بخشی از آلبوم رباعیات خیام، موسیقی: فریدون شهبازیان دکلمه: احمد شاملو، آواز: محمدرضا شجریان
@honaremusighimag مجله هنر موسیقی

از حادثهٔ جهان زاینده مترس
وز هرچه رسد چو نیست پاینده مترس
این یک دم عمر را غنیمت می‌دان
از رفته میندیش وز آینده مترس

#مولوی

بلبلان! نی الفت دام است اینجا نی قفس
بر مراد خاطر صیاد باید زیستن

من نمی‌گویم به‌کلی از تعلق‌ها برآ
اندکی زین دردِسر، آزاد باید زیستن

خواه در دوزخ وطن ‌کن خواه با فردوس ساز
عافیت هرجا نباشد، شاد باید زیستن

زندگی بر گردن افتاده‌ست یاران چاره چیست
چند روزی هر چه‌ بادا باد باید زیستن

#بیدل

شعر #سهراب صدا #فروغ
@ghazalshermahdishabani

در عبادت‌کدهٔ دل که ادب‌ مَحرم اوست
هر دعایی ‌که نکردم، به اثر نزدیک است

#بیدل

تا قیامت در کف خاکی که نقش پای اوست
دل تپد، آیینه بالد،‌ گُل دمد، جان بشکفد!

#بیدل

شکرلب‌ جوانی نی آموختی
که دل‌ها در آتش چو نی سوختی
پدر بارها بانگ بر وی زدی
به‌تندی و آتش در آن نی زدی

شبی بر ادای پسر گوش کرد
سماعش پریشان و مدهوش کرد
همی‌گفت و بر چهره افکنده خوی
که آتش به من درزد این بار نی

ندانی که شوریده‌حالان مست
چرا برفشانند در رقص، دست؟
گشاید دری بر دل از واردات
فشاند سر دست بر کاینات
حلالش بوَد رقص بر یاد دوست
که هر آستینی‌ش جانی در اوست

#سعدی

‌

سخن ز وصلِ تو گویم، تو روی گردانی
مرا نه از تو شکایت، ز گردشِ قمر است!

«خواجه اعتمادِ خراسانی»

به نقل از تذکره‌ی #نشتر_عشق جلد اول.

بیت، نکته‌ای بسیار ظریف دارد.

قدما معتقد بوده‌اند که گردشِ ماه و ستارگان روی بخت و اقبالشان اثر دارد و اگر ماه برایشان بد بگردد، در رسیدن به آرزویشان خوش‌شانسی نمی‌آورند.

در ظاهر این بیت هم می‌گوید: ماه برای من خوب نچرخیده و من به وصالِ تو نمی‌رسم.

اما در قمر، ایهام وجود دارد. ایهامی توأم با استعاره. چون قمر استعاره از چهره و روی معشوق هم است. پس وقتی معشوق، چهره‌اش را از عاشق می‌گرداند، انگار ماه دارد از او روی می‌گرداند و این خود بدبختیِ عاشق است. پس چه برگشتنِ ماهِ آسمان، چه برگشتنِ ماهِ چهره‌ی معشوق!

این قبیل نکات و ظرافاتِ ناب و هنرمندانه‌ی ادبی را ما در پنهان‌ترین زوایای تاریخ ادبیاتمان هم پیدا می‌کنیم. اما دریغ آن‌گونه که باید قدرِ این داشته را نمی‌دانیم.

ـ @berkeye_kohan ـ

‌

از شوق این امید نهان، زنده‌ام هنوز
امّید یا خیال؟ کدام است این، کدام؟
بس شب در این امید، رسانیده‌ام به روز
بس روز از این خیال، بدل کرده‌ام به شام

آیا شود که روزی از آن روزهای گرم
از آفتاب، پارۀ سنگی جدا شود؟
وآن سنگ، چون جزیره آتش‌گرفته‌ای
سوی دیار دوزخی ما رها شود

ما را بدل به توده‌ خاکستری کند
خاکستری که خفته در او برق انتقام
از شوق این امید نهان، زنده‌ام هنوز
امّید یا خیال؟ کدام است این، کدام؟

ما مرده‌ایم، مردۀ در خون ‌تپیده‌ایم
ما کودکانِ زود به پیری رسیده‌ایم
ما سایه‌های کهنه و پوسیدۀ شبیم
ما صبح کاذبیم، دروغین‌سپیده‌ایم
ناپختگان کورۀ آشوب و آتشیم
قربانیان حادثه‌های ندیده‌ایم

بس شب در این خیال، رسانیده‌ام به روز
بس روز از این ملال، بدل کرده‌ام به شام
آیا شود که روزی از آن روزهای سرد
دریا چو جام ژرف برآید ز جای خویش؟
در موج‌های وحشی او غوطه‌ور شویم
وز سینه برکشیم سرود فنای خویش
آنگه چنان ز بیم فنا دست و پا زنیم
تا بگسلیم بند اسارت ز پای خویش

از شوق این امید نهان، زنده‌ام هنوز
امید یا خیال؟ کدام است این، کدام؟
اینجا دوراهه‌ای‌ست به سوی حیات و مرگ
این یک به ننگ می‌رسد، آن دیگری به نام

#نادر_نادرپور

#با_رباعیات

طومار محبتی که دل نقطه‌ی اوست
پیچیدم و گفتم بفرستم برِ دوست

چون غنچه ز شوق، خودبه‌خود وا گردید
از شادی وصل او، نگنجید به پوست

#بیدل_دهلوی

@mahghazal