📱 فناوری مشکلات را حل نمی‌کند؛ انسان‌ها این کار را می‌کنند

*✍️ جایلز کراچ* | انسان‌شناس دیجیتال

فناوری‌ها ابزارهایی هستند که قابلیت‌های ما را گسترش می‌دهند. اما هرگز به تنهایی مشکلات را حل نمی‌کنند؛ این انسان‌ها هستند که راه‌حل‌ها را پیدا می‌کنند.

🕰️ تاریخچه‌ای از انتظارهای ما از فناوری‌ها:
از تایپ‌رایترهای شرکت IBM گرفته تا رایانه‌های شخصی و ابزارهای هوش مصنوعی، ما همواره فناوری‌ها را با توانایی‌های اغراق‌شده توصیف کرده‌ایم. اما در واقع، این ابزارها فقط امکانات بیشتری به ما می‌دهند.

🛠️ فناوری، ابزاری برای حل مسائل جدید:
هر فناوری، در عین حل یک مشکل، چالش‌های جدیدی ایجاد می‌کند. از زبان و نوشتن گرفته تا کتابخانه‌ها و اینترنت، ترکیب فناوری‌های مختلف راه‌حل‌های بزرگ‌تری را به ارمغان آورده است.

🤖 هوش مصنوعی و چالش‌های انسانی:
ابزارهایی مانند مدل‌های زبانی بزرگ مشکلات زبان را حل نمی‌کنند، بلکه نحوه‌ی تعامل ما با زبان را تغییر می‌دهند. راه‌حل واقعی، در استفاده هوشمندانه از این ابزارها نهفته است.

🌐 تأثیر اجتماعی فناوری‌ها:
فناوری‌ها روابط اجتماعی و سلسله‌مراتب قدرت را بازتعریف می‌کنند. برای مثال، ابزارهای مدیریت پروژه مانند Trello یا Asana بیشتر ساختارها را استاندارد می‌کنند تا اینکه واقعاً همکاری تیمی را تقویت کنند.

🤔 نسبت دادن صفات انسانی به فناوری‌ها:
ما تمایل داریم به فناوری‌های پیشرفته صفات انسانی بدهیم. این کار به ما کمک می‌کند با آن‌ها راحت‌تر کنار بیاییم، اما درک دقیق آن‌ها را سخت‌تر می‌کند.

✨ نوآوری واقعی در نحوه استفاده ما از فناوری است:
نوآوری در فناوری‌های دیجیتال نه در سخت‌افزار یا الگوریتم‌ها، بلکه در روش‌هایی است که انسان‌ها از این ابزارها برای حل چالش‌ها استفاده می‌کنند.

🌟 آینده‌ی فناوری در این نیست که «برای ما» چه کاری می‌کند، بلکه در این است که «ما با فناوری» چه کاری می‌توانیم انجام دهیم.

🔗 مطالعه متن کامل

? گزارش موضوعات کلیدی ۲۰۲۵ دانشگاه USC Annenberg راهنمای هوش مصنوعی برای متخصصان روابط عمومی

گزارش موضوعات کلیدی ۲۰۲۵ مدرسه ارتباطات و روزنامه‌نگاری USC Annenberg با عنوان «هوش مصنوعی در عمل»، دیدگاه‌های ارزشمندی از رهبران حوزه ارتباطات ارائه می‌دهد که مشتاقانه از هوش مصنوعی برای ساده‌سازی و متمایزکردن کارهای روزمره تیم‌های خود استفاده می‌کنند.

? این گزارش به عنوان «راهنمای هوش مصنوعی برای متخصصان روابط عمومی» تدوین شده در نسخه امسال (که به صورت رایگان در دسترس است)، نظرات بیش از ۴۰ رهبر ارتباطات شرکتی، مدیران فناوری و دانشگاهیان به اشتراک گذاشته شده است. این مجموعه مقاله با همکاری مایکروسافت گردآوری شده و چهار مقاله آن را کارکنان همین شرکت نوشته‌اند.

*? دیدگاه‌های کلیدی در گزارش ۲۰۲۵*

فرانک ایکس. شاو، مدیر ارشد ارتباطات مایکروسافت، توضیح می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی، روایتگری متخصصان روابط عمومی را تقویت و به آنان کمک می‌کند در عصر فناوری جایگاه خود را حفظ کنند.

ملیسا واگنر زورکین، مدیرعامل WE Communications، بر ضرورت ایجاد فرهنگ‌های سازمانی قوی تاکید می‌کند؛ فرهنگی که در آن آزمودن و یادگیری حرف اول را می‌زند. او معتقد است این فرهنگ‌ها به کارمندان قدرت داده و موفقیت کلی را با هوش مصنوعی افزایش می‌دهند.

مارک استیونز، سرمایه‌گذار خطرپذیر و عضو هیئت امنای USC، می‌گوید که اگرچه هوش مصنوعی ممکن است جایگزین برخی مشاغل انسانی شود، اما حالا کارکنان می‌توانند روی وظایف خلاقانه و استراتژیک تمرکز کنند.

جف برینجر از شرکت گولین اشاره می‌کند که پذیرش هوش مصنوعی، تغییرات فرهنگی در آژانس‌های روابط عمومی را تسریع می‌کند و رهبران باید «فرهنگ‌های آزمایشگری» را تقویت کنند.

دیو تووار از گِراب‌هاپ تجربه اخیر تیمش در استفاده از هوش مصنوعی برای اجرای یک کمپین موفق روابط عمومی متمرکز بر مصرف‌کننده را به اشتراک می‌گذارد.
کریستینا بلانتونی از USC Annenberg بررسی می‌کند که رسانه‌ها چگونه با اطلاعات نادرستی که هوش مصنوعی تولید کرده، مقابله می‌کنند.

*? مشارکت‌کنندگان دیگر*
از دیگر مشارکت‌کنندگان می‌توان به رهبران ارتباطات شرکتی از مرک، اکسپرین، IBM و اپتیو، و مدیران آژانس‌هایی مانند اِدلمن، بورسون و دی وان اشاره کرد.

*? اظهارات فرد کوک، مدیر مرکز روابط عمومی USC*
فرد کوک می‌گوید: «یک سال پیش، ترس‌ها بر گفت‌وگوها حاکم بود، اما اکنون شاهدیم آژانس‌های بزرگ روابط عمومی، مدیران ارشد هوش مصنوعی را منصوب می‌کنند تا نوآوری را پیش ببرند و شرکت‌ها در تمام جنبه‌های کسب‌وکارشان با هوش مصنوعی آزمایش می‌کنند. این تازه آغاز راه است.»

*? درباره گزارش موضوعات کلیدی USC*
این گزارش سالانه توسط مرکز روابط عمومی USC تهیه می‌شود و آینده صنعت را از نگاه رهبران ارتباطات شرکتی، آژانس‌ها و دانشگاهیان ترسیم می‌کند. نسخه‌های پیشین به موضوعاتی مانند محیط کار پس از همه‌گیری، بازاریابی علت‌محور، رهبران آینده و روندهای فناوری در روابط عمومی پرداخته‌اند.

*? درباره مرکز روابط عمومی USC*
این مرکز زیرمجموعه مدرسه ارتباطات و روزنامه‌نگاری USC Annenberg است و با اتصال شرکت‌ها، آژانس‌ها، دانشگاهیان و دانشجویان، آینده‌ی صنعت را تعریف و نیروهای سازنده‌ی آن را پرورش می‌دهد.

این مرکز تحت مدیریت فرد کوک (استاد USC و مدیر پیشین آژانس گولین)، پژوهش‌هایی مانند «گزارش ارتباطات جهانی»، «سمپوزیوم کنت اولر اسمیت» و «گردهمایی رهبری زنان در ارتباطات» را منتشر می‌کند.

گزارش موضوعات کلیدی 2025 دانشگاه USC Annenberg را از اینجا دریافت کنید

? باغبانی هوشمند آینده؛ دنیای هوش مصنوعی و فرزندپروری در محیط پر از عدم قطعیت ?

? سخنران: علی شاکر
?️ موضوع: فرصت‌ها و چالش‌های هوش مصنوعی در تربیت کودکان

? هوش مصنوعی: تحول در یادگیری و رشد کودکان
هوش مصنوعی در حال تغییر شکل آموزش و پرورش است. با قابلیت‌هایی نظیر
شخصی‌سازی یادگیری، تقویت کنجکاوی و خلاقیت، و همچنین ارتقای یادگیری
مشارکتی، این فناوری می‌تواند کودکان را، به‌ویژه آن‌هایی که با
ناتوانی‌های جسمی یا تکلمی مواجه‌اند، توانمند سازد. ابزارهای ارتباط
جایگزین (AAC) مثال بارز این توانمندسازی هستند.

⚖️ چالش‌های اخلاقی و تربیتی در برابر فناوری
در کنار فرصت‌ها، باید به حفاظت از حریم خصوصی، جلوگیری از تبعیض الگوریتمی، و ترویج تفکر انتقادی نیز توجه کرد. جلوگیری از وابستگی بیش‌ازحد به فناوری و ایجاد تعادل بین بهره‌گیری از هوش مصنوعی و ارزش‌های انسانی
مانند بازی آزاد، همدلی و ارتباط انسانی بسیار حیاتی است.

? رویکرد باغبانی: تربیت برای رشد آزادانه
در عصر هوش مصنوعی، رویکرد "باغبانی" به تربیت پیشنهاد می‌شود؛ رویکردی که بر فراهم کردن محیطی مناسب برای رشد طبیعی و آزادانه کودکان تأکید دارد. به کودکان اجازه دهید آزادانه تجربه کنند، سؤال بپرسند و از اشتباهاتشان
بیاموزند.

? آینده‌ای هوشمند، اما انسانی
برای تربیت نسلی سازگار با دنیای هوشمند، نیاز به نظارت متعادل والدین و مربیان داریم. بیایید فرصت‌ها را غنیمت بشماریم و چالش‌ها را مدیریت کنیم تا
فرزندانمان همگام با فناوری، با ارزش‌های انسانی رشد کنند. ?

? هوش مصنوعی و تحول در رسانه‌ها ?

هوش مصنوعی، به‌ویژه در دنیای رسانه، تحولات زیادی پدید آورده است. در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا، به بررسی ابعاد مثبت و منفی این فناوری در عرصه رسانه پرداختم.

? تحولات کلیدی در رسانه‌ها:
1️⃣ افزایش سرعت و دقت در پردازش اخبار: دیگر نیازی به بررسی دستی داده‌ها نیست و هوش مصنوعی می‌تواند در زمان کوتاهی اطلاعات ارزشمندی به تحریریه‌ها ارائه دهد.

2️⃣ خودکارسازی تولید محتوا: تبدیل فایل‌های طولانی به متن و امکاناتی مثل خلاصه‌سازی خودکار به روزنامه‌نگاران کمک می‌کند تا وقت خود را برای کارهای عمیق‌تر صرف کنند.

3️⃣ داده‌محور شدن روزنامه‌نگاری: با استفاده از هوش مصنوعی، رسانه‌ها می‌توانند الگوها و پیش‌بینی‌ها را علمی‌تر و بر اساس کلان‌داده‌ها انجام دهند. ?

? مزایا و چالش‌ها:
✅ مزایا: کاهش هزینه و زمان، افزایش دقت در راستی‌آزمایی اخبار، و امکان شخصی‌سازی محتوا.

❌ چالش‌ها: خطر سوگیری الگوریتمی، وابستگی به هوش مصنوعی و مسائل حریم خصوصی.

? تجارب بین‌المللی: مراکز خبری بزرگی همچون آسوشیتدپرس و رویترز از هوش مصنوعی برای تولید گزارش‌های مالی و ورزشی بهره می‌برند. در دیگر کشورها، رسانه‌ها از الگوریتم‌ها برای تشخیص اخبار جعلی و ارائه زیرنویس همزمان استفاده می‌کنند.

? نکات مهم:

بومی‌سازی داده‌ها و آموزش مدل‌ها به زبان و فرهنگ محلی.
مسئولیت‌پذیری در استفاده از هوش مصنوعی و توجه به اخلاق در رسانه‌ها.

?علی شاکر تاکید دارد که هوش مصنوعی فرصت‌های بزرگی برای صنعت رسانه به ارمغان می‌آورد، اما استفاده درست از آن نیاز به ترکیب خلاقیت انسانی و توان الگوریتمی دارد.

? محتوای جنسی و سیاه‌چاله‌ی اقتصاد توجه در شبکه ?✨

?طی روزهای گذشته فیلمی از روابط جنسی چهار نفر از افراد منتشر شده است.

گشتی تو توییتر سابق زدم و دیدم صفحه‌هایی به این نام ساخته شدند که می‌گویند مرا دنبال کن تا فیلم‌ها و عکس‌ها را بفرستم.

ربات‌ها و کاربران ناشناس هم از فحش به این چند نفر وا نمانده‌اند. در اینستاگرام این افراد را پیدا کرده‌اند و چنان حمله‌ور شدند به آنان که گویی به فانتزی‌ این فحاش‌ها توهین شده و می‌گویند چرا توانستی فانتزی ما را محقق کنی... ?

?قصدم تحریک شما نیست که فیلم را ببینید. موضعم هم این است که پخش چنین محتواهایی و کسب درآمد از آن بسیار زشت است.

? از آنجایی که این این نوع محتوا کم و بیش در شبکه منتشر می‌شود، شاید بد نباشد برای یک بار هم که شده، واکنش طبیعی کاربران را به رسمیت بشناسیم.

عرض کردم «طبیعی» و نه «درست» و اخلاقی. ?

?️جاذبه‌ی سیاه‌چاله‌ها در فضا چنان است که حتی نور هم نمی‌تواند از آن فرار کند. به طور استعاری می‌توان گفت انتشار تصاویر روابط جنسی در شبکه و رسانه‌های اجتماعی، سیاه‌چاله‌های اقتصادِ توجه می‌سازد و چشم و گوش همه را تیز می‌کند.

? بپذیریم چنین محتواهایی برای همه جذاب است؛ حتی آنان که تصمیم می‌گیرند فیلم را نبینند و به قول آن رَپِر، «سی‌دی را بشکنند».

?پس با فیلمبرداری -حتی عاشقانه- از این صحنه‌ی خصوصی، خود را در افقِ رویدادِ سیاه‌چاله‌ی اقتصاد توجه نگذاریم؛ یا دست‌کم بدانیم که متاسفانه فیلمبرداری ناآگاهانه، سرخوشانه و ابلهانه‌ی ما منجر به آن فشارها و توهین‌های شبکه‌ای می‌شود.

⚠️انتشار فیلم‌های خصوصی و بدون رضایت افراد داخل فیلم پدیده‌ی مرسومی و پذیرفته‌شده‌ای در سطح جامعه نیست، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم بخش مهمی از جامعه‌‌ای که هنوز روابط جنسی را تابو می‌داند، اخلاقی با این اتفاق مواجه شود و چشمش را روی آن ببندد.

?به‌طبع کسی نمی‌تواند به شما بگوید از این صحنه‌ها فیلم نگیرید ولی بدانید اگر بنابر هر دلیلی این فیلم یا عکس منتشر شود، عده‌ی زیادی در شبکه از بازنشر آن لایک، دنبال‌کننده و پول به جیب حساب خود می‌ریزند و این متاسفانه طبیعی است؛ هرچند که بسیار غیراخلاقی است؛ چون می‌تواند نظم پیشین (تابوهای سفت و سخت) جامعه‌ را تهدید کند.

?وقتی عده‌ی زیادی از افراد این فیلم را ببینند، روابط اقتصادی و مالی گرد این اتفاق شکل می‌گیرد که نهادهای قدرت نمی‌توانند به آن واکنش نشان ندهند. موضوع پیچیده‌تر از آن است که بتوانیم همچنان اظهارنظرهای کلی کنیم و بگوییم: «ما ایرانی‌ها فرهنگش رو نداریم».

❌این ماجرا ربطی به داشتن یا نداشتن فرهنگ ندارد. اگر منظورتان این است که مثلاً چنین فرهنگی در کالیفرنیا وجود دارد، باید بگویم طبق بررسی جارک (2022) شواهد موجود نشان از سلامت روانی پایین‌تر و شیوع بیشتر اختلالات روانی در برخی از بازیگران (اما نه همه) اشاره دارد.

?اهالی صنعت پورنوگرافی چنان تحت فشارهای روانی و برچسب‌های اجتماعی‌اند که بنیادی غیرانتقاعی به نام پاین‌اپل ساپورت تأسیس شده است. این بنیاد پس از موارد خودکشی چند بازیگر در سال 2017 تاسیس شد.

?️با محتوایی مواجه‌ایم که توجه زیادی جلب می‌کند و این توجه زیاد ما روی سوژه‌های اجتماعی تاثیر منفی می‌گذارد و عامل فرهنگ در آن بیشتر نقش تعدیل‌کننده‌ را دارد.

?️روی صحبتم نهادهای قدرت سیاسی نیست و بیشتر می‌خواهم به رفقای جوان و پدر و مادرها بگویم که در این رابطه با هم حرف بزنند. به ویژه دوستانی که هنوز فرزندان‌شان به سن بلوغ نرسیده‌اند، خوب است نه در قالب توصیه و نصحیت که در قالب گفت‌وگو به فرزندان‌مان یادآوری کنیم که این اتفاق می‌تواند روح و روان آنان را با فروپاشی مواجه کند.

? روابط پیچیده‌ی شبکه‌ای شرایطی را فراهم می‌آورد که نهادهای قدرت اگر هم بخواهند نمی‌توانند آن را به طور متمرکز و با بخشنامه و دادگاه و ... مدیریت کنند.

?باید ما نسل پدر و مادرهای جوان از امروز بدانیم که راجع به باید و نبایدهای جنسی می‌بایست با فرزندان‌مان صحبت کنیم.

انتظار نداشته باشیم نهادهای قدرت متمرکز در این چالش غیرمتمرکز بتوانند موثر وارد عمل شوند و مثلاً سی‌دی‌ها را از بازار جمع کنند و پخش‌کننده را اعدام کنند. چون این اتفاق‌ها باز هم تکرار می‌شود.

?پس بهتر است آنان که دوست دارند از صحنه‌ی رابطه‌ی خصوصی خود فیلم بگیرند یادشان باشد که مختارید از روابط خصوصی خویش فیلم بردارید، ولی بدانید اگر این صحنه در شبکه منتشر شود، دیگر به این سادگی‌ها نمی‌توانید از ترومای پس از این فاجعه‌ی روحی بیرون بیایید.

Jarke, H. (2022). What do we know about the mental health of porn performers? A systematic literature review. PsyArXiv. https://doi.org/10.31234/osf.io/a5tnb

?فیلترینگ؛ جراحیِ مغز با آچار
✍?علی شاکر|پژوهشگر ارتباطات و هوش مصنوعی

?هر وقت یک مکانیک با آچار چرخ توانست جراحی مغز انجام دهد، فیلترینگ کنونی اینترنت نیز می‌تواند به وضعیت کنونی خود ادامه دهد. حامیان وضعیت فیلترینگ موجود، از خطرهای محتوای غیراخلاقی برای کودکان می‌گویند. همچنین بحث امنیت مطرح می‌شود.

?حاکمیت‌ها می‌توانند همین‌قدر دغدغه‌مند و خوش‌نیت باشند، ولی راه‌حل‌هایی برای وضعیت موجود ارائه کنند که در عمل باعث از دست رفتن سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

?از منظر ترمودینامیک، جامعه یک سیستم پیچیده و پویاست که هر عنصری بر دیگری تأثیر می‌گذارد. به شکلی استعاری وضعیت حیات در جامعه به عنوان یک موجود زنده، شبیه حرکت مداوم پیکسل‌ها روی صفحه‌ی نمایش تلفن همراه است. دریافت اطلاعات به کمک روشن و خاموش شدن الگوهایی از پیکسل‌های روی صفحه صورت می‌گیرد و ما می‌توانیم تغییرات و تفاوت چیزها را از هم تشخیص دهیم.

?تصویر این صفحه‌ی نمایش مدام تغییر می‌کند و مشکل اینجاست که این تغییر تدریجی است. کافی است عکس‌های تولد خود را کنار هم تدوین کنیم تا متوجه این تغییر مداوم در بدن خودمان شویم. برخی ما در این وضعیت شبیه گربه‌ای عمل می‌کنیم که می‌خواهد موش روی صفحه نمایش را شکار کند. برخی از تصمیم‌گیرندگان نیز می‌خواهند تصویر منظم از جامعه‌ی خود را حفظ کنند و نگه دارند. چنین چیزی ناممکن است نه از این نظر که رسیدن به نظم کار سختی است از این لحاظ که ما پیوسته در وضعیت بی‌نظمی-تعادل هستیم و تعادل از دل بی‌نظمی و بی‌نظمی از دل تعادل بیرون می‌آید.

?اینجاست که باید گفت آنتروپی سیستم مدام بیشتر و بیشتر می‌شود، ولی در همین حال نیز شاهد نظم-بی‌نظمی‌های بی‌نهایتی هستیم که به نگاه تمرکزگرا و ایستای انسان می‌خندد؛ چون ما به عنوان یک گونه‌ و بخشی از طبیعت نمی‌توانیم سیستم را از تغییرات مداوم باز داریم. هر زمان هم سعی کردیم این نظم را دستکاری کنیم، سیستم به طور سخت‌تری جامعه را به سمت تعادل سوق داده است. در واقع سوژه‌ها و اُبژه‌ها در جامعه مدام در حال تعامل و اندرکنش‌های بی‌نهایتی با هم هستند که هم باعث بی‌نظمی می‌شود و هم نظم‌های نوینی را شکل می‌دهد.

?فناوری‌ یک عنصر آنتروپیک در جامعه است. چون می‌تواند سطح بهره‌وری انرژی را افزایش دهد و با تبدیل انرژی به ماده، ادامه‌ی حیات را ممکن می‌سازد. اینترنت نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که شبکه‌های روابط واقعی با شکل‌گیری شبکه‌های مجازی آنتروپیک یا بی‌نظم نشود. این بی‌نظمی قاعده‌ی حیات است. ولی اگر آن را نپذیریم و بر فرض بخواهیم با بهانه‌های مختلف جلو آن را بگیریم، نه‌تنها نظم جدیدی پدید نمی‌آورد بلکه سیستم را مجبور می‌کند که تمام انرژی خود را صرف بازگشت به وضعیت متعادل کند.

?به طبع هیچ حاکمیتی در دنیا با امنیت خود شوخی ندارد. تاریخچه‌ی حکومت‌ها هم نشان می‌دهد که ما در سرزمین‌هایی که نخستین تمدن‌های اولیه شکل گرفتند، بخشی از آزادی خود را به کسانی دادیم که از محصولات کشاورزی که انبار کردیم محافظت کنند.

?چون انسانی که زندگی شکارگر-جست‌وجوگری خود را کنار گذاشته، حالا هر صبح نمی‌تواند دستش را دراز و گندم، جو و برنج دِرو کند. این محصولات در بخش‌های خاصی از سال رشد می‌کنند پس باید آن را انبار می‌کردیم تا بتوانیم زنده بمانیم و مسئول محافظت و امنیت غذای ما ارتش و حکومت‌های اولیه بودند.

?برای چند هزار سال چالش‌های امنیتی علیه حکومت‌ها کم و بیش به هم شباهت داشت. تا اینکه انسان ابزارساز پس از تحولات فکری رنسانس تصمیم می‌گیرد در مرکز عالم بایستد و خودخواهانه همه‌چیز را برای اشرف مخلوقات بخواهد و فناوری در این دوران به کمک آمد.

?ادامه این یادداشت را در این لینک بخوانید.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
? @socialMediaAnalysis

سه‌شنبه سری به این نشست می‌زنم