به نام خدا
هزار نکته از هزار کتاب
نکته ۹۲۵
سلام
هزار نکته بیان می کند، با جنبشِ
ابرو
هزار نکته ی دیگر که مشکل است،
بیانش
هفت دیوان محتشم کاشانی،
جلد اوّل، صفحه ۷۶۵
غزل
ساده روئی را به دام افتاده ام
گو؛ بدانندم، که مردی ساده ام
بر یکی جامِ مِیَم افتاده، کار
ساقیا! لطفی، که کار افتاده ام
بنده ای، ای سرو! بر بالایِ او
راست گوئی، گوئی ار آزاده ام
بر سرِ کویِ تو، نقدِ جان به کف
هر چه فرمایی به جان آماده ام
گر به خاری می کَشی، سر در کمند
ور به زاری می کُشی، اِستاده ام
ساغرِ مِی بر کف و بر دوش، خُم
شرم باد از مُصحَف و سجاده ام
من نه مردِ زهدم و تقوی، هنر!
من حریفِ عشق و جامِ باده ام
دیوان هنر جندقی، صفحه ۸۷
÷
در ادبِ فارسی، در میان شاعرانِ
نامی، داریم که پدر و پسر سخنور
و شاعر بوده اند؛
برهانی و پسرش امیر معزّی،
جمال الدّین عبدالرّزاق اصفهانی و
پسرش کمال الدّین اسماعیل،
مولانا جلال الدّین محمّد بلخی
و پسرش سلطان ولد،
وصال شیرازی و پسرش فرهنگ
و یغمای جندقی و پسرش هنرِ
جندقی.
غزل فوق سروده‌ی اسماعیل هنرِ
جندقی، فرزند ابوالحسن یغمای
جندقی شاعر عصر قاجار، اهلِ
خور و بیابانکِ جندق است. هنر
تحصیل مقدماتی را در زادگاه
خود، هم در محضر پدر و هم در
محضر بزرگان محلی ادامه داد
و سپس برای ادامه تحصیل به
کاشان رفته در محضر ملا احمد
نراقی کسب دانش نمود و بعد
عازم کربلا شد، در کلاس درس
سیّد کاظم رشتی، شاگرد شیخ
احمد احسائی، پیشوای فرقه ی
شیخیّه شرکت نمود
هنر، در کلاس های او گرایش به
مسلک شیخیّه پیدا کرد.
شیخیه نحله ی فکری شیعی است،
مبتنی بر اخبار در مقابل اصولی ها،
‌که بحثی دراز دامان دارد، موکولش
می نمایم به استادان علوم دینی.
یغما پدر هنر، شغل دیوانی داشت،
وزارت یکی از فرزندان فتحعلی
شاه که حاکم کاشان بود، بر عهده اش
بود.(در فرصتی دیگر، از یغما، که
در شعر تالی تلو عبید زاکانی بود،
اگر توفیق مدد کند، خواهم نوشت.)
امّا هنر، شاعر طنز و هزل همچون
پدر نیست، هر چند درآغازِ منظومه ی
سرویه که ۱۹۸رباعی فراهم آمده،
گاه اشعاری هجو گونه دارد.
سرویه، سرو جهان نام دختری
روستایی بود، که هنر شیفته و
عاشقش شد، امّا تقدیر بر خلاف
خواسته ی آن دو رقم خورد، تا به
وصال هم نرسند و هنر در سرویه
و گاه در غزل هایش از فراق او
بیقراری ها کرده؛
در رباعی ۴۳ هنر، سرو جهان را
مخاطب قرار می دهد و می گوید؛
گفتم؛ که شبِ هجر به سر می ناید
یک شامِ مرا از تو سَحَر می ناید
یک روز بیا، تا به بَرَت گیرم، گفت؛
سروم من و سرو خود، به بر می ناید
دیوان هنر، صفحه ۳۷۰
÷
عمده اشعار اسماعیل هنر، غزل
است، که به روانی و سادگی و
عاشقانه بودن معروفند، چند
قصیده و رباعی و قطعه هم
در دیوانش هست، هر چند
عنوان مدحی دارند، امّا در لابه
لای آن ها ابیاتی جلب توجّه می
کنند، که مدحی نیستند.
در قصیده ی ۶ می گوید:
گر نهد بر ز کفِ دست، آن ترک و گوید؛
می بگیر
مر مرا زان، توبه ی صد تسبیح استغفار
باد
دیوان هنر، صفحه ۱۴۳
برخی ابیات در غزل های هنر، از حیث
استحکام معنا و لفظ و تازگی مضمون
پهلو به اشعار غزل سرایان طراز اوّل
فارسی می زند؛
در غزل ۸۲ سروده؛
بر من امامِ شهر کند، اقتدا اگر
محرابِ ابروی تو شود، قبله گاهِ من
دیوان هنر، صفحه ۱۰۱
در غزل ۳۸ می فرماید؛
می آیی و در چینِ خمِ ابرو به جمالت
شمشیر به سوهان زده ای، چیست خیالت؟
رسم است هلال این که دمد، از پسِ خورشید
تو بر رُخِ خورشید، دمیده است هلالت
دیوان هنر، صفحه ۶۷
در غزل ۵۱ این بیت؛
بفرست نسخه ی رخِ زیبا به مُلکِ چین
با چینیان بگوی، که صورت چنین کنند
دیوان هنر، صفحه ۷۷
در دیوان هنر منظومه ی دیگری هم
هست، با عنوان قاضی نامه و چند
نامه به نثر به بزرگان عصر، که دو
نامه از آن ها از حروف بدون نکته اند.
بخشی از دیوان هنر را مرثیه تشکیل
می دهد، که در سوگ شهیدان کربلا
و یکی از پسرانش که در جوانی در
گذشته سروده است.
نوشته را باز به رباعی ای از منظومه
سرویه به پایان می برم، که در آن از
نامهربانی سرو جهان دلگیر است؛
رباعی ۱۴۱
فرخنده من، که داستانی دارد
آرامِ دل و رامشِ جانی دارد
هرگز به کسی حسد نبردم، الِآک
بر آن که نگارِ مهربانی دارد
دیوان هنر، صفحه ۳۸۳
استناد نوشته؛
دیوان هنر جندقی: به اهتمام سیّد
علی آل داود، نشر سلسله نشریات
ما، چاپ اوّل، سال ۱۳۶۶.
بدرود
سیّد عبدالحسین کریمی شال
۱۴۰۳/۳/۹ شال

نمیدانم چرا هر وقتی که داستان تازه‌ای از احسان عبدی‌پور دستم میرسد، تمام کارهایم را کنار میگذارم، و سریع گوش میدهم. داستانها و لهجه اجرایش بسیار زیباست.

از متن نامه‌‌ی نیما یوشیج به پرویز ناتل‌ خانلری:

یک وقت نشد مثل ماهی‌گیری که در ساحل این رودخانه منزل دارد زمستانم را به خرسندی در یک کومه‌ی سیاه و دود‌زده به بهار برسانم یا آتش اجاقم را روشن کنم یا دامم را وصله بزنم یا مثل زارعی که در حوالی خانه‌ی من زراعت می‌کند از کار و زحمت خود بر زحمات دیگر خود نیفزوده باشم یا مثل بعضی افراد خانواده‌ی خود در دامنه‌ی کوه‌های باصفای وطنم به چرانیدن گوسفندها و آواز خواندن در دنبال آن‌ها مشغول باشم. پس اگر خسته شدم و حرارت آفتاب وسط روز مرا به التهاب آورد آن‌ها را با فریاد مخصوص خود در سایه‌ی درّه‌ی خنکی بخوابانم و خودم روی سنگ بلندی نشسته بوی «آبشن» و «ولها» به من بدمد و من نی بزنم و همین طرز زندگانی‌ام را بگذرانم!
اگر دوباره جوانی‌ام را از سر می‌گرفتم در یکی از مدرسه‌ها ترتیب علم زراعت را یاد می‌گرفتم یا در یکی از مراکز تحصیل صنعتی می‌کردم و یا طب می‌خواندم و طبیب می‌شدم. پس از آن روزها را در کارخانه یا مطلب یا مزرعه‌ی خود مشغول کار می‌شدم حیوانات را تربیت می‌دادم جوجه می‌نشاندم خروس بزرگ می‌کردم. سیب زمینی و بعضی چیزهای با منفعت می‌کاشتم فصل پاییز با نهایت شعف بطور قطع حاصل می‌بردم وقتی پنجره‌ی اتاقم را باز می‌کردم می‌فهمیدم حال که باد سرد می‌وزد و برگ‌ها زرد شده‌اند برای زمستانم چیزی دارم که بخورم. مگر من از مورچه کمترم. من که نویسنده‌ی وحشی‌ها هستم نباید آذوقه‌ی مرتب داشته باشم؟ آن‌وقت شب‌ها را شعر می‌گفتم، رمان می‌نوشتم به مردم حمله می‌بردم پیس می‌ساختم و از این اشخاص انتقام می‌کشیدم.

نامه‌ها
نیما یوشیج

? باران بهاری در آرامگاه استاد شجریان
۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳

ای کاش که جای آرمیدن بودی
یا این ره دور را رسیدن بودی
یا از پس از صدهزار سال از دل خاک
چون سبزه امید بردمیدن بودی
#خیام

آواز: محمدرضا #شجریان ?
موسیقی: فریدون #شهبازیان
آلبوم: #رباعیات_خیام
‌
➖ خانه‌ی شجریان ، رسانه‌ی جامع شجریانی‌ها ➖
Instagram | Telegram | Website | Twitter

https://www.instagram.com/reel/C7HliQjri9D/?igsh=MW82ZHhxN2ZlbG40MQ==

خیام خوانی خارجی‌ها

دیدن این مستند را یه همه اعضای کانال ویران، نه ببخشید به همه مردم ایران، نه ببخشید به همه مردم جهان پیشنهاد میکنم نه یک بار بلکه چند بار باید دید این مستند را. لطفا موقع دیدن گوشی خود را در حالت هواپیما بگذارید و آسوده دقایقی این مستند را ببینید.

اشعار عامیانه تاتی، فرصتی برای بازشناسی آیین‌ها و وقایع اجتماعی

مقاله:
وزن شعر تاتی (2)
@ vayransabzalipour

در مورد دوبیتی‌های و اشعار تاتی مقالات زیر قابل استفاده است:???