من همگی درد شوم
تا که به درمان برسم

درد است که آدمی را رهبر است. در هر کاری که هست، تا او را درد ِ آن کار و هوس و عشق آن کار در درون نخیزد او قصد آن کار نکند و آن کار بی درد، او را میسّر نشود خواه دنیا خواه آخرت خواه بازرگانی خواه پادشاهی خواه علم خواه نجوم و غیره. تا مریم را دردِ زه پیدا نشد قصد آن درخت بخت نکرد که: آیة فَاَجَاءَهَا الْمَخَاضُ اِلی جِذْعِ النَّخْلَةِ او را آن درد به درخت آورد و درخت خشک میوه‌دار شد. تن، همچون مریم است و هر یکی عیسی داریم، اگر ما را درد پیدا شود عیسی ما بزاید و اگر درد نباشد عیسی هم از آن راه نهانی که آمد باز به اصل خود پیوندد الا ما محروم مانیم و ازو بی‌بهره.

?#فیه_ما_فیه

✍#مولوی

@sufismlibrary

*?***ترجمه سلطانی قرآن حکیم در قطع رحلی

?کتابخانه تصوّف و عرفان
@sufismlibrary

*?***ترجمه راستین قرآن کریم قطع رحلی

?کتابخانه تصوّف و عرفان
@sufismlibrary

*?***ترجمه راستین قرآن کریم قطع وزیری

?کتابخانه تصوّف و عرفان
@sufismlibrary

*?ترجمه تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة*¤ تالیف: حضرت آقای حاج سلطانمحمّد بیدختی «سلطانعلیشاه» طاب‌ثراه

?کتابخانه تصوّف و عرفان
@sufismlibrary

این سیاق ترجمه سبب می‌شود که متن ترجمه به ادبیات رایج در دوره‌ای که متن درآن تحریر شده نزدیک‌تر گردد هرچند که در عوض مطالعة متن را صعبمی ‌نماید.
همچنین مترجم گرامی در مقدمه ترجمه اهم موارد حائز اهمیت را اشاره و اظهار داشته‌اند که تمام موارد ذکر شده در ترجمه اعمال و مد نظر قرار گرفته است. ایشان آورده‌اند که برای جلوگیری از انحراف معانی ترجمه وهمچنین کاستن از اغلاط و خطاء‌های متنوع مراحل زیر برای ترجمه درنظر گرفته شد:
۱- نوشتار دستی ترجمه به صورت ترجمة تحت اللفظی خشک و عاری ازشیوائی و روانی زبان فارسی.

۲- تایپ متن ترجمه.

۳- اصلاح تایپ و تطبیق دو متن مبدأ و مقصد توسط مترجم.

۴- بازخوانی کلّی و تطبیق مجدّد ترجمه با متن عربی.
۵- تطبیق ترجمه با متن عربی توسط بازخوان‌های مستقل.

۶- درج و اعمال اصلاحات پیشنهادی بازخوانان.

۷- تطبیق ترجمه با متن عربی توسط یک بازخوان برای تمام متن.

۸- درج و اعمال اصلاحات پیشنهادی بازخوان.

۹- اعمال خصوصیّات شیوائی و روانی زبان فارسی.

۱۰- روخوانی و اعمال اصلاحات لازم.

۱۱- استخراج ترجمة قرآن از متن ترجمه شدة تفسیر و روان سازی ترجمة قرآن.

۱۲- بازخوانی ترجمة مستخرجة قرآن از تفسیر و کنترل یکپارچگی واصلاح ترجمه‌های قرآن در متن ترجمة تفسیر.

۱۳- ویرایش ادبی فارسی.

۱۴- اعمال اصلاحات ادبی فارسی و ویرایش نهائی.

در ادامه مقدمه، مترجم محترم به این نکته اشاره داشته‌اند که از پیشنهادبرخی از علاقمندان به این تفسیر شریف این بود که تفسیر به زبان ساده ترجمه شود ولی موافقت نشد. از یک سو باید توجّه نمود که زبانی که پارسی زبانان با آن تکلّم می‌نمایند در همة مناطقی که زبان فارسی رایج است یک شکل و همسان نیست و لغات و قواعد و دستور زبان فارسی دراین مناطق متفاوت است و شاید فهم تکلّم فارسی زبانان مقیم برخیکشورهای مجاور برای ساکنان ایران و بالعکس سهل نباشد حتّی برخی کشورها نیز حروف فارسی را به حروف دیگر تغییر داده‌اند و از حروففارسی به رسم الخطّ نیاکان خود نام می‌برند. مضاف بر این سبک وعادت تکلّم و بیان و کتابت در برخی گروه‌های زبانی و مناطق، مفهومی، اجمالی و خلاصه، و در برخی توضیحی، مبسوط و مشروح است. ازاینرو هر چه متن به فارسی کلاسیک نزدیکتر باشد به دلیل اینکه تمامزبان‌های فارسی رایج مشتقّ از آن هستند به منشاء وحدت زبان فارسی نزدیکتر می‌شود. از سوی دیگر خود متن عربی تفسیر برای همه اقشارخوانندگان نوشته نشده و فقط خوانندگانی که تسلّط کافی به اصطلاحات علمی علوم مرتبط دارند می‌توانند از آن بهرة وافی ببرند هرچند دیگران نیز به قدر سعة علمی و حالی خود از مطالعة آن بی‌بهره نخواهند شد. همینطور ترجمة تفسیر هم مخاطبان خاصّ خود را دارد که از این خصوصیّات برخوردارند. لذا گروهی دیگر معمولاً این نوع متون را برای افراد غیر متخصّص شرح می‌نمایند. از اینرو ترجمه به سبک متون رایج در همان دوره نگارش عربی تفسیر که غالباً علمای آن دوره به آن سبک می‌نوشتند انجام شده و مسلّماً نباید انتظار داشت که مطالعه آن برای خواننده امروزی روان باشد.
در پایان و به زعم نگارنده این سطور، آنچه مسلم و مبرهن است آن که جای ترجمه‌ای چنین با دقت و فاخر بر این اثر عظیم و شریف خالی بود و همه مشتاقان این صحیفه نورانی، با برکت و با منزلت را خواندن و مطالعه این صحیفه شوق و وجدی وافر جهت بهره از مائده‌های الهی و فیوضات ربانی خواهد رسیده و از معنویت مفسر عظیم الشان و خامه نورانی ایشان، تفسیر شریف بیان السعاده، فیض کثیر برده و به مصداق «إقْرَأ وَ ارْقَ» (بخوان و بالا برو) جان و روان خوانندگان محترم از زلال وحی و برکات بی‌منتهای آن سیراب و متنعم گردد. ان‌شاء الله المعین.

با تقدیم احترام و ادب
مهرداد مصوری
سی و یکم تیرماه یک‌ هزار و چهار صد و سه شمسی

???????

هو
‏۱۲۱

صبح‌خیزی و سلامت طلبی چون حافظ
هر چه کردم همه از دولتِ قرآن کردم

در مورد معرفی ترجمه کتاب گران‌سنگ و ارزشمند تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده مولانا المعظم حضرت آقای حاج ملاسلطان‌محمّد گنابادی سلطان‌علیشاه اعلی الله مقامه الشریف سخن گفتن و تعریف از آن کاری بس صعب و دشوار است. زیرا کسی که می‌خواهد تعریفی بدهد باید ولو اندک و یا حداقل دانشی در آن موضوع داشته باشد که:

آب دریا را اگر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی باید چشید

کما اینکه قولی است مشهور و حکیمانه که «معرِّف باید اجلی از معرَّف باشد» یعنی آنکه که در تعریف چیزی می‌آید باید بالاتر از آنچه باشد که معرفی می‌کند وگرنه تعریف وی ناقص خواهد بود.
در مورد ترجمه بر این اثر روحانی و آسمانی چه توان گفت که بسیاری از شخصیت‌های برجسته در مقابل عظمت این کتاب سر تعظیم فرود آورده و آن را از برجسته‌ترین تفاسیر عرفانی شیعی دانسته‌اند.
حقیر در کتاب تألیفی خود به نام «سلطان العرفا» تعریف و تمجیدهایی متجاوز از سی مورد که بر تفسیر مذکور صورت پذیرفته است را آورده، از جمله به عنوان مثال عالم و عارف بزرگی همچون علامه حسن زاده آملی از تفسیر بیان السعاده به عنوان «تفسیر قويم قّيم بیان السعاده» تعریف نموده است.
از تفسیر شریف بیان السعاده که به زبان عربی نگارش یافته است، تاکنون چند ترجمه صورت پذیرفته که برخی از آنها عبارتند از:

۱) ترجمه‌ای که مشتمل بر بعضی از آیه‌ها و سوره‌ها است و توسط مولانا المکرم حضرت آقای حاج سلطانحسین تابنده گنابادی رضاعلیشاه نور الله مرقده که خود از نوابغ علم و حکمت و عرفان و از مفسرین قرآن بوده‌اند تحت عنوان‌های «رهنمای سعادت»، «سه گوهر تابناك از دريای پر فيض كلام الهی» و «سه داستان اسرار آمیز عرفانی» صورت پذیرفته است که در باب شناخت تفسیر و تأویل و جایگاه مفسر و اینکه چه کسی باید قرآن را تفسیر نماید بحثی جامع و مستفاد افاده فرموده و به رشته تحریر در آورده‌اند که در مقدمه ترجمه حاضر به این مطالب به‌صورت کامل و دقیق پرداخته شده است.

۲) ترجمه‌ای دیگر توسط آقایان مرحوم محمّدآقا رضاخانی و دکتر حشمت‌الله ریاضی با صرف یک دهه وقت صورت گرفت و ترجمه تفسیر شریف را در چهارده جلد توام با متن عربی انجام دادند که در زمان مولانا حضرت آقای حاج دکتر نور علی تابنده مجذوبعلیشاه روحی و جسمی لترابه فداء به چاپ رسید. که البته طبق نظر اهل فن با توجه به سعی و تلاش بزرگی که انجام داده بودند خالی از اشکال نبود، اما بسیار مورد استقبال علی الخصوص علماء مشهد و قم قرار گرفت و بیشترین آمار درخواست را در این دو شهر داشت.

۳) ترجمه‌ای هم توسط یکی از فضلاء شهر قم آقای سید محمود طاهری صورت پذیرفت که ناشر آن مرحوم آقای تاج الدینی مدیر انتشارات آیت اشراق از دوستان حقیر بودند. این ترجمه با مقدمه‌ای بسیار مفصل و حائز اهمیت در مورد تفسیر و مفسر جلیل القدر در ۱۴۰ صفحه منتشر و ۸ جلد از آن چاپ گردید که متأسفانه با وجود کامل بودن ترجمه از چاپ مجلدات بعدی ممانعت به عمل آمد.

۴) ترجمه حاضر ترجمه‌ای است که با همت و سعی و تلاش آقای پرفسور بیژن بیدآباد صورت انجام پذیرفته و عده زیادی از دوستان نیز در انجام آن ساعی بوده و خدمت نموده‌اند که بحمدلله و المنّه به همراه دیگر آثار، ترجمه راستین قرآن کریم بر مبنای تفسیر شریف در دو قطع رحلی و وزیری و ترجمه سلطانی قرآن حکیم همراه با توضیحات تفسیری مستفاد از تفسیر بیان السعاده، در دسترس قرار گرفته است. امتیاز این ترجمه گرانبها از آن روست که مجزا از توجه و دقت در ترجمه صحیح و مطابق با متن عربی با تمام نسخه‌های منتشر شده عربی و ترجمه شده سابق مقابله و تطبیق داده شده است و از طرفی دیگر به رویکردهای علمی امروزی، آوا وطنین معنایی، مدارج کلام، غنای واژه‌ها، تطوّر واژه‌ها، توسعۀفارسی با عربی، اسلوب‌های ترجمه، خصایص ترجمۀ حاضر و به لغات توجه ویژه شده و از منظر بسیاری علوم بدان نگریسته شده است.
مترجم محترم در مقدمه در مورد خصایص ترجمۀ حاضر چنین بیان نموده‌اند که: بکارگیری حروف اضافه و ربط و نشانه و زائد همراه باواژه‌ها در همة زبان‌ها مشهود است. البتّه در هر زبانی از این حروف بهنحو خاصّی استفاده می‌شود و ترجمة تحت اللفظی این حروف در مواردعدیده بسته به زبان مبدأ و مقصد می‌تواند مخلّ فُرم و معنی سخن شود. این موضوع در ترجمة فارسی متون عربی به دلیل قرابت زبانی فارسی وعربی اختلال شدید در فرم و معنی کلام ایجاد نمی‌کند هرچند سبک نگارش را از فارسی سره دور می‌نماید. ولی به هرحال سالیان متمادیاین سبک ترجمه یعنی بکارگیری ترجمة تحت اللفظی حروف مذکور از اسلوب تراجم قدیم بوده و مخطوطاتی که در قرون بعد از اسلام دردسترس هست اکثراً همین سبک را دنبال کرده‌اند و ترجمة تحت الفظِ حروف اضافه و ربط و نشانه و زائد در آنها مشهود است.

یادداشت معرفی کتاب
به قلم آقای مهرداد مصوری

سلطان العارفین بایزید بسطامی فرمود:
هیچ کس بر من چنان غلبه نکرد که جوانی از بلخ مرا گفت :
یا بایزید حَدّ ِ زُهد شما چیست؟
من گفتم: چون بیابیم بخوریم و چون نیابیم صبر کنیم.
گفت: سگانِ بلخ همین صفت دارند.
پس من گفتم: حدّ ِ زُهدِ شما چیست ؟
گفت: ما چون نیابیم صبر کنیم و چون بیابیم ایثار ...

@sufismlibrary

شیخ شهاب‌الدین سهروردی
? عوارف‌المعارف