صبحدم پیک مسیحا دم جانان آمد
گفت برخیز که آرام دل و جان آمد
سحر از پرده نشینان حریم خلوت
نغمه برخاست که شاهنشه خوبان آمد

ولادت با سعادت حضرت مهدی (عج) مبارک باد ✨

🛢 @eqbalpetroleum

✅ چاه‌ها بر اساس هدف پیش‌بینی‌شده از حفرشان به دسته‌های زیر طبقه‌بندی می‌گردند:

▪️ چاه‌های اکتشافی: چاه اکتشافی، چاهی است که برای مطالعه و ارزیابی یک یا چند لایه ناشناخته از طبقات زمین در یک ناحیه حفر می‌شود. این ناحیه از لحاظ شکل و ساختمان و نیز نوع سازندها، شرایط مناسبی را برای داشتن یک مخزن انباشته از نفت و گاز در خود دارد. پیش از آغاز عملیات حفاری یک چاه اکتشافی، کاوشگران اطلاعات موردنیاز را با بررسی نقشه‌های لرزه‌نگاری، وضعیت و اطلاعات زمین‌شناسی به دست آمده از نواحی مجاور گردآوری کرده و احتمال وجود مقادیر غنی نفت و گاز را در آن ناحیه مشخص می‌کنند. ولی اثبات وجود هیدروکربن‌ها و امکان بهره‌برداری از آن‌ها تنها با حفر چاه مشخص می‌شود. به علت ناشناخته بودن ناحیه اکتشافی، عملیات حفاری معمولاً به مشکلات، خطرات و هزینه‌های بیشتری نسبت به سایر چاه‌ها همراه است.

▪️چاه‌های توصیفی: با حفر یک چاه اکتشافی علاوه بر اثبات وجود نفت و گاز در مخزن و به وجود آمدن یک میدان نفتی جدید، مقادیر زیادی اطلاعات زمین‌شناسی و مخزن شناسی به دست می‌آید. که بر اساس آن صحت‌وسقم پیش‌بینی‌های اولیه (وجود نفت) نیز مشخص می‌گردد. اما برای تعیین حجم دقیق بهره‌دهی میدان نفتی داده‌های زیادی لازم است. در اکثر مخازن، گاز و نفت و آب به ترتیب رو روی‌هم قرار دارند و باید عمق سطح تماس آن‌ها رو معین نمود. حدود و ابعاد مخزن نفتی باید مشخص گردد تا بر اساس آن بتوان حجم نفت موجود در مخزن را بهتر تخمین زد. و بالاخره با جمع‌آوری این اطلاعات حجم دقیق و میزان بهره‌دهی مخزن و تعداد چاه‌های لازم برای بهره‌برداری را مشخص کرد. باین خاطر پس از پایان کار در چاه‌های اکتشافی و مثبت بودن نتیجه، چندین چاه با نام چاه توصیفی در نقاط مختلف مخزن برای به دست آوردن اطلاعات ذکرشده حفر می‌گردد.

▪️چاه‌های توسعه‌ای: پس از اثبات وجود یک مخزن بهره‌ده در یک میدان و انجام کلیه ارزیابی‌های لازم در مورد آن، میدان در مرحله توسعه قرار می‌گیرد. باین ترتیب که با توجه به قدرت بهره‌دهی آن تعداد زیادتری چاه در نقاط مختلف آن حفاری می‌شوند تا سطح تولید از مخزن گسترش یافته و بالا رود، به این نوع چاه‌ها، چاه توسعه ایی میگویند.

▪️چاه‌های تزریقی: هدف از ایجاد چاه تزریقی، ازدیاد بهره‌دهی چاه‌های توصیفی با افزایش فشار مخزن به‌وسیله تزریق گاز یا مایع در مخزن می‌باشد.

▪️چاه‌های مشاهده ایی: چاه‌هایی که به‌منظور مشاهده وضعیت دائم مخزن حفاری شود، چاه مشاهده‌ای نامیده می‌شود. فشار مخزن، سطح آب و نفت، نسبت آب و نفت و ... از جمله مواردی است که با استفاده از چاه های مشاهده‌ای قابل بررسی و اندازه گیری است.

🛢 @Eqbalpetroleum

⚠️ گاز کم‌عمق (Shallow Gas)؛ تهدیدی جدی در حفاری

یکی از چالش‌های مهم در حفاری چاه‌های نفت و گاز، گاز کم‌عمق (Shallow Gas) است که می‌تواند باعث فوران چاه، آسیب به دکل حفاری و حتی خطرات جانی شود.

---

🔍 گاز کم‌عمق چیست؟

🔹 گاز کم‌عمق به تجمع گازهای هیدروکربنی در لایه‌های کم‌عمق زمین (معمولاً در اعماق کمتر از 500 متر) گفته می‌شود که در حین حفاری، ممکن است به‌طور ناگهانی به چاه وارد شود و خطرات جدی ایجاد کند.

---

🚨 علل و شرایط تشکیل گاز کم‌عمق

✅ محیط‌های دریایی کم‌عمق: بسیاری از میدان‌های نفتی دریایی دارای این نوع گاز هستند.
✅ وجود سازندهای با نفوذپذیری بالا: گاز می‌تواند از این سازندها به چاه وارد شود.
✅ عدم استحکام کافی دیواره چاه: باعث نشت گاز به فضای چاه می‌شود.
✅ حفاری سریع بدون تثبیت مناسب چاه: افزایش احتمال ورود ناگهانی گاز به چاه.

---

⚠️ خطرات ناشی از گاز کم‌عمق

🔸 فوران ناگهانی چاه (Blowout)
🔸 آتش‌سوزی و انفجار در دکل حفاری
🔸 نابودی تجهیزات و محیط زیست
🔸 خطرات جانی برای کارکنان حفاری

---

🛑 روش‌های کنترل گاز کم‌عمق

✔ تحلیل داده‌های لرزه‌نگاری قبل از حفاری برای شناسایی مناطق با احتمال وجود گاز کم‌عمق.
✔ استفاده از گل حفاری سنگین‌تر برای متعادل‌سازی فشار گاز.
✔ نصب تجهیزات کنترل فوران (BOP) مخصوص گاز کم‌عمق.
✔ افزایش دقت در طراحی مسیر حفاری و سرعت حفاری.
✔ اجرای سریع عملیات ایمن‌سازی چاه در صورت شناسایی نشتی گاز.

---

📌 نتیجه‌گیری
گاز کم‌عمق یک چالش جدی در حفاری چاه‌های نفت و گاز است که نیازمند دقت بالا، بررسی‌های زمین‌شناسی دقیق و تجهیزات کنترلی مناسب است تا از خطرات جبران‌ناپذیر جلوگیری شود.

🛢 @Eqbalpetroleum

? Dead Oil (نفت مرده)

در صنعت نفت Dead Oil به نفت خامی گفته می‌شود که هیچ‌گونه گاز محلولی در آن وجود ندارد. این اصطلاح معمولاً برای توصیف نفتی استفاده می‌شود که پس از جدا شدن گازهای محلول یا در شرایط آزمایشگاهی بررسی می‌شود.

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

⚙️ ویژگی‌های نفت مرده:

✅ چگالی بالاتر نسبت به نفت زنده.
✅ عدم وجود فشار گاز محلول برای کمک به تولید.
✅ رفتار آن به طور عمده به خواص مایع وابسته است.

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

? کاربردهای Dead Oil:

? در شبیه‌سازی مخازن برای بررسی ویژگی‌های نفت در شرایط خاص.
? در مطالعه و آزمایش خواص سیال مخزن، مانند چگالی و ویسکوزیته.
? برای مقایسه عملکرد نفت زنده و مرده در شرایط تولید.

? @Eqbalpetroleum

✅ ضریب بازیافت (Recovery Factor)
برابر با درصدی از نفت و یا گاز درجا (OIIP or GIIP) می باشد که قابل بازیافت است.

✅ ضریب بازیافت شامل بازیافت اولیه و تکمیلی می باشد که بازیافت تکمیلی خود شامل بازیافت ثانویه و ثالثیه می باشد.

✅ بازیافت اولیه عبارت است از حجم هیدروکربوری که با استفاده از انرژی طبیعی موجود در مخزن و اکویفر (لایه آب) مجاور آن تولید می شود.

✅ بازیافت تکمیلی عبارت است از سیالی که با اضافه کردن انرژی به سیال درون مخزن مثل تزریق آب یا گاز یا فرایند سیلاب زنی تولید می شود.

✅ ضریب بازیافت در مخازن گازی، بدلیل تراکم پذیری بیشتر، عموماً بیشتر از مخازن نفتی می باشد.

? @Eqbalpetroleum

✅ تفاوت مخزن بی نهایت و بسته :

1- مخزن بی نهایت یا infinite-acting reservoir:
? اگر در آنالیز داده های چاه آزمایی، هنوز اثر افت فشار به مرزهای مخزن نرسیده باشد و در حقیقت هنوز هیچ یک از مرزهای مخزن را رویت نکرده باشیم، آنگاه رفتار مخزن به صورت بی نهایت خواهد بود. معمولاً به دلیل اینکه زمان تست ها کوتاه می باشد، اثر افت فشار زمان کافی برای رسیدن به مرزهای مخزن را نخواهد داشت و ما اثر آن را در نمودارها مشاهده نخواهیم کرد...
❗️نکته: برخی اوقات این مخازن را مخزن نامحدود نیز می نامند.

2- مخزن بسته (closed reservoir):
?این مخزن با اسامی زیر نیز نامیده می شود:
bounded reservoir ، finite reservoir ، limited reservoir
? در این نوع مخازن، اثر افت فشار به تمام مرزهای مخزن رسیده است (دقت کنید که باید به تمام مرزهای مخزن برسد) و رژیم جریانی شبه پایدار برقرار خواهد شد. در مواردی که مرز بدون جریان داشته باشیم (مثل گسل نفوذناپذیر)، آنگاه جریان شبه پایدار وجود دارد. در این حالت، شاهد تخلیه فشاری خواهیم بود و رابطه افت فشار با زمان به صورت خطی خواهد بود. اگر زمان تست طولانی باشد، و یا مخزن کوچک باشد، اثر افت فشار به مرزهای مخزن می رسد.

? @Eqbalpetroleum

برای کمک به رفع ناترازی گاز کشور؛
غول حفاری سحر ۱ به بزرگترین میدان گازی جهان اعزام شد
پس از اتمام عملیات بازسازی سکوی حفاری سحر ۱ شرکت حفاری شمال وابسته به هلدینگ انرژی سینا، توسط مهندسان ایرانی در بندرعباس، این سکو برای انجام ماموریت جدید، راهی میدان گازی پارس جنوبی شد.
به گفته روح‌الله عبدی سرپرست شرکت حفاری شمال، ماموریت جدید این سکو شامل حفاری ۹ حلقه چاه اینفیل در فاز ۱۹ پارس جنوبی به منظور کاهش ناترازی گاز در کشور است.
عبدی گفت که بازسازی سکوی سحر ۱، برای اولین بار با تکیه ۱۰۰ درصدی بر دانش فنی مهندسان و نخبگان ایرانی انجام شده و ۸ میلیون دلار صرفه جویی ارزی به همراه داشته است.

? API Gravity

یکی از مهم‌ترین معیارها در صنعت نفت است که برای اندازه‌گیری سبکی یا سنگینی نفت خام نسبت به آب استفاده می‌شود. این شاخص توسط مؤسسه نفت آمریکا (API) تعریف شده و به تعیین کیفیت و ارزش اقتصادی نفت کمک می‌کند.

? فرمول محاسبه API Gravity:

API = {141.5/SG} - 131.5

? دسته‌بندی نفت بر اساس API Gravity:

1. نفت سبک (Light Crude): API بالاتر از 31.1

نفت‌هایی با API بالا ارزش بیشتری دارند زیرا فرآوری آسان‌تری دارند.

1. نفت متوسط (Medium Crude): API بین 22.3 تا 31.1

2. نفت سنگین (Heavy Crude): API کمتر از 22.3

این نوع نفت‌ها به فرآوری پیچیده‌تر و هزینه بیشتری نیاز دارند.

? کاربرد API Gravity:

- تعیین قابلیت پالایش نفت خام.

- مشخص کردن نوع محصولاتی که می‌توان از نفت استخراج کرد (مانند بنزین یا قیر).

- ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری در بازار جهانی نفت.

? @Eqbalpetroleum