و البارد
يَدُلُّ عَلي بُرُودَتِهِ.
ملمس بارد (سرد).

علامت برودت خون و روح است.
و المُعتَدِلُ يَدُلُّ علي اعتدال حالِهِ.

نبض معتدل در حرارت

دلالت بر اعتدال خون و روح از نظر حرارت و برودت دارد.
هفت جنس پیشین به بررسی یکی از ویژگیهای نبض میپرداخت اما سه جنس بعد به مقایسه برخی از این ویژگیها با هم می پردازد.

الجنسُ الثَّامِنُ
جنس هشتم
الماخُوذُ مِن وَزِنِ الحَرَكَةِ

و هو أن يَكُونَ زَمانُ السُّكُونِ مُساوِياً لِزَمانِ الحَرَكَةِ، ويَدْلُّ علي اعتدال الحالِ في الانقباض و الانبساط.
این جنس به مقایسه زمان حرکت انبساطی (حرکت و زمان حرکت انقباضی سکون) (مجازی نظر دارد و سه حالت بیشتر برای آن
متصور نیست یا زمان حرکت بیش از سکون است یا زمان سکون بیش از حرکت است و یا زمان سکون و حرکت مساویاند. مساوی بودن زمان حرکت و سکون دلالت بر وجود اعتدال میان انقباض و انبساط نبض میکند.

الجنس التَّاسِعُ
جنس نهم
المَأخُوذُ من الاستواء و الاختلافِ.

این جنس به مقایسه ویژگیهای چند نبضه با هم میپردازد. نتیجه این بررسی از دو حال خارج نیست یا ویژگیهای چند نبضه یکسان هستند که به آن نبض مستوی میگویند یا نبضه ها با هم اختلاف دارند که به آن نبض مختلف" گفته میشود.

فَالمُستَوِى

هو المُتَشابه في أجزائِهِ، ويَدلُّ علي حُسنِ حالِ البَدَنِ.

نبض مستوى

اگر ویژگیهای چند نبضه متوالی یکسان باشند نبض را مستوی گویند که بیانگر نیکویی حال بدن است.

و المُختَلِفُ

ما يُخالِفُهُ، ويَدلُّ علي ضد ذلك.

نبض مختلف

از نظر تعریف و دلالت مقابل نبض مستوی است.

الجنس العاشر
جنس دهم

المَأخُوذُ من الانتظام و غَيرِ الانتِظامِ
این جنس به وجود نظم یا بینظمی
و يَنقَسِمُ إِلى مُختَلِفٍ مُنتَظِمٍ، و مُختَلِفِ غَيْرِ مُنتَظِمٍ.
در حركت يك نبض مختلف نامستوی نظر دارد و از دو حال خارج نیست یا مختلف منتظم است و یا مختلف غیر منتظم.

فَالمُختَلِفُ المُنتَظِمُ

هو الحافِظ لِحَرَكَتِهِ علي نِسبَةٍ واحِدَةٍ ، و يَدُلُّ عَلي تَشَابُهِ حالِ البَدَنِ.

نبض مختلف منتظم

آن است که نظمی در حرکات مختلف نبض وجود داشته باشد وجود این حالت دلالت بر یکنواخت بودن حال بدن دارد.

و غَيْرُ المُنتَظِمِ بِخِلافِهِ.
نبض مختلف غير منتظم

از نظر تعریف و ،دلالت در مقابل نبض منتظم است.

و القسم العاشر داخِل عند التحقيقِ تَحتَ القِسمِ التَّاسِعِ

همان گونه که پیداست جنس ،دهم در ،حقیقت زیر مجموعه جنس نهم است.

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir

هو المُتَوسط بينهما ، و يَدُلُّ علي تَوَسُّطِ الحَاجَةِ إلى الهَواءِ البارد. بین دو نبض اخیر قرار دارد و بیانگر نیاز عادی قلب به هوای خنک است.

الجنس الرابع
جنس چهارم المَأْخُوذُ مِن قَوامِ الآلَةِ

و ينقسم إلى الصُّلب، و اللين، و المُعتَدِل بينهما.
این جنس به نرمی و سفتی شریان به عنوان مجرای انتقال خون و محل حرکت نبض نظر دارد و به سه درجه صلـب و لین و معتدل تقسیم شده است.

أمّا الصُّلب

فهو الذي لا يَنغَمِرُ إِذا غَمَزَتِ الأنامِلُ عليه ، و يَدلُّ علي يُبسِ البَدَنِ.

نبض صلب

آن است که نبض در برابر فشار انگشتان نباض مقاومت کند این نبض بر خشکی بدن دلالت دارد.

و اللَّينُ

و هو الذي يُخالِفُهُ، و يَدلُّ علي الرُّطُوبَةِ.

نبض لين

مخالف نبض صلب است و نشانه وجود رطوبت در بدن است.
و المُعتَدِلُ هو المُتَوَسّط بينهما ، و يَدلُّ علي تَوَسُّطِ حالِ البَدَنِ فِي اليُبُوسَةِ و الرُّطُوبَةِ.
نبض معتدل در نرمی و سفتی
نشانه اعتدال بدن در یبوست و رطوبت است.

الجنس الخامس
جنس پنجم
المَأْخُوذُ مِن زَمَانِ السُّكُونِ

و يَنقَسِمُ إِلى المُتَواتِرِ والمُتَفاوِتِ، و المُعتَدِلِ بينهما.
این جنس به زمان حرکت انقباضی نیض سکون) (مجازی) نظر دارد و به سه درجه ،متواتر متفاوت و معتدل تقسیم شده است.

فَالمُتَواتِرُ

هو الَّذِي يَقصُرُ الزَّمانُ المَحسُوس بين القَرعَتَينِ و يَدُلُّ علي ضَعَفُ القُوَّةِ الحَيَوانِيَّةِ.

نبض متواتر (پیاپی)

آن است که سکون محسوس میان دو حرکت انبساطی کوتاه تر از حد معمول باشد این حالت بر ضعف قوه حیوانی دلالت می و المُتَفاوِتُ هو الذى يُخالِفُهُ و يَدلُّ على شِدَّةِ القُوَّةِ الحَيَوانِيَّةِ.

نبض متفاوت

در مقابل نبض متواتر قرار دارد و بر قوت قوه حیوانی دلالت میکند.

و المُعتَدِل
هو المُتَوَسِّط بينهما.
نبض معتدل

از نظر تعریف و دلالت بین دو نبض اخیر است.

الجنس السَّادِسُ
جنس ششم

المَأخُوذُ من مقدار ما في تجويف العُرُوقِ
و يَنقَسِمُ إلى المُمتَلِى ، و الخالي و المُعتَدِل بينهما.
این جنس به مقدار خون و روحی که در داخل شریان است نظر دارد و به سه درجه ،ممتلی ،خالی و معتدل تقسیم شده است.

فَالمُمْتَلِي
يَدلُّ علي كَثرَةِ الدَّمِ و الرُّوح
نبض ممتلی (پر)

نشانه زیاد بودن خون و روح در شریان است.
و الخالي يُخالِفُهُ.

نبض خالی
مقابل نبض ممتلی است.

و المُعتَدِلُ يَدلُّ علي اعتدالهما.
نبض معتدل در مقدار
میان دو نبض پیش گفته است.

الجنس السابع
جنس هفتم

المَأْخُوذُ من كيفية
جرم
العروق
و يَنقَسِمُ إلى الحار، و البارد، و المُعتَدِلِ بينهما.
این جنس که به سه درجه گرم سرد و معتدل تقسیم شده در اصل نظر به میزان حرارت و برودت خون و روح داخل شریان دارد
که آن را از حرارت ملمس درک میکنند.

فالحار

يَدلُّ علي حَرارَةِ ما في تجويفه من الدَّمِ و الرُّوحِ.
ملمس حار :(گرم)
نشانه حرارت خون و روح درون شریان است.

?بسم الله الرحمن الرحیم

و الثَّالِثُ : المُعتَدِلُ بينهما
و يَدُلُّ علي إعتدال الحَرارَةِ والبُرُودَةِ.
سوم نبض معتدل در طول

سبب آن اعتدال در حرارت و برودت است.

و الرَّابِعُ: العريض

و هو الذي يَأْخُذُ من عَرضِ الأصابع أكثر ممّا يَأخُذُ المُعتَدِلُ، و يَدْلُّ علي زِيادَةِ الرُّطُوبَةِ.

چهارم نبض عریض

آن است که انبساط آن در عرض انگشتان بیشتر از نبض معتدل احساس شود و سبب آن فزونی رطوبت است.

و الخامس: الضيق

و هو ما يُقابلهُ، و يَدُلُّ عَلي قِلَّةِ الرُّطُوبَةِ.
پنجم: نبض ضيق
این نبض در مقابل نبض عریض قرار دارد و سببش کمی رطوبت است .

و السَّادِسُ المُعتَدِلُ بينهما

و يَدلُّ علي اعتدالِ حالِ البَدَنِ في الرُّطُوبَةِ واليُبُوسَةِ.

ششم نبض معتدل در عرض

این نبض دلالت بر اعتدال رطوبت و یبوست در بدن دارد.

و السَّابِعُ الشَّاهِقُ

و هو الذى يُحَسُّ بِأجزائِهِ في الإرتفاعِ أكثر من المُعتَدِل، و يَدُلُّ عَلي زِيادَةِ الحَرارَةِ.

هفتم نبض شاهق

ارتفاع حرکت انبساطی در این نبض از نبض معتدل بیشتر است و دلالت بر فزونی حرارت دارد.

والثَّامِنُ: المُنخَفِضُ

و هو ما يُقابلهُ، و يَدُلُّ عَلي قِلَّةِ الحَرارَةِ.

هشتم نبض منخفض

مقابل نبض شاهق است و دلالت بر کمی حرارت میکند.

و التَّاسِعُ: المُعتَدِلُ بينهما
و يَدُلُّ علي الاعتدال.
نهم نبض معتدل در ارتفاع

این نبض بر اعتدال حرارت دلالت میکند .

الجِنسُ الثَّانِي
جنس دوم
المَأخُوذُ من كَيفيَّةِ قَرِعِ الأَصَابِعِ :

و هو يَنقَسِمُ إلى القوى، والضَّعِيف، و المُعتَدِلِ بينهما.
این جنس به ضربه ای نظر دارد که نبض به انگشتان د دست نباض وارد میکند و آن را به سه درجه تقسیم کرده اند: قوی، ضعیف، و
معتدل. فَالقَوِى هو الذي يَقرَعُ لَحمَ الأَنامِلِ قَرعاً قَوِيّاً نبض قوی يَبْلُغُ إِلى عُمقِهِ، و يَدُلُّ عَلي شِدَّةِ القُوَّةِ الحَيَوانِيَّةِ.
آن است که ضربه حاصل از نبض به اندازه ای قوی باشد که از سر انگشتان تا داخل گوشت احساس شود این نبض نشانه قوت قوه حیوانی است.

و الضَّعِيفُ:
هو المُخالِفُ لَهُ ، و يَدلُّ علي ضَعَفِ القُوَّةِ الحَيَوانِيَّةِ.

نبض ضعیف :
این نبض در مقابل نبض قوی قرار دارد و و دلالت بر ضعف قوه حیوانی میکند.

و المُعتَدِلُ :
هو المُتَوَسِّط بينهما، و يَدُلُّ عَلي تَوَسُّطِ القُوَّةِ الحَيَوانِيَّةِ.
نبض معتدل در قوت و ضعف :
این نبض بین دو نبض قوی و ضعیف قرار دارد و اعتدال قوه حیوانی را میرساند.

الجنسُ الثَّالِثُ
جنس سوم
المَأْخُوذُ مِن زَمَانِ الحَرَكَةِ :

و يَنقَسِمُ إِلى السَّريع، و البطىء، و المُعتَدِلِ بينهما.
این جنس به مدت زمانی که حرکت انبساطی در آن تمام میشود نظر دارد و به سه درجه تقسیم شده است سریع، بطی، و معتدل.

فَالسَّرِيعُ:

هو الَّذِي يَتِمُّ الحَرَكَةُ فِي مُدَّةٍ قَصيرَةٍ ويَدْلُّ علي شِدَّةِ حاجَةِ القَلبِ إِلى الهَواءِ البَارِدِ.

نبض سریع آن است که حرکت انبساطی در مدتی کوتاه تر از زمان معمول تمام شود این نبض نشانه نیاز بیشتر قلب به هوای خنک است.

و البطىء:

هو المُخالِفُ لذلك، و يَدُلُّ علي قلة الحاجة إلى الهواء البارد.
نبض بطى در مقابل نبض سریع است و دلالت بر کمی نیاز قلب به هوای خنک دارد.

و المُعتَدِلُ:
نبض معتدل در سرعت:

بسم الله الرحمن الرحیم

الفصل الخامس: في العلاماتِ الدّالَّةِ علي أحوالِ البَدَنِ من جِهَةِ الأخلاطِ.
فصل پنجم علائمی که از نظر خلط بر حال بدن دلالت دارند.

أَمَّا غَلَبَةُ الدَّمِ
علائم غلبه خلط دم

فَيَدُلُّ عليها ثقل الرَّأسِ والتَّمَطَّى، و التَّناؤُبُ والنُّعاسُ، و كُدُورَةُ الحَواس و البِلادَةُ، و حَلاوَةُ الفَمِ، و حُمرَةُ اللُّونِ و اللَّسانِ، و ظُهُورُ الدماميل أو البُثُور، و سَيَلانُ الدَّمِ من المَواضِعِ السَّهلة الانصداع.

سنگینی سر، کش واکِش، خمیازه و دهان دره، خواب آلودگی، اختلال حواس ،کند فهمی، شیرینی مزه دهان، قرمزی پوست و زبان،بروز دملها یا بثورات پوستی و خونریزی از نقاطی که به آسانی خونریزی میکنند دلالت بر غلبه خلط دم دارند.

وأَمَّا غَلَبَةُ البَلغَمِ
علائم غلبه خلط بلغم

فَيَدُلُّ عليها بَياضُ اللُّونِ و التَّرَهلُ و لينُ المَلمَسِ و بُرُودَتُهُ و كَثرَةُ الرِّيقِ، و قِلَّةُ العَطَشِ إِلّا إذا خالَطَهُ الصَّفراء، و عف الهضم، و الجشاء الحامض، و كَثرَةُ النَّومِ، و البلادَةُ.

سفیدی رنگ، سستی بافت و نرمی و سردی ،ملمس زیاد شدن آب دهان، کم تشنه شدن البته) در صورتی که بلغم با صفرا مخلوط نشده باشد، ضعف گوارش، برآمدن آروغهای ترش، خواب زیاد و کند فهمی نشانه های غلبه بلغم اند.

و‌أَمَّا غَلَبَةُ الصَّفراء
علائم غلبه خلط صفرا

فَتَدلُ عليها صفرَةُ اللُّونِ والعَينِ و مَرارَةُ الفَمِ ، و خُسُونَةُ اللّسانِ، و يُبسُ الفَمِ و المنخَرَينِ، و شدَّةُ العَطَش، و الغَثَيانُ، و القُشَعرِيرَةُ. ضَعفُ شَهْوَةِ الطَّعَامِ.

زرد شدن پوست و چشم، تلخی دهان، زبری زبان، خشکی دهان و بینی، تشنگی زیاد، بی میلی نسبت به غذا، دل به هم خوردگی (مقدمه قی) و احساس لرزه در ،بدن علائم فزونی صفرا هستند.

و أَمَّا غَلَبَةُ السَّوداء
علائم غلبه خلط سودا

فَيَدُلُّ عليها قُحلُ البَدَنِ و كُمُودَتُهُ و سَوادُ الدَّمِ و غِلَظُهُ ، و زِيادَةُ الفكر، و لذعُ المَعِدَةِ، و الشهوة الكاذِبَةُ والبَولُ الكَمِدُ و الأسود و
الأحمرُ الغَلِيظ، و كونُ البَدَنِ أَسودَ وأَزَبَّ.

خشکی اندام ،تیرگی پوست، سیاهی خون و غلظت آن، زیادتی ،فکر سوزش سر معده،اشتهای دروغین، ادرار تیره یا سیاه یا قرمزغلیظ، سیاهی رنگ و پر مویی بدن.

المَقالَةُ الرّابِعَةُ: في النَّبضِ َو التَّفسِرَةِ و هي تَشتَمِلُ عَلي فُصُولٍ
مقاله چهارم در بیان انواع نبض و حالات ادرار که دارای فصولی چند است.

الفصل الأول: في البَسائِطِ من النَّبض
فصل اول در انواع نبض بسیط

فَنَقُولُ أَوَّلا: إِنَّ النَّبضَ حَرَكَةً من أوعيةِ الرُّوحِ مُؤلَّفَةٌ من انبساط و انقباض لِتَبريدِ الرُّوحِ بِالنَّسيمِ و إخراج الفَضَلاتِ الدُّخانِيَّةِ.

در ابتدای بحث باید گفت که نبض حرکتی انبساطی انقباضی است که از قلب آغاز میشود و هدف از آن خنک ساختن روح به وسیله هوا و خارج کردن فضولات دخانی است.

و كُلُّ نَبضَةٍ فَهِي مُرَكَّبَةٌ من حَرَكَتَينِ و سُكُونَينِ، لِأَنْ كُلَّ نَبضِ يَتَرَكَّبُ من انبساط و انقباض و لا بُدَّ مِن السُّكُونِ بين كُلِّ حَرَكَتَينِ مُتَضادَتَينِ.

هر نبضه ای مشتمل بر دو حرکت و دو سکون ،است زیرا نبض از يك انبساط و يك انقباض تشکیل یافته و در میان دو حرکت متضاد از وقوع سکون گزیری نیست.

و الأجناس التي تُعرَفُ منها حالَ النَّبضِ عَشَرَةٌ.
اموری که حالات نبض با آنها فهم میشود ده چیزند که اجناس عشره" نامیده میشوند.

الجنس الأول: جنس اول

المَأخُوذُ من مقدار الانبساطِ طُولًا و عَرضاً و عُمقاً. و بَسائِطُهُ تِسْعَةً:
این جنس نظر به مقدار انبساط نبض در طول و عرض و عمق دارد و انواع بسیط آن بر نه نام است.

الأَوَّلُ: الطَّوِيل

و هو الذى يُحَسُّ بأجزائِهِ في الطُّولِ أكثَرَ من المُعتَدِل، و سَبَبُهُ كَثرَةُ الحَرارَةِ.

نخست: نبض طویل

نبض طویل آن است که طول انبساط آن بیشتر از نبض معتدل باشد و سبب آن فزونی حرارت است.

و الثَّانِي: القَصِيرُ
و هو ما يُقابِلُهُ و سَبَبُهُ قِلَّةُ الحَرارَةِ.

دوم: نبض قصير
این نبض مقابل نبض طویل قرار دارد و سبب آن کمی حرارت است.

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir

بسم الله الرحمن الرحیم

الفصل الرابع: في العلامات الدالة .
علي أحوال بَدَنِ الإِنسان من جِهَةِ المِزاج
فصل چهارم علائمی که از نظر مزاج بر حال بدن انسان دلالت دارند.

و هي علي أربعة أقسام:
علائم مزاجی بر چهار گونه اند:

.نها الملمس:
. حالات مختلف ملمس:
کسی که میخواهد از حالات مختلف ملمس پی به مزاج شخص دیگری ببرد باید خود صاحب مزاج معتدل باشد. در نزد این شخص در سرزمینهایی که دارای آب و هوای معتدل هستند.

- فَإن انفَعَلَ اللَّامِسُ المُعتَدِلُ عنه
گرم بودن ملمس شخص دلالت بر گرمی مزاج .

بِالتَّسْخِينِ في البِلادِ المُعْتَدِلَةِ الهَواءِ دَلَّ عَلي الحَرارَةِ .
- و إن انفَعَلَ‌عنه
بالتَّبْرِيدِ دَلَّ علي البُرُودَةِ
و إن استَلانَهُ دَلَّ على الرُّطُوبَةِ
- و إن استَصلَبَهُ دَلَّ علي اليُبُوسَةِ
- و إن لم يَنفَعِل عنه دَلَّ على الإعتدال.
سردی ملمس دلالت بر سردی مزاج.
نرمی موضع ملمس دلالت بر تری مزاج.
و سختی موضع ملمس دلالت بر خشکی مزاج شخص میکند.
اما اگر این حالات احساس نگردد مزاج شخص معتدل است.

منها اللحم و الشَّحم
.۲ گوشت و چربی بدن

فَاللَّحْمُ الأحمرُ إِن كانَ كَثِيراً دَلَّ علي الحَرارَةِ والرُّطُوبَةِ ويَكُونُ هُناكَ تَلَزُّزْ.
- و إن كان يسيراً و لَيسَ هُناكَ شَحْمٌ كَثِيرٌ، دَلَّ علي اليُبسِ والحَرِّ.
گوشت آلود بودن دلالت بر گرمی و تری مزاج دارد در این حالت عضلات سخت و فشرده اند.
کم گوشت بودن و عاری بودن بدن از چربی ،زیاد دلالت بر گرمی و خشکی مزاج دارد.

و أمّا الشَّحْم و السَّمِينُ، فَيَدَلانِ علي البُرُودَةِ والرَّطُوبَةِ، و يَكُونُ هُناكَ تَرَهَّلٌ.
اما چاقی ناشی از چربی زیاد دلالت بر وجود سردی و تری دارد در این حالت بدن سست و لخت است.
و قِلَّةُ السَّمينِ و الشَّحْمِ تَدْلُّ علي الحَرارَةِ.

کم بودن میزان چربی در بدن دلالت بر گرمی مزاج دارد.
و كَثرَةُ اللَّحْمِ مَع كَثرَةِ الشَّحْمِ تَدلُّ علي إفراط الرُّطُوبَةِ.
اما زیاد بودن چربی و گوشت در بدن دلالت بر رطوبت بسیار دارد.

۳.منها أحوال الشعر
. حالات مختلف مو

- فَسُرِعَةُ نَباتِهِ تَدْلُّ علي | اليبس
و كَثرَتُهُ تَدْلُّ علي الحَرارَةِ
- و قِلَّتُهُ تَدَلُّ على الرُّطُوبَةِ
و غِلظَتُهُ تَدلُّ علي كَثرَةِ الأَبخِرَةِ الدُّخانِيَّةِ
- و رِقْتُهُ تَدُلُّ على قِلَّتِها.

رشد سریع موها دلیل خشکی. پرمویی بدن دلیل حرارت مزاج.
کم مویی نشانه تری مزاج.
کلفتی موها نشانه زیاد بودن بخار دخانی در بدن و نازکی آنها دال بر کمی آن است.

و جُعُودَتُهُ تَدلُّ علي الحَرِّ واليُبسِ
و سُبُوطَتُهُ تَدْلُّ علي ضِدّ ذلك
و سَوادُهُ يَدُلُّ علي الحَرِّ
- و صُهُوبَتُهُ علي البَردِ
- و شُقرَتُهُ وحُمرَتُهُ علي القُربِ من الإعتدال.

و بياضُهُ يَدْلُّ إمّا علي البُرُودَةِ والرُّطُوبَةِ و إما علي اليبس.
موی مجعد نشانه گرمی و خشکی.
لختی مو نشانه سردی و تری.
موی مشکی نشانه گرمی مزاج.
موی بور نشانه سردی مزاج.
موی زردی که به سرخی بزند و موی سرخ نشانه نزدیک بودن مزاج به اعتدال. و سفیدی مو گاه نشانه سردی و تری و گاه نشانه خشکی مزاج
است.

منها لونُ البَدَنِ
۴. رنگ پوست بدن

در این بحث رنگ طبیعی پوست مورد نظر است نه تغییر رنگ پوست در اثر عوارضی مانند خشم که چهره به سبب آن سرخ می شود.

- فَبَياضُهُ يَدُلُّ عَلي قِلَّةِ الحَرارَةِ
- و كُمُودَتُهُ على كَثرَتِها
و حُمرته علي كَثرَةِ الدَّمِ والحَرارَةِ
- وصفرَتُهُ و شقرَتُهُ تَدَلانِ علي إفراطِ الحَرارَةِ
- و سَوادُهُ على الحَرارَةِ
و اللون الباذنجانى يَدلُّ علي البُرُودَةِ واليُبُوسَةِ
- و الجَصِّيُّ يَدلُّ علي البُرُودَةِ والبَلغَمِيَّةِ
- و الرصاصي علي البُرُودَةِ و الرُّطُوبَةِ.

سفیدی پوست نشانه کمی حرارت،
تیرگی آن نشانه زیادی حرارت،
سرخی آن نشانه زیادی خلط دم و گرمی مزاج، زردی پوست و زردی مایل به سرخی آن دلیل فزونی گرمی، سیاهی پوست نشانه گرمی،
مایل بودن پوست به رنگ بادنجانی نشانه سردی و خشکی، گچی بودن رنگ پوست نشانه سردی و بلغمیت مزاج، و سربی رنگ بودن آن نشانه سردی و تری مزاج است.

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir

قرحة فيه.
أو انطباق المجرَى لِمُجاوَرَةِ وَرَمٍ صَاغِظِ.
- أو لِقَبضِ بَردٍ شَدِيدٍ
- [أو لِشِدَّةِ يُبس]
أو لِشِدَّةِ القُوَّةِ الماسكة.
یافتن زخمی که در مجرا واقع بوده
به هم آمدن مجرا در اثر فشار ورمی که در کنار آن است.
گرفتگی مجرا بر اثر سرما یا خشکی شدید.
نیرومند بودن قوه ماسکه

ج. مرض صفايح
و أما أسبابُ الخُشُونَةِ، فَقَد تَكُونُ من داخل (كَالمادَّةِ الحادَّةِ)، و قَد تَكُونُ من خارج (كالدُّخانِ و الغُبارِ).
پیدایی ناهمواری در سطح اندامی که به طور طبیعی صافاند گاه به سبب عوامل داخلی مانند) تاثیر مواد دارای طبع تند و تیز است و گاه به سبب عوامل خارجی چون دود و غبار

و أما أسبابُ المَلاسَةِ، فَقَد تَكُونُ من داخِلٍ كَخِلط لَزِجٍ)، و قد تَكُونُ من خارج (مِثلُ الشَّمعِ المُذَابِ بِالدُّهنِ).
اما پیدایی همواری در سطح اندام ناهموار گاه به سبب عوامل داخلی چون خلط لزج است و گاه به سبب عوامل خارجی (مانند تأثیر موم روغن).

واسباب مرض مقدار و مرض عدد

أما أسباب زيادَةِ المقدار والعَدَدِ، فَكَثرَةُ المادَّةِ (إمّا الطَّيِّبَةُ أو الرَّدِيَّةُ)، أو شِدَّةُ القُوَّةِ الجَاذِيَةِ. پیدایش بیماریهای مربوط به افزایش اندازه و تعداد اندام یا به سبب کثرت ماده در بدن است خواه طبیعی باشند و خواه ناطبیعی یا به سبب نیرومند بودن قوه جاذبه.
و أما أسبابُ نُقصانِ العَدَدِ والمقدارِ، فَنُقصان المادَّةِ، أَو خَطَاءَ القُوَّةِ المُصَوِّرَةِ.
همچنین کاهش اندازه و تعداد اندام بدن یا به سبب کمبود ماده است یا بروز اشتباه در عمل قوه مصوره.

و أما أسبابُ فَسَادِ الوَضع
اسباب مرض وضع

من مُقارَبَةِ عُضو الى عُضو آخَرَ أَو مُباعَدَتِهِ، فَهي:
إمّا مَادَّةٌ مُشَنِّجَةً أَو مُرخِيَةٌ
أو أثَرُ قَرحَةٍ
- أو جَفافُ خِلطِ أو تَحَجَّرُها
أو حَرَكَةً مُفرِطَةٌ.
اسباب پیدایش بیماریهای مربوط به جایگاه اندام در بدن
یا بر اثر وجود ماده انقباض آور یا سست کننده است،
یا باقی ماندن اثر زخم
يا خشك شدن يك خلط یا سخت شدن آن
یا زیاده روی در حرکت
اسباب تفرق اتصال.

و اما أسبابُ تَفَرُّقِ الإتصالِ فَهي:
إما من داخل (مثل خلط أكال أو مُحرقٍ أو لادِغ أو صادِعٍ، أو إمتلاء مُمَدَّدٍ) و إما من خارج كَالقَطعِ بِالسَّيفِ، و المَد بِالحَبل، و الإحراق بِالنّارِ، وأ أمثال ذلك).
پیدایی بیماریهای گروه تفرق اتصال
یا به سبب عوامل داخلی (مانند) وجود خلطهای خورنده ،سوزاننده ،گزنده برنده، یا امتلای تمددآور)
یا بر اثر عوامل خارجی مانند جراحت شمشیر کشیدگی با طناب سوختن به آتش و ... است.

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir

و بَعد هذه الطَّبَقَةِ الرُّطُوبَةُ الجَليدِيَّةُ ، و هي رُطُوبَةٌ صَافِيَةٌ تُشبِهُ الجَليد.
دومین رطوبت چشم که در پس عنکبوتیه واقع شده رطوبتی شفاف شبیه به یخ است رطوبت جلیدیه نام دارد و بعدها الرُّطُوبَةُ الزُّجاجِيَّةُ، و هي شبيهة بالزُّجَاجِ الذَّائِبِ.
سومین رطوبت چشم نیز که در پس رطوبت جلیدیه واقع است رطوبت زجاجیه نام دارد که شبیه آبگینه گداخته است.
الطَّبَقَةُ الخامِسَةُ: الشَّبَكِيَّةُ، وهي تُشبِهُ الشَّبَكَة و هذه الطَّبَقَةُ بَعدَ الرَّطُوبَةِ الزُّجَاجِيَّةِ.
طبقه پنجم چشم که در پس رطوبت زجاجیه قرار گرفته و شکلی چون تور دارد
الطَّبَقَةُ السَّادِسَةُ: المَشيمِيَّةُ : وهي تُشبه المَشيمَةَ، لأنَّها تُحتَوى علي
در پس شبکیه طبقه ششم چشم واقع است که مشیمیه" نام دارد و
العينين كاحْتِواءِ المَشيمَةِ علي الجنين و هذه الطَّبَقَةُ بَعدَ الشَّبَكِيَّةِ.
در بر گیرنده چشم است همان گونه که مشیمه بچه دان جنین را در بر دارد.
الطَّبَقَةُ السَّابِعَةُ الصُّلبيَّةُ و هي بعد المشيميَّةِ وتُلاقِي عَظمَ العَينِ.
طبقه هفتم چشم نیز که به استخوان حدقه میرسد صلبیه نام دارد و پس از مشیمیه قرار گرفته است.

و أمّا الأُذُن
ج. گوش

فهي مُرَكَّبَةٌ من اللحم المحض والغُضرُوفِ والعَصَبِ الحَسَّاسِ ومَنفَعَتُها قَبُولُ الصَّوتِ و جَمعُهُ لِيَدخُلَ الصِّمَاخَ.
این عضو از گوشت ،خالص ،غضروف و عصبهای حساس تشکیل شده و وظیفه اش دریافت اصوات و رساندن آنها به پرده صماخ است.

و أما الأنف
د. بینی

فهو من اللحم و الغُضروف و الأعصاب و العُرُوق، و منفعتُهُ زِينَةُ الوَجْهِ و إِدراك الرَّائِحَةِ.
این عضو از گوشت غضروف، عصب و رگ تشکیل شده و فایده اش زیبایی چهره و درك بوهای مختلف است.

و أمّا الشَّفَتانِ
ه. لبها

فَكُلُّ واحِدَةٍ منهما مُرَكَّبَةٌ من اللحم القليل، و الأعصاب والعضلات و العُرُوقِ و مُنفَعَتُهُما زِينَةُ الوَجهِ و إِمساك الفَمِ و حِفظُهُ.
لبها متشکل از اندکی ،گوشت ،عصب عضله و رگ هستند و فایدهشان زیبایی چهره بستن حفره دهان و محافظت از آن است.

و أما اللسانُ
و زبان

فهو مُرَكَّبٌ من اللَّحم و العُرُوقِ والشريانات، والغضب الخساس، و الغِشاءِ المُتَّصِلِ بِغشاء المَرىء. و مُنفَعْتُهُ تَقليبُ الطَّعَامِ والمَعُونَةُ علي الازدراد
این عضو از گوشت سرخرگها و سیاهرگها اعصاب ،حساس و پرده ای که به پرده مری اتصال دارد تشکیل یافته و فایده اش زیر و رو کردن طعام در فضای دهان و کمک به فرو بردن آن است.

و أما المريء
ز .مری

فَمُرَكَّبٌ من اللحم و الغضب. و مَنفَعَتُهُ نُفُوذُ الطَّعَامِ والشَّرابِ.
مری از گوشت و عصب تشکیل یافته و فایده اش رساندن غذاها و نوشیدنیها به معده است.

و أما اللهاة
ح. زبان كوچك

فهي مُرَكَّبَةٌ من اللحم الرَّحْو و العُرُوقِ ومَنفَعْتُها مَنعُ المَأكُولِ والمَشرُوبِ إِلى الرِئَةِ و مُجزِي التَّنْفُسِ.
از گوشتی نرم و تعدادی رگ تشکیل شده و کارش جلوگیری از ورود خوردنیها و نوشیدنیها به ریه و مجاری تنفسی است

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir

بسم الله الرحمن الرحیم

فصل سوم اعضای مرکب بدن مانند ،مغز ،چشم گوش و زبان

أما الدماغ
الف. مغز

فَجُوهر رخوّ مُتَخَلخِل أبيض اللون، مُرَكَّب من المُخّ و الشرياناتِ والأوردَةِ والغِشاءِ المُسَمَّي بِأُمِّ الدِّماغِ و الغِشاءِ الصُّلْبِ الَّذِي يُلاقِي القحف.
مغز ماده ای است سپید رنگ با بافت نرم و حفره حفره که بخش داخلی آن شامل ،مخ ،شریانها و وریدها و بخش بیرونی آن شامل پرده ام دماغ و يك پرده سخت است که به کاسه سر پیوسته.
و هَيئَةُ الدِّماغِ شَبِيهَةٌ بِمُثْلَب قَاعِدَتُهُ من جَانِبِ مُقَدَّمِ الرَّأْسِ و زَاوِيَتُهُ
شکل مغز که منشا حس و حرکت در موجودات است بسان مثلثی
التي يُحيط بِهِ السَّاقانِ من جانب المُؤخَّرِ. و بِهِ يَكُونُ الحِسُّ و الحَرَكَةُ.
است که قاعده آن از سمت جلوی مغز آغاز شده و زاویه آن که دو ساق بر آن احاطه دارند در ناحیه پل مغز قرار دارد.
أما الحِسُّ فَبِواسِطَةِ العَصَبِ اللَّيْنِ، و أمّا الحَرَكَةُ فَبِواسِطَةِ العَصَبِ الصُّلْبِ.
سبب پیدایش حس عصبهای نرم و سبب حرکت عصبهای سخت موجود در مغزند.

أما العينان
ب چشم

فَكُلُّ واحِدَةٍ منهما مُرَكَّبَةٌ من سَبع طبقاتٍ و ثَلاثِ رُطُوباتٍ
هر يك از چشمها دارای هفت طبقه و سه رطوبت اند:
الطَّبَقَةُ الأُولى: المُلتَحِمَةُ، و هي التي تلى الهواء.
طبقه نخست چشم که در مجاورت فضای بیرون قرار دارد ملتحمه" نام دارد.
الطَّبَقَةُ الثَّانِيَةُ: القَرْنِيَّةُ، و هي بَعدَ المُلتَحِمَةِ ولا لون لها وإنَّما تَتَلَوَّنُ بِلُونِ الطَّبَقَةِ الَّتِي تَحْتَهَا.
طبقه دوم قرنیه است که پس از ملتحمه قرار گرفته و بیرنگ است و به رنگ طبقه زیرین خود دیده میشود.
الطَّبَقَةُ الثَّالِثَةُ : العِنَبِيَّةُ، وهي قد تكون سوداء و قد تكون زرقاء و قد تَكُونُ شهلاء، و هي بعد القرنية. طبقه سوم چشم" عنبیه" است که زیر قرنیه قرار گرفته و رنگهایی چون سیاه، کبود، و میشی دارد.
و بَعدَ الطَّبَقَةِ العِنَبيَّةِ الرُّطُوبَةُ البيضيَّةُ و هي رُطُوبَةٌ صافيةٌ شَبيهَةٌ بِبَياض البيض.
نخستین رطوبت چشم که در پس عنبیه قرار دارد رطوبت "بیضیه است که رطوبتی سپید و شفاف شبیه به سفیده تخم مرغ خام است.
الطَّبَقَةُ الرَّابِعَةُ: العَنكَبُوتِيَّةُ، و هي طَبَقَةٌ شَبيهَةً بِنَسجِ العَنكَبُوتِ، و هي بَعدَ الرُّطُوبَةِ البَيضِيَّةِ.
طبقه چهارم چشم که بسان تارهای عنکبوت بوده و پس از رطوبت بیضیه واقع است" عنکبوتیه" نام دارد.

#قانونچه

? @Shahab_Saqeb
•┈┈••✾☘️?☘️✾••┈┈•

??? @Dissection786
http://Www.Shahab-shirzahi.ir