روز بزرگداشت حافظ

امروز روز بزرگداشت حافظ نامگذاری شده است. حافظ در اشعارش چه کسانی را سرزنش کرده و از آنها بیزاری جسته است؟
- کسانی که حرف و عملشان یکی نیست و باطنشان متفاوت از ظاهرشان است.
«واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند
چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند»
«حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را»
- کسانی که دیگران را داوری می‌کنند.
«عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت»
«ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم
جامه کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم»
- کسانی که بابت مسلمانیشان تندخو و بداخلاقند.
«عبوس زهد به وجه خمار ننشیند
مرید خرقه دردی کشان خوش خویم»

خودخواهی بد است یا خوب؟

آیا خودخواهی همیشه معنای بدی دارد؟
همه انسان‌ها در رابطه با خودشان به سه چیز عشق می‌ورزند: هستی خود، بقای خود و کمال خود و کسی که این‌گونه نباشد بیمار است. مثلا انسان‌های سالم میل به خودکشی ندارند و کسی که چنین میلی داشته باشد بیمار است و نیازمند درمان. خودخواهی به این معنا، بعنی عشق به خویش و کمال خویش، زیباست و فقط کسانی که به این معنا خودخواهند می‌توانند برای دیگران هم مفید واقع شوند.
خودخواهی اگر به معنای نادیده گرفتن دیگران و ضایع کردن حق آنها باشد منفی است. این درست نیست که کسی کمال خودش را فدای دیگری کند و چنین حرکتی در هستی یک ارزش بشمار نمی‌آید. در عالم هستی حرکتی ارزش است که پیش از هرکس دیگری، خود فرد را به کمال برساند.

تغییر منفی

پیش از هر تغییر مثبت باید راه تغییر منفی را بست. تغییرات منفی گاهی کم‌کم و در گذر روزها و کنار هم‌نشینی‌ها پیدا می‌شود و گاه یکباره و با تغییر موقعیت. بسیاری از مردم در مقایسه پیش از یک موقعیت و پس از آن تغییر منفی دارند: پیش از پولدار شدن و پس از آن، پیش از ریاست و پس از آن. پیش از شراکت و پس از آن، پیش از مدرک گرفتن و پس از آن، پیش از مشهور شدن و پس از آن.
تغییر منفی با تغییر موقعیت، نشانه کوچکی و تهی بودن شخص است. کوه به طوفانی نجنبد اما کاه به نسبمی فرسنگ‌ها دور افتد.

گناه عشق

در شهر عاشق بودن گناه است. آنجا پول حرف اول را می‌زند تا جایی که حاضرند یوسف را هم به چند پول سیاه بفروشند. آنجا رقابت حرف اول را می‌زند تا جایی که حاضرند یوسف را در چاه پنهان کنند تا خودشان برنده رقابت کورشان باشند. آنجا باید همه هم‌رنگ جماعت باشند وگرنه پاک‌دامنان متهم به آلودگیند. در شهر عشق غریب است، کسی او را به خانه‌اش راه نمی‌دهد. در شهر همه چیز قابل خرید و فروش است و هر چیزی بهایی دارد و ارزش هر چیزی را سکه‌ها تعیین می‌کند.

سکوت

کسانی که با هنر سکوت آشنا باشند به گنج حکمت می‌رسند. آنها که سکوتی با اختیار و آگاهی دارند با حقایق عمیق زیادی آشنا می‌شوند طوری که کم‌کم پاسخ بسیاری از پرسش‌ها را می‌توان از آنها شنید، پاسخ‌هایی که شاید در کتاب‌ها نتوان یافت.

آشنای بیکرانگی

اگر کسی کنار اقیانوسی برود و جامی از آب برگیرد اقیانوس به او جامی از آب داده یا او جامی از آب برگرفته است؟
آنچه انسان از اقیانوس هستی برمی‌گیرد می‌تواند بی‌اندازه باشد اگر خودش محدود به اندازه نباشد. برای اقیانوس اندازه بی‌معناست.
آن که از خیاط می‌خواهد جامه‌ای برایش بدوزد خودش اندازه را به خیاط می‌دهد.
آشنایان اقیانوس چون به او رسیدند گفتند تو را می‌خواهیم نه جام خود را. غیر از اینها دیگران آنچه گرفتند گرچه از اقیانوس گرفتند ولی باندازه خودشان گرفتند.

تقویم دل

در آن بخش از زندگی که تکراری است و تغییری درونی رخ نداده است در واقع زندگی متوقف شده است. اکر امروز کسی، دقیقا تکرار دیروزش باشد و او هیچ تغییر مثبتی نکرده باشد در واقع او هنوز در دیروز است و امروزش آغاز نشده است. با هر تغییر مثبت و حرکت درونی، روزی نو آغاز می‌شود و روزهای هرکسی باندازه تغییرات درونی او و جریان زندگی در خود اوست. طلوع و غروب خورشید نشانه جریان زندگی در جهان است نه در جان. با حرکت زمین تقویم طبیعت ورق می‌خورد با حرکت جان تقویم دل ورق می‌خورد.

خشونت پنهان

خشونت گاهی پنهان است و گاهی آشکار. خشونت آشکار را همه می‌بینند و سرزنش می‌کنند و از آن بیزاری می‌جویند. اگر در خیابان کسی دست روی دیگری بلند کند بسیاری می‌آیند از مظلوم دفاع کنند و مهاجم را سرزنش می‌کنند.
نوع دیگری از خشونت هست که نه تنها واکنش منفی تماشاگران را برنمی‌انگیزد بلکه بسیاری با آن همراهی هم می‌کنند، برایش کف هم می‌زنند. وقتی کسی دیگری را تحقیر می‌کند، وقتی کسی آبروی کسی را می‌برد این هم خشونت است. در خشونت آشکار به جسم آسیب می‌زنند در خشونت پنهان به شخصیت. آسیب دومی اگر بیشتر نباشد کمتر نیست ولی در خشونت پنهان نه تنها کسی واکنش ناخرسندی نشان نمی‌دهد بلکه برخوردها تشویق کننده است.

جهان با تو آشنا و آشتی است

در جهان هستی هیچ عامل تهدید کننده و منفی و تاریکی برای انسان نیست. هرچیزی که در زندگی انسان است قرار است عهده‌دار نقشی مثبت برای او باشد. روز آغاز همه فرشتگان برای آدم سجده کردند و معنایش این بود که خدا از همه آفرینش خواسته با انسان در آشتی باشند و همراهش باشند.
نقش مثبت داشتن همه چیز را هرکس خودش بیشتر مثبت است بیشتر درک می‌کند. یک حس‌گر مثبتی باید درون انسان باشد که مثبت بودن عالم را درک کند و هرچه این حس‌گر قوی‌تر باشد درک عالم مثبت قوی‌تر است.

در جستجوی سرچشمه زندگی

کودکان درس‌هایی بلدند که بسیاری بزرگ‌ترها نمی‌دانند و در کتاب نیست. خیلی جاها بزرگ‌ترها باید پای درس کودکان بنشینند.
کودکان دروغ نمی‌گویند، اصلا بلد نیستند می‌توان دروغ هم گفت.
کودکان زود آشتی می‌کنند.
کودکان آسان شاد می‌شوند.
کودکان هر لحظه دوست دارند یاد بگیرند و کشف کنند.
کودکان تظاهر نمی‌کنند.
کودکان در خیالشان به آرزوهای بزرگ هم فکر می‌کنند.
کودکان زود دوست می‌شوند و اهل دشمنی نیستند.
کودکان تکبر ندارند.
کودکان احساساتی روان دارند، می‌گریند، می‌خندند، دوستیشان را ابراز می‌کنند.
با همین ویژگی‌ها کودکان واقعا زندگی می‌کنند، دنیای آنها دنیای زنده‌ای است.