*✨ بمناسبت روز مادر |* شنل اهدایی به فخرالحاجیه بمناسبت افتتاح اولین دبستان دخترانه ملایر با نام دبستان فخریه در سال ۱۳۰۶ خورشیدی/1927 میلادی

فخرالحاجیه انسانی روشنفکر، خدمتگزار و آگاه بود. هرگاه یکی از زنان اورا بعلت نداشتن اولاد شماتت کرده، در پاسخ با سربلندی میگفت: من دو فرزند نیک از خود بر جای گذاشتم، بیمارستان فخریه پسر من، و دبستان فخریه، دخترم می باشد.

فخرالحاجیه اگرچه هرگز طعم مادر شدن را نچشید، اما برای مردم ملایر الحق و الانصاف مادری نمود و امروز با گذشت یک قرن، همچنان دبستان و بیمارستان فخریه، پر کاربرد و پر بازده است.

@MalayerBook_Media

قابی هنری از یک مادر نشسته در ایوان مصفای خانه

• عکس متعلق به مرحومه قمر تاج همنبرد بتاریخ ۱۳۴۴ خورشیدی/1965 میلادی در محله کوچه محمدی ملایر

@MalayerBook_Media

*❄️امشب از چله ی کمان یلدا تیری‌ می جهد که پادشاه پاییز را ‌از پای در می آورد. امشب دالان طلای فصل ها را، سکه های سیمین برف مسدود می کند و اُجاق زمستان، کتری خواب را نم نم‌ گرم می کند. یلدا مبارک✨*

✍فریدون محمودی

@MalayerBook_Media

🍉 آیین شب يلدا در ملاير ؛

یکی از سنت های نیک و آداب کهن  و شیرین در سرزمین ویس و رامین و عرصه زیبای افتخار آفرین این شهرستان شیره و انگبین، از مرز چشمه زورق تا الفاوت و از دروازه محمدآباد تا دره امیر علی که از چهار طرف تکیه بر کوه های راسوند اراک و یال کوه الوند و شاخ شکار ده سرخه و راسته اگروس و پیوندی به لشگردر و پایان دامنه ، دری چون سرده و گرمه کوه داده و با سایر قطاب و جغرافیای امپراطوری بزرگ کشور نامدار ایران ، سرزمین تشیع که فرزندانی آنچنان دلیر و سالار پرورانده که دنیای چپ و راست برای تکّه و پاره کردنش نعره ها کشیدند، نوحه خواندند و زر به کار گرفتند و تزویر حتی یک سانت را رها نکردند و ما هم با عشق یادبودها و مراسم و سنت های زیبا و حکمت آمیز را زنده می داریم ، پس می‌گوییم یلدا در ملایر و ملایر در یلدا. ایران مخصوصا منطقه جبال که ملایر یکی از همین ولایت و سرزمین است آداب و سنت های دیرینه و باستانی که مربوط به... و اصالت و ماندگاری مام وطن است و هماهنگی با عقیده و باورهای مذهبی او دارد همچون ترشی و شیرینی که تلفیق و ترکیب آن دو ، شربتی گوارا همچون انگبین می سازد آنها را حفظ کرده و در نگهداری و نگهبانی آنها با تلاش عالمانه حتی بعضی را تا ثبت جهانی  به سازمانهای جهانی کشانده و به عنوان یک آداب و سنتی بین المللی معرفی کرده است.

یک روز به شب چله که همان یلداست مانده مردم به استقبال این شب خرم و شادمانه می روند و خانم های خانه بعضی از خریدهای مورد نیاز را به عهده مردان قرار داده وتعدادی از آنها را خود بر عهده می گیرند و این حرکت کاملا چهره بازار را عوض کرده و اگر غریبه و جهانگرد بی اطلاعی حضور داشته باشد به وضوح جنب و جوش تازه ای مشاهده می کند که خبر از یک واقعه استثنائی می دهد گونی های پر از تنقلات در مغازه های خشکبار فروشی و میوه های ناز در میوه فروشی ها بیشتر از روزهای دیگر خود را نشان می دهند. البته لازم است یکی دو سه نوع از خوارکی ها را که پایه اولیه سفره شب چله را رنگین می کنند اشاره داشته باشم ، که عبارت است از کدوی حلوائی و هندوانه سرخین و خربزه و انار که جلوه سفره را دو چندان می کند و  درجه دوم شیره شربتی برای برف شیره چون قرار است بارش برف زمین را سفیدپوش کند و دیگری لعل و سومی شیرشیره که انگور شیرین و می خوش است و در ضمن گندم و شاهدانه و ذرت تفت داده و همچنین تخمه بو داده، خربزه که چشمک زنان بر سفره روی کرسی  که با مجمع مسی منقوش و سفره اصفهانی با ترمه یزدی سرزمین شهر ما را فتح کرده ادعای حکومت بر دلهای شب چره خورها می کند، داشت یادم می رفت بعضی از خانواده ها که بیشتر از به فکر بودند چند روز قبل به کوچکترهای فامیل خبر می دادند که شب چلّه  همه در خانة پدربزرگ ها برای شام و شرکت در جشن شب چله دعوت دارید و غذای سفره ابتدا که باید کلّه ی بریان قوچ یا بره و اگر نبود از کوفته که دارای تنوع بسیاری است (کوفته ی نخودچی ، کوفته ی تبریزی ، کوفته سر گنجشکی ، کوفته ی بلغور، کوفته ترقه ، کوفته برنجی) که هر کدام دارای مزه خاصی هستند نوش جان می کردند و به عنوان تشکر دست مادربزرگ را می بوسیدند و پس از صرف شام هر کدام یک لیوان شربت شیره ی انگور نوش جالن میکردند و پس از جمع کردن توسط جوانان پسر و شستشو توسط دختران جوان انجام میشد. در اتاق بزرگ خانوادگی در جای خود و رعایت سنی می نشستند.

آبدار باشی که از خانمهای میان سال که سماور را ذغال و آب ریخته و در آخرین لقمه های غذا چای را به دم انداخته از جا بلند می شد و یک دور چای خوش بوی معطر کلکته یا سیلان با استکان های کمر باریک لب طلایی می ریخت و دو نفر از یک پسر و یک دختر چای را باسینی که کف او را با پارچه ی توری پوشش داده بودند تقسیم میکردند و شاهنامه خوانی توسط یکی از آقایان که دارای آهنگ خوش بود و چشمه ای از سخاوت و شجاعت ایرانیان بود آغاز می کرد. پس از خواندن یک فصل از شاهنامه که حدود یک ساعت می گذرد تعارفات برای آجیل خوردن آغازیدن گرفت که مجلس به چهار بخشبه خودی خود تقسیم می شد بزرگان و میانسالان و دوم جوانان و کودکان پسر ، و سوم جوانان و کودکان دختر ، و چهارم بانوان و پس از یکی دو ساعت که حدود نیمه شب می شود زنگ اختیاری میخورد و بعضی که حوصله بیشتری داشتند برای قصه گوئی و شنیدن یا مسائل روزمره می نشستند و بعضی ها خداحافظی و مجلس را ترک میکردند.

✍ شیخ عبدالکریم ترابی

@MalayerBook_Media

*✍️داستان دوازده برادر و ننه سرما و چله بزرگه و چله کوچیکه*

❄ زمستان به دو بخش تقسیم می شود:

چله بزرگ (چله کلان)
چله کوچک (چله خرد)

چله بزرگ از (اول دی ماه تا دهم بهمن ماه) و شامل چهل روز کامل می‌باشد.

چله کوچک از (یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه) و ۲۰ روز کامل می باشد و به همین دلیل چون ۲۰ روز کمتر است، چله کوچکه نامیده شده است.

غروب آخرین روز چله بزرگ (جشن سده) برگزار می شده و مردم دور هم جمع می شدند و از این جشن لذت می بردند و در نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی به دور آتش، سده را جشن می گرفتند.

این دو برادر: (چله بزرگ و چله کوچک) در هشت روزی که در کنار همدیگر هستند آن ۸ روز را (چار چار) می نامند. قدیمی ها به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک، چار چار می گفتند.

پس از چار چار نوبت به «اهمن و بهمن» پسران پیرزن (ننه سرما) می رسد که خودی نشان دهند.

۱۰ روز اول اسفند را (اهمن)
۱۰ روز دوم اسفند را (بهمن)
می گویند و این ۲۰ روز ممکن است آنقدر بارندگی باشد که این دو برادر به دو چله طعنه بزنند.

با توجه به شعری که قدیمی های نازنین می خواندند:
(اهمن و بهمن، آرد كن صد من، روغن بیار ده من، هیزم بکن خرمن، عهده همه با من)

تا اینجا ۲۰ روز از اسفند به نام اهمن و بهمن نامگذاری شده اند. می ماند ۱۰ روز آخر اسفند ماه که ۵ روز اول (سیاه بهار) نام گرفته و شعری هم که قدیمی ها می‌خوانند:

سیاه بهار ؛ شب ببار و روز بکار

از این شعر هم مشخص می شود در این ایام شب ها برکت و  بارندگی فراوان بوده و روزها کشاورزان مشغول کشت و زراعت بوده اند. ۵ روز آخر هم (سرما پیرزن) نام گرفته است که در این روزها آسمان گاهی ابری و گاهی آفتابی، گاهی همراه با باد و اکثر اوقات از آسمان تگرگ می بارد که قدیمی های دل پاک بر این باور بودند که گردنبند پیرزن پاره شده و مهره‌ های آن به زمین می‌ریزد.

+  لطفا اشتراک گذاری کنید چرا که حیف است بچه های ما این داستان ها را نشنوند و این قصه های قشنگ از صفحه ی روزگار محو شوند. 🖋 محمد‌ لرمیر

@MalayerBook_Media

نگاره نایابی از شب نشینی ملایری ها در شب های طولانی پاییز و زمستان که دهه ی چهل خورشیدی در یکی از روزنامه های کشوری با نام ملایر بچاپ رسیده است.

@MalayerBook_Media

🎵 برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد / که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم

❄️ زمستان با همه سردی‌ اش، افسونی دارد که دل را گرم می‌کند. در بلندترین فرصت شبانه با نغمه‌ی دل شیدای همنوازان "افسون" همراه باشید ...

🎶 تصنیف دل شیدا در آواز اصفهان / کاری از گروه افسون / وابسته به آموزشگاه موسیقی همراز

instagram.com/AFSOON.ENSEMBLE

*🍉*❄️ شعر بسیار زیبای شو چله های قدیم ملایر** با وصف تمام جزئیات آدابی و آیینی ملایری ها در گذشته از استاد چنگیز روشن پور

👇👇👇
https://www.instagram.com/reel/C1FZZhINXvG/?igsh=MW8wN2tub2JsaGI4NA==