@indianstudies

سفر مهم عراقچی به کابل

سفر قریب الوقوع عراقچی، وزیر امور خارجه ایران به کابل، در میانه تحولات ژئوپلیتیک غرب آسیا، فرصتی برای بازتعریف معادلات منطقه ای و تثبیت جایگاه ایران به عنوان «همسایه نخست» افغانستان محسوب می‌شود.

این سفر که نخستین حضور سطح بالای دیپلماتیک ایران پس از تشکیل امارت اسلامی طالبان است، می تواند تلاشی در سیاست خارجی تهران برای عبور از «امنیت‌محوری» به «اقتصادمحوری» باشد.

ایران با ترکیب هیئتی کاملاً اقتصادی متشکل از وزارتخانه‌های کلیدی، بر توسعه پروژه‌های زیرساختی مانند کریدور ترانزیتی چابهار-هرات و استخراج معادن افغانستان متمرکز شده است.

افغانستان نیز به دلیل ادامه تحریم‌های بین‌المللی و تنش با پاکستان، چابهار را تنها پنجره خود به بازارهای جهانی می‌داند. چابهار که البته همچنان منتظر اقدام و نه حرف‌های خالی از اقدام هند است.

اما از بحران حقابه هیرمند (کاهش ۷۰٪ جریان آب به سیستان) تا مدیریت میلیون ها مهاجر افغان همچنان سایه سنگینی بر مذاکرات دارد.

برخی تحلیلگران تاکید می‌کنند که تنها راه حل، امضای «توافقنامه دو فاکتو» با طالبان است؛ توافقی که بدون شناسایی رسمی، همکاری در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی و زیست‌محیطی را تضمین می‌کند.

یک مشکل همین عدم مشروعیت کامل دولت کنونی در افغانستان است. البته افزایش فشارها بر طالبان در روزهای اخیر و همزمان ضرورت تقویت و بازطراحی شبکه های جدیدی از روابط برای تهران به علاوه اشتراک دو کشور از لطمه های تحریم، این دو را به یکدیگر نزدیک می کند.

در نهایت، موفقیت عراقچی منوط به خلق توازنی ظریف است: فشار حداکثری برای احقاق حقابه هیرمند و تعامل در حوزه امنیت با طالبان. اگر این ماموریت به نتیجه برسد، نه تنها روابط دوجانبه را متحول می‌کند، بلکه در تعامل با حکومت‌های غیررسمی در نظام بین‌الملل الگو می‌شود.

جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از جایگاه ژئوپلیتیک خود و شبکه پیچیده روابط با طالبان و پاکستان، می‌تواند به عنوان بازیگری کلیدی در تنش‌زدایی میان کابل و اسلام‌آباد هم عمل کند.

ایران از یک سو با طالبان در حوزه‌های امنیتی (مانند مبارزه مشترک با داعش خراسان) و اقتصادی (از طریق پروژه چابهار) همکاری می‌کند و از سوی دیگر با پاکستان در موضوعاتی مانند مدیریت مرزهای مشترک و مقابله با گروه‌های جدایی‌طلب تعامل دارد.

این موقعیت دوگانه به تهران اجازه می‌دهد با استفاده از مکانیسم‌های «دیپلماسی چندلایه»، از جمله میزبانی مذاکرات غیرمستقیم یا ارائه طرح‌های اقتصادی مشترک (مانند توسعه کریدورهای ترانزیتی)، به کاهش اختلافات —از جمله مناقشه مرزی دیورند—کمک کند.

در دنیایی که افغانستان امروز را به‌کل رها کرده است و سرگرم بحران های حادتر یا جذاب تر است، تجربه ایران در همکاری با طالبان برای امضای توافقنامه‌های «دو فاکتو» در حوزه مهاجران و آب، می‌تواند الگویی برای تعامل سازنده پاکستان هم با طرف افغان باشد.

@indianstudies عمران خان بازداشت شد نخست‌ وزیر پیشین پاکستان، عمران خان، توسط نیروهای امنیتی در اسلام‌آباد، بازداشت شده است. پس از ماه‌ها کشمکش و در حالی که دولت حاکم بر پاکستان با مشکلات بسیار زیادی در حوزه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دست و پنجه نرم می کند…

@indianstudies مسلمانان هند و فشارهای ضداسلامی این روزهای دولت بی جی پی مسلمانان هندی در راستای به چالش کشیدن قانون جدید اداره باستان‌شناسی هند در ممنوعیت اقامه نماز در مسجد تاج محل در روزهای غیر از جمعه، روز سه شنبه در داخل این مسجد به نماز ایستادند. …

@indianstudies

هند چگونه به قطب گردشگری جهان تبدیل می‌شود؟

هند با بهترین صنعت گردشگری در جهان توانسته به یکی از برترین اقتصادهای گردشگری جهان تبدیل شود.

به طوری‌‌‌‌‌‌که این کشور قرار است تا پایان سال ۲۰۳۴ به‌‌‌‌‌‌عنوان چهارمین قطب اقتصاد گردشگری در کنار چین و آمریکا خود را به جهان معرفی کند و تبدیل به یکی از مقاصد اصلی سفر برای گردشگران بین‌المللی شود.

زیرا، تلاش‌‌‌‌‌‌های مداوم دولت‌‌‌‌‌‌های مرکزی و ایالتی به صنعت گردشگری کمک کرده و اقدامات متعددی را برای تبدیل هند به یک قطب گردشگری جهانی انجام داده است.

در سال ۲۰۲۴، بخش مسافرت و گردشگری هند حدود ۹.۱‌درصد از کل تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل داد. این مبلغ به بیش از ۱۱.۱۰ تریلیون دلار رسید و افزایشی نزدیک به ۱۲.۱ درصد نسبت به سال قبل داشت.

سیاست ملی گردشگری ۲۰۲۲، بر موقعیت گردشگری به عنوان یک اولویت ملی، افزایش رقابت به عنوان مقصد گردشگری و ایجاد زیرساخت در کلاس جهانی تمرکز دارد.

همچنین، دولت هند برای توسعه و گسترش گردشگری خود، بودجه کلانی را اختصاص داده است و در سال ۲۰۲۴ با رشد ۴۴.۷ درصدی نسبت به سال مالی قبل، ۲۹۴.۸ میلیون دلار را به بخش گردشگری اختصاص داده است.

هند حتی در صنعت هواپیمایی نیز خود را ارتقا داده و برآوردها حاکی از آن است که، با توجه به سفارش‌های اخیر خطوط هوایی هند برای خرید بیش از ۱۰۰۰فروند هواپیما، ورود گردشگران خارجی افزایش یابد.

دنیای اقتصاد

@indianstudies جنگ بزرگ هند علیه "بهشت تروریست‌ها" چند روزی است که لفاظی های اخیر دو کشور هند و کانادا در خصوص مرگ یک فعال سیک به سطح جدیدی رسیده است. در کانادا تعداد زیادی سیک ساکن هستند و حالا قتل وی، که به جدایی طلبی شهره بوده است، در داخل خاک کانادا…

@indianstudies

هند و آمریکای در آستانه انتخابات

با توجه به اجماع دوحزبی در واشنگتن برای تقویت روابط با هند و ایجاد تعادل در برابر چین، احتمالاً این روابط حتی با تغییر دولت در آمریکا همچنان قوی خواهد ماند.

در حالی که تمرکز اصلی سیاست‌ها در آمریکا بر بهبود اقتصادی داخلی، به ویژه در بخش تولید است، سیاست خارجی نیز از اولویت‌های بالای حامیان هر دو کاندیدا است. در این ارتباط ثبات در سیاست‌ها و تقویت یکپارچگی اقتصادی دوطرفه با شرکای کلیدی در منطقه اقیانوس آرام اهمیت فراوانی دارد.

انتخابات ایالات متحده عمدتاً حول مسائل داخلی شکل می‌گیرد، اما سیاست‌های دولت آینده اهمیت زیادی برای شرکای جهانی آمریکا دارد. با این حال، سیاست‌گذاران در دهلی‌نو احتمالاً کمتر از دیگران نگران نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر هستند، زیرا در واشنگتن توافق دوجانبه‌ای برای تقویت روابط با هند به عنوان شریکی استراتژیک و بلندمدت وجود دارد، همانطور که درباره چین به عنوان رقیب بلندمدت چنین اجماعی وجود دارد.

همین موضوع چین محور اصلی است. به عنوان نمونه، ایالات متحده و هند نگرانی‌های مشترکی درباره وابستگی بیش از حد به چین به عنوان تأمین‌کننده اصلی کالاهای تولیدی دارند. به همین دلیل، شرکت‌های هندی سرمایه‌گذاری‌های خود در آمریکا را افزایش داده‌اند که برای هر دو کشور مهم است.

روابط اقتصادی عمیق‌تر با هند به نفع ایالات متحده خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود هند با نرخ رشد بالای ۷ درصد سریع‌ترین رشد اقتصادی را در بین اقتصادهای بزرگ داشته باشد و تا سه سال آینده به سومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود.

همچنین، سرمایه‌گذاری‌های هند در آمریکا طی سال‌های اخیر افزایش یافته و میزان سرمایه‌گذاری آن در آمریکا به ۸۰ میلیارد دلار رسیده که بیش از ۴۰۰ هزار شغل را ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، تقویت روابط تجاری با هند می‌تواند به کاهش وابستگی هند به واردات فناوری از چین کمک کند و از گسترش صنعتی چین نیز جلوگیری کند.

چین و هند در سال مالی ۲۰۲۳ تجارت دوجانبه‌ای به ارزش ۱۴۸ میلیارد دلار داشتند که منجر به کسری تجاری ۱۰۰ میلیارد دلاری برای هند شد. با توجه به نرخ رشد پیش‌بینی‌شده برای هند، همکاری آمریکا در کاهش وابستگی فناوری هند به چین می‌تواند تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی چین داشته باشد.

علاوه بر این، دولت آمریکا باید در راستای تجربیات مشترک و نظارت دقیق بر سرمایه‌گذاری‌های چینی در فناوری‌های پیشرفته با هند همکاری کند. در حالی که هند هنوز به تولیدکننده عمده‌ای در فناوری‌های پیشرفته مانند کامپیوترهای کوانتومی، رباتیک، نیمه‌رساناهای پیشرفته و تجهیزات ارتباطی نسل ششم تبدیل نشده، اما در زمینه تحقیقات و مهندسی که زیربنای این صنایع است در جایگاه قابل توجهی قرار دارد. برای مثال، پیش‌بینی می‌شود صادرات خدمات فناوری اطلاعات هند در سال جاری به ۱۹۹ میلیارد دلار برسد.

برنامه‌های مشترک آمریکا و هند، نظیر همکاری بنیاد ملی علوم آمریکا و دپارتمان زیست‌فناوری هند، گامی مثبت برای توسعه تحقیقات و فناوری است.

دولت‌های متوالی آمریکا ساختارهای گفتگوی سطح بالایی را ایجاد کرده‌اند که بستر مهمی برای بحث و گفتگو در زمینه تجارت و فناوری فراهم می‌آورد. از جمله ابتکار فناوری‌های حیاتی و نوظهور میان آمریکا و هند و کارگروه‌های مختلف در قالب "کواد" طراحی شده است. این مجامع منجر به توافقات مهمی مانند یادداشت تفاهم در زمینه زنجیره تأمین نیمه‌رساناها میان آمریکا و هند در سال ۲۰۲۳ شده‌ است.

اما لااقل کمی تفاوت میان دو نامزد هم برای هند وجود دارد. کامالا هریس ممکن است بر توسعه همکاری‌ها در تجارت، امور دفاعی و تغییرات اقلیمی تمرکز کند، در حالی که دونالد ترامپ احتمالاً سیاست‌های حمایت‌گرایانه و محافظه‌کارانه‌تری در تجارت و مهاجرت که برای هندی ها مهم است را دنبال خواهد کرد.

اگر کمی از واقعیت ها به آرمان ها روی گردان شویم به دموکراسی می رسیم. جایی که آمریکا و هند از میراث دموکراتیک مشترکی برخوردارند و به عنوان «متحدان طبیعی» شناخته می‌شوند. با این حال، دیدگاه هند و آمریکا درباره دموکراسی متفاوت است و هند دموکراسی‌سازی را ابزار سیاست خارجی خود قرار نمی‌دهد، بلکه اغلب رویکردی عمل‌گرایانه‌تر در قبال رژیم‌های غیردموکراتیک دارد. هرچند آمریکا هم ثابت کرده در دموکراسی‌خواهی گزینشی عمل کرده است.

نباید از نظر دور داشت که رویکرد سیاست خارجی هند در صورت تقویت می‌تواند چالش‌هایی ایجاد کند، به ویژه اگر هند در پی کسب معافیت‌هایی از قواعد جهانی به عنوان کشوری با جایگاه «تمدنی» خاص باشد. چیزی که یک گام جلوتر در انتظار آمریکا است و در میل هند به عضویت در شانگهای، بریکس و محافل دیگر غیرغربی خود را نشان داده است.

@indianstudies تب‌و‌تاب حضور افغانستانی‌ها در ایران برخی معتقدند که این روزها به عمد موضوع مهاجرانی افغانستانی مطرح شده و به شکل غیرمنصفانه‌ای مباحث مهاجر هراسی در شبکه ها به جریان افتاده است. گروهی هم در مقابل معتقدند که حضور غیرقانونی این مهاجران سبب‌ساز…

@indianstudies

بیم‌ها و امیدها در بنگلادش

در تصویر رهبر موقت یا نخست‌وزیر دولت انتقالی بنگلادش، محمد یونس، با پروازی از فرانسه به داکا رفت و با استقبال هواداران عمدتا جوانش مواجه شد و بعد هم سوگند یاد کرد.

او ۸۴ ساله است اما در کابینه‌اش دو نفر از سردمداران جریان دانشجویی علیه شیخ حسینه که ۲۶ ساله اند هم منصوب شده اند.

مجله اکونومیست در سرمقاله خود راجع به بنگلادش می نویسد اکنون بنگلادش باید یک سیستم سیاسی پوسیده را پاکسازی کند. اکنون محمد یونس در قاموس رهبر موقت باید برای بازسازی دموکراسی تلاش کند.

دولت موقت، با حمایت ارتش و رهبری محمد یونس، برنده جایزه صلح نوبل عنوان‌دار واقعه‌ای شده است که بسیاری از بنگلادشیها آن را «آزادی دوم»، نیم قرن پس از استقلال می‌نامند.

خبر خوب این که اقتصاد در شرایط خوبی قرار دارد و جامعه مدنی قوی است. به عقیده اکونومیست اکنون یونس زمان کوتاهی دارد تا کشور را در مسیری دموکراتیک قرار دهد. موفقیت یا شکست او زندگی 173 میلیون بنگلادشی را شکل خواهد داد و مسلما بر رقابت میان چین، هند، روسیه و غرب تاثیر خواهد گذاشت.

رسانه‌های هندی در این رویداد خیلی فعال شده‌اند از یک طرف مداوم می‌نویسند که علت سرنگونی دولت هزینه و نقش پاکستان و چین و نهادهای اطلاعاتی آن دو بود و از یک طرف از وضعیت شیخ حسینه خبر می‌دهند می گویند نخست‌وزیر مستعفی از بریتانیا درخواست پناهندگی کرده است.

ساجیب وازید جوی، پسر شیخه حسینه اما گفت که مادرش هر زمانی که دولت موقت تصمیم به برگزاری انتخابات بگیرد به کشور باز خواهد گشت.

در بنگلادش احتمال روی کار آمدن دولت نظامی هم هست. در حقیقت شرایط را در وضعیت کنونی ارتش به سامان کرد و حتماً دست‌کم به دنبال از دست ندادن منافع کنونی خود خواهد بود. وضعیت هایی همچون ۲۰۱۹-۲۰۱۸ سودان علیه عمر البشیر و مصر در چندین دوره مختلف.

البته باتوجه به ریشه های تفکر اخوانی در بنگلادش ترس از قدرت گرفتن اسلامگرایان تندرو هم به ویژه برای غربگرایان بنگلادشی و خارجی وجود دارد چیزی شبیه مصر دوره مرسی.

در این باره خبرهایی هم مانند اینکه به معابد و منازل و مراکز تجاری اقلیت هندو حمله شده است طرح می شود. خیلی ها البته بی اساس است. مثلا در شبکه‌های اجتماعی فارسی ویدیویی دست به دست و ادعا شد در آن «مسلمانانی که [در بنگلادش] به قدرت رسیدند در حال فروختن زنان هندو» هستند.

این ویدئو اگرچه در بنگلادش ثبت شده، اما مربوط به سه هفته پیش، یعنی قبل از سقوط دولت شیخ حسینه در این کشور است و کسی در آن فروخته نمی‌شود. زنانی که در این ویدیو به ستونی بسته شده و با آنان بدرفتاری می‌شود، کارمندان شاخه دانشجویی حزب حاکم دولت مستعفی بنگلادش هستند. این حرکت بعد از آنکه شش دانشجو در همان روز در تظاهرات ضد دولتی کشته شدند در دانشگاه‌های دیگر نیز با ضرب و شتم و اخراج کارمندان حزب حاکم تکرار شد.