گفت‌وشنود اقتصادی نشست ۲۲۴ کامیابی‌های نفت عربستان در مقایسه با ایران راهی که عربستان در صنعت نفت پیمود؛ در مقایسه با بیراهه‌ای که ایران طی کرد با ارائه‌ی شهرام اتفاق پژوهشگر انرژی و اقتصاد سیاسی و نمایش مستند حکومت سیاه نویسنده و کارگردان؛ وحید حاجی‌پور…

گفت‌وشنود اقتصادی
نشست ۲۲۴

کامیابی‌های نفت عربستان در مقایسه با ایران

راهی که عربستان در صنعت نفت پیمود؛
در مقایسه با بیراهه‌ای که ایران طی کرد

با ارائه‌ی
شهرام اتفاق
پژوهشگر انرژی و اقتصاد سیاسی

و نمایش مستند حکومت سیاه
نویسنده و کارگردان؛
وحید حاجی‌پور

زمان: شنبه ۱۳ بهمن ۱۴۰۳
ساعت ۱۸ تا ۲۱

لطفاً و حتماً
از طریق این لینک
اعلام حضور بفرمایید
تا بتوانیم شرایط لازم برای پذیرایی از شما را مهیا کنیم

میزبان؛ گروه رسانه‌ای دنیای‌اقتصاد

مدیر نشست؛ مرتضی کاظمی

گفت‌وشنود اقتصادی نشست ۲۲۳ با ارائه‌ی یاسر میرزایی پژوهشگر و مدیر اجرایی در صنعت نفت و با حضور موسی غنی‌نژاد زمان: شنبه ششم بهمن ۱۴۰۳ ساعت ۱۸ تا ۲۱ سخنرانی و گفت‌وگو در ادامه نشست قبلی 🔹مروری بر قراردادهای قبل و بعد از مصدق 🔹نفت آیا قبل از مصدق ملی…

ترامپ دلبری نمی‌کند؛
ابهام می‌سازد و سورپرایز می‌کند!
خاطراتمان را مرور کنیم. چهار سال پیش وقتی ترامپ انتخاب نشد و اعلام کردند بایدن رییس‌جمهور ایالات متحده شده چه تصوری از سال‌های بعد داشتیم. به ما می‌گفتند با انتخاب بایدن؛

- فشار تحریم‌ها کمتر،
- افزایش قیمت دلار کنترل،
- احتمال جنگ کمتر و
- بورس در ایران رونق می‌یابد.

اما چهار سال گذشته و الان متوجه شده‌ایم همه آن تصورات و تخیلات، اشتباه بوده است.

انتخابات ۲۰۲۰ را من اینگونه بیاد می‌آورم که بایدن مردی نرم و پیش‌بینی‌پذیر به نظر می‌رسید؛ مردی که با تبسم و چهره‌ای آرام، شعار صلح و آرامش می‌داد. اما ترامپ با اخم‌های در هم کشیده، قامتی بلند و چهره‌ی مصمم آمریکایی، مستقیم در چشم‌ها زل می‌زد و حرف‌هایی می‌گفت که برای مخاطبِ ایرانی، ترکیبی از صراحت، ابهام و فشار بود.

در هر حال، این تحلیل چه درست باشد چه اشتباه، الان مطمئن شده‌ایم تخیلات و تصوراتی که می گفتند اشتباه بوده است. طی چهار سالی که بایدن رییس جمهور ایالات متحده بود؛

- طالبان بر افغانستان مسلط شد
- روسیه به اوکراین حمله کرد
- جنگ روسیه و اوکراین فرسایشی و طولانی شد
- قیمت دلار در ایران بیش از سه برابر شد
- بازار بورس تقریباً متلاشی شد
- میل به مهاجرت و فرار از ایران شدت یافت
- در آستانه صلح ابراهیم، خاورمیانه متشنج شد
- رییس دولت ایران در حادثه‌ای عجیب، فوت کرد
- ایران و اسراییل در رویارویی مستقیم قرار گرفتند
- وماجراهای غزه، حماس، حزب اله و لبنان اینگونه پیش‌رفت که می‌بینیم.

حدس می‌زنم چهار سال پیش اگر ترامپ رییس‌جمهور شده بود اوضاع در این حد وخیم نمی شد. اما آن موقع ما چنین تصوری از بایدن و ترامپ نداشتیم. چرا؟

شاید چون تحمل کردن ترامپ با این وضعیت پر از ابهام، اضطراب‌آور بوده و هست. برای ما ایرانی‌ها که بخاطر شرایط اقتصادی و اجتماعی زیر فشار و ابهام خرد شده‌ایم به‌سختی می‌توانستیم و می‌توانیم برای تحمل نحوه‌ی گفتار و کردار آدم‌هایی مثل ترامپ تاب‌آوری کنیم.

ترامپ را در حالتی تصور کنیم که کمی نرم‌تر لبخندی بر لب داشت و با چهره‌ی مردی شبیه احمد شاملو می‌دیدیم که قول می‌داد دنیا قرار است بهتر و زیباتر شود. در چنین حالتی شاید اضطراب‌های ناشی از ابهام برای ما ایرانی‌ها نیز کمتر می‌شد.

✍️ مرتضی کاظمی
? نوشته شده در ۱۹ آبان ۱۴۰۳
https://t.me/mortezakazemii

عمو شود سبب خیر
خدا اگر خواهد!

آیا انتخاب ترامپ نتیجه خوبی برای ما ایرانی‌ها خواهد داشت؟

تنگ چشمان نظر به میوه کنند
ما تماشاکنان بستانیم

تو به سیمای شخص می‌نگری
ما در آثار صنع حیرانیم

شخصاً به انتخاب ترامپ خوش‌بین هستم. انتظار دارم ترامپ در مقایسه با کامالا هریس بتواند شرایط بهتری برای بزرگ شدن کیکِ اقتصاد در دنیا مهیا کند و به همین دلیل خوشبینم که ما ایرانی‌ها نیز مانند سایر مردم جهان بتوانیم از این اقتصاد بزرگتر و از پیشرفت اقتصادی که در سطح جهان ایجاد خواهد شد بهره‌مند شویم.

آمریکایی‌ها بزرگ‌ترین خدمت‌ها را از طریق تکنولوژی و فرهنگ به مردم دنیا ارائه و همه مردم دنیا را بهره‌مند کرده‌اند. ما ایرانی‌ها از حاکمان و دولتمردان و‌ حتی روشنفکران خود بسیار ضربه خورده و آسیب دیده‌ایم ولی خوشبختانه از غربی‌ها و بخصوص آمریکایی‌ها بسیار بهره‌مند شده‌ایم. درست است که در دو دهه‌ی گذشته ما ایرانی‌ها بسیار فقیرتر شده‌ایم اما در همین دو دهه گذشته از طریق محصولات تکنولوژیک که توسط غرب و آمریکا به ما رسیده توانسته‌ایم بخشی از این رنج و محنت را جبران کنیم.

بخش بزرگی از رفاهی که امروز داریم محصول پیشرفت تکنولوژی در غرب و آمریکا است. امیدوارم با تقویت افرادی همچون ترامپ و ایلان ماسک، شرایط مناسب‌تری برای صلح و آزادی اقتصادی مهیا و همه مردم جهان بهرمند شوند.

✍️ مرتضی کاظمی
? نوشته شده در ۱۶ آبان ۱۴۰۳
https://t.me/mortezakazemii

اسلام؛ پناهگاهی برای همه!
از چپ‌های کمونیست تا لیبرتارین‌های آنارکوکپیتالیست

در ماجرای دین و سیاست و اقتصاد

نظر شما درباره اقتصاد اسلامی چیست؟
جایگاه آزادی در دین چگونه است؟
اسلام به سوسیالیسم نزدیک‌تر است یا به لیبرالیسم؟
آیا پیامبر اسلام فرموده‌اند قیمت‌ها دست خداست؟
از نظر اسلام یک فرد تا چه حد اجازه انباشت ثروت دارد؟
آیا اسلام طرفدار حق مالکیت است؟

در پاسخ به این جنس سوال‌ها جوابم (به عنوان یک پژوهشگر آماتور) این است که اسلام آنچنان دارای قبض و بسط است که همه ایده‌ها می‌توانند مستنداتی برای سوار شدن بر آن پیدا کنند. آنطور که تا الان از مطالعه تاریخِ ایران و اسلام فهمیده‌ام اساساً تاریخ اسلام با همین رویکرد (یعنی سواری گرفتن) تکوین و تدوین شده است. با همین توضیح می‌توان گفت همانطور که چپ‌ترینِ چپ‌ها در تاریخٓ اسلام راهی برای اثبات ایده‌هایشان می‌یابند مخالفانشان ایده‌هایی برای مخالفت با چپ‌ها پیدا می‌کنند.

از پیدایش اسلام تا قرن‌ها بعد، انواع نحله‌ها و ایده‌ها بر آن سوار شده‌اند. در میانه این بحث، چند لحظه چشم‌هایتان را به این غزل حافظ باز کنید تا بقیه‌اش را عرض کنم:

دوش دیدم که ملایک دَرِ میخانه زدند
گِلِ آدم بِسِرشتَند و به پیمانه زدند

ساکنانِ حرمِ سِتْر و عِفافِ ملکوت
با منِ راه‌نشین بادهٔ مستانه زدند

آسمان بارِ امانت نتوانست کشید
قرعهٔ کار به نامِ منِ دیوانه زدند

جنگِ هفتاد و دو ملّت همه را عُذر بِنِه
چون ندیدند حقیقت رَهِ افسانه زدند

به نظر می‌رسد اینجا حافظ با طنز و کنایه از ایده‌های دینی و اسلامی گریز می‌زند به میخانه و پیمانه و به سبک خودش طعنه می‌فرستد بر اختلافات ۷۲ ملت تا بتواند ایده‌ی عشق و عرفان را از کنار دین، استخراج و البته شاید از این طریق به عنوان یک اکتیویست اجتماعی-سیاسی فعالیتی بکند. دقت کنیم؛ اینجا حتی حافظ ایده‌های عارفانه خود را با اشاره و کنایه بر آیات قرآن سوار کرده است. در همین رابطه در قرآن گفته شده که "امانت" بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه شد اما فقط این انسان (که ظالم و جاهل است) بار امانت را پذیرفت.

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولا (احزاب، آیه ۷۲)

حافظ در آن غزل، زیرکانه از قرآن به رویکرد خودش گریز کرده‌ است.

البته خدا خیر دهاد به حافظ شیرازی که از آیات قرآن به عشق و عرفان و گاهی به میخانه و پیمانه رسید نه به دفتر و دستک و چه خوب که او از اسلام و قرآن، وزارتخانه و البته وام و رانت استخراج نکرد. اینجا در ایران در چهل سال گذشته از آیات قرآن همه این منافع را در ربوده‌اند. شما نگاه کن از این آیه قرآن که:

وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلا تَعَاوَنُوا عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ (المائدة، آیه ۲)

با همین بهانه سازمان‌ها ساختند و وزارتی به نام تعاون درست کردند و بعد هزاران کارمند استخدام کردند تا هزاران میلیارد تومان وام و رانت را بین نورچشمی‌ها توزیع کنند.

این اسلام که عرض کردم شاید برای همین قبض و بسط‌ها تکوین و تدوین شده آنقدر کش می‌آید که علی شریعتی (معروف به دکتر شریعتی، همان که در همه شهرهای ایران خیابانی به نام اوست) از قصه معاویه و ابوذر، سوسیالیسم اسلامی درمی‌آورد و سال‌ها بعد لیبرتارین‌های معاصر در ایران امروزی از همان تاریخ و همان اسلام، پیامبری ارائه می‌کنند که فرموده: "قیمت‌ها دست خداست" تا نشان دهند اسلام طرفدار ایده‌ی ما یعنی حمایت از "آزادیِ اقتصادی" است.

شما نگاه کنید به همین ایده‌ی ایرانی-اسلامی که می‌گوید "خدا یکی است". بله همین ایده "توحید" را ببینیم که در طول تاریخ چگونه دچار قبض و بسط و سواری گرفتن شده؛ این ایده به همان اندازه که برای دفاع از آزادی و مخالفت با برده‌داری از آن استفاده شده برای جنگ و به اسارت گرفتن و کنیز گرفتن از آن استفاده‌های تُپُل کرده‌اند.

این مثال‌ها و نمونه‌ها در تاریخ ایران و اسلام فراوان است.

خلاصه اینکه؛ بله
اسلام؛ پناهگاهی است برای همه!
حتی شما دوست عزیز؛ چه کمونیست باشی چه آنارکوکپیتالیست :)

✍️ مرتضی کاظمی
? نوشته شده در ۲۴ مهر ۱۴۰۳
https://t.me/mortezakazemii

**فعالیتم در فردای اقتصاد،
قسمت دوم

۳ درصد از ویدیوها؛ ۳۰ درصد از توجه**پیرو یادداشت قبلی با توجه به اینکه همچنان در حال مرور و انتشار تجربیاتم از فعالیت در رسانه فردای‌اقتصاد هستم به این فکر کردم بد نیست درباره‌ی یکی از خوش‌شانسی‌ها چیزکی بنویسم و با طرح یک موضوعی نظر شما را جویا شوم.

امروز داشتم یوتیوب را نگاه میکردم. آنطور که در یوتیوب گزارش شده، فردای‌اقتصاد تا امروز که ۲۸ مرداد ۱۴۰۳ است ۱۷۳۰ ویدیو منتشر کرده و این ویدیوها مجموعاً ۱,۰۹۰,۶۱۷ (نزدیک به یک میلیون و صد هزار) بار دیده شده یا اصطلاحاً View خورده است. از این ویدیوها تقریباً ۵۵ ویدیو (که اغلب برنامه‌های #گفت‌وگوی_فردا و #دورهمی_اقتصادی است) به واسطه‌ی آقایی به‌نام مرتضی کاظمی ? تهیه و تولید شده است. این نسبت (یعنی ۵۵ به ۱۷۳۰) تقریباً می شود ۳ درصد از مجموع ویدیوهایی که فردای‌اقتصاد در یوتیوب منتشر کرده است. مجموع بازدیدها را به راحتی می‌توان شمارش کرد. این عدد تا امروز می‌شود حدود ۳۲۵۰۰۰ یعنی اینکه نزدیک به ۳۰ درصد از بازدیدها معطوف به این ۳ درصد ویدیویی بوده که عرض کردم به واسطه‌ی اون آقاهه :) تولید یا تهیه شده است. متوجه هستم که این افتخار و شانس بزرگی است که از طرف مخاطبین و رسانه شامل حال من شده و از این بابت از همه همراهان سپاسگزارم.

بعضاً برنامه‌ها و موضوعات این شانس را نداشته‌اند که در حد تلاش و زحماتشان مورد توجه قرار گیرند مثلاً نگاه کردم دیدم بعضی از برنامه‌ها که توسط یک تیم پنج‌شش نفره (به جز تیم فنی) تولید محتوا می‌شده کمتر از یک درصد توجه و بازدید را جلب کرده است.

یک نکته توسط یکی از دوستان گفته شد که این ویدیوهای پربیننده‌‌ با اینکه طولانی و حداقل ۹۰ دقیقه‌ای بوده همچنان مورد استقبال بوده است.

علاقه‌مند بودم این نکته و کنجکاوی را با شما به اشتراک بگذارم تا بررسی کنیم چه عواملی باعث شده در یک رسانه اقتصادی بعضی از ویدیوها توانسته در این حد مخاطب جذب کند. اگر یوتیوب فردای‌اقتصاد را ببینید و ویدیوها را بالا-پایین کنید می‌توانیم با هم این تجربه را مرور کنیم و با همفکری کمک کنیم تا با شناسایی عوامل مهم از این تجربه استفاده کنیم و برای تولید محتواهای موثر و جذاب تلاش بهتر و بهره‌ورتری در آینده داشته باشیم.

✍ مرتضی کاظمی
? نوشته شده در ۲۸ مرداد ۱۴۰۳
https://t.me/mortezakazemii

فعالیتم در فردای اقتصاد

این یادداشت را زمانی می‌نویسم که دوره ۲۲ ماهه همکاری‌ام با #فردای‌_اقتصاد به سرانجام رسیده و پایان یافته است. فکر می‌کنم بعضی دوستان علاقه‌مند هستند بدانند فعالیتم در یک رسانه اقتصادی چه حال و هوایی داشت و در این مدت چه کرده‌ام. با توجه به اینکه عملاً حدود چهار ماه از این مدت را امکان فعالیت جدی نداشتیم مدت زمان مفید برای ضبط و فیلمبرداری را ۱۸ ماه در نظر گرفته‌ام. با در نظر گرفتن این نکته حس خوبی دارم که عرض کنم در این مدت حداقل ۵۷ میزگرد با حضور ۱۸۹ میهمان اجرا و مدیریت شده و این تجربه برای من تجربه محبوب و جذابی بوده و هست. البته این نکته را اضافه کنم که برای برگزاری حدود چهل میزگرد، تلاش ناموفق داشتم به این معنی که پیگیری و تلاش می‌کردم اما به دلایل مختلف امکان اجرا و فیلمبرداری پیدا نمی‌کردیم. همچنین در دیگر برنامه‌های مختلف در رسانه فردای‌اقتصاد حداقل ۱۵ مرتبه به عنوان کارشناس حضور و درباره علم اقتصاد و همچنین اقتصاد ایران صحبت کردم. به‌جز چند مورد که به دلایل مختلف موفق به انتشار نشدیم بقیه این برنامه‌ها در وبسایت و یوتیوب فردای‌اقتصاد منتشر شده است. امیدوارم کارنامه خوبی باشد.

بد نیست بعضی از پرونده‌ها و موضوعاتی که در فردای‌اقتصاد کار کردیم را اینجا مرور کنیم:

- درباره قانون و حاکمیتِ حقوق
- سازمان ها و جلوه‌های اقتصاد دستوری
- اصلاح نظام بازنشستگی
- داستان ملی شدن نفت
- علل تاریخی عقب‌افتادگی اقتصادی
- مسیر اصلاحات اقتصادی
- اشتغال و دستمزد دستوری
- تورم و بانک مرکزی
- روشنفکران، فرهنگ و اقتصاد
- مالیات، انصاف و عدالت

علاوه بر موارد فوق، با موضوعات متنوع دیگری درباره اقتصاد ایران و همچنین اندیشه و تاریخ اقتصادی میزگردهایی ساخته و منتشر شد که در همین کانال با هشتگ های #دورهمی_اقتصادی و #گفت‌وگوی_فردا قابل جستجو هستند.

عرض کنم خدمت شما اخبار و ماجراهای این رسانه کم و بیش بازنشر شده و شاید بدانید از بهمن ماه سال گذشته که ماجرای تعطیلی موقت پیش آمد فعالیت این رسانه بسیار کمتر شد تا اینکه در تاریخ هفتم تیرماه سال جاری استودیو پلمب و عملاً فعالیت این رسانه مجدداً و شاید به صورت موقت متوقف شد. امیدوارم امکان فعالیت مجدد این رسانه به زودی مهیا شود.

از گزارش بالا که بگذریم اجازه بفرمایید یک نکته جانبی عرض کنم. فعالیت تیمی می‌تواند پر چالش و اضطراب‌آور باشد. فعالیت در تیم فردای‌اقتصاد نیز برای من همینطور بود. با اینکه تیم مدیریتی و فنی در این مجموعه از بهترین‌ها هستند ولی در هرحال چالش‌هایی داشتیم. مثلاً طراحی دکوراسیون و گرافیک و یا شرایط صدابرداری و تصویربرداری داستان‌ها داشت و چالش‌برانگیز بود. صادقانه عرض کنم گاهی بگومگو هم داشتیم ولی خوشبختانه کم‌وبیش به صلح و صفا پیش می‌بردیم. در هر حال سعی می‌کردیم تلاش برای داشتن تجربه‌های بهتر را تمرین کنیم. از همکارانم در رسانه فردای‌اقتصاد تشکر و برایشان بهترین‌ها را آرزو می‌کنم.

حالا یواشکی یک سوال نه‌چندان مهم بپرسم؛ آیا نکته‌ای دارید با من در میان بگذارید؟

مثلاً این رنگ "سبز" که در استودیوی فردای اقتصاد به‌وفور استفاده می‌شد برای شما چه حس و حالی داشت؟

✍ مرتضی کاظمی
? نوشته شده در ۲۴ مرداد ۱۴۰۳
https://t.me/mortezakazemii

? مرتضی به رنگ آزادی و طعم سفر

✍ محمدعلی کرباسیون، مدرس حقوق

راهی بزن که آهی بر سازِ آن توان زد
شعری بخوان که با او رَطلِ گران توان زد

آشنایی من با مرتضی کاظمی از طریق دورهمی‌های فردای‌اقتصاد بود، مردی با ته‌لهجه اصفهانی که خود را اینگونه معرفی می‌کرد: «سلام، من مرتضی کاظمی در دورهمی اقتصادی، در خدمت شما هستیم، موضوع این دورهمی....» تصور من از دکتر کاظمی، یک استاد دانشگاهی اتو کشیده که همه چیزش روی روال، برنامه ریزی و خط کشی است، بود؛ پیام های من در لینکداین و تلگرام، ایشان را به مراتب انسانی اخلاق مدار، اهل گفتگو و راحت به من معرفی کرد، از اونجور افرادی که واقعا به رنگ محبت ساخته شده اند.

مصاحبه‌ی بلوط سرخ با مرتضی کاظمی، انسانی اهل مسافرت، شعر و موسیقی، پیاده‌روی های طولانی، کوه‌نوردی، دقت حتی در حرم امام رضا، میهمان‌نوازی که پذیرای زرشک‌پلو با مرغ برای مسافری است که نه او را دیده و نه می‌شناسد.

مرتضی کاظمی تلاطم‌های زندگی‌اش را به آرامی و راحتی پاسخ می‌دهد و این بیانگر سلامت روحی و پیگیری دویست جلسه‌ای روان‌درمانیش می‌باشد، چیزی که شاید خیلی از ماها از آن فراری هستیم، کمی با ناراحتی، رفتن مادر، جدایی و طلاق را روایت می کند، میگوید و می‌فهماند که هم به حرفی که می‌زند اعتقاد دارد و هم با آن اعتقاد زندگی می‌کند به نحویکه الان نه پست دولتی دارد و نه هیئت علمی دانشگاه است، حتی خواستن عذر تدریسش از دانشگاه را به راحتی بیان می کند می گوید به آن معنا هیئت علمی نبوده است ولی بله گفتند که این لیست نباید تدریس کند، بله اینکه در چارچوبی به غیر از هدف خود برای پروژه منِ ۱۴۰۴ قرار نگیری، بیانگر آزادگی است.

هیجان مسافرت وی حتی در مناطق مرزی ایران و افغانستان، صالح آباد و بلوچستان واقعاً به رنگ انسان است، ماندن پنج روز در خانه‌ای از مردم پاک صالح‌آباد، شرکت در عروسی علمای اهل تسنن با حافظ خوانی...

مرتضی عاشق اقتصاد است و این عشق خود را از طریق گفتگو یاد می دهد، بله کافه‌هایی که راه می‌اندازد کلاس درس نیست، بلکه علم‌آموزی از طریق گفتگو است، گفتگویی که غایب در نظام آموزشی و فرهنگی ماست.
مرتضی به آزادی ایمان دارد ، ایمانی به رنگ امید ، آزادی به معنای واقعی کلمه نه یک گام کمتر و نه یک گام بیشتر، به نظر می رسد که حاکمیت قانون را نیز ذیل آزادی تعریف می‌کند، برای همین در دورهمی های اقتصادی آشکارا به انحصارات دولتی حتی در تامین اجتماعی می‌تازد. شاید اقتصاد را چون هایک و ویلیام گلسر، ذیل آزادی و انتخاب دوست دارد.

مرتضی یاد می‌دهد که خود خودمان باشم، بشناسیم و حتی سفری به درون خود داشته باشیم ، سفری که به مراتب عمیق تر از سفرهای روزمره و طبیعت گردی مرسوم است، بی‌آلایش، کوشا، حیران نسبت به محیط، اهل گفتگو، راکد نبودن حتی اگر شده با پیاده روی و سفر حیران زندگی و درون خود باشیم....

کانال پل‌چوبی
https://t.me/Isf_law_school