ЖАЗУШЫЛАР БЕРДІБЕК СОҚПАҚПАЕВТЫҢ 100 ЖЫЛДЫҒЫНДА
Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасының Төрағасы Мереке Құлкенов бастаған қаламгерлер делегациясы Алматы облысы Нарынқол ауданында өткен қазақ әдебиетінің классигі, жазушы Бердібек Соқпақбаевтың 100 жылдығына арналған шараларға қатысты.
Мерейтой бағдарламасы шеңберінде «Бердібек әлеміне саяхат» театралды қойылымы, «Болмысы бөлек Бердібек» конференциясы, «Ұлт әдебиетінің алыбы» атты республикалық ақындар айтысы, гала-концерт, спорттық ойындар, бәйге ұйымдастырылды.
Нарынқол ауылында Бердібек Соқпақбаевтың ескерткішінің салтанатты ашылу рәсімі өтті. Рәсімге жазушылар делегациясымен қатар Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының спикері Мәулен Әшімбаев, Алматы облысының әкімі Марат Сұлтанғазиев, Парламент депутаттары және басқа да ресми тұлғалар қатысты.
Мерейтойлық шарада сөз сөйлеген Мереке Құлкенов Бердібек Соқпақбаевтың мерейтойының ЮНЕСКО аясында әлемде және еліміздің түкпір-түкпірінде аталып жатқанын еске салып, жазушының қазақ әдебиетіндегі бірегей рөлін атап өтіп, оның қиын тағдырының тағылымды кезеңдеріне тоқталды. Советтік жүйе тұсында үстемдік еткен социалистік реализмнің қасаң талаптарына бағынбаған қаламгердің шығармашылығының ерекшеліктерін атап өтті.
Өз сөзінде ол жазушының «Балалық шаққа саяхат» шығармасында суреттелген Алматы облысының көрікті жерлеріне балаларға арналған арнайы тағылымдық-туристік маршрут ұйымдастыру идеясын ұсынды.
     Екі күнге созылған мерейтойлық шараларға қатысып, сөз сөйлеген ақын-жазушылар оқырмандарымен қауышып, қазіргі қазақ әдебиетінің бүгіні мен болашағын тағы да бағдарлап қайтты.

Қазақстан Жазушылар одағының
Баспасөз орталығыhttps://t.me/zhazushylar_odagy

ТҮРКСОЙ – Қазақстан Жазушылар одағының сенімді серіктесі

Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының төрағасы Мереке Құлкенов Алматыда Түркі мәдениеті халықаралық үйымы (ТҮРКСОЙ) бас хатшысы Сұлтан Раевпен кездесті.
«Биыл жазда біздің делегация Анкарада ТҮРКСОЙ штаб-пәтерінде болған еді. Бұл кездесу сол сапардың жалғасы іспеттес» - деп сөзін бастаған Мереке Құлкенов ТҮРКСОЙ-дың түркі халықтарының рухани байланысын нығайтудағы ролінің ерекше екенін атап өтті.
Әңгіме барысында туысқан халықтардың әдеби ынтымақтастығын нығайту, түркі дүниесінің ақын-жазушыларын күллі әлемге таныту жобалары талқыланды.
«Түркі халықтары бір-бірінің әдебиетін біле бермейді, осы кемшілікті жоюда көптеген жұмыс атқаруымыз керек», - деген Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының төрағасы бірқатар нақты жобаларды ортаға салды. Соның ішінде түркі әлемі әдебиетінің бас сыйлығы - "Тұран" сыйлығын тағайындау жөнінде бастама көтерді.
Бұл ұсыныстар биыл қазан айында Ашхабадта өтетін түркі мемлекеттері жазушыларының бас қосуында талқыланып, нақты шешімдер қабылданатын болып ұйғарылды.
Өз кезегінде Сұлтан Раев ТҮРКСОЙ өз қызметінде Қазақстан Жазушылар одағымен мейлінше тығыз байланыста жұмыс жасап, ортақ жобаларды жүзеге асыруға дайын екенін айтты.

Қазақстан Жазушылар одағының баспасөз қызметі

Қаламгер-руханият шырақшысы
           А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасында 11 қыркүйек 2024 жылы салтанатты жиын болды.
          Салтанатты жиынға Қазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, «Құрмет», 1  дәрежелі «Барыс» ордендерінің иегері Қазақстан Жазушылар одағының Басқарма төрағасы - Құлкенов Мереке Әбдешұлы, ақын, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, академик – Сыдықов Ұлықпан Есілханұлы, жазушы,  Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстан Жазушылар одағы Басқарма Төрағасының орынбасары – Ғалым Қалибекұлы сынды тұлғалардың қатысуымен өтті.  
            Кештің мақсаты  - өңіріміздегі қаламгерлерді Жазушылар одағына мүшелікке қабылдап, жастарға  қолдау көрсету.
            Салтанатты жиынды жазушы-публицист, Қазақстан Жазушылар одағының Шығыс Қазақстан облысындағы өкілі- Қаңтарбаев Әлібек Қалиұлы ашып, жыл көлемінде филиалдың атқарған жұмыстарына тоқталды.
            Келесі сөз кезегін алған Мереке Әбдешұлы Қазақстан Жазушылар одағында қолға алынған жаңа жобалар туралы таныстырды.  Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі мен Қазақстан Жазушылар одағы стратегиялық әріптестікті іске асыру аясында «Жазушылардың әдеби шеберлік мектебі», «Жаңа Қазақстанның әдеби-танымдық панорамасы», «ТМД Елдерінің архивтеріндегі қазақстандық жазушылардың зерттеу жұмыстары» атты үш маңызды жобаның қолға алынғаны туралы  мағлұмат берді.
          «Жаңа Қазақстанның әдеби-танымдық панорамасы» жобасы аясында істелетін жұмыстар жайында баяндады. Бұл жоба бойынша еліміздің түпкір-түпкірінен талантты 20 жас қаламгер таңдап алынып, оларды еліміздің әр облысына атандырып, өздері бұрын аяқ баспаған өлкелер туралы кітап жазуға мүмкіндік берілетінін және олардың бәріне қаламақы төленіп, кітаптары шығарылатынын айтты. Аталмыш жобалардың мазмұны мен мақсаты, өткізу жолдары туралы кеңінен әңгімелеп, таныстырды. Бұл мәлімет жиынға қатысушылардың қызығушылығын туғызды.
             «Жазушылардың әдеби шеберлік мектебі»  атты жобада  жас жазушылардың білімін көтеру мәселесіне тоқталды. Ол бұл мәселенің болашақта ашылуы тиіс әдебиет институтының алғышарты екенін айта отырып, жас қаламгерлерге қазақ және дүниежүзілік сөз шеберлерінің шығармашылық лабораторияларымен таныстырудың, сондай-ақ шеберлік сабақтарының қандай пайдасы тиетіні жөнінде кең түрде әңгімеледі. Жас қаламгерлерге дәріс беру үшін елімізден және өзге елдерден білікті мамандар тартылып жатқанын айтты. Осы жобаға қатысып білімін жетілдіріп келген ақын Естай Жаңабайұлы осы жобадағы жағымды жаңалықтармен бөлісіп,  жас таланттарға мүмкіндік туғызып, өзінің шығармашылық кеңістігін кеңейту үшін осындай мүмкіндіктер жасағанына ризашылығын білдірді. Жазушылардың шығармашылығын дамытуға жарқын жол ашатынын жоба екендігіне тоқталды.
             Салтанатты жиында шығысқазақстандық қаламгерлер Талғат Қашқынбаев, Естай Жаңабай, Оразай Жеңісұлына Қазақстан Жазушылар одағына мүшелікке өткендігі туралы куәлік тапсырылды.
             Одақтағы басқарма мүшелерінің қолға алған жаңа бір жобасы - 12-20 жастағы дарынды жасөспірімдер Жазушылар одағына үміткер бола алатыны туралы  жоба. Жас үміткерлерді Қазақстан Жазушылар одағына мүшелікке кандидаттыққа қабылдау. Шығыс Қазақстан облысынан Тоқтамұратова Ботагөз Бекболатқызы (Оралхан Бөкей атындағы №44 мектеп лицей-интернаты), Идаятов Расул Ринатұлы (Жамбыл атындағы мектеп гимназия интернаты), Закен Құрмет Құралханұлы (Жамбыл атындағы мектеп гимназия интернаты) аталмыш куәліктердің иесі атанды.
              Мерейтой иелері танымал ақын Бақытжан Раисова мен жазушы-журналист Жәнібек Қызыр «Құрмет» грамотосымен марапатталды. Соңында Қазақстан Жазушылар одағы өкілдерінің жергілікті ақын-жазушылармен еркін сұхбаты өткізілді.
             Сыр мен жырға толы кеш қонақтардың ізгі тілектерімен, алдыңғы буын ағалардың өнегелі әңгімелерімен жалғасын тапты. Кітапхана өз кезегінде келген қонақтарға «Абай әлемі» сериясының жаңа кітаптарын таныстырды.

Қазақстанның құрметті кітапханашысы,
Мәдениет саласының үздігі,
«Еңбек ардагері» медалінің иегері                             Уалханова Рақия Нұралықызы

Шара соңында арнайы  сыйлықтар таратылып, барлығы естелікке суретке түсті.

Халықаралық ТҮРКСОЙ түркі мәдениеті ұйымы Бас хатшысының орынбасары Сайт Юсуф Қазақстан Жазушылар одағының Басқарма Төрағасы Мереке Құлкеновті арнайы қабылдады. Төраға бастаған делегацияда Қазақстан Жазушылар одағы Басқарма Төрағасының орынбасары Ғалым Қалибекұлы мен кеңесшілері - Әміржан Қосанов және Қанат Сәнік болды.

Қабылдауда сөз бастаған Сайт Юсуф Қазақстан Жазушылар одағы басшысын қонақ ету үлкен мәртебе екенін жеткізді.

«Сіздерді ТҮРКСОЙ шаңырағында қонақ ету – бүкіл Қазақстан жазушыларын, әдебиет майталмандарын күтумен тең. Қош келдіңіздер! Сөзімді бастамас бұрын сіздерді биыл жыл соңына қарай Түрікменстанда өтетін ТҮРКСОЙ Жазушылар одағының дәстүрлі кеңес отырысына шақырамын. Ол жерде түркі мемлекеттері Жазушылар одағының Төрағалары болады. Ұсыныс-тілектеріңіз болса, сол жерде талқыланады. Ал одан кейінгі басқосуымыз 2025 жылы Түркі әлемінің мәдени астанасы Ақтауда өтеді. Ол кезде сіздермен бірлесіп, басқосу ұйымдастыратын боламыз», - деген ол талап-тілектерді тыңдауға дайын екенін жеткізді.

Сайт Юсуфтан соң Мереке Құлкенов түркі әлемі жазушыларын насихаттап, таныту үшін өзгеше ой қозғады.

«Мәселен түркі әлемі жазушыларының ішінде «Нобель» сыйлығын алған тек  Орхан Памук. Оның кітаптары бірнеше тілге аударылды. Сол үшін де танымал. Осы іспеттес көптеген талантты жазушыларымыз бар. Солардың кітаптарын түрлі тілдерге тәржімаласақ, бірнеше «Орхан Памукты» жасап шығара аламыз. Қазақстандағы жазушылардың туындыларын түрік тіліне, ал Түркиядағы жазушылардың шығармаларын қазақшаға аударсақ, сол кезде ғана бір-біріміздің әдебиетіміз, мәдениетіміз бен салт-дәстүрімізден хабардар болып, жақыннан тани түсеміз», - деді М.Құлкенов.

Одақ Төрағасының бұл сөзін қос қолдап құптайтынын айтқан Сайт Юсуф түркі тілдес елдердегі жас жазушылар арасында жарыс өткізуді ұсынды.

«30-35 жасқа дейінгі жастардың арасында арнайы тақырып беріп, оларға белгілі бір бағытта шығарма жазғызуға болады. Не болмаса өздерінің дайын туындысынан да дода ұйымдастыра аламыз. Жеңімпаздарға қаржылай сыйлық беріп, әрі кітабын тәржімалап, жарыққа шығаруға болады», - деген ой айтты.

Екі жарым сағатқа созылған кездесуге екіжақты көптеген жоба ұсынылып, жан-жақты талқыланды. Сайт Юсуф қонақтардың қабылдауға келгеніне алғыс білдіріп, ақ жол тіледі.

Бұл басқосудан кейін делегация Анкара әлеуметтік ғылымдар университетінің ректоры, Түркия Жазушылар одағының Төрағасы Мұса Казым Арыжанның қабылдауында болды. Басқосуда Анкара әлеуметтік ғылымдар университеті мен Қазақстан Жазушылар одағы және Түркия Жазушылар одағы 2 меморандумға қол қойылды. Меморандумда екіжақты іс-шараларды ұйымдастыру шарттары мен жайлары көрсетілген. Мұса Казым Арыжан мұндай меморандумға алғаш қол қойып отырғанын, және ол Қазақстан болғанына өте қуанышты екенін атап өтті.

«Біз дәл қазір Қазақстан Жазушылар одағымен үлкен құжатқа қол қойып отырмыз. Осыдан кейін Қазақстандағы жазушылар, әдебиетшілер, зерттеушілер және университеттермен жұмыс жүргізер болсақ, Қазақстан Жазушылар Одағымен байланыса отырып ұйымдастырамыз. Алда істелетін шаруа шаш етектен. Түркі әлемі үшін бірлесіп, алда көптеген жұмыс жүргізетін боламыз. Мен өте қуаныштымын. Сәттілік тілеймін! Рахмет сіздерге!», - деп М.К Арыжан бауырлас елге деген құрметінің шексіз екенін жеткізді.

Мұса Казым Арыжан сондай-ақ бас қосу өтіп жатқан шаңырақтың маңыздылығына тоқталды.

«Бұл киелі қара шаңырақ - сонау Түркия Республикасы құрылған шақтағы лидеріміз Мұстафа Кемал Ататүрік министрлердің басын қосқан киелі ордасы. Алғашқы министрлер үйі десек болады. Дәл қазір сіздер Түркияның жүрегі – Анкарада, Анкараның жүрегі – Ұлыс ауданындасыздар. Бұл жер – республикамыз құрылған жылдары мәжілістердің орналасқан, ел үшін маңызды шешімдер қабылданған жер. Сол үшін де сіздерді осы қарашаңырақта қабылдауды жөн көрдім. Біз үшін сіздерді осында күту – үлкен мәртебе», - деген ол проректордан бастап, Түркия Жазушылар одағының мүшелерімен таныстырды.

Мереке Құлкенов те өз орынбасары Ғ. Қалибекұлы мен Қазақстан Жазушылар одағы Басқарма Төрағасының кеңесшілері – Ә. Қосанов және Қ. Сәнікті арнайы таныстырып өтті.

Бүгін, 23 сәуір күні Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының атынан ҚР Ұлттық кітапханасында өткен "КІТАПшоу - 2024" кітап фестивалінің ашылу салтанаты өтті.

Кітап фестивалін зерттеуші, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, талантты жас жазушы Елдос Тоқтарбай жүргізді.

Мерекелік іс - шараның алғашқы
құттықтау сөзін - Қазақстан Республикасы Ұлттық кітапханасы директордың кітапханалық жұмыстар жөніндегі орынбасары Ажар Хамитқызы айтты.

Қазақстан Жазушылар одағы Басқармасының Төрағасының орынбасары Қасымхан Бегманов өз сөзінде "дүниежүзілік кітап және авторлық құқық күні" деп аталып өтетін мерекенің маңызына тоқталып, авторларға құрмет көрсету дегеніміз - кітап оқуды насихаттаудың үлгісі екенін айтып, іс-шараға сәттілік тіледі.

Қазақ даласындағы "қазақ" тілінде кітап шығару ісінің 200 жылдан астам тарихы бар екенін тарихтан білеміз.

Жалпы "Қазақ баспасының" шежіресі сонау 1800 жылы Қазан қаласында ашылған тұңғыш Азиялық баспаханадан бастау алып, қазақ тiлiндегi ең алғашқы кiтап – 1807 жылы жарық көрген "Сейфүл – Мәлiк" қиссасын қыстың ұзақ түндерінде ауылда, шалдардың қасында әңгімелерін тыңдап, батырлар жырын оқып өскен ұрпақпыз.

1917 жылға дейін қазақ тілінде жеті жүзге жуық кітап басылып шыққан екен.
Кеңес үкіметі кезінде баспа ісі мемлекет қамқорлығында болып, қатал цензурадан өткен соң, іріктелген кітаптар баспалардан шығатын еді.

Бүгінгі таңда Ұлттық мемлекеттік Кітап Палатасының мәліметтері бойынша, елімізде 366 баспа мен кітап шығару ісімен айналысатын мекеме бар.

Бүгінде кітап - біздің сатылмайтын, сатпайтын ең сенімді досымыз!

https://t.me/zhazushylar_odagy

Telegram

ҚР ЖАЗУШЫЛАР ОДАҒЫ

Қазақстан Жазушылар одағының ресми телеграм каналы Официальный телеграм-канал Союза писателей Казахстана Official telegram channel of the Writers' Union of Kazakhstan

ЯКУТИЯ МЕН ҚАЗАҚСТАН ЖАЗУШЫЛАР ОДАҒЫ АРАСЫНДА МЕМОРАНДУМ ЖАСАЛДЫ

Алматыда қазақ-якут әдеби байланыстарын нығайту тақырыбында дөңгелек үстел өтті
Алматыдағы Ұлттық кітапханада Қазақстан Жазушылар одағының ұйымдастыруымен қазақ-якут әдеби байланыстарын нығайту тақырыбында дөңгелек үстел өтті.

Жиынды Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының бірінші орынбасары, белгілі жазушы Нұржан ҚУАНТАЙҰЛЫ жүргізді.
Дөңгелек үстелге Якутия (Саха Республикасы) Үкіметі төрағасының орынбасары Анатолий СЕМЕНОВ, Якутияның (Саха Республикасының) мәдениет және рухани даму министрі Афанасий НОЕВ, Якутия Жазушылар одағының төрағасы, ақын Гаврил АНДРОСОВ, Саха Республикасының халық жазушысы Николай ЛУГИНОВ, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, ақын, Ресей жазушылар одағының хатшысы Наталья ХАРЛАМПЬЕВА, ақын, Ресей жазушылар одағының мүшесі, «Алта» баспасының директоры Зинаида АРХИПОВА, жазушы, Ресей жазушылар одағының мүшесі, прозашы Данил МАКЕЕВ қатысты.

Қазақстан тарапынан Мемлекеттік сыйлықтың лауреаттары, ақын Ұлықбек Есдәулет пен прзашы Әлібек Асқаров және ақын-жазушылар Жұмаш Кенебай, Мырзан Кенжебай, Нұрдәулет Ақыш, Сәуле Досжан, Дәулетбек Байтұрсынұлы, Саят Қамшыгер, Алмат Исаділ, Еркін Нұразхан, әдебиетші ғалымдар Анарбай Бұлдыбаев, Серікқазы Қорабаев және т.б. қатысты.
– Сахалар – қазаққа жақын түркі тілдес халықтың бірі. Якутияның түркі әлемімен тамырлас екенін паш ететін әдеби шығармалар аз емес. Көркем аударма арқылы бір-бірімізді жақын танып, мәдени байланысымызды арттыру керек, әдеби-көркем кітаптар шығару қажет, бұлар – өте маңызды бастамалар. Былтыр Астанаға Саха (Якутия) Республикасының басшысы Айсен Николаев келіп, Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевпен кездесіп, соның барысында қазақ-якут мәдени-гуманитарлық ынтымақтастығын нығайту жөнінде шешімдер қабылданды. Биыл, міне Астана мен Алматыда Якутия күндері өтіп жатыр, – деп атап өтті өз сөзінде Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының бірінші орынбасары Нұржан ҚУАНТАЙҰЛЫ.
Оның айтуынша, саха (якут) мен қазақ әдеби байланысының негізін қалаушылар – Якутия ақыны Серафим Кулачиков-Элляй мен қазақ ақыны Ілияс Жансүгіров, екеуі ХХ ғасырдың 20-жылдарының ортасында Мәскеу журналистика институтында бірге оқып, дос болған, Ілиястың шақыртуымен саха ақыны қазақ еліндде қонақта болған.

Белгілі якут прозашысы Семен Яковлев-Эрилик Эристин 1934-1935 жылдары Қазақстанға шығармашылық іссапармен келіп, қазақ елі туралы кітап жазған.

1965 жылы якут жазушыларының делегациясы Қазақстанға алғаш рет келді. Якутияның халық ақыны Семен Данилов бастап келген. Осы сапардың нәтижесінде 1965 жылы якут жазушыларының үздік шығармалары қазақ тілінде жарық көріпті.

70-жылдардың басында Қалаубек Тұрсынқұлов бастап, қазақ жазушылары Якутияға барады. Содан бері Якутия жазушыларымен тығыз әдеби байланыс дамып келеді. 1972 жылы Жамбылдың өлеңдер жинағы якут тіліне аударылған. Сол жылы саха қаламгерлері Семен Даниловтың, Иван Федосеевтің, Софрон Даниловтың кітаптары қазақ тілінде басылып шыққан. Якут жазушыларының делегациясы Қазақстанға екінші рет 1980 жылы келеді. Сол жылы якут әдебиеті антологиясының екі томдығы қазақ тілінде жарық көріпті. 1988 жылы қазақ жазушылар Якутияға тағы ресми сапарлап барады.

Жаңа ғасырда да қазақ-якут әдеби байланысы жолға қойылған. 2022 жылы саха поэзиясының антологиясы қазақша жарық көрді. Якутия халық жазушысы Николай Лугиновтың «Шыңғыс ханның әмірі» тарихи романы 2022 жылы Астанада қазақ тілінде шықты. Якут жазушылары Савва Тарасов, Дмитрий Кириллин, Семен Руфов, Мұса Ефимов, Дора Васильева, Николай Лугинов, Николай Урсун, Наталья Харлампиева және Саха республикасының (Якутия) тұңғыш Президенті М.Е.Николаев халықтар достығын насихаттағаны үшін Қазақстан Жазушылар одағының халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаттары атанған. Соңғы жылдары қазақ ақындары Ұлықбек Есдәулет, Саят Қамшыгер, Алмат Исаділ якут ақындарының өлеңдерін қазақ тіліне аударған.
– Бүгінгі дөңгелек үстел Якутия жән Қазақстан Жазушылар одағының бұрыннан келе жатқан достық байланысын көрсетті.

Министр культуры и информации Аида Балаева о работе по книгоизданию.

https://t.me/zhazushylar_odagy