دنبالۀ مطلب:

دانشجویی که تمام مدت منابع انگلیسی می‌خواند چطور می‌تواند موقع حرف زدن و نوشتن به فارسی از اصطلاح‌هایی فارسی که هیچ وقت نخوانده استفاده کند؟
عیب بزرگ دیگری که در این میان هست آن است که دانش‌آموختگان این رشته‌ها مطمئن خواهند بود اصلاً به فارسی نمی‌شود چنین چیزهایی گفت و از این ناحیه نوع بدی از بی‌اطمینانی و بدگمانی نسبت به زبان فارسی پدید می‌آید که بی‌درنگ به از میان رفتن شأن این زبان نزد صاحبانش می‌انجامد.
عیب دیگری که به همین اندازه بد است و بدبختانه ظاهرش این‌طور نشان نمی‌دهد آن است که این سو و آن سو می‌شنویم می‌گویند «مطلبی تخصصی است و ناگزیر باید با اصطلاح‌های انگلیسی بیان شود»! شگفتا! بیست سال دانش‌آموزی و دانشجویی در مدرسه‌ها و دانشگاه‌های ایران فرصتی برای کتاب‌های درسی فراهم نکرده تا این معنی را به شهروندان این کشور منتقل کند که فارسی زبان آموزش و به این ترتیب زبان علم و فن یعنی زبان تخصصی رشته‌های تحصیلی در دانشگاه‌های ایران است؟ این پرسش جدی است! اگر مطلبی در کتاب‌های درسی به‌ویژه در دورۀ مدرسه تکرار و به آن تصریح شود، به احتمال خیلی زیاد آن مطلب در ذهن دانش‌آموز جزء اصول دسته‌بندی خواهد شد. برای این منظور البته لازم است در کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی برای نمونه از حجم عظیم مطالب صوفیانه و عارفانه و عمدتاً شعر کاسته شود تا روزی این خیال اشتباه از ذهن مردم این سرزمین زدوده شود که «فارسی فقط زبان شعر و خیال است». به جای آن، باید نمونه‌هایی از متن‌های علمی و فنی فارسی از هزار سال پیش تا به امروز در این کتاب‌ها گنجانده می‌شد تا صاحبان این زبان بیاموزند که فارسی از کهن‌ترین زبان‌ها در میان زبان‌های موجود جهان است که به آن از دیر باز متن علمی و فنی و رسمی نوشته می‌شده است. نباید فراموش کرد که جمعیت بزرگی از مخاطبان این کتاب‌ها قرار است در آینده مهندس و پزشک شوند. آنچه آنها از زبان فارسی به مثابۀ ابزار در رشته‌های خود آموخته‌اند کم‌وبیش هیچ بوده! یعنی نه اصطلاح فارسی یاد گرفته‌اند و نه از طرز بیان و نوشتن و البته از شأن این زبان چیزی به گوششان خورده. حالا چرا باید وقتی می‌بینیم یکی از همان دانش‌آموزانِ سال‌های گذشته به این شیوۀ فاجعه‌بار فارسی حرف می‌زند و آدم‌های اطراف او سرِ تأیید می‌جنبانند، تعجب کنیم؟

از جمله واژه‌های ‎#پهلوی_ساسانی یا همان ‎#فارسی_میانه که به فارسی نرسیده‌اند فعل "اِیرَختَن" (ērakhtan) به معنی «محکوم کردن و مجرم شناختن؛ ...» است که بُن مضارع آن "اِیرَنج" (ēranj) بوده. اگر این فعل به فارسی می‌رسید، به صورت ērakhtan یا īrakhtan تلفظ می‌شد.

چه چیزها که آدم از گزارشگرها نمی‌شنود!

می‌گفت: «سفیر فلان کشور «حاوی» پیام خیلی مهمی بود»!

سفیر مگر کیسه است؟!

واژۀ «رو» در واژه‌هایی مانند روخوانی، رونویسی و رونوشت مثل پیشوند عمل کرده و معنی جالبی پدید آورده است. در این واژه‌ها در واقع حرف اضافۀ «از» حذف شده، یعنی این واژه‌ها از عبارت‌های فعلیِ «از روی چیزی خواندن» و «از روی چیزی نوشتن» ساخته شده‌اند. این حالت می‌تواند الگوی ساخت واژه‌هایی تازه از فعل‌های دیگر و با همین رویکرد معنایی باشد. #واژه‌سازی #واژه‌گزینی

دنبالۀ فرستۀ پیشین:

با این حال، حتی اگر هم این عددها به عنوان شمار #وام‌واژه|های «زبان‌های تُرکانی» در دیگر زبان‌ها به دست داده شده باشند، باز هم دست‌کم در مورد فارسی عجیب و بزرگ است. برای نمونه، در معتبرترین کتابی که دربارۀ وام‌واژه‌های مغولی و همۀ زبان‌های تُرکانی در متن‌های همۀ دوره‌‌های فارسی نوشته شده، یعنی در کتاب آقای #گرهارد_دورفر،  ۱۷۵۸ مدخل در سه جلدِ مربوط به زبان‌های تُرکانی (یعنی جلدهای دوم تا چهارم) گرد آورده شده که حتی از میان آنها هم زیر خیلی از مدخل‌ها توضیح داده شده که پژوهشگران دیگر به‌اشتباه آنها را تُرکانی گرفته‌اند و مثلاً فارسی یا چینی هستند یا گفته شده که ریشۀ مدخل‌هایی اصلاً روشن نیست یا ترکانی بودنشان مشکوک دانسته شده و بعدها معلوم شده ترکانی نیستند (مثل قبراق، امرود، وریب ...). حتی بیشترِ آنهایی هم که ترکانی هستند برای نمونه در یک یا چند متن فارسی در سده‌های گذشته به کار رفته‌اند و جز آن دیگر در هیچ متن و منطقه‌ای در فارسی نیامده‌اند و امروزه در فارسی کاربرد ندارند (مثل اُزقُنوغ، ارتگی، باغلامیشی، ...).
آمارهایی نادرست از این دست یعنی سخن از این تعداد #وام‌واژه|های «تُرکی» در فارسی در جاهای دیگر هم به فراوانی شنیده می‌شود و به نظر می‌رسد پشتکار و علاقه‌ای در پخش آن هست که البته همراه شده با بهره‌برداری ناروا و نازیبایی از پدیدۀ طبیعی وام‌گیری زبانی در راستای تبلیغات سیاسی.