرائیل
عبدالعزیز مولودی

به نظر می رسد توافق آتش بس میان حماس و اسرائیل در حال گذر از مراحل پایانی است. در ابتدای حمله هفتم اکتبر سال گذشته، تذکر دادم که درست است جنگ را حماس آغاز کرد، اما به ضرورت پایان دهنده به جنگ نخواهد بود. ضمن اینکه تاکید کردم هیچیک از دو طرف بحران قادر نیستند دیگری را کاملا نابود کنند. اکنون و بعد از پاسخ اسرائیل، حماس بخش بزرگی از توان خود را از دست داده است، غزه ویران شده، حدود 50 هزار نفر از ساکنان آن کشته شده اند که بخش عمده آن کودکان و زنان هستند، بسیاری زخمی و آواره شده اند و اکنون نیز در حمله های ادامه دار اسراییل، هنوز کشته و زخمی می دهند. البته مسئولیت آن با حماس است و باید پاسخگوی آن شود. از سوی دیگر میزان ویرانی و کشتار جمعی اسرائیل در غزه بگونه ای است که این کشور را در فردای بعد از آتش بس، باید به صورت جهانی محکوم کنند.
اگرچه حماس به طور کامل از بین نرفت، اما از شواهد پیداست که دیگر نمی تواند کنترل غزه را در اختیار داشته باشد. این امر را به منزله شکستی در مدیریت غزه برای حماس می توان لحاظ کرد. آیا امکان آن وجود داشت که از حمله هفتم اکتبر جلوگیری کرد؟ اینکه حماس با چه استدلالی به این حمله دست زد؟ هنوز یک مسئله است که بایستی در حال یا آینده در مورد آن و اثرات ناشی از آن پاسخ دهد. قدر مسلم اکنون نمی تواند از آن دفاع کند. ‌
@moloudiaziz🌿

اعدام سیاسی چاره کار نیست
عبدالعزیز مولودی

اعلام تایید خبر اعدام پخشان عزیزی و وریشه مرادی و دیگر کسانی که این حکم را دریافت کرده اند، به قاعده هر فعال فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را تحت تاثیر قرار می دهد. این امری طبیعی است زیرا فعالیت در حوزه های اجتماعی و سیاسی همواره با هزینه های زیادی همراه است، هزینه هایی که بسته به نوع سیاست و حکومت در جامعه ممکن است کم یا زیاد باشد. البته باید در نظر داشت که حسب تایید وکیل پخشان عزیزی، وی مرتکب جرمی هم نشده است که چنین حکمی به آن تعلق گیرد. این در حالی است که حتی در صورت وقوع جرم سیاسی، به حکم اینکه این نوع از فعالیت نه برای نفع شخصی که برای حمایت از حقوق جامعه صورت می گیرد، شایسته نیست و نباید با حکم اعدام روبرو شود، زیرا به نوعی ترس از فعالیت های سیاسی و اجتماعی منتقدانه را در جامعه گسترش می دهد. امری که به هیچ وجه نه به نفع جامعه و نه دولت ها است. سیاست و حکومت وقتی در جایگاه منطقی خود قرار می گیرد که افراد در مقام عضو جامعه و شهروندی صاحب حق از حق انتقاد و حتی مخالفت قانونی مسالمت آمیز برخوردار باشند. در غیر این صورت ادامه قدرت دولت در شرایط ایجاد ترس از آن در جامعه، در نهایت به ضعف و ناتوانی و عدم مشروعیت قدرت سیاسی می انجامد. نمونه های زیادی از این وضعیت را در تاریخ جهان و ایران دیده ایم. با در ک این واقعیت و با در نظر داشت این امر که جامعه توانمند، جایی است که امکان تحقق آزادی های مدنی، زندگی مسالمت آمیز و حقوق شهروندی تحقق می یابد، فعالان مدنی، اجتماعی به شیوه های مختلف از تایید این حکم در مورد خانم عزیزی و مرادی و زندانیان دیگری که در این مقام قرار داده شده اند، ناراضی و خواستار لغو آن شده اند. انتشار درخواست های جمعی، از جمله فعالان مدنی، زنان فعال، خانواده های دادخواه و ماموستایان دینی نشاندهنده بخشی از نگرانی های جامعه در این زمینه است. به عنوان عضوی از جامعه که همواره دغدغه جامعه را داشته و دارم، و به سهم خود معتقدم که چنین احکامی هیچگاه چاره کار نیست و برای ششکل گیری توسعه سیاسی در جامعه معتقدم که قدرت سیاسی باید صدای جامعه را بشنود و به آن واکنش مثبت نشان دهد. چه در شرایطی که جامعه تصور کند که فعالیت در حوزه سیاسی و اجتماعی به منزله رقصیدن با مرگ است، معتقدم که شاهد مرگ همزمان جامعه و دولت خواهیم بود.  

@moloudiaziz🌿

کوردەکانی سوریا و ئاڕاستەی نوێی دەسەڵات
عەبدولعەزیز مەولوودی

بارودۆخی سوریا دۆای ڕووخانی ڕژێمی ئەسەد، ناسەقامگیرە و هێشتا هێزەکانی بەشدار بوو لە ڕاونانی ئەسەد لەسەر ئاستی سیاسی ئەو وڵاتە نەیانتۆانیوە بڕیارێکی یەکلاکەرەوە بۆ ئێستا و داهاتووی سوریا بدەن. ئەگەرەکانی لەبەرچاویش چ ئاسۆیەکی ڕوون بۆ ئێستا دیاری ناکەن. بەتایبەت کە دەوڵەتی تورکیا و ئەردۆغان وەک سەرۆکی ئەو وڵاتە لە لایەکەوە دەورگێڕی بێ ڕکابەر بووە لە سوریا و وادیارە وڵاتە یەکگرتۆکانی ئەمەریکاش –سەرۆک تەڕامپ- ئەوەیەن دەوێ، و لە لایەکی دیکە دژایەتی بێسنووری کوردەکان لە ڕێگای نیزامی ڕاستەوخۆ و پیشتگیری سوپای ئازادی سوریا، دەکات. ئاستەمی و گرینگی بارودۆخی سوریا لێرەدایە کە هێشتا ڕێخۆشکەری نەکراوە کە بەڕێوەبەری خۆسەری کوردەکان بە یەکڕیزی دەگەڵ ئەحمەد جۆڵانی لەسەر چارەسەری کێشەکان گفتوگۆ بکەن.
گرفتێکی دیکە ئەوەیە کە بە لەبەرچاو گرتنی پێگەی عەلەوێکانی سوریا لە ڕژێمی ئەسەد دا-کە خاوەن دەسەڵات بوون سەرەڕای وەیکە کەمینە بوون و هەر هەشن- ئێستا بە ئیڕادەی خۆیان یان خۆاستی دەرەکی کەوتوونە بەر دەوڵەتی کاتی ئەحمەد جۆڵانی و بەرەنگاری و دژایەتی دەکەن. دیارە ئەوان وەک بەشێک لە دەسەڵاتی دژە ئینسانی بنەماڵەی ئەسەد، بەشداری ستەمکاری دەوڵەت و دژایەتییان دەگەڵ مافی زۆرینەی خەڵکی سوریا بە کوردەکانیشەوە، بوون و لەو بارەوە بەرپرسێارەتییان هەیە. خۆاستی ئەوان گەڕانەوە بۆ ڕژیمی پێشووی داڕماوە، ئەوە بە هیچ شێوەیەک دەگەڵ مافی ڕەوا و پێشێلکراوی خەڵکی سوریا یەک ناگرێتەوە و پێویستە هێزەکانی سوریا لە هەر لایەن و بیرو باوەڕێکەوە، هۆشیاری ئەوەیان ببێ کە بە داوی ئەوان نەکەونە بەر یەکەوە و هیواکانی ئاڵوگۆڕ لەو وڵاتە لە ڕژیمێکی دیکتاتۆڕی بۆ سەقامگیرکردنی ڕژیمێکی دیمۆکڕاتیک لە سوریا بە فیڕۆ نەدەن.
عەلەوێکان لە درێژەی هەوڵییان بۆ تێکدانی بارودۆخی سوریا، وا دیارە دەستەو داوێنی کوردەکان بوون و داوایان کردووە لە سەر ئیزنی کوردەکان، داوا بکەن لە هەموو لاوانی عەلەوی تا بچنە ناو ڕیزی هێزەکانی سوریای دیمۆکڕاتیک بۆ بەرهەڵستی و دژایەتی دەوڵاتی کاتی ئەحمەد جۆڵانی. دیارە مەزلووم عەبدی و بڕێوەبەرایەتی کوردی سوریا هەستیارە و ئاگادارە کە لەو چەشنە خۆاستانە کە بە کردەوە دژایەتی کردنە دەگەڵ خۆاست و مافی ڕەوای خەڵکی سوریا لە کورد و عەڕەب و ئەوانی دیکەش، خۆ بپارێزێ. ئەوەیکە ئێستا بەڕێوەبەری کوردەکان وەک بەشێک لە هێزەکانی دژی ئەسەد و بەشداربوو لە ڕووخاندنی دەوڵەتی سوریا دەتۆانن ئەنجامی بدەن، بە بڕوای من هاوکات دەگەڵ وڵامنەدانەوە بە پێشنیازی عەلەوێکانی دەسەڵاتداری پێشوو، وەگڕ خستنی دیپڵۆماسێکی بەربڵاوە بۆ دانووستان دەگەڵ هێزەکانی ناوخۆی سوریا لە بەرەی تەحریری شام و ئەحمەد جۆڵانی و هتد، دەگەڵ سەرۆک بایدێن و تەڕامپ وەک لایەنێکی یەکلاکەرەوە لە کێشەکە دا، دەگەڵ وڵاتانی ئەوڕووپا بەگشتی کە بەتایبەت پاڵپشتی دۆزی کورد دەکەن. ئەوە دەریدەخات کە کوردەکان تۆانای ئەوەیان هەیە لە داهاتووی سوریا دەورگێڕ بن و بە مافەکانی خۆشیان بگەن. ئەوە دیارە هاوکات دەبێ دەگەڵ بەرپەرچ دانەوەی هێرشەکانی سەربازی تورکیا لە ئاسمان و زەوی و خۆڕاگری بەرامبەر بە دەسەڵات خۆازی تورکیا لەو وڵاتە.
@moloudiaziz🌿

نەبوونی ئۆپۆزیسیۆن و قەیرانی ڕامیاری لە هەرێمی کوردستان

د. عەبدولعەزیز مەولوودی

دۆای ماوەیەکی زۆر لە دۆاکەوتنی، هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی لە هەرێمی کوردستان بەڕێوە چوو. دیارە باس لەسەر ئەنجامەکانی هەڵبژاردن نییە، کێشە ئەوە نییە کە براوەی سەرەکی کام حیزبە یان کام حیزب لاواز بووە، هەڵبژاردنەکان لە هەرێمی کوردستان بەردەوام بە سەروەری دوو حیزبی دەسەڵاتدار یانی پارتی و یەکێتی بەڕێوە چوون. تەنانەت لە ئەو کاتانەی کە لایەکی ئەو دۆانە دەسەڵاتدارە لە هەڵبژاردنەکان پلەی خۆی دۆڕاندووە، بە بێ لەبەرچاو گرتنی خۆاستی جەماوەری کوردستان، پێداگریان لە سەر دەسەڵاتی خۆیان کردۆ و دەنگی خەڵکی نەیاریان نەبیستۆ و وەریان نەگرتۆ. کێشەی سەرەکی ئەوەیە کە سیاسەت و گەمەی سیاسی لە هەرێمی کوردستان لە نەبوونی ئۆپۆزیسیۆنێکی (نەیاری یاسایی) ڕاستەقینە، بەردەوام تووشی قەیرانی ڕامیاری دەبێ. وا دیارە ئەزموونی ڕامیاری کوردستان بە هۆی وەیکە دوورە لە سیاسەتی دیمۆکڕاتی، خاوەنی زۆر بنەمای پێویست لەو چۆارچێوە دا نییە. بوونی ئۆپۆزیسیۆنێکی (نەیاری یاسایی) ڕاستەقینە مەرجی بوونی سیاسەتێکی دیمۆکڕاتییە، بە هۆی وەیکە دەتۆانێ دەنگی کۆمەڵگا بێ و نۆێنەرایەتی ئەو بکات. جگە لەوە، ئۆپۆزیسیۆنێکی (نەیاری یاسایی) ڕاستەقینە هەوڵدەدات بنەمای دەسەڵات کراوە و ئاشکرا بێ. ئەو دیاردەیەش وا دەکا کە لایەنی ئۆپۆزیسیۆن، بە کردەوە سەربەخۆیی خۆی بپارێزێ. بەو شێوە چاوەڕوان دەکرێ کە سیاسەتێکی دیمۆکڕاتی بەردەوام بێ.
هەرێمی کوردستان بە هۆی لاواز بوون یان هەر نەبوونی ئۆپۆزیسیۆنێکی (نەیاری یاسایی) ڕاستەقینە، هیچ کام لەو دیاردانەی وا لێرەدا ناوبراون نییەتی و بۆیە ناتۆانێ لە ڕەوتێکی یاسایی دیمۆکڕاتی دا بژی. کەوا بو، حیزبەکانی چالاک لە بۆاری یاسایی نەک ناتۆانن وەک حیزبێکی خاوەن دەسەڵاتی کەمینە بەشداری ڕەوتی سیاسی بکەن، بگرە وەک پاشکۆیەکی بێ دەسەڵات کە تەنیا کارتێکردیان پاڵپشتی کردنی حیزبی دەسەڵاتدارە، چ دەورێکی ئەرێنی ناگێڕن. ئەنجامی ئەو ڕەوتە تێکەڵبوونی حیزبەکانە بە گەندەڵی لە بۆاری سیاسی و ئابووری کە دیارە ئەوەندەی دیکە حیزبەکان پەیوەست دەکا بە دەسەڵاتداران. لەو بارەوە ئەزموونی کوردی سەرکەوتوو نەبووە و دەسەڵاتی رامیاری کورد قەیراناوی بووە و بەردەوام هەیە. تاکو ئەو ڕەوتەش بەردەوام بێ، چ پێشکەوتنێکی ئەوتۆ بۆ کۆمەڵگا و دەسەڵاتی کوردی پێک نایە.
ئەگەر وردتر بڕوانین، نەبوونی ئۆپۆزیسیۆنێکی یاسایی لە هەرێمی کوردستان تەنیا گرفتی هەرێم نییە، بەڵکو ڕێگری دوو حیزبی دەسەڵاتداری پارتی و یەکێتی بۆ پێکهاتنی ئەو زۆر بەرچاو و کارتێکردی نەرێنی هەیە. بۆ وێنە ڕەوتی گۆڕان کە وەک ڕەوتێکی شۆیندانەر هاتە ئاڕاوە، بە هۆی گوشارەکانی حیزبە دەسەڵاتدارەکان وای لێهات کە لەو هەڵبژاردنە دا بەشداری نەکات. ئەوە چ دیاردەیەکی باش نییە بۆ دەسەڵات لە هەرێمی کوردستان. لە ڕاستیدا، بوونی ئۆپۆزیسیۆنێکی یاسایی ڕاستەقینە زۆر یارمەتیدەرە بۆ سڵامەتی ڕەوتی سیاسی و ڕامیاری لە وڵاتدا. ئەوەیکە بۆچی لە هەرێمی کوردستان ئەو بەشە گرینگە لە دەسەڵات بە هێند وەرناگیرێ دەگەڕێتەوە سەر وەیکە دەسەڵاتدارانی هەڕێم باوەریان بە ئەو بنەما سەرەکییەی سیاسەتی دیمۆکڕاتی کە بریتییە لە ئاڵ و گۆڕی بەردەوامی نوخبەی دەسەڵات نییە. بەردەوام داوای مانەوە لە دەسەڵات بە ئاوات دەخۆازن و هەوڵی یاسایی و نایاسایی بۆ دەدەن. بۆیە لە ئەنجامدا داکۆکی لە سەر ئەو خاڵە دەکەمەوە کە حیزبە دەسەڵاتدارەکانی هەرێم ئەگەر دەگەڵ دۆزی کورد لە ناوچە دا، ئەگەر ڕای گشتی خەڵکی کوردیان بەڵاوە گرینگە دەبێ سیاسەتێکی دیمۆکڕاتی لە پێناو بەرژەوەندی کورد بەکار بێنن و پاڵپشتی بکەن. دەنا هەروەک زۆر دەسەڵاتداری دەسەڵاتخۆازی ڕابوردو بە زوویەکی زوو پەیوەستی مێژوو دەبن و ناویان بە ئەرێنی تۆمار ناکرێ.

@moloudiaziz?

?کرد، بومی و ساکن چندهزار ساله آذربایجان است.

*✍️***اسماعیل شمس

?در این یادداشت به نوشته‌های ارمنی و گرجی و رومی درباره سکونت کردان از دوران باستان در آذربایجان و اران نمی‌پردازم و بحث را از منابع دوران فتوحات اسلامی آغاز می‌کنم که برای همگان قابل دسترس هستند. به نوشته بلاذری در سال ۲۲ قمری والی ساسانی آذربایجان با حذيفه، فرمانده عرب مسلمان صلح كرد و  ٨۰۰ هزار درهم به او داد. در برابر آن، حذیفه متعهد شد که مسلمانان، كسی از مردم آذربايجان را نكشند و اسير نكنند و آتشكده‌ای را ويران نسازند و به اكراد بَلاسجان [بلاشگان- دشتی واقع در دو سوی رود ارس و جنوب رود کر] و سبلان و ميان‌رودان[ ناحیه واقع بین رود کر و ارس، نگاه کنید به معجم البلدان یاقوت] تعرض نكنند و مردم شيز را از رقص و انجام آيين هايشان در جشنها باز ندارند(بلاذری، ص۳۴۴).در همین زمان یکی از دروازه‌های بردعه «باب‌الاکراد» ‌نام داشت(اصطخری، 183، 187) که خود ناظر بر حضور کردان در این منطقه بود. بردعه در نزدیک شوشی کنونی و همان جایی است که پس از حمله مغول نامش به قره‌باغ تغییر یافت. نام رودخانه ساحل دوین نیز که به ارس می ریخت، «نهرالاکراد» یا رود کرد بود(بلاذری، 199).به نوشته مقدسی، جغرافیدان سدۀ 4 ق شهر قندریه در نزدیک مراغه توسط کردها ساخته شده بود.اطراف دریاچۀ اورمیه نیز«وادی کرد» نامیده می‌شد. ابن حوقل، جغرافیدانان سدۀ 4 ق نیز به سکونت هذبانیان کرد در اورمیه و مراغه اشاره کرده است.

? روادیان و شدادیان کرد از سدۀ 4ق دو حکومت کوچک در آذربایجان و اران به مرکزیت تبریز و گنجه ایجاد کردند که تا تهاجم ترکمانان سلجوقی دوام آوردند. نخستین فرمانروای آنان دیسم بن ابراهیم کردی بود که در سال ۳۲۵ق با بیرون راندن اعراب، بر آذربایجان و اران حاکم شد. پس از قتل او توسط سلاریان دیلمی در سال ۳۴۶ق جانشینانش دیلمیان را از حکومت آذربایجان کنار نهادند و قدرت روادیان را احیا کردند. گروهی دیگر از روادیان به نام شدادیان بر اران حاکم شدند. سکه‌های زیادی از سال 393ق تا 405ق در اورمیه و مراغه به نام ابوالهیجا محمد بن حسین روادی(مملان) ضرب شده‌ اند. پس از او فرزندش وهسودان حاکم روادیان شد و بیش از ۴۰ سال بر آذربایجان حکومت کرد. در زمان او، خواهرزاده‌اش ابوالهیجا فرزند ربیب‌الدوله، رئیس طایفه کرد هذبانی حاکم اورمیه بود. در زمان او ترکان اوغوز[غز] به فرماندهی بوقا، کوکتاش، منصور و دانا به آذربایجان حمله کردند. به نوشتۀ ابن اثیر، غزها در سال 429ق/1038م در حمله به مراغه مسجد جامع را سوزاندند و شمار زیادی از عامه مردم و کردهای هذبانی را کشتند. وهسودان روادی و ابوالهیجا هذبانی به اتفاق یکدیگر به غزها حمله کردند و آنان را بیرون راندند. شرح جنگ با غزها در دیوان قطران تبریزی، شاعر دربار روادیان هم به صورت شعر آمده است. چندی بعد غزها به اورمیه و مناطق اطراف آن برگشتند. کردهای هذبانی به فرماندهی ابوالهیجا که از اعمال ناپسندشان به ستوه آمده بودند، بار دیگر به مقابله آنان شتافتند؛ ابوالهیجا پس از چند جنگ پیاپی سرانجام در سال 432ق غزها را تعقیب و از اورمیه و مراغه بیرون کرد. او در پاسخ به پیام تبریک قرواش عقیلی، فرمانروای موصل به مناسبت شکست غزها به او نوشت: «این، شگفت انگیز است؛ هنگامی که غزها از سرزمین من (اورمیه) گذشتند، به روی پلی ایستادم که آنان ناگزیر بودند از روی آن بگذرند و کسی را گماشتم که آنها را بشمارد؛ تعدادشان بالغ بر سی هزار نفر بود. وقتی که آنان پس از شکست در موصل به اورمیه بازگشتند، تعدادشان به پنج هزار نفر هم نمی‌رسید. با تضعیف سلجوقیان، احمدیل کردی نوه وهسودان روادی توانست حکومت روادیان کرد را در شهر مراغه احیا کند که به نام او به (احمدیلیان) شهرت یافت(نک: مقاله احمدیلیان، نوشته دکتر عباس زریاب خویی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی)

?در منابع تاریخی از عارف مشهوری به نام ابوبكر حسین بن علی بن یزدانیار کردی ارموی(وفات: 333ق/945م) نام برده شده است. درهمین زمان از صوفی بزرگی به نام شیخ بن صوفی کردی ارموی و نیز شیخ موسى بن عبد اللّه كردی‏ ارموی هم یاد شده است که شاگرد ابن یزدانیار بود. پاره ای منابع هم حسن بن محمد بن حسن اُرموی مشهور به حُسامُ‌‎الدّینِ چَلَبی از یاران مولوی را کرد و نواده ابن یزدانیار دانسته‌اند.

?و سخن آخر خطاب به دوستان تاریخنگار آذربایجانی‌ام است. من از کاسبکاران سیاسی و قوم‌گرایان فاشیستی که تحت تٲثیر پان ترکیسم وارداتی به خاطر منافع شخصی یا خوشآمد اربابان خارجی بر آتش تنوراختلافات تباری و مذهبی میان ترک و کرد در آذربایجان می‌دمند، انتظار ندارم که حقایق تاریخی را بپذیرند و دست از مهاجر خواندن کردان بردارند، اما از شما که آگاه بر منابع تاریخی هستید، می‌خواهم که با نشراین حقایق مانع گسترش تفرقه و کشمکش میان مردم و تحقق آرزوی دیرین دشمنان این آب و خاک شوید.

@kurdistanname

فساد و قانون گریزی در ایران
عبدالعزیز مولودی

ممکن است عنوان یادداشت در زمانی که شبح جنگ بر فراز خاورمیانه در آمد و رفت است و اولین تهدید آن برای مردم ایران است، قدری نامناسب و حتی بی ربط به نظر برسد. باز می توان تصور کرد اکنون که کشور به سبب بد مدیریتی برخی و حتی از نظر اقتدارطلبانی چون آیت الله میرباقری از تندروان پایداری، عالمانه با گرفتاریهای داخلی و خارجی درگیر شده است، سخن گفتن از فساد و قانون گریزی جایی ندارد. به عکس معتقدم که تلاش برای قانون گریزی از هر سو، منشا بسیاری از مشکلات گذشته و کنونی ما است.
انقلاب مشروطه در ایران در پاسخ به خودکامگی و استبداد در ایران روی داد. تصور این بود که با تاسیس پارلمان و قانونگذاری توسط نمایندگان مردم، مشروطه به اهداف خود می رسد. زیرا مهمترین مسئله قدرت نامحدود شاه و پیوستگان به او بود. با وجود تاسیس این نهاد و تلاش و به اصطلاح مشروطه خواهان مشق دمکراسی، اما موفقیت این نهاد به تنهایی نتوانست مشق دمکراسی و قانون را به نهاد دمکراسی و قانونمداری در ایران تبدیل کند. یکی از عوامل تاثیرگذار در این زمینه، عدم پایبندی دولتمردان به موازین قانونی مصوب پارلمان بوده و هنوز هم این امر جاری است. آنهایی که می بایست با توجه به قدرتی که در اختیارشان قرار داده شده، حدود قانون را بیشتر از مردمی که از حداقل قدرت نیز بهرمند نبودند، رعایت کنند.
ماجرای چای دبش به عنوان نمونه، مثال زنده ای است. علیرغم اینکه مشخص شد عوامل این شرکت چای فاسد داخلی را به خارج برده، همانها را دوباره فرآوری کرده و به عنوان چای خارجی با دریافت وامهای کلان که حتی بازگشت اصل وامها هم در هاله ابهام قرار دارد، به بازار ایران وارد کرده و با استفاده از رانت قدرت سریعتر از حد تصور به فروش برسانند. صرف نظر از روند قضایی پرونده که جای بحث دارد، انتظار این بود و هست که چای های فاسدیکه با عنوان دبش وارد بازار شده اند جمع آوری و منهدم شوند. اما متاسفانه هنوز هم در بسیاری از نهادهای وابسته به دولت، موسسات رفاهی ادارات دولتی مانند مراکز رفاهی فرهنگیان و ... چای دبش مصرف و مهمانان و مسافران ناچار از مصرف آن می شوند. اعتراض به این روند هم نتیجه ای در بر ندارد، چرا که با توجیه اینکه این چاییها قبلا خریداری شده اند و در انبار نگهداری می شوند این روند ادامه می یابد. منطق حکم می کند که این چاییها جمع آوری و منهدم شوند و حتی نحوه خرید آنها زیر ذره بین قرار گیرد زیرا احتمال فساد در این روند بسیار زیاد است. همه این روندهای فاسد ممکن نیست به انجام برسند مگر با قانون گریزی افراد و ..... .
@moloudiaziz?

لێکدانەوەیەکی کورت لەسەر بارودۆخی ئێستای ئێران دۆای دەسپێکی دەوڵەتی ئاغای پزشکیانە کە بە شێوەی ڕەخنەیی ئاڕاستە کراوە. خاڵی ناوەندی لەو لێکدانەوە دا بەربەستی باڵی دەسەڵاتخۆازی ناو سیستەمی دەسەڵاتدارە بۆ پێشکەوتن و پێگەیشتنی کۆمەڵگای ئێرانییە .
سپاس بۆ خوێندنەوەتان.????

‍ ‍ ?خشت اول گر نهد معمار کج/ به بهانه سالگرد امضای فرمان مشروطیت

✍ اسماعیل شمس

?در فایل پیوست، مصاحبه اینجانب با آقای محسن آزموده که امروز در روزنامه اعتماد چاپ شده آمده است. آنجا در پاسخ به پرسشهای ایشان نکات ناگفته‌ای از مشروطیت را مطرح کرده‌ام و نمی‌خواهم اینجا تکرارشان کنم. آنچه در این یادداشت کوتاه به آن می‌پردازم غلط‌خوانی تاریخ مشروطه است. چرا ما تاریخ خود را غلط و اشتباه می‌خوانیم؟ این غلط‌خوانی تنها محدود به مشروطه نیست و در بسیاری از دوره‌های دیگر وجود دارد و مع‌الاسف آسیبهایی به ما زده است که تا سالها ادامه خواهد داشت. غلط‌خوانی تاریخ بسیار خطرناک‌تر از نخواندن تاریخ است و این، از قضا در جوامعی بیشتر است که بیش از همه مدعی تاریخدانی هستند. یقین دارم در هیچ جای جهان به اندازه دیار ما مدعیان تاریخدانی وجود ندارند. شاید در هیچ محفل دوستانه یا فضای عمومی کسی از فیزیک حرف نزند، اما تاریخ ورد زبان همه است و هرکس در هر مقام و موقعیتی تحلیل تاریخی می‌کند و بر متخصصان تاریخ می‌تازد؛ نتیجه آن شده است که تاریخ، غلط و غیرعلمی خوانده شود و پیداست که‌غلط خوانده شدن تاریخ هم جامعه را به بیراهه می‌برد.

?هرسال که سالروز مشروطه فرا می‌رسد، اکثریتی عظیم به مدح و ستایش آن می‌پردازند. یکی این روز را درخشان‌ترین روز تاریخ ایران و فرمان امضاشده در آن را سند رهایی ایران می‌نامد و یکی دیگر از قانون مترقی و بی‌نظیر مشروطه می‌گوید و آن سخنگو و نماد و نماینده پهلوی در خارج هم راه نجات ایران را در بازگشت به مشروطه می‌جوید. من نمی‌دانم که آیا آن افراد متن فرمان مشروطه یا نص قانون اساسی مشروطه را خوانده‌اند یا نه، اما به فرض آن که خوانده باشند چگونه چنین نتیجه‌گیریهای غیرواقعی و نادرستی را از آن ارائه می‌دهند؟

?در فرمان مظفرالدین شاه که نام فرمان مشروطه بر آن نهاده‌اند، نه تنها کلمه مشروطه نیامده که کلمات قانون و آزادی و دموکراسی و برابری هم به هیچ وجه به کار نرفته‌اند.هدف مجلسی هم که قرار بود تشکیل شود، نه قانونگذاری توسط نمایندگان منتخب مردم، بلکه «مشاوره و مداقه لازمه» در« مهام امور دولتی و مملکتی و مصالح عامه » توسط نمایندگان پنج صنف شاهزادگان و اشراف و اعیان و اصناف و  علما و تجار تهران(نه همه کشور) و ارائه نتایج مشورتی خود به «هیئت وزرای دولتخواه» پادشاه بود. مجلس مورد نظر شاه در واقع یک مجلس مشورتی بود که هدف آن چیزی جز اصلاح رویه جاری مملکت مطابق منویات شاه نبود.

?از فرمان مشروطه بگذریم و به قانون اساسی مشروطه که با اصرار برخی مشروطه‌خواهان و تخطی از فرمان شاه تصویب شد، بپردازیم. درست است که قانون اساسی یک نظام مبتنی بر قانون را ولو ناقص، جایگزین نظام مستبد و مبتنی بر نظر شخصی پادشاه کرد، اما آیا به قول برخی روشنفکران و ملی‌گرایان آنقدر مترقی است که راه سعادت ایرانیان در بازگشت به آن نهفته باشد؟ کاری به کاسبان بازار مکاره سیاست ندارم، اما تردید دارم مدعیان صادق بازگشت به پادشاهی مشروطه حتی یک بار قانون اساسی را خوانده باشند، زیرا در این صورت محال بود، چنین بگویند. در متن مصاحبه به برخی نقایص و تناقضهای این قانون پرداخته و نشان داده‌ام که نه در مقام مقایسه با امروز بلکه با معیارهای جهانی آن روز هم باز یک قانون مترقی نیست و بسیاری از مشکلات یک قرن گذشته ایران هم ریشه در آن دارند. برای نمونه، مخاطب و موضوع قانون اساسی مشروطه، مردان مسلمان شیعه ایرانی باسواد و فارسی‌دان هستند و بس؛ و دیگر مردمان ایران هیچ جایگاهی در این قانون ندارند و از هیچ حقوقی برخوردار نیستند و نهایت حقی که مشروطیت برای آنان قائل شده این است که در برابر "قانون دولتی" متساوی‌الحقوقند؛ در حالی که روشن نیست که قانون دولتی چیست.اگر از حق وتوی مصوبات مجلس توسط ۵ نفر از مجتهدین که البته عملی نشد، بگذریم، مسٲله اصلی، قدرت بسیار زیاد پادشاه در این قانون است که گاه حتی از دوره استبداد بیشتر است و مهم‌تر از همه اینها قدرت تبصره ها و استثناهایی است که اصل قانون را به غل و زنجیر کشیده و آن را مشروط و بی‌خاصیت کرده‌اند.

?به راستی آیا می‌توان قانونی را که بیشتر از نصف جامعه را کالمعدوم می‌داند و به هیچ وجه آنان را نمی‌بیند، مترقی خواند؟ جالب آن است که مشروطه‌خواهانی چون سلطان العلما و صوراسرافیل که جانشان را فدای مشروطیت به معنای دولت قانون و نه پادشاهی مشروطه کردند، نخستین منتقدان قانون اساسی مشروطه بودند و آن نظام را خیانت به آرمان جنبش مشروطه و فریبی بزرگ برای ممانعت از تحقق خواسته‌های اصلی مردم می‌دانستند، اما امروز پس از ۱۱٨ سال جماعتی همچنان سودای بازگشت به آن را دارند.

?گفتگوی نگارنده با روزنامه اعتماد را در لینک زیر مطالعه بفرمایید:

https://B2n.ir/s81353

@kurdistanname

1 / 1
مساله فلسطین و جنگ غزه
عبدالعزیزمولودی

تصویب عضویت فلسطین در سازمان ملل توسط بیش از 140 عضومجمع عمومی را می توان به عنوان یکی از تحولات مهم خاورمیانه تلقی کرد. اگرچه فلسطین تا رسیدن به عضویت واقعی ملل متحد هنوز راه درازی در پیش دارد، با این وصف قدم مهمی برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی برداشته شده است. تحقق این موضوع البته بستگی به خواست اعضای شورای امنیت سازمان ملل در سطح جهانی دارد و قبل از آن نیز در گرو ایجاد همبستگی ملی در میان گروههای فلسطینی و شکل گیری هویت ملی در میان آنان است. دشواره ی اصلی به نظر می رسد محور دومی است که می تواند ملاک اصلی در تصمیم گیری اعضای شورای امنیت نیز باشد.  
اکنون فلسطین به علت جنگ غزه بیش از هر زمان دیگری دچار تشتت است. زیرا آنگونه که حماس ادعاکرده است، شروع این جنگ در هفتم اکتبر با اراده بخش نظامی آن بوده است. جنگی که آنها شروع کردند ولی پایان دهنده به آن نخواهند بود. این امر حتی موجب فاصله بیشتر میان حماس و سازمان آزادیبخش فلسطین گردید. همدلی جهانی با فلسطین و تلاش برای عضویت کامل آن در سازمان ملل، بدنبال حملات سنگین اسرائیل به غزه و کشتار جمعی مردم و تخریب آن روی داده است. تلاش ها برای صلح علیرغم موافقت حماس با آن و حتی پذیرش انحلال گردانهای قسام – بخش نظامی جماس- در صورت تحقق کامل آتش بس به نتیجه ای نرسیده است، زیرا طرف اسرائیلی یعنی دولت حاکم در اسرائیل و شخص ناتانیاهو از ادامه جنگ حمایت می کنند، امری که به نظر می رسد خوشایند آمریکا و اروپا نبوده و نیست. آمریکا البته ابتکار عمل بیشتری را در این مورد در دست دارد. زیرا از سیاست های جنگی ناتانیاهو هم آمریکا و اروپا و نیز در داخل این کشور نارضایتی وجود دارد و این هزینه های زیادی برای ناتانیاهو و دولتش خواهد داشت. انتقادات آمریکا از رفتار جنگی دولت تندرو اسرائیل و تحریم بخشی از نیروهای نظامی این کشور و مخالفت با ادامه جنگ در رفح بخشی از نارضایتی یاد شده است. البته باید در نظر داشت که حمایت آمریکا از موجودیت اسرائیل جزو استراتژی این کشور در خاورمیانه است اما به معنای حمایت بی قید و شرط از دولت فعلی نیست.  
مسئولیت جنگ غزه در وهله اول با حماس و بعد با دولت اسرائیل است و به قاعده باید جوابگوی عواقب ناشی از جنگ باشند.  تعداد بسیار زیاد کشته شدگان فلسطینی، کشته شدن تعدادی از اسیران غیرنظامی در دست حماس و وجود تعداد بیشتری اسیر، زخمیان زیاد، آوارگان بیشمار و تخریب شهرها و سکونت گاه های مردم که تا سالیان متمادی زمان نیاز دارد تا به حالت اولیه برگردد، بخشی از عواقب مادی و معنوی جنگ است. به نظر می رسد که خاورمیانه دیگر تاب تحمل رفتارهای جنگی از این دست را ندارد. این تنها دولت اسرائیل یا حماس نیست که آسیب دیده اند یا می بینند، بلکه اقتدارگرایان و نیروهای نیابتی در منطقه نیز در مجموع آسیب می بینند. انتظار یک خاورمیانه بدون جنگ، انتظار زیادی برای مردم منطقه نیست، امری که اقتدارگرایان به دلیل منافع شخصی – گروهی خود قادر به دیدن آن نیستند. درهرحال، پایان جنگ غزه احتمالا به حیات نظامی حماس و حیات سیاسی ناتانیاهو خاتمه می دهد و تغییرات بیشتری را نیز به دنبال خواهد آورد. در مورد مساله فلسطین باید گفت که مهمترین موضوع تشکیل دولت فلسطینی مستقل و ملی است و چنانکه تاکید شد، جنگ غزه نوعی از همنوایی جهانی را با خود ایجاد کرده است اما شرط تحقق این امر در وهله اول اتحاد سیاسی گروه های فلسطینی حول محور مساله فلسطین از یک سو، حمایت کشورهای عربی منطقه و جهان از کیان فلسطینی و در نهایت پذیرش و تایید شورای امنیت است. در این زمینه نیز دیدگاه ایالات متحده آمریکا به عنوان قدرت سیاسی جهانی بسیار تاثیر گذار است.    
@moloudiaziz??