عقل اگر در بارگاه عشق می‌لافد چه باک
بر در سلطان سر چندین گدا خواهد شکست

بیدل دهلوی

پیش عشق از عقل خود کی لاف دانایی زنم
این قدرها هم من دیوانه نادان نیستم

نعمت‌خان عالی‌شیرازی

از صفحه‌ی دل نقشِ کدورت نتوان شست
گردون به حقیقت گره‌ی تارِ نگاه است

«بیدل‌ دهلوی»

در مصرع اول ؛
دل را به ورق و یا صفحه سفید تشبیه میکند که گرد و غبارِ نقشهای پراکنده در آن حک شده است بطوری که سعی و تلاش برای زدودن این گرد و غبار و یا نقشها از صفحه دل ناممکن است…

از اینجا بیدل وارد هستی شناسی میشود و نتیجه میگیرد که تمام عالم هستی (گردون) حکم گرد و غباری را دارد که روی صفحه دل نقش بسته است.
این را بیدل در مصرع دوم، در یک تصویر سازی متفاوت پیاده میکند….
میگه؛
تمام عالم هستی چیزی جز گرهی تارِ نگاه ما نیست، تارِ نگاه ما چنان تا دوردست‌ها امتداد یافته که انگار گردون با تمام وسعتش، صرفاً در حکم گرهی است که درین تار رقم خورده است، همچنان به تعبیر دیگر،

گردون مانند نقطه سیاهی چشم است که در پهنای سفیدی چشم مانند خالی نقش بسته است….

باری در کل درین بیت بیدل می‌خواهد بگوید که؛

کائنات چیزی جز انعکاس و تجلی آگاهی انسان نیست. آنچه ما به‌عنوان جهان عینی می‌شناسیم، وابسته به نگرش و ادراک ماست.
جهان عینی، همانند گره‌ای در تار نگاه ماست؛ یعنی هستی مستقل ندارد، بلکه با آگاهی ماست که مفهوم و معنا و هستی می‌یابد.

#سمیر_سکندر

Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌
@saeb_e_tabrizi
‌‌┄┅✿░⃟‎‌‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─

«جهانی می‌کَنَد جان، لیک جز عبرت که می‌داند
که سقف خانهٔ فرهاد آخر بیستون گردد»

«بیدل دهلوی»

بیدل به داستان فرهاد اشاره می‌کند، داستانی که روایت از شکست، فروپاشی، ناکامی وهلاکت قهرمان دارد.
آنجا که فرهاد تبعید در بیستون، با اندوه و رنج فراوان -بیهوده جان کند تا بلاخره جان شرینش را از دست داد..
باری ؛
در افق معنایی بیدل، این داستانِ تراژیک تنها محدود به قهرمان داستان «فرهاد» ٫نیست، بلکه ربط و نسبتی به سرنوشت انسان دارد-به تعبیر دیگر- تراژیدی یک امر نادر و استثنایی نیست بلکه قاعده کلي گریزناپذیر سرنوشت ِ انسانی است-به این معنا که ؛

سقف زندگی هر کسی، که نمادی از آرزوها، امیدها و دستاوردهای اوست، دیر یا زود فرو خواهد ریخت. هیچ‌کس از زیر این ویرانی جان سالم به در نخواهد بُرد، و در نهایت، هر فردی زیر بار سنگین شکست‌ها، اندوه‌ها و ناملایمات، همچون فرهاد در برابر بیستون، از پا خواهد افتاد.

#سمیر_سکندر

Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌
@saeb_e_tabrizi
‌‌┄┅✿░⃟‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─

✔️✔️✔️

**یک بیت و یک نکته از صائب

نوش و نیش این جهانِ تلخ صائب! با هم است
خانه‌ی پر شهد از زنبور ماند بیشتر**#صائب
.

در این بیت صائب می خواهد این نکته ی مهم در زندگی را یادآوری کند که دنیا و امورات آن با تضادها معنا و مفهوم پیدا می کند و اگر یکی از آنها نباشد، دیگری معنا و مفهوم خود را از دست می دهد.مثلا :
مفهوم خوبی ها با وجود بدی ها آشکار می شود و زیبایی ها با وجود زشتی ها معنا پیدا می کند و ...
بخاطر همین صائب ، وجود شیرینی ها و دلخوشی های زندگی (نوش) را زمانی بارزش می داند که با تلخی ها و سختی های زندگی (نیش) همراه و عجین شده باشند . به عبارتی دیگر زمانی شیرینی های زندگی برای انسان  لذت بخش خواهند بود که در کنار آن سختی ها و تلخی هایی نیز چشیده باشد .
در مصراع دوم صائب مثال بسیار زیبایی برای درک بهتر این موضوع آورده و می گوید:
علت دوام و پایداری و پر بودن کندوهای شیرین عسل ، وجود زنبورهای نیش دار در داخل آنها می باشد. ( چراکه اگر زنبورهای داخل کندو نباشند ، عسل‌های کندو زود تمام می شوند و سریع خورده می شوند چون دیگر زنبورهای  نیش داری نیست که هم از کندو دفاع کنند و هم به تولید عسل ادامه دهند‌.)
در واقع صائب به صورت پنهان گونه میان (شادی و نوش با شهد عسل ) و (سختی ها ونیش دنیا با زنبور نیش دار و گزنده ) رابطه ی تشبیهی به وجود آورده است .
مفهوم بیت یاد آور این ضرب المثل معروف است که :
"قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید."

✍#شاهین_لقایی

Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌
@saeb_e_tabrizi
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─

**یک بیت و یک نکته از صائب

چو زاهدان نکنم بندگی برای بهشت
ز رنگ و بو نگریزم به به رنگ و بوی دگر#صائب .**

صائب معتقد است که بندگی و اطاعت و عبادت  انسان نسبت به خداوند ، نباید صرفا برای به دست آوردن بهشت باشد . بلکه خدا را عاشقانه عبادت کردن است (مانند عبادت عارفان )  او عبادت خدا با چشمداشت و توقع پاداش را عبادت زاهدان می داند که بخاطر ترس از جهنم و وعده های بهشتی می باشد .
به این علت که وعده های داده شده در بهشت برین برابری می کند با ظواهر و ویژگی های مادی این جهان . این گونه که وعده های بهترین خوردنی ها و نوشیدنی ها  و لذایذ گوناگون در بهشت داده شده است که همگی با ویژگی ها و لذایذ مادی در این جهان آن چنان  تفاوتی ندارند .
تعبیر صائب برای توصیف و مقایسه نعمات بهشتی با نعمات مادی ، بکار بردن واژه های  (رنگ و بو )  است .
هرچیزی که زرق و برق داشته باشد و خوش رنگ و بو باشد ؛ مادی است و در این جهان هم می توان از آنها بهره جست .
منظور صائب این است که ارزش عبادت و بندگی کردن خداوند متعال خیلی خیلی برتر و بالاتر از آن است که نتیجه اش کسب لذایذ مادی در بهشت باشد ؛ بلکه خدا را فقط برای خدا و  عاشقانه و بدون چشمداشت پرستیدن ، لذتی معنوی دارد که با هیچ لذت مادی قابل مقایسه نیست.

✍#شاهین_لقایی

Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌
@saeb_e_tabrizi
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─