ایران هم از این مسئله مستثنا نیست. نرخ موالید نشان دهندهٔ کاهش ۱.۶ درصدی (۱۷ هزار نفری) بوده‌است. این عدد نشان می‌دهد سیاست‌های جمعیتی در کشور موثر نبوده‌است. سیاست‌هایی که همواره بار آن بر دوش زنان است و جالب آنکه آمار و ارقام نشان می‌دهد با وجود همهٔ تبلیغات، اثر افزایشی نداشته‌است.

اما مسئله تنها به بی‌اثر بودن سیاست‌های افزایش جمعیت ختم نمی‌شود. برخی مشوق‌ها و سیاست‌گذاری‌ها اغلب در مسیری قرار دارد که با حقوق اولیهٔ زنان در تضاد و سلامت روان و جسم آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
در این میان تلاش برای طبیعی جلوه دادنِ کودک‌همسری و کودک‌مادری، دخترانِ نوجوان را در معرض آسیب‌های بیشتری قرار می‌دهد.

بنا به روایت آمار در ۹ ماه سال ۱۴۰۱ ازدواج ۲۰ هزار دختر کمتر از ۱۵ سال ثبت شده‌است که نسبت به سال‌های گذشته رشد داشته‌است.
در طول سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۷۰ هزار نوزاد از مادران گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سال متولد شده، همچنین در این سال هزار و ۴۷۴ نوزاد، مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله داشته‌اند.

رشد کودک‌همسری و کودک‌مادری باعث نشده که از وزارت بهداشت تا معاونت زنان و هر نهاد مرتبط دیگری اقدامی انجام دهد بلکه محدودیت‌های آیین‌نامه‌ای برای بارداری نیز تغییر کرده تا بار جوانی جمعیت بر دوش دختربچه‌هایی باشد که نه خودشان از این حق چیزی می‌دانند و نه کسی در نهادهای مجری و سیاست‌گذار نگران تضییع حق آن‌ها است.

اخیرا علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت اعلام کرده محدودیت سنی در برنامه‌های حوزه بهداشت برداشته و سنین ۱۵ تا ۴۹ سال برای بارداری مناسب اعلام شده است. در واقع وزارت بهداشت با تغییر اصطلاح «مادران با بارداری پرخطر» به «مادران نیازمند مراقبت‌های ویژه»، صورت «مساله» را پاک کرده و جسم و روان دختران نوجوان را اسبابِ بازی با کلمات قرار داده است. این موضوع در کنار محدودیت‌های غربالگری و سقط جنین، زنان را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.

بهانه؛ جوانی جمعیت/ مقصود؛ تضییع حقوق زنان
واقعا برای افزایش جمعیت نیازمند همسر و مادران کودک و نوجوان هستیم؟
فاطمه موسوی، جامعه‌شناس و عضو گروه مطالعات زنان انجمن جامعه‌شناسی معتقد است ادعای اینکه کودک‌همسری و کودک‌مادری به افزایش جمعیت کمک می‌کند، دروغ است.
او به «امتداد» می‌گوید: «با یک محاسبهٔ ساده متوجه می‌شوید که اساساً نیازی نیست برای افزایش جمعیت، سراغ کودک‌همسری و کودک مادری رفت …

تقی عطایی

🌿 @sazotabiat 🌿

🌿 @sazotabiat 🌿

صبا اگر گذری اُفتَدَت به کشور دوست
بیار نَفحِه‌ای از گیسوی مُعَنبَر دوست

به جانِ او که به شکرانه جان برافشانم
اگر به سویِ من آری پیامی از برِ دوست

و گر چنان که در آن حضرتت نباشد بار
برایِ دیده بیاور غباری از درِ دوست

منِ گدا و تمنایِ وصلِ او هیهات
مگر به خواب ببینم خیالِ منظرِ دوست

دل صِنوبَریَم همچو بید لرزان است
ز حسرتِ قد و بالای چون صنوبرِ دوست

اگر چه دوست به چیزی نمی‌خرد ما را
به عالمی نفروشیم مویی از سرِ دوست

چه باشد ار شود از بندِ غم دلش آزاد
چو هست حافظِ مسکین غلام و چاکر دوست

#حافظ

🌿 @sazotabiat 🌿

ﺍﺯ ﺑﺮﺗﺮﺍﻧﺪ ﺭﺍﺳﻞ می‌پرسند:
ﭼﺮﺍ ﯾﮏ ﺁﺩﻡ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻣﯽﺗﺮﺳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺗﺶ ﺷﮏ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺭﺍﻫﺶ ﺭﺍ ﺍﺻﻼﺡ ﮐﻨﺪ؟ 

ﺑﺮﺗﺮﺍﻧﺪ ﺭﺍﺳﻞ ﺟﻮﺍﺏ می‌دهد:
ﭼﻮﻥ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﺩش ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ، ﭼﻪ ﺟﻮﺭ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻢ ﺑﻪ ﺗﺎﻭﻟ‌‌‌‌‌ﻬ‌ﺎﯼ ﮐﻒ ﭘﺎﯾﻢ ﺑﮕﻮﯾﻢ، ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺴﯿﺮﯼ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺁﻣﺪﻩﺍﻡ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟

ﺍﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮐﺜﺮ ﺁﺩﻡ‌ﻫﺎﯼ ﺍﻣﺮﻭﺯﯼ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﺵ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ...

ترس از تغییر!

🌿 @sazotabiat 🌿

تمامیت‌خواهی؛ سیاه و سفیدی؛ صفر و صدی؛ خودی و غیرخودی؛ اگر با من نیستی، بر من هستی و … یکی از دیگری بدتر است!
“سیاسی کردن افراطی تمام چیزها، مشخصهٔ تمامیت‌خواهی سیاسی‌ست. این بلا ممکن است دامنگیر هر کسی در موقعیت «تام» شود و هر یک از ما را به مفتش و شکنجه‌گر دیگران و خود بدل سازد.

تمامیت‌خواهی، گفت‌وگو و یادگیری از همدیگر را ناممکن می‌کند.
در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان، به‌ویژه در شبکهٔ X (توئیتر سابق) می‌بینیم کسانی در هیئت مورخ، زبان‌شناس، روان‌شناس، دین‌شناس، جامعه‌شناس، سیاست‌شناس، ادیب و ... ظاهر می‌شوند، بی‌آنکه تخصصی داشته باشند. هر نظری را که نپسندند تخطئه می‌کنند، آن هم با پرخاش‌گری و فحاشی. همهٔ مرزهای دانش را به هم می‌ریزند و پیشتر از هر چیز مرز حرمت شخصی را. به فردی که از دستهٔ خودشان نیست، هر ناشایستی را نسبت می‌دهند. برای نظردهی در مورد افراد، انواع و اقسام «عقده» اختراع می‌کنند و هر کسی را که نمی‌پسندند، اسیر یکی از آن‌ها می‌دانند.

دسته‌بندی‌ها ثابت نیستند. افراد از این دسته به آن دسته می‌روند، و آنگاه که خط عوض کنند، به یکباره با اتهام‌های سنگینی روبه‌رو می‌شوند.

فضای عمومی بهنجار، جایی‌ست ممکن‌ساز همدلی، تعقل‌ورزی، رسیدن به تفاهم و مقاومت. اما اکنون بخشی از پهنهٔ همگانی ایرانی جایی برای آزاردهی و آسیب‌رسانی است.
زندانی سیاسی هم از آسیب در امان نمی‌ماند. کسی که تازه از زندان آزاد شده، به جای مواجهه با آغوش‌هایی گرم، در معرض زخم زبان و حمله قرار می‌گیرد.

هر قدر این گرایش تقویت شود، به همان نسبت از توان جامعهٔ مدنی و پهنهٔ همگانی برای مقاومت و سازماندهی کاسته می‌شود.

این گرایش همخوان است با سقوط ارزش‌های اخلاقی‌ در ایران، گسستگی بیشتر روابط انسانی، زایل شدن توان همبستگی و تمایل به اینکه تنها به فکر خود باشیم.

بدون همبستگی، بدون دفاع از حیثیت انسانی یکدیگر، بدون ایجاد فضا برای گفت‌وگو و همدلی، مبارزه با ناهنجاری‌ها پیش نخواهد رفت.

روال قطبی‌سازی تمامیت‌خواه تبدیل هر «یک»به «دو» است. در فضای قطبی‌سازی خودی-ناخودی، در سطح فردی مدام بر فشار برای انتخاب می‌افزایند، کنش و باور را به افراط می‌کشانند، مشکل روانی شخصی را هم تشدید می‌کنند، و فرد مستعد برای خودزنی را، به‌سوی پرتگاه می‌رانند.

قطبی‌سازی تمامیت‌خواه نیروی داوری را زائل می‌کند. فرد را به سویی می‌کشانند که گمان کند سمت درست تاریخ است، هم اکنون وقت عمل است و به این خاطر باید دیگری را که در جای دیگری ایستاده است، بکوبد”.

• با سپاس از ارسال کننده.

من در عجبم:
سیاست‌زدگی تمامیت‌خواه، گرایشی قوی به قطبی‌سازی دارد:
«هر کس که از دستهٔ ما تبعیت نکند، باید با تمام قوا کوبیده شود»!

تقی عطایی

🌿 @sazotabiat 🌿

ای باران

علیرضا قربانی
ترانه: افشین یداللهی
آهنگ،تنظیم: فردین خلعتبری

🌿 @sazotabiat 🌿

«نـــــه» به بمباران و ویرانی و ۸تیکّه شدنِ ایران!
بخش ۲ از ۲

- این طیف از آیندهٔ خیالی ایران و از نژاد خالص و ناب ایرانیی سخن می‌گویند که هیچ نسبتی با اعراب و اسلام ندارند، همه از نژاد خالص ایران باستان‌اند، همه درفش کاویانی بر دوش‌اند و همه شهروند درجه یک جامعهٔ جهانی‌اند و در کنار یهودیان و آریایی‌هایِ آلمانی و سفیدهای غربی نشسته و مشغول تمسخر و افسوس خوردن بر حال عقب‌مانده‌های جهان سومی هستند.

- این طیف که عموم سلول‌های خاکستری و غیرخاکستری مغزشان توسط رسانه‌های فارسی‌زبان از بین رفته و به تمامی قدرت تفکر و تأمل خود را از دست داده‌اند، نادانسته به دشمن سرسخت ایران و ایرانی تبدیل شده و در حادثه و رویداد داخلی و بین‌المللی در کنار بدنام‌ترین دشمنان ایران قرار می‌گیرند.

- این طیف غرق در اوهام که به صورت هیستریک و عموم بدون دلیل و منطق خاصی از چین و شرق نفرت دارند، شیفتهٔ اسرائیل و جنایت‌هایش هستند، خواهان حملهٔ نظامی و تحریم اقتصادی وطن خویش‌اند، حمال بی مزد پرچم نئونازی‌های اوکراینی‌اند و به راحتی هم بازیچهٔ دست دشمنان کینه‌توز ایران می‌شوند، یکی از خطرناک‌ترین واقعیت‌های موجود در صفحهٔ اجتماعی و سیاسی امروز و آینده ایران‌اند.

- این جماعت به غایت نادان نه مفهوم استقلال ملی را می‌فهمد، نه چیزی از حاکمیت ملی سرش می‌شود، نه درک درستی از امنیت ملی دارد و نه بدیهی‌ترین قواعد حاکم بر عرصهٔ بین‌الملل را می‌شناسد.

- رشد افرادی با چنین نگرش‌های ابلهانه‌ای بیش از هر چیز نتیجهٔ چهار دهه سرمایه‌گذاری اسرائیل و انگلیس و آمریکا و کشورهای همسایه در تلویزیون‌ها و رادیوهای فارسی زبان است. (بی‌جهت نیست حاکمان غربی که از یک لیوان آبی که شهروندانشان می‌خورند هم مالیات می‌گیرند، سالیانه میلیون‌ها دلار صرف پرورش تروریست-خبرنگار شبکه‌های فارسی زبان می‌کنند)

عامل دیگر در رشد چنین نگاهی در جامعه، شکست نهادهایی مانند آموزش و پرورش و صداوسیماست. نهادهایی که قرار بود فرهنگ و خِرد و هنر و تفکر و وطن‌دوستی صحیح و عقلانی را به دانش‌آموزان و نوجوانان آموزش داده و در مقابل تبلیغات رسانه‌های اسرائیل و ناتو(NATO) ایستادگی کنند، عملاً شکست خورد و با باختِ کاملِ قافیه به دشمن، باعث رشد چنین موجودات عجیب و غریب و دگم و بیگانه با تاریخ و فرهنگ و دشمن موجودیت سرزمین خویش شد.

تقی عطایی

🌿 @sazotabiat 🌿

‌
مطرب عشق عجب ساز و نوایی دارد
نقش هر نغمه که زد راه به جایی دارد

عالم از ناله عشاق مبادا خالی
که خوش آهنگ و فرح بخش هوایی دارد

پیر دردی کش ما گر چه ندارد زر و زور
خوش عطابخش و خطاپوش خدایی دارد

محترم دار دلم کاین مگس قندپرست
تا هواخواه تو شد فر همایی دارد

از عدالت نبود دور گرش پرسد حال
پادشاهی که به همسایه گدایی دارد

اشک خونین بنمودم به طبیبان گفتند
درد عشق است و جگرسوز دوایی دارد

ستم از غمزه میاموز که در مذهب عشق
هر عمل اجری و هر کرده جزایی دارد

نغز گفت آن بت ترسابچه باده پرست
شادی روی کسی خور که صفایی دارد

خسروا حافظ درگاه نشین فاتحه خواند
و از زبان تو تمنای دعایی دارد

#حافظ

🌿 @sazotabiat 🌿

ساعدی در دهه‌ی ۶۰ از ایران خارج و به فرانسه رفت و نمایشنامه اُتللو در سرزمین عجایب را در فرانسه نوشت.

وی در دوم آذر ۱۳۶۴ درگذشت. وی در گورستان پِر لاشِز در کنار صادق هدایت به خاک سپرده شد. هر سال در روز درگذشت ساعدی، دوستداران و یارانش به اتفاق همسرش با گردهمایی در این گورستان یاد او را گرامی می‌دارند.
آثار وی:
عزادارن بَیَل، آی بی کلاه آی با کلاه، مرغ انجیر، ترس و لرز، واهمه های بی نام و نشان، چشم در برابر چشم،...

سیروس وقوعی، فیلم‌ساز ایرانی در سوئد، در سال ۱۹۸۵ فیلمی مستند در باره غلامحسین ساعدی ساخته است.

یادش گرامی

🌿 @sazotabiat 🌿

از هر دری سخنی، از هر گلی چمنی:

• از آنجا كه خيلي زود دير ميشه (چشم را بهم بزني اين صد سال تمام ميشه)، قدرِ زندگي را بدان و امروز کارِ خوب و درست و مناسب را انجام بده.

• برتراند راسل جالب می‌گوید:
  انسان‌ها جاهل متولد می‌شوند نه احمق، آن‌ها توسط نظام آموزش و پرورش به «احمق» تبدیل می‌شوند.

• اين سخنِ «كنفوسيوس» جالب و منطقی به نظر می‌رسد:
  كسي كه يک‌بار فريادِ حيواني را در حالِ كشته شدن شنيده باشد، هرگز نمی‌تواند گوشت بخورد.

• شخصیتِ سالم، هم می‌داند چه چيزي می‌خواهد و هم توقع ندارد بی‌آنكه زحمتی كشيده باشد، موقعيتِ بهتري برايش فراهم شود.

• عبارتِ زیر نمی‌دانم از کیست ولی جالب است:
  نوشتن هنر است و خوب نوشتن اهمیت زیادی دارد. به عبارت دیگر؛ فصیح، زیبا و درست نوشتن، هنر است. هنری که با تمرین، دقت و توجه، بهتر هم می‌شود. از گفتن تا نوشتن راه زیادی است. نوشتن هم مثل هر هنر دیگری، یک فن است و باید اصول اولیه آن را آموخت. برای این کار می‌توان به کتاب‌هایی که در باره شیوه نگارش و دستور زبان فارسی انتشار یافته، رجوع کرد و یا از کسانی که در این زمینه تجربه دارند، استفاده نمود.

• هنرِ سعدي را، هم از اين جهت باید ستود كه به حاكمينِ جبارِ زمان خود پند و اندرز می‌داد و هم به گونه‌یی می‌سرود كه نصيحت‌های او در همهٔ زمان‌ها بتواند مصداق داشته باشد:
  بس بگرديد و بگردد روزگار
  دِل به دنيا در نبندد هوشيار
  ای که دستت میرسد کاری بکن
  پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار

• پندِ چینی جالب است:
  خوشبختی یعنی باور کنیم هیچ انسانی کامل نیست و انسان ممکن‌الخطاست ...

• با سپاس از ارسال کننده:
  «شاملو عشق به انسان را در عرصهٔ مبارزهٔ سیاسی دریافته است. او بنا به تاکید خویش در اشعارش، پیش از ورود به عرصهٔ مبارزه به مسئلهٔ «انسان» و ارزش همبستگی بشری واقف نبوده است. اما از آن پس، با توجه به زندگی و مرگ انسان‌های بزرگی که هدف زندگی و مرگ‌شان آزادی و دادگری و پاسداری از شأن و شرف آدمی بوده است، شعرش را وقف به ستایش انسان، به ویژه ستایش نخبگان کرده است.
  به همین سبب انسان، در شعر او، وجهه‌یی ویژه و رنگی مشخص به خود گرفته است که از مرکز نگاه تا گسترهٔ چشم‌اندازش را در بر دارد. و پیش از هر چیز نشان آن است که یک انسان سیاسی است».
  (شاید به همین دلیل بوده که سروده …
  انسانْ برادرِ من، انسان است،
  انسانْ آهن نیست،
  انسانْ بی‌مِهر، کِی تَوانَد زیست!
  هان! ای شهرْ - شهرِ بزرگِ انسانْ!
  آگاه باش، آگاه!
  آگاهی‌ات رهایی است)

تقی عطایی

🌿 @sazotabiat 🌿