📝 هزینه‌ حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه چقدر است؟

🔹این روزها همزمان با سقوط دولت بشار اسد، «سرمایه‌گذاری ایران در سوریه» یکی از موضوعات مهم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است.

🔹رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی جدید خود، به سابقه رابطه تجاری جمهوری اسلامی و دولت اسد اشاره کرد؛ اما سوال این است که آیا می‌توانیم برآوردی از هزینه‌های حمایتی ایران در طول دهه‌های گذشته به دست آوریم؟

🔹برخی نماینده‌های ادوار مجلس به ارقام ۳۰ میلیارد دلاری اشاره کرده‌اند و برخی گزارش‌ها نیز از صرف سالانه ۶ تا ۱۵ میلیارد دلار برای حمایت از رژیم اسد یاد می‌کنند.

🔹در گزارشی تلاش کرده‌ایم تصویری از ابعاد اقتصادی روابط ایران و سوریه ترسیم کنیم؛ از نفت رایگان تا هزینه‌های نظامی و امنیتی، کمک‌های «بشردوستانه»، پروژه‌های عمرانی، صادرات و واردات و حتی راه‌اندازی کارخانه‌ خودروسازی.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست اعتصاب ربات‌ها و گروگان‌گیری روبات‌ها

🔹ویدیوی ربات‌های چینی که اخیر پربازدید شده بود، مربوط به اعتصاب، ترک خدمت یا ربایش ربات‌ها نیست بلکه آزمایشی است که سازندگان این ربات‌ها طراحی کرده بودند. عملکرد ربات کوچک (Erbai) در این آزمایش فراتر از حد انتظار بوده، اما ادعای خودجوش بودن این حرکت ربات‌ها، نادرست است.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 سقوط اسد

🔹در قسمت ۱۹۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا درباره فکت‌چک‌های مرتبط با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه صحبت کرده‌ایم.

🔹در ادامه، توضیح دادیم که وعده مسعود پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل، چقدر عملی شده است و چه ابهاماتی در این مساله وجود دارد.

🔹رئیس شورای اطلاع رسانی دولت چهاردهم آماری را درباره تورم ایران در ۱۰ سال قبل مطرح کرده بود که به بررسی این ادعا پرداختیم.

🔹ادعای تولید برنج پلاستیکی در هند، موضوع دیگری بود که در این قسمت به آن اشاره کرده‌ایم.

🔹چندی قبل ادعایی در صداوسیما مطرح شد مبنی بر اینکه در تولید سیگار از ادرار انسان استفاده می‌شود. آخرین فکت‌چک این اپیزود به رد این ادعا اختصاص دارد.

🔹در بخش مرور کامنت‌های این قسمت، درباره دو موضوع توضیح دادیم؛ نخست، دلیل به‌روزرسانی اپیزود ۱۹۲ پادکست هفتگی که با فایل جدید جایگزین شد و دوم، تغییراتی که در نقش و مسئولیت برخی از اعضای تحریریه فکت‌نامه ایجاد شده است.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در اپل پادکست بشنوید 👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:01:31 مقدمه
00:04:10 فکت‌چک‌های مرتبط با تحولات اخیر سوریه
00:20:39 سرنوشت وعده پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل
00:33:58 ادعای نادرست درباره نرخ تورم در ۱۰ سال گذشته
00:37:33 ادعای شاخ‌دار تولید برنج مصنوعی از پلاستیک
00:40:24 ادعای نادرست استفاده از ادرار در سیگار
00:45:02 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره جدایی ۳۰ ساله مادر و فرزند زندانی در سوریه

🔹در شبکه‌های اجتماعی به خصوص اینستاگرام ویدیویی به شکل گسترده پخش شده و ادعا می‌کند مادری سوری را نشان می‌دهد که پسرش را که پس از ۳۰ سال از زندان بشار اسد آزاد شده، نمی‌شناسد.

🔹این ادعا نادرست است. ویدیو، دیدار یک مادر و فرزند را بعد از ۳۰ سال نشان می‌دهد، اما نه در سوریه، بلکه در یک برنامه تلویزیونی در عراق، در ژانویه ۲۰۲۳ (دی ۱۴۰۱).

🔹این دیدار بخشی از یک برنامه تلویزیونی به نام «مع رفيف الحافظ» است که در شبکه «ای نیوز» عراق پخش شده بود.

🔹علت جدایی این مادر و فرزند، دور کردن اجباری پسر از مادرش به دست خانواده همسر زن در دوران جنگ ایران و عراق است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای ارتباط این ویدیو با تحولات اخیر سوریه، نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

❌ ویدئوی مردی که به مزار فرزندانش می‌رود ارتباطی با سوریه ندارد

🔹ویدیوی کوتاهی از مردی در قبرستان در صفحات مجازی پخش شده که ادعا می‌شود مربوط به یک زندانی سیاسی سوری است که ۳۰ سال در زندان‌های سوریه به سر برده و پس از آزادی از زندان صیدنایا، به آرامگاه فرزندانش که در جریان انقلاب سوریه توسط ارتش رژیم بشار اسد کشته شده‌اند، رفته است.

🔹این ویدیو مربوط به یک ماه پیش است و شخص داخل ویدیو یک اسیر فلسطینی به نام سامی غنیم است که پس از آزادی از زندان‌های اسرائیلی، به آرامگاه دو پسرش در روستای برقین در غرب شهر جنین در کرانه باختری رفته است.

🔹سامی غنیم همان روز و بعد از آن چند گفت‌وگو با پلتفرم‌های فلسطینی درباره وضعیت زندانیان انجام داده است.

🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به ادعای پخش شده همراه با این ویدیو نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

👈 در تلگرام بخوانید

🌐 @Factnameh

🎙 ربات‌ها و خرمالوی گس

🔹در قسمت ۱۹۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به سه ادعای مسعود پزشکیان در مصاحبه تلویزیونی اخیر اشاره کردیم؛ مقایسه مصرف برق ایران و چند کشور جهان، مقایسه بودجه دانشگاه‌های ایران با سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی و نقش رهبر جمهوری اسلامی در فیلترینگ.

🔹در ادامه این اپیزود، متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری، نویسنده مشهور اسرائیلی، در برخی رسانه‌های ایران را بررسی کردیم.

🔹در روزهای اخیر دو ویدیو در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد که اولی به دعوای یک زن و مرد در یک برنامه تلویزیونی عراقی اشاره داشت و دیگری، ادعایی بود که درباره اعتصاب ربات‌ها در چین مطرح شد. درباره هر دو موضوع، صحبت کرده‌ایم.

🔹اظهارات اخیر قالیباف درباره وضعیت نفت ایران در جهان، بهانه‌ای شد تا کاهش صادرات نفت ایران در دو دهه گذشته را بررسی کنیم و در این پادکست درباره آن توضیح دهیم.

🔹ادعای نادرست آتش‌سوزی در یک کمپ ترک اعتیاد با ده‌ها قربانی، ادعای شاخ‌دار کشف و تجاری‌سازی «مایع حیات» و توصیه‌های گمراه‌کننده‌ای درباره کشنده بودن خرمالو، موضوعات دیگر این قسمت پادکست هستند.

🔹در پایان نیز درباره یک ویدیوی ساختگی توضیح دادیم که «همای سعادت» غول‌پیکری را بر شانه‌های یک محیط‌بان نشان می‌داد.

🔹در این قسمت هم مانند هفته قبل، «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی» را معرفی کردیم که از سوی فکت‌نامه و به میزبانی مرکز بین‌المللی خبر‌نگاران برگزار می‌شود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در گوگل پادکست بشنوید 👈 در اپل پادکست بشنوید 👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:01:31 مقدمه
00:03:51 مقایسه غلط سرانه مصرف برق ایران با کشورهای غربی
00:07:42 اعتبارات دانشگاهی ایران و سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی
00:12:46 ادعای گمراه‌کننده پزشکیان در مورد نظر خامنه‌ای درباره فیلترینگ
00:15:13 متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری
00:22:47 ادعای نادرست دعوا بر سر حجاب در تلویزیون عراقی
00:27:30 ادعای نادرست اعتصاب و گروگان‌گیری ربات‌ها
00:32:46 کاهش صادرات نفت ایران؛ مروری بر آمارهای دو دهه گذشته
00:39:22 ادعای نادرست آتش‌سوزی در کمپ ترک اعتیاد در لرستان
00:49:05 ادعای شاخ‌دار کشف «مایع حیات»
00:57:06 ادعای گمراه‌کننده ریسک کشنده‌بودن خرمالو
01:01:51 ادعای شاخ‌دار همای سعادت غول‌پیکر روی دوش محیط‌بان ایرانی
01:07:45 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh

🎙 لیتیوم الله‌کرم

🔹در ابتدای قسمت ۱۹۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه به ادعای نادرست برخی رسانه‌ها درباره مراسم سالگرد قتل داریوش فروهر و پروانه اسکندری، اشاره کردیم و توضیح دادیم که برگزاری این مراسم ارتباطی با روی کار آمدن دولت چهاردهم ندارد.

🔹نقل قول یک سیاستمدار لبنانی از علی لاریجانی درباره کمک مالی ایران به لبنان، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداختیم.

🔹افسانه‌سرایی درباره منابع عظیم لیتیوم در ایران، این‌بار به شکل شاخ‌داری از زبان حسین الله‌کرم، از چهره‌های قدیمی انصار حزب‌الله در ایران، بیان شده و پای ایلان ماسک را هم وسط کشیده است.

🔹ادعای نادرست ​​انفجار باتری‌های لیتیومی بخاطر ورود به کابین آسانسور، موضوع دیگری است که در این قسمت درباره آن صحبت کرده‌ایم.

🔹مشاور وزیر کشور ادعایی درباره هزینه تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی در ایران مطرح کرده بود، اما آمار و ارقام نشان می‌دهد واقعیت چیز دیگری است.

🔹در یک مناظره، ادعا شد که مردان خارجی، از جمله افغانستانی‌ها، می‌توانند از طریق ازدواج موقت با زنان ایرانی، تابعیت و اقامت دائم ایران را دریافت کنند. ما این ادعا را بررسی کردیم و به آن نشان نیمه‌درست دادیم.

🔹انتشار ابلاغیه‌ای از سوی دولت درباره واردات خودروهای برقی و هیبریدی، در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشت اما برداشت اغلب آنها از این خبر، نادرست بود. ما درباره این موضوع نیز توضیح دادیم.

🔹در پایان این قسمت، «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی» را معرفی کردیم که از سوی فکت‌نامه و به میزبانی مرکز بین‌المللی خبر‌نگاران برگزار می‌شود.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در گوگل پادکست بشنوید 👈 در اپل پادکست بشنوید 👈 در اسپاتیفای بشنوید
00:01:31 مقدمه
00:05:37 ادعای نادرست درباره مراسم داریوش فروهر و پروانه اسکندری
00:12:30 نقل قول سیاستمدار لبنانی از لاریجانی درباره کمک مالی ایران به لبنان
00:16:57 افسانه منابع عظیم لیتیوم در ایران
00:23:54 ادعای نادرست ​​انفجار باتری در آسانسور
00:30:09 هزینه تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
00:34:28 تابعیت و اقامت دائم ایران از طریق ازدواج موقت با زن ایرانی
00:43:04 مصوبه جدید دولت درباره «خودروهای برقی و هیبریدی» است
00:46:05 معرفی «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی»
00:48:51 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh