رقابت شانه‌به‌شانه حاتمی‌کیا و اطیابی در پیش‌فروش اکران نوروزی

🔹در حالی که تا ساعتی دیگر نمایش فیلم‌های اکران نوروز ۱۴۰۴ آغاز می‌شود، آمار پیش‌فروش بلیت این آثار نشان از رقابت شانه‌به‌شانه دو فیلم «دایناسور» و «موسی کلیم‌الله(ع)» در صدر جدول فروش دارد که از سایر فیلم‌های نوروزی فاصله قابل توجهی دارند.

🔹«دایناسور» تا این لحظه با فروش ۳۷۱۴ قطعه بلیت به ارزش ۴۱۴ میلیون تومان صدرنشین است و «موسی» با فروش ۳۲۲۶ قطعه بلیت به ارزش ۳۰۵ میلیون تومان در تعقیب آن قرار دارد. جالب آن که «موسی» در روزهای پنجشنبه و جمعه مجموعا ۱۷۰ بلیت بیشتر از «دایناسور» فروخته، اما احتمالا به دلیل پیشتازی در شهرستان‌ها و سینماهایی با بلیت ارزان‌تر، در رقم فروش، اندکی پایین‌تر از این کمدی قرار گرفته است.

🔹در رتبه‌های بعدی «رها» با ۵۶۴ بلیت، «بامبولک» با ۴۲۸ بلیت و «آبان؛ پسر دلفینی ۲» با ۱۸۴ بلیت دیده می‌شوند.

🔹«پیشمرگ» نیز که پس از کسب سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در جشنواره چهل و سوم فجر، جنجال فراوانی به وجود آورد، با فروش تنها ۷۸ بلیت، بیش از ۴۰ برابر کمتر از «موسی» رقیبش در جشنواره فجر بلیت فروخته!

🔹نکته جالب، رقابت ۲ فیلم با مخاطب کودک در این روزهاست که هردو قسمت دوم آثاری محبوب از سال ۱۴۰۱ به شمار می‌روند. دنباله «بامبالا» در حالی بیش از ۲ برابر دنباله «پسر دلفینی» بلیت فروخته که در قسمت اول، این انیمیشن محبوب ۵ برابر آن تماشاگر داشت!

🔹کمدی «عینک قرمز» با بازی حامد بهداد، الناز حبیبی و هادی کاظمی نیز به شکلی عجیب، در قعر جدول فروش حضور دارد که تاکنون فقط موفق به فروش ۵۸ بلیت شده و به نظر شانس کمی برای پرفروش شدن دارد.

🔹این در حالی است که «کوکتل مولوتف» دیگر کمدی نوروزی که آخرین فیلم اولین اکران ۱۴۰۴ به شمار می‌آید، هنوز به نمایش درنیامده و قرار است از چهارشنبه ۱۵ اسفندماه به اکران برسد.

✍🏻مصطفی قاسمیان

روبیکا | اینستاگرام | بله | تلگرام | توییتر

@charsoofarhang

گزارش تحلیلی «فرهیختگان» از کیفیت و کمیت آثار غیرخصوصی در جشنواره چهل‌وسوم

نهادها موازی‌سازی می‌کنند

🔹نگاهی به فهرست فیلم‌های ارگانی نشان می‌دهد در فجر ۴۳، شمار این آثار کمتر از فجر ۴۲ بوده. سال گذشته این رویداد میزبان ۲۲ فیلم ارگانی در میان ۳۳ اثر بخش مسابقه و نگاه نو (۶۷ درصد) بود و امسال، این میزان به ۱۵ اثر از میان ۳۲ فیلم (۴۷ درصد) رسید که کاهشی ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد. به شکلی جالب توجه، تعداد فیلم‌های ارگانی نیز که واکنش‌های مثبت گرفتند، بیشتر از پارسال شد. سال گذشته «پرویز خان» و «باغ کیانوش» بودند که در جلب واکنش‌های مثبت پیشتاز بودند، اما در رویداد امسال، حداقل ۴ اثر «زیبا صدایم کن»، «خدای جنگ»، «ناتور دشت» و «موسی کلیم‌الله(ع)» تقریباً با همان میزان واکنش مثبت بدرقه شدند؛ مضاف بر آن که اثری مانند «دست ناپیدا» که سال گذشته به‌عنوان یک کمدی ناخواسته مطرح شد، در میان فیلم‌های ارگانی امسال دیده نشد.

🔹درحالی‌که در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر، بنیاد رسانه‌ای بیان با فیلم «قلب رقه» و مجتمع صنایع سرگرمی مهوا با فیلم «شمشیر و اندوه» حاضر بودند و به‌عنوان ارگان‌های تازه نظامی، قد علم کردند، امسال مؤسسه جدیدالتأسیس «امام روح‌الله(ره)» با فیلم «۱۹۶۸» به جشنواره آمد و مؤسسه اندیشه ش.ه.ی.د آوینی که تا حالا به ساخت سریال می‌پرداخت، با فیلم «بازی‌خونی» در جشنواره حاضر شد. نکته جالب اینجاست که این مؤسسات و یکی دو ارگان دیگر سازنده فیلم‌های نظامی، همه از یک منبع بودجه می‌گیرند و زیر چتر واحد فرماندهی یک ارگان نظامی قرار دارند، اما به‌نظر می‌آید که با یکدیگر به موازی‌کاری مشغولند. این در حالی است که رهبر انقلاب پیش از این صراحتاً نهاد‌های مختلف را از انجام موازی‌کاری نهی کرده‌اند: «یک مسئله دیگر هم در مدیریت‌های دولتی، کار موازی است. در دولت نباید کار‌های موازی انجام بگیرد. کار موازی چند عیب دارد... همه تلاشمان این است که بلکه این موازی‌کاری‌ها را یک جوری حل کنیم، اصلاح کنیم، علاج کنیم.»

🔗متن کامل گزارش مصطفی قاسمیان، خبرنگار را در سایت بخوانید.

روبیکا | اینستاگرام | بله | تلگرام | توییتر

@charsoofarhang

#باشگاه_تحلیلگران | جشنواره خوب، برگزاری بد؛ فجر ۴۳ را تکرار نکنید!

🔹در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، با وجود فیلم‌نامه‌های قوی، کارگردانی و اجرای ضعیف جشنواره باعث شد تا پتانسیل رویداد به هدر رود. تصمیمات پیش از جشنواره مانند تغییر آیین‌نامه و پذیرش تعداد زیادی فیلم (۳۳ فیلم لایو-اکشن و ۴ انیمیشن در بخش مسابقه و ۱۰ فیلم خارج از مسابقه) برای ایجاد وفاق، منجر به حضور آثار ضعیف و پایین آمدن سطح کیفی جشنواره شد.

🔹با این حال، فیلم‌های خوبی مانند «بچه مردم»، «زیبا صدایم کن» و «خدای جنگ» مورد توجه قرار گرفتند، اما در هیاهوی انتقادات به فیلم‌های ضعیف‌تر، گم شدند.

🔹از نکات قابل توجه این دوره، موفقیت غیرمنتظره فیلم‌های ارگانی در جلب نظر تماشاگران بود، به طوری که ۵ فیلم از ۷ فیلم برتر آرای مردمی متعلق به ارگان‌های مختلف بودند. بخش ویژه جشنواره نیز با حواشی مربوط به فیلم «قاتل و وحشی» نتوانست به اهداف خود برسد.

🔹در نهایت، با وجود انتخاب مناسب هیئت داوران، شیوه اجرای داوری و تقسیم جوایز به ۱۵ فیلم از ۳۲ فیلم، انتقاداتی را برانگیخت. دبیر جشنواره با وجود نیت خیر در بازگرداندن جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، در نهایت نتوانست انتظارات را برآورده کند و تجربه این دوره، هشداری برای جلوگیری از تکرار اشتباهات در دوره‌های بعدی است.

🔹متن کامل تحلیل مصطفی قاسمیان، منتقد تلویزیون و سینما در مورد جشنواره فجر چهل و سوم را اینجا بخوانید.
🆔 @YjcNewsChannel

? سریالی که نمی‌دانیم چرا تماشا کردیم!
? درباره «گردن‌زنی» که با رضایت پایین مخاطبان به پایان رسید

? مجموعه «گردن‌زنی» که به تازگی تمام شده، وضعیت مناسبی از لحاظ شمار بیننده داشت؛ چراکه در آخرین نظرسنجی متا، با ۱۲/۸ درصد پرمخاطب‌ترین سریال نمایش خانگی در آبان ۱۴۰۳ لقب گرفت، ولی به‌ویژه بعد از ۲ یا ۳ قسمت اول، با انتقادات زیادی مواجه شد و حجم بالای نظرات منفی، نشان می‌داد نتوانسته بسیاری از تماشاگران را راضی کند. این شرایط تا پایان برای این اثر ادامه داشت.

? ضعف اصلی «گردن‌زنی» را می‌توان ریتم کند قصه دانست. داستان این سریال پراکنده بود و شخصیت‌ها به جای آن که در پیش‌برد مرحله به مرحله قصه مؤثر باشند، دور خود می‌چرخیدند و فقط حرف می‌زدند. سریال به قدری شاخ و برگ اضافی و دیالوگ‌های پرشمار داشت که فرصت نمی‌یافت پیرنگ اصلی را پیگیری کند و بعد از چند قسمت، عده زیادی از مخاطبان را خسته و دلزده کرد.

? «گردن‌زنی» در انتخاب بازیگر هم ضعف داشت. از طرفی به سختی می‌شد باور کرد مهدی حسینی‌نیا فرزند رویا نونهالی است و از سوی دیگر ترلان پروانه برای ایفای نقش دختری از طبقه فرودست پایین‌شهری که لاتی حرف می‌زند، گزینه مناسبی نبود. امین شعرباف نیز که با علیرضا کمالی پلیس «بازنده» مقایسه می‌شد، همواره در این مقایسه بازنده بود. البته نقش‌آفرینی‌های نه‌چندان خوب، به این نقطه ضعف دامن زد.

? با همه این‌ها نمی‌توان از پیچیدگی قصه «گردن‌زنی» گذشت. سریال با تمام نقاط ضعفی که داشت، سخت به تماشاگران اجازه می‌داد که همدست قاتل را حدس بزنند؛ چراکه همه مظنونین دلایلی برای گناهکاری داشتند و شواهدی برای بی‌گناهی! گشتی در صفحات اجتماعی هم نشان می‌دهد کمترین اعتراضات متوجه گره‌گشایی قصه و باورپذیری آن است و نارضایتی‌ها بیشتر به فضای سریال بازمی‌گردد.

? نکته جالب کاربران زیادی بودند که می‌گفتند نمی‌دانند چرا «گردن‌زنی» را دنبال می‌کنند! کلید حل این مسئله، بهره‌گیری سریال از ۳ عنصر امتحان‌پس‌داده و آشنای داستان‌های عامه‌پسند است: عشق، خیانت و انتقام. «گردن زنی» در کنار آن، تصاویری خوش‌رنگ‌ولعاب و کاراکترهایی با ظاهر برازنده و زیبا عرضه می‌کرد و البته زندگی‌هایی لاکچری که مخاطبان دوست دارند و پیشتر باعث شده بود سریال «دل» هم پربیننده شود.

@mostafa_ghasemian

#باشگاه_تحلیلگران|آموزه‌های اقتصادی «حبیب» برای سینمای ایران

?هنوز یک سال از آخرین افزایش قیمت بلیت سینما نگذشته که بار دیگر زمینه‌سازی برای این کار شروع شده. اما آیا تبعات این گرانی بررسی شده؟

?استدلال حامیان ایده افزایش قیمت بلیت سینما این است که هزینه همه‌چیز بالا رفته و به همین دلیل، چاره‌ای جز افزایش قیمت بلیت نیست.

?علمای اقتصاد وقتی درباره قیمت‌گذاری کالا‌ها سخن می‌گویند، از متغیری ساده به نام «کشش قیمت» استفاده می‌کنند که به معنای تغییر الگوی مصرف خریداران بعد از افزایش قیمت است.

?بلیت سینما -خصوصا در ایران- پس از افزایش قیمت، به راحتی از سبد مصرف فرهنگی بسیاری از خانوار‌ها حذف می‌شود. آنجاست که به قول «حبیب» در سریال «لیسانسه‌ها»، باید بپرسیم «حالا چه کسی ضرر می‌کند؟!» منِ مخاطب یا شمای سینماگر؟

?متن کامل یادداشت مصطفی قاسمیان، تحلیلگر و منتقد سینما را اینجا را کلیک کنید.

? @YjcNewsChannel

? شهرزاد در زودپز!
? بازسازی ترکی سریال محبوب حسن فتحی، یک ششم نسخه اصلی طول کشید

? سه‌شنبه ۲۰ آذر اولین قسمت از بازسازی ترکی سریال «شهرزاد» در شبکه استار تی‌وی ترکیه، پخش شد. این مجموعه تلویزیونی با عنوان «گریه نکن استانبول» که این روزها در ایران تماشاگران زیادی یافته و خصوصا به دلیل شباهت فوق‌العاده به نسخه اصلی مورد توجه قرار گرفته، با سرعت چشمگیری به آنتن تلویزیون رسیده؛ اتفاقی که به طور معمول برای سریال‌های ایرانی رخ نمی‌دهد.

? مجموعه «گریه نکن استانبول» در حالی روی آنتن رفت که کمتر از ۴ ماه قبل اولین اخبار درباره آن به انتشار رسید و فقط حدود ۴۵ روز از آغاز تصویربرداری آن می‌گذشت! جالب آن که نخستین قسمت از این سریال به سیاق بسیاری از سریال‌های ترکی، حدود ۲ ساعت زمان دارد که حدود ۳ برابر هر قسمت از سریال‌های معمول ایرانی است و اهمیت سرعت بالای سازندگان آن را بیشتر نشان می‌دهد.

? قیاس تولید سریع و ۴۵ روزه «گریه نکن استانبول» با تولید نسخه اصلی‌اش که در آن زمان نخستین تجربه کارگردانی حسن فتحی سریال‌ساز باسابقه و خوشنام تلویزیون در نمایش خانگی محسوب می‌شد، سرعت خارق‌العاده سریال‌سازان ترک را نشان می‌دهد؛ چراکه فصل اول «شهرزاد» از ۲۳ آذر ۹۳ شروع به ضبط کرد و پس از حدود ۱۰ ماه، در ۲۲ مهرماه ۹۴ در شبکه نمایش خانگی به آغاز انتشار رسید.

? سرعت بسیار پایین‌تر تولید سریال در ایران البته منحصر به «شهرزاد» نیست و به شکل معمول، در همه فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی رخ می‌دهد. این مسئله حتی منحصر به ایران نیز نیست و به طور مثال در صنعت سریال‌سازی آمریکا، تولید هر اپیزود سریال به طور میانگین بین ۱۰ تا ۲۰ روز زمان می‌برد که به سختی تولید، تعدد لوکیشن، شمار بازیگران و هنروران و... بستگی دارد.

? در عین حال، روشن است سرعت بسیار بالای تولید را می‌توان یکی از علل رونق اقتصادی صنعت عظیم سریال‌سازی ترکیه دانست؛ سریال‌هایی که با غلبه نگاه کاملا صنعتی به تولید می‌رسند و اگرچه اغلب از کیفیت هنری خاصی برخوردار نیستند، اما به اندازه‌ای کیفیت دارند که مخاطبان زیادی را در منطقه آسیا، آفریقا و حتی اروپا جذب کنند.

? در چنین اکوسیستمی، سینماگرانی با سرعت بالای اجرا -اعم از کارگردان، تهیه‌کننده، طراح صحنه و غیره- اهمیت بیشتری می‌یابند. به علاوه، وجود شهرک‌های سینمایی متعدد، تجهیزات و امکانات فنی و پشتیبانی مناسب، بودجه کافی، برنامه‌ریزی دقیق، مراحل کوتاه‌تر اخذ مجوز و... از عواملی است که به سرعت بالای ساخت محصولات نمایشی ترکیه انجامیده و باعث شده تا تولید سریال‌های این کشور بسیار به‌صرفه و سودآور باشد.

@mostafa_ghasemian

برابری سیمای ۹۹ درصدی با پلتفرم‌های ۱۰ درصدی!
چطور توازن قوا در صنعت سریال‌سازی به هم خورد؟

?نتایج نخستین موج نظرسنجی دوره‌ای مرکز متا وابسته به دانشگاه امام صادق(ع) درباره میزان بیننده محصولات نمایش خانگی، می‌گوید ۳ سریال و ۲ برنامه غیرنمایشی پلتفرم‌ها، هرکدام توسط بیش از 10 درصد مردم ایران تماشا می‌شوند. بررسی دقیق این نظرسنجی در کنار آمارهایی که در گذشته از نتایج نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما درباره برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی منتشر شده بود، از یک اتفاق مهم پرده برمی‌دارد.

?تا اواخر دهه ۹۰ اغلب سریال‌های جدید ایرانی تلویزیون بین ۲۰ تا ۵۰ درصد بیننده داشتند و این رقم در مواردی استثنایی مثل «ستایش» یا بعضی سریال‌های پخش‌شده در تعطیلات نوروز، به ۶۰ درصد هم می‌رسید. حالا شرایط کاملا متفاوت است و سریال‌های نوروزی یا برندهای شاخص بین ۲۰ تا ۳۰ درصد مخاطب جذب می‌کنند، اغلب سریال‌ها زیر ۲۰ درصد و در موارد پرشماری کمتر از ۱۰ درصدند.

?وقتی «سرزمین مادری» کمتر از ۳۰ درصد، «بازپرس» و «طوبی» ۲۲ درصد و برند «زیرخاکی ۴» نوروزی فقط ۲۵ درصد مخاطب داشته باشند، ریزش چشمگیر ۲۰ درصدی طی حدود ۵ سال، با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شود.

?در مقابل، بیننده به سمت پلتفرم رفته. در حالی که آمار سریال‌های خانگی قبلا خیلی کم بود و مثلا «آقازاده» با وجود پخش در ایام خانه‌نشینی کرونا از هردو پلتفرم اصلی فقط ۵ درصد مخاطب داشت، الان این آثار بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بیننده دارند و می‌توان حدس زد بعضی استثناها مثل «پوست شیر»، بیننده‌ای بسیار بیشتر داشته باشند.

?به نظر می‌رسد رشد تدریجی نمایش خانگی، معادلات را به هم زده. حالا دیگر تفاوت خاصی از نظر میزان بیننده بین سیما و پلتفرم وجود ندارد و این رخداد مهمی است؛ آن هم در حالی که تلویزیون در خانه ۹۹ درصد مردم ایران هست و انحصار پخش سریال روی آنتن آن متعلق به سازمان صداوسیماست، اما وی‌اودی‌ها شاید جمعا کمتر از ۱۰ میلیون کاربر اشتراکی داشته باشند.

?در این میان احتمالا می‌توان «پایتخت» را تنها برند شاخص سریالی سازمان صداوسیما دانست که ممکن است بتواند عملکردی فراتر از این اعداد و ارقام داشته باشد. چراکه تنها برند باقی‌مانده از ایام بهتر دهه ۹۰ و پیش از افول سریال‌های این رسانه محسوب می‌شود. شاید فقط «پایتخت» بتواند مخاطبی را که طی حدود ۵ سال اخیر تلویزیون را کنار گذاشته، پای جعبه جادویی برگرداند و یک بار دیگر در جذب ۶۰ یا ۷۰ درصد از مردم ایران موفق باشد.

✍?مصطفی قاسمیان

روبیکا | اینستاگرام | بله | تلگرام | توییتر

@charsoofarhang