:تِیز بیاین دِیر می‌شود.

مهمون فردا شب هم قاسم‌پوره.

بچه‌ها بزنید شبکه نسیم المپیاد زبان و ادبیات فارسی معروف شده

معاون دبیرکل سازمان ملل: «در سال ۲۰۲۴ میلادی دست‌کم ۹۰۱ نفر در ایران اعدام شده‌اند.»

یعنی هر دو روز ۵ نفر!
.

هستی امیری (برای پخشان عزیزی):
«سلام خانوم پ
چندباری نوشتم و پاک کردم. آخر خوب می‌دانم مسئله برای تو اصلا شخصی نیست. آدمی که ژن، ژیان، ئازادی را زیسته است زیر سنگین‌ترین احکام و سخت‌ترین لحظات هم مسیر را به دیگران نشان می‌دهد. با یک کتاب، با یک گفتگو، یک چایی یا یک غذا.
خانوم پ، اینجا یکبار گفتم که تو ابدا مسئله اعدام را شخصی نکردی و اجازه ندادی نامت را فریاد بزنیم. اعدام را به طور کلی مسئله کردی. خوب یاد گرفتم که حتی اگر عزیزترین رفقایت هم زیر حکم اعدام باشند، باید کمی فاصله بگیری و ساز و کارهای سرکوب را عیان کنی. از تو خوب یاد گرفتم. تویی که زندگی‌ات مرزها را درنوردید و تنها از دل خانه امن خود علیه نسل کشی و جنگ ننوشتی، کوله بارت را برداشتی تا وسط میدان باشی. چرا که نجات جان یک آدم، لبخند یک آدم یا قصه یک آدم هم در جنگ مهم بود.
تو خودسوزی زنان را دیده‌ای، تو آوارگی و بمب و داعش را دیده‌ای، علیه آن ایستادی و من فکر می‌کنم پس انسان تا انتها می‌تواند بر باورهایش زندگی کند. حتی اگر جهان علیه‌اش ایستاده باشد.
خانوم پ
من فکر می‌کنم تخیل تمام ماجرا باشد، قبل از تمام آن کلمات و تئوری. قبل از هر چیزی، عشق هم از همین تخیل زاییده خواهد شد. مبارزه از تخیل جان می‌گیرد و تو خوب می‌دانی عشق و مبارزه و تخیل یعنی چه. از تو یاد گرفتم تخیل را همیشه زنده نگه‌ دارم. یاد گرفتم تخیل تمام ماجراست.
در تخیل‌ام این روزها آزادی تو و وریشه را دوره می‌کنم. آن لحظه که خبر می‌دهید آزاد شدید. تخیل از آن هم پیش می‌رود تا سنه، تا مریوان، تا کرکوک، تا دیاربکر. تو خود میدانی تخیل ژن ژیان ئازادی را. تو با رقص و آواز از زندان خواهی آمد. خواهرت، هم‌رزمانت و جلوتر از همه پدرت ایستاده است، پشت سر برادرانت.
خانوم پ آدم بعد از آن که شاهد خودسوزی و خودکشی و بریدن سر توسط داعش و جنگ شد، چطور تخیل را حفظ کند؟
اگر امروز بیرون زندان بودی این تخیل تو را کجا می‌برد؟ فلسطین؟ کوبانی؟ زاهدان؟
خانوم پ
چراغ این سرزمین، این خاورمیانه، این جهان اگر هنوز امیدی به روزهای رهایی داشته باشد تو و امثال تو چراغش را روشن نگه داشته‌‌اید.
وقتی آن زندان را ترک کردم به خودم به تو به تمام عزیزانم قول دادم تا سوختن آخرین چوبه دار، آخرین گیوتین مدرن دستانتان را رها نکنم.
آدمی وقتی با کسی فریاد می‌زند سر برود جان برود آزادی هرگز نرود مگر می‌تواند تخیل را فراموش کند.»
.

دانشگاه نیاید.

دانشگاه نیاید.

• بسم الله

«چون ما نخبه‌ایم!»

این جمله را یکی از دانش‌آموزان مدال‌آور المپیاد وقتی از او پرسیدیم چرا انتظار دارد خدمه قطار برای بار دوم برای او «دسر نارگیل» بیاورند گفت.

اردوی ۶۰۰ نفره‌ی اهدای مدال امسال، میدان فوق‌العاده‌ای را برای بررسی نوجوانان المپیادی برای من رقم زد. اتفاق مشهود در رابطه با تک تک آنها «احساس نخبگی» است که البته این احساس از جانب خانواده‌ها، کمیته‌های المپیاد، دوستان و اطرافیان، باشگاه دانش‌پژوهان و بنیاد نخبگان مرتبا تقویت و بازتولید می‌شود. آنها وجه تمایزی اساسی و بنیادی میان خود و دیگر دانش‌آموزان هم‌مقطع ادراک می‌کنند و بر مبنای این تصور، دست به کنش‌های متفاوت‌تری نیز می‌زنند. (البته از قلم نیفتد که فاصله‌ی احساس نخبگی در دانش‌آموزان اصفهان، خراسان رضوی و در صدر آنها تهران، با شهرهای دیگر تفاوت نسبتا فاحشی دارد و این تفاوتِ کنش و رفتار مجددا در ۷ المپیاد اصلی‌ ضریب می‌گیرد.)
نکته‌ی جالب توجه اینجاست که به دوش کشیدن عنوان نخبه برای دانش‌آموزان به زعم خودشان نوعی از مشروعیت رفتاری حاصل می‌کند. آنها در پاسخ به سؤالات چرا از اتوبوس جا ماندید؟ چرا جواب تماس‌های سرپرست‌تان را نمی‌دهید؟ چرا انتظار دارید قطار دوبار از شما پذیرایی کند؟ چرا گروهی ۶۰ نفره را برای نفع شخصی خود منتظر گذاشتید؟ چرا به خودتان اجازهٔ فلان رفتار را دادید؟ پاسخ مشخص و قابل پیش‌بینی‌ای دارند. چون ما نخبه‌ایم.

این پاسخ جوزده و کودکانه احتمالا نباید چندان حساسیت‌برانگیز و نگران‌کننده باشد اما دغدغه برای من آنجا آغاز می‌شود که اولا: احساس نخبگی به مرور زمان با توهم نخبگی جایگزین می‌شود و خروجی آن، رفتارهای غرورآمیز و نگاه از بالا به پایین نسبت اطرافیان است که امتدادی طولانی‌مدت داشته و بخصوص در آکادمی اثرات مخرب فراوانی بر جای می‌گذارد و ثانیا: نخبه در این نگاه دریافت کننده‌ای صِرف و زالومانند است که بابت تلاش و غالب اوقات بیش از تلاش به واسطه هزینه مالی کوتاه‌مدت و هنگفت برای موفقیت در المپیاد، هیچ گونه خروجی برای مدرسه، دانشگاه، محیط تحصیلی، محیط شغلی، رشته‌ی هدف المپیاد و اساسا جامعه‌اش ندارد. نخبه می‌بایست به پاس زحمات چند و یا چندین ماهه‌اش برای رسیدن به مدال‌، تا ابد بر تخت تحسین و مزایای مدال بنشیند؛ حتی اگر مسیری که پس از دریافت مدال انتخاب می‌کند، چندان نسبتی با نخبگی نداشته باشد.

در گفتگو با همسر رئیس کمیته نجوم، وقتی بابت رفتارهای هنجارگریزانه بچه‌ها اظهار نگرانی کرد، ایدهٔ اصلی‌ام را در نسبت با المپیاد که هیچ‌وقت در جمع المپیادی‌ها مورد پذیرش نبوده است، شرح دادم. المپیاد شمشیر دو لبه است و در صورت موفقیت در آن (که برخلاف تصور عموم لزوما نسبت مستحکمی با مقوله «هوش» ندارد و عوامل متعددی از جمله تمول مالی و مدارس المپیادمحور نیز نقش اساسی بازی می‌کنند) می‌تواند دو نقش را برای دانش‌آموزی که مسیری کوتاهی را تا دانشجویی در پیش دارد رقم بزند.
نقش اول دریافت‌کننده‌ای متوقع، مغرور، ناراضی، افسرده و خودمحورپندار است که ضمن استفاده از مزایای بنیاد نخبگان، جز فرسودگی و آسیب در حیطه اخلاقی(آسیب‌های اخلاقی که در این مدت در محیط المپیاد دیدم غیرقابل توصیف و از توان بیان من در این کانال خارج است!) و تحصیلی چه برای خود و چه برای اطرافیان ندارد و نقش دوم به دانش‌آموزی تعلق می‌گیرد که خود را آماده تحقق عنوان نخبگی در مسیر پیش روی خود ببیند و ضمن ایجاد تواضع و فروتنی در نسبت با این عنوان پرطمطراق و هیجان‌انگیزِ تازه کسب شده، به خوبی ظرفیت‌های خود و میدان را برای پیشروی مثبت در ادامه راه، شناسایی و بررسی کند.
در صورت برگزیدن نقش اول، المپیاد جز آسیب و تالی فاسد چیزی در چنته ندارد.

در بررسی‌هایی که گاها پیش خودم در نسبت با مسیر المپیادم انجام می‌دهم، به عنوان کسی که به درست یا اشتباه نزدیک به دوسال است که این عنوان را در محیط بنیاد نخبگان به دوش می‌کشد و خوش‌بختانه یا شوربختانه هنوز فضای المپیاد را ترک نگفته است و در باشگاه دانش‌پژوهان میان ادوار المپیاد رفت و آمد دارد و در مجموع فرد بیرونی از این دایره محسوب نمی‌شود، به صراحت، جرئت و اطمینان این را می‌گویم:
اطلاق عنوان نخبگی به بیش از ۸۰ درصد مدال‌آوران المپیادی و به طریق اولی رتبه برترهای کنکور سراسری، کُتی‌ست که بدجور بر تن آنها زار می‌زند و مقدمه‌‌ی لطمه‌ای بزرگ و به مرور زمان لاینحل بر جسم نیمه‌جان آکادمی و جامعه نخبگانی ایران است!